جاباما
۲۸۳۲۶۷
۵۰۰۴
۵۰۰۴
پ

احمدی نژاد کلیات طنز بود!

جایگاه طنز و طنز نویسی در ایران ید طولایی دارد. بذله‌گویی‌ها در نوشتار از قدیم چه در میان درباریان شاهان و در کتابی مانند موش‌وگربه از عبید زاکانی به خوبی دیده می‌شود. در دهه‌های اخیر طرح مسائل روز اجتماع با نگاهی پند آموز و حتی انتقادی، با بیانی طنزگونه در ادبیات معاصر ایران افزایش یافته است.

روزنامه ابتکار: جایگاه طنز و طنز نویسی در ایران ید طولایی دارد. بذله‌گویی‌ها در نوشتار از قدیم چه در میان درباریان شاهان و در کتابی مانند موش‌وگربه از عبید زاکانی به خوبی دیده می‌شود. در دهه‌های اخیر طرح مسائل روز اجتماع با نگاهی پند آموز و حتی انتقادی، با بیانی طنزگونه در ادبیات معاصر ایران افزایش یافته است.

طنزپردازان ایرانی با نگاهی دقیق و موشکافانه روزانه شخصیت‌های برجسته جامعه را مورد نقد قرار می‌دهند. جلال آل احمد، نادر ابراهیمی، ایرج میرزا و سید اشرف‌الدین حسینی از جمله طنزنویسان معاصر ایران محسوب می‌شوند. حال باید دید در حال حاضر یک طنز پرداز تا چه اندازه از ایده‌های خود می‌تواند بهره ببرد و آیا جایگاه وی در میان این حجم از اخبار سیاسی، اجتماعی و ... به ثبات رسیده است؟

اصلی‌ترین رویکرد طنز در عصر معاصر چیست؟

ابراهیم رها: جهت گیری من در یکی دو سه سال اخیر طنز اجتماعی است چون معمولا همه طنز سیاسی می‌نویسند اما طنز اجتماعی می‌تواند بسیار کاربرد داشته باشد. در دوره احمدی‌نژاد که هر روز رجل سیاسی گاف می‌دادند و این تبدیل می‌شد به مسئله روزمره‌ی مردم و مشخصا طنزنویس‌ها.گمان می‌کنم امروز با دور شدن از آن همه سوژه، فضا برای طرح مباحث پایه‌ای‌تر در طنز که معمولا مغفول می‌مانند و همان مسائل اجتماعی و فرهنگی هستند فراهم شده و باید از این فرصت استفاده کرد.

مهدی استاد احمد:به طور خاص طنز سیاسی است.البته اگر اقتصادی هم بنویسید سیاسی محسوب می‌شود.مثلا نوشتن طنز در مورد مسکن مهر که بیشتر با مباحث اقتصادی و اجتماعی مرتبط است هم سیاسی برداشت می‌شود.

رضا ساکی:در مطبوعات طنز سیاسی و طنز درباره سیاست و رفتار سیاستمداران،اما در فضای داستانی طنز اجتماعی همیشه پررنگ تر بوده و هست.

انتقاد در قالب طنز چه قواعدی باید رعایت شود؟

ابراهیم رها:در ایران اساساً انتقاد در هر قالبی دشوار است.در مورد قالب طنز باید همه چیز ساده تر باشد اما متاسفانه حساسیت‌ها و دشواری‌های بیشتری دارد. قالب انتخابی باید به گونه‌ای باشد که به بحث قومیت‌ها و لهجه‌ها و فرهنگ‌ها و مذاهب وخط قرمزهای سیاسی و... نزدیک نشود.معلوم نیست به چه چیز باید نزدیک بشود!یک خودسانسوری هم در ذهن خود طنز نویس‌ها وجود دارد که قالب را تنگ تر می‌کند.باید راهکارهایی اندیشیده شود تا ظرفیت‌های طنز در مردم بالاتر برود و بتوان در طنز رسمی آزادانه تر فعالیت کرد.

مهدی استاداحمد:آن چه باید رعایت شود یک کلمه است و آن انصاف است.انصاف همه قواعد را در خود دارد.آدم باید خودش را جای کسی که قرار است او رامورد نقد قرار دهد بگذارد.ببیند با خواندن مطلب به او بر میخورد و عصبانی می‌شود یا به میزان هر چند اندک او را دچار تحول می‌نماید.اگر دید اثر منفی دارد بهتر است که آن را ننویسد اما در غیر این صورت احتمالاً انصاف در آن رعایت شده است.

رضا ساکی:قواعد زیادی برای نوشتن طنز وجود دارد که غیر مستقیم بودن یک مطلب طنز مهم‌ترین آن محسوب می‌شود. در نتیجه قاعده اول این است که زبان طنز غیر مستقیم است و از طرفی در کنار نگارش هنرمندانه و مصلحانه بودن آن طنز بتواند مخاطب را به خنده بیاندازد و به کسی توهین نشود. توسط طنزپرداز مشکلی در جامعه تشخیص داده می‌شود و در جهت رفع آن تلاش می‌کند، همان گونه که زبان طنز و کمدی دو لبه دارد. هم می‌تواند چیزی را از بین ببرد و یا بالعکس بارزتر کند آن موضوع را.

در این کارکرد دوگانه باید مراقب بود و نباید در ارتباط با هر موضوعی طنز نوشت اما برخی جاها نباید نوشته شود چرا که نتیجه عکس می‌دهد، به طور مثال اگر هواپیمایی سقوط کند و تعدادی از هموطنان کشته شده‌اند، نقد به سیستم هوایی کشور نباید در ساعات اولیه سقوط مطرح شود. جامعه این گونه طنز را نمی‌پذیرد. من همیشه می‌گویم که استفاده نابه جا آفت طنز است.ممکن است گاه با مقاله بهتر بشود کمک کرد تا طنز.
یک اثر طنز باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد تا به زمان و مکان خاصی محدود نباشد و همیشه جذاب باشد؟

ابراهیم رها: طنز مطبوعاتی لاجرم طنزیست که محدود به زمان و مکان است و به شدت تاریخ مصرف دارد.من خودم به کتاب‌هایی که فقط مجموعه‌ای از طنزهای روزانه چاپ شده در روزنامه‌ها هستند اعتقادی ندارم. این کتاب‌ها ماندگاری خاصی هم ندارند.صبح متولد می‌شوند و غروب تاریخ مصرفشان به پایان می‌رسد.طنز غیرمطبوعاتی هم در ایران خیلی بهش پررنگ پرداخته نمی‌شود در صورتی که درست آنست به سمت طنزهای به دور از هیجانات لحظه‌ای و تاریخ مصرف دار برویم.طنز اجتماعی و فرهنگی ماندگار تر و اثرگذارتر خواهند بود.

مهدی استاداحمد:محدود بودن به زمان و مکان برای طنز نقص محسوب نمی‌شود.از نظر من طنز نویس وقتش را فدای نوشتن چنین متنی به جای خلق یک اثر ماندگار کرده تا به بیان مشکل حال حاضر مردم و کمک به کمرنگ تر کردن آن مشکل نماید.در کل پرداختن به مسائلی همچون تکبر و خساست و صفات انسانی اثر را ماندگار خواهد کرد.

رضا ساکی:این افتخاری برای طنز نیست.ما هم نیاز به طنز روزانه و محدود به زمان و مکان داریم و هم طنزی که سی سال دیگر هم به کار بیاید.این دو را باید در کنار هم قرار بدهیم نه در مقابل هم.در بین گونه‌های شوخ طبعی، طنز نوشته ایست که انسانی و متفکرانه و منتقدانه باشد و اگر خنده دار هم بود که چه بهتر.مسخرگی در عناصر شوخ طبعی ذاتی است.جهان باید به هم بخورد تا طنز نمود پیدا کند.اما باید طوری باشد که سوژه هم به کار بخندد.
خط قرمزها و همچنین سوژه‌ها در عرصه طنز نویسی نسبت به دولت احمدی نژاد چه تغییری کرده اند؟

ابراهیم رها:دوره احمدی نژاد کلا ۸سال سوژه به ریاست جمهوری رسیده بود و ۸سال سوژه در سنت‌های مخلف وجود داشت!الهام خودش سه جلد طنز بود از سه تفنگدار ضخیم تر!مشایی دایره المعارف طنز بود با آن همه جن وپری!احمدی نژاد هم که کلیات طنز بود در حدی که می‌توانست کلاس بگذارد به گونه‌ای که عبید زاکانی تلمذ کند!البته طنز تلخی بود چرا که آن چه بر سر جامعه آمد بسیار تلخ بود.

در کشور ما یک سری سوژه‌ها ثابتند و یکسری سوژه‌های سیاسی روز با رفت و آمد حکومت‌ها کم و زیاد می‌شوند و در دولت روحانی سوژه‌ها از بین نرفته اما کم شده‌اند و فضا هم بازتر شده است.در دوره قبل فضا در قبال طنز ،امنیتی و بسیار کم ظرفیت و کم جنبه بود.6جلد کتابم با انتشارات روزنه،همه ممنوع الچاپ اعلام شدند بدون آن که مشکلی داشته باشند.در این دوره هم جز یک جلد از آن‌ها بقیه چاپ نشده‌اند بدون آن که "چه باید کرد" مرا کسی جواب بدهد. اما کلا فضا تلطیف شده گرچه تا فضای مطلوب و نه عالی بلکه در حد کف استاندارد فاصله خیلی زیاد است.

مهدی استاد احمد: به طور ملموس تغییری ایجاد نشده است.یکسری خطوط قرمز همیشگی‌اند اما عرصه فرهنگ و هنر که طنز را هم شامل می‌شود یک مقدار پر رونق تر شده است.در مورد سوژه هم باید بگویم همیشه هست چون مشکلات همیشه وجود دارند.طنز پرداز همیشه سووه خودش را پیدا می‌کند.اما نسبت به دوره احمدی نژاد سوژه‌های کلامی کمتر شده ولی سوژه‌های مفهومی خیر.

رضا ساکی: سوژه‌ها مشخصاً خیلی تغییر کردند.در دوره قبل فرد محور بوده‌اند اما در حال حاضر کلان تر شده اند. الان بیشتر به مشکل مردم می‌رسند و کمتر درگیری سیاسی دارند . بخشی از خط قرمز‌ها واقعا غیر ضروری هستند و توسط مدیران میانی وضع می‌گردنند. موضوع اصلی طنز در سالهای اخیر خط قرمز‌ها نبوده، درست است که جاهایی خرخره طنز نویس را گرفته اما با هنرمندی می‌شد از آن‌ها عبور کرد. ارگان‌های حکومتی رده بالا کمتر به طنز انتقاد دارند تا مدیران میانی.

باید توجه کرد که طنز نویس صلاح جامعه را می‌خواهد اما از لوازم کار او اغراق است. مسئولین باید تحمل خود را افزایش دهند و اجازه دهند طنز فضا را شفاف کند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج