گرم شدن تدریجی تنور انتخابات ۹۴

روزنامه جهان اقتصاد: چرخ انتخابات مجلس به راه افتاده است. حالا تقریبا هر روز از اردوگاه جناح های سیاسی رقیب خبرهای مختلف انتخاباتی به گوش می رسد.

موضع گیری شخصیت های اثرگذار کم کم از کلی گویی ها فاصله می گیرد و بحث های عملی تر و اجرایی تری مطرح می شود و سخن از سازوکار ائتلاف و اجماع در جناح های مختلف به میان می آید. در هفته اخیر و به خصوص همزمان با برگزاری نمایشگاه مطبوعات بحث از این هم فراتر رفت و آرام و آرام نام برخی چهره های سیاسی برای نامزدی در حوزه های نمایندگی به گوش می رسد. گزارش حاضر نگاه کوتاهی است به آخرین تحرکات و وضعیت سه جناح اصلاح طلب، اعتدال گرا و اصولگرایان در روزهای اخیر.

اصلاح طلبان دردسرهای انسجام کامل:

اوضاع انتخاباتی مجموعه احزاب و گروه های اصلاح طلب به خصوص بعد از تشکیل شورای عالی سیاست گذاری انتخاباتی اصلاح طلبان در مجموع مثبت به نظر می رسد. ترکیب فراگیر این شورا که از ادغام شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و کمیته راهبردی شورای مشورتی رئیس دولت اصلاحات تشکیل شده است، توانسته است رضایت بخش بزرگی از احزاب و جریان های اصلاح طلب را جلب نماید.

محمد رضا عارف در نخستین جلسه این شورا به ریاست آن برگزیده شد و قرار است که جلسات این شورا به صورت منظم یکشنبه هر هفته برقرارشود. در جلسه این هفته این شورا کمیته های سه گانه آن تشکیل و اعضا آن معین شدند. بر مبنای گزارش ها حسین مرعشی به عنوان رئیس و محسن رهامی به عنوان نائب رئیس کمیته استان‌های این شورا انتخاب شدند، هم چنین حسین کمالی رئیس، احمد حکیمی‌پور نائب رئیس و خون‌چمن دبیر کمیته سیاست‌گذاری و تعیین راهبردها شدند.

سومین کمیته این شورا کمیته رایزنی و تعامل بود که مرتضی حاجی به عنوان رئیس، مصطفی کواکبیان به عنوان نایب رئیس و فاطمه راکعی به عنوان دبیر کمیته انتخاب شدند. هر سه این کمیته ها در فرآیند انتخابات آتی تاثیری به سزا خواهند داشت. به خصوص آن که تعمیم تصمیمات اتخاذ شده در شورای عالی به استان ها و تامین نظر فعالان اصلاح طلب در سطح محلی و نیز رایزنی و تعامل با شورای نگهبان و سایر جریان های سیاسی به خصوص اعتدالگرایان و اصولگرایان میانه رو از اصلی ترین چالش های پیش روی اصلاح طلبان به شمار می رود.

با وجود این اخبار مثبت به نظر می رسد هنوز برخی ناهماهنگی ها در میان مجموعه اصلاح طلبان به چشم می خورد. در روزهای اخیر انتشار مصاحبه محمد عطریانفر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی با خبرگزاری تسنیم واکنش هایی در میان اصلاح طلبان برانگیخت. عطریانفر در این مصاحبه از موقعیت محوری و مرکزی حزب کارگزاران در مجموعه اصلاح طلبان به خصوص بعد از انحلال بعضی تشکل های موثر جریان اصلاح طلب سخن گفته بود. این موضع گیری با واکنش نمایندگان برخی از احزاب و تشکل های اصلاح طلب مواجه شد. شاید مهم ترین واکنش را رسول منتجب نیا از سیاستمداران کهنه کار جناح چپ و قائم مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی نشان داد.

او در مصاحبه ای تفصیلی با ایسنا ضمن جریان شناسی دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب با اشاره به اینکه کارگزاران یک ایدئولوژی خاص یا استراتژی خاص سیاسی دائم و ثابتی ندارند، گفت : «آنها دنبال این هستند که در حکومت بمانند و اثرگذار باشند. اکثریت آنها هم تمایلی به اصلاح‌طلبی دارند بنابراین فعلاً در جریان اصلاح طلبی می‌گنجند. اما آنها به تمامی مبانی فکری اصلاحات اعتقادی ندارند و معتقدند باید به گونه‌ای حرکت کنند که در درون حاکمیت جا داشته باشند. به هر حال به لحاظ تمایل اکثریت آنها به اصلاح طلبی و هم به لحاظ دیدگاه‌های اخیر آیت‌الله هاشمی، آنها به طرف اصلاح طلبی تمایل دارند اما این تمایل دائمی نیست.»

حجت الاسلام قیومی عضو شورای مرکزی حزب مردمسالاری نیز در واکنشی تند ادعای عطریانفر در مورد محوریت کارگزاران را بی اساس و ناشی از حس پدرخواندگی دانست. اسماعیل حق‌پرستی دبیر اجرایی خانه کارگر نیز واکنش تندی به این اظهارات نشان داد.

چنین اتفاقاتی نشان می دهد که جریان اصلاح طلب برای رسیدن به انسجام کامل هنوز با برخی دشواری ها مواجه است و باید دید در نهایت روندهای تشکیلاتی و قدرت میانجیگری بزرگان این جریان خواهند توانست بدنه متکثر آن را با انسجام حداکثری به میدان انتخابات بفرستد؟

چراغ های خاموش اعتدالگرایان

این روزها جریان اعتدال گرا آرام ترین و خاموش ترین حرکت را در بین سه جناح اصلی سیاسی کشور دارد. این جریان تا حدود زیادی به شخصیت های معتدل دو جریان اصلی اصولگرایی و اصلاح طلبی وابسته است، به عبارت بهتر عرصه میدان داری زمانی برای این جناح مهیا می شود که نوعی همگرایی در بین معتدلین این جناح ها به وجود بیاید و در شرایطی که تعارض بین پایگاه های اصولگرایی و اصلاح طلبی تشدید شود، کمتر مجالی برای بروز علنی این جناح مهیا خواهد شد.

در میان اصلاح طلبان نزدیک ترین گروه به اعتدالگرایان، حزب کارگزاران سازندگی است. این حزب در هفته های اخیر در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان حضور یافته است و آن چنان که پیش از این آمد، حسین مرعشی از چهره های برجسته این حزب نیز به عنوان مسئول کمیته استان ها برگزیده شده است. این روزها خبرهایی از نامزدی احتمالی محسن و فاطمه هاشمی فرزندان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز منتشر شده است. از مجموع واکنش های اعضا و نزدیکان حزب کارگزاران به نظر می رسد که امید این مجموعه برای نامزدی حجت الاسلام ناطق نوری این روزها کمرنگ شده است. نامزدی ناطق و اجماع میانه روهای هر دو جناح بر او می توانست در اوج گرفتن ستاره اقبال جریان اعتدالگرا موثر باشد. امری که این روزهای دورتر از قبل به نظر می رسد.

حزب اعتدال و توسعه دیگر حزب جریان اعتدال گرا و عمده ترین تشکل این گروه به شمار می رود. در روزهای اخیر غلامعلی دهقان با تاکید بر نکات مشترک حزب خود با جریان اصلاح طلبی بر تعامل با این جریان در انتخابات پیش رو به خصوص در مواجه با تندورها تاکید کرده بود. این امری است که موسوی لاری از موثرترین چهره های جریان اصلاحات نیز بر آن تاکید کرده است. نایب رئیس شورای عالی اصلاح طلبان تصریح کرده است : « اساسا اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان دو جریان جدا از هم نیستند در بسیاری از حوزه‌های انتخابی تک نفره، غالبا مصادیق ما یکی است یعنی کاندیداهای ما با کسانی که گرایش به حمایت از دولت دارند، یکی است. »

دبیر کل اعتدال و توسعه البته بر همراهی این حزب با معتدلین اصولگرا نیز تاکید کرده است. در هر حال باید منتظر ماند و دید که نزدیک ترین جریان سیاسی به دولت حسن روحانی با ترکیبی مستقل به استقبال انتخابات مجلس دهم خواهد رفت و یا آن که به ارایه لیستی ترکیبی از میانه روهای دو جناح بسنده خواهد کرد.

اصولگرایان : سکوت راست میانه

اردوگاه اصولگرایان نیز در روزهای اخیر شاهد تحولات پرشتابی است. به نظر می رسد در شرایط فعلی ۴ جریان کلی در این جناح مشغول فعالیت برای انتخابات مجلس هستند. اصولگرایان میانه رو که به صورت عمده در فراکسیون رهروان ولایت مجلس و با محوریت علی لاریجانی فعال هستند. اصولگرایان سنتی که به صورت عمده توسط حزب موتلفه اسلامی نمایندگی می شوند، اصولگرایان تندور که تشکل هایی چون جبهه پایداری و جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی آن ها را نمایندگی می کنند و در نهایت جریان نزدیک به محمود احمدی نژاد که در قالب جبهه یکتا فعالیت های خود را شروع کرده اند.

در هفته های اخیر به نظر می رسد که دو جریان اصولگرای سنتی و اصولگرایان تندور هر چه بیشتر به هم نزدیک شده و زمینه ها و سازوکارهای لازم برای ایجاد انسجام در میان خود را برنامه ریزی کرده اند.

در همین راستا مجتبی آقا تهرانی دبیر کل جبهه پایداری روز گذشته خبر از توافق کامل سه ضلع حاضر در جلسات وحدت اصولگرایان داد. به گفته او جبهه پایداری، حزب موتلفه اسلامی و جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی به صورت کامل بر فصل الخطاب بودن نظرات «فقهای ثلاث» اجماع دارند. منظور او از این فقها، آیات عظام آقایان مصباح یزدی، یزدی و موحدی کرمانی است.

آقا تهرانی به فارس گفته است : « ما به دنبال این هستیم که وحدت را به گونه‌ای پیش ببریم که یک حرف بزنیم و اختلافی نباشد و در صورت وجود اختلاف نیز باید روی «نظر سه فقیه»‌ اجماع شود.

دبیرکل جبهه پایداری ادامه داد: نظر سه‌فقیه برای حل اختلاف است و اول اصولگرایان باید روی اصول، وحدت کنند که البته وحدت دارند و یکسال است جلسات مشترک سه ضلع برگزار می‌شود.

وی با یادآوری این نکته که در جلسات دیگر هم دوستان دیگری مثل آقایان تقوی، باهنر و حداد شرکت داشتند، گفت:‌ این جزء مسلمات این جلسات سه‌ضلع بوده و این نظر جا افتاده که هرجا دوستان دچار اختلاف شوند، آن قسمت را به فقهای ثلاث ارجاع می‌دهند و حرف آنها فصل‌الخطاب بوده و کسی روی حرف آنها، حرفی نمی‌زند.»

در ادامه همین تحولات روز گذشته غلامعلی حداد عادل رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس ضمن تایید دیدار خود با آقا تهرانی وعده خبرهای خوبی در زمینه وحدت اصولگرایان در روزهای آتی داده بود. هم چنین سخنگوی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی نیز در روزهای گذشته در گفت و گو با تسنیم خبر از برگزاری جلسه هماهنگی میان «فقهای ثلاث» داده بود.

در حالی که ائتلاف بین اصولگرایان سنتی و تندور با سرعت پیش می رود، به نظر می رسد جریان راست یا اصولگرای میانه در وضعیتی نه چندان مطلوب به سر می برد. این جریان توسط حزب یا تشکلی نمایندگی نمی شود و در فرایندهای وحدت اصولگرایان نیز حضور ندارد. به نظر می رسدکمرنگ شدن احتمال نامزدی حجت الاسلام ناطق نوری تبعات نامطلوبی برای این جریان داشته است. با این حال راست میانه از اهرم های قدرتمندی نیز برخوردار است، بسیاری از نمایندگان عضو فراکسیون رهروان ولایت از حوزه های کوچک تک نماینده به مجلس راه یافته اند و تجربه پیروزی در این انتخابات را در کارنامه دارند و بسیار محتمل است که این تجربه و نفوذ محلی در روزهای سخت زمستان ۹۴ به کمک آن ها بیاید.

جریان نزدیک به محمود احمدی نژاد نیز این روزها به نظر بی سر و صدا مشغول آماده شدن برای انتخابات است. کامران دانشجو وزیر علوم دولت دهم به خبرگزاری تسنیم گفته است که جبهه یکتا حتما در انتخابات حاضر خواهد شد و به همگرایی اصولگرایان کمک می کند.

انتخابات مجلس دهم به روزهای حساس خود نزدیک می شود و نشانه ها خبر از روزهای داغی در سرمای زمستان امسال می دهند. روزهایی که به نظر می رسد فصل پرهیجانی از تاریخ رقابت های انتخاباتی خواهد بود.