فعالان موسیقی در انقلاب

وب سایت باشگاه خبرنگاران جوان: موسیقی انقلاب اسلامی قصه عجیب و غریبی دارد. از یکسو در وهله اول انقلاب بی‌شک موسیقی یکی از فعالترین و موثرترین هنرها در راستای اهداف انقلاب بود که آوردن نام همه فعالان آن کاری بس مشکل است، به خصوص که بسیاری از آثار توسط گروه‌های سرود و همخوانی تولید و پخش می‌شود.

هرچند در دهه اول انقلاب بزرگانی مانند قره‌باغی، راغب و گلریز بودند، اما جوانانی مانند حسام‌الدین سراج که اولین آلبوم موسیقی انقلاب را ارائه داد نیز توانست که خوش بدرخشد.

در حال حاضر به نظر می‌رسد بهترین راه برای احیای موسیقی انقلاب اسلامی و مردمی ایران و بازگشتن به روزهای اوج آن، همان گروه‌های سرود اول انقلاب است که از دل مساجد، مدارس و به صورت مردمی و خودجوش بیرون می‌آید.

حالا در ادامه گزارش به معرفی ۱۰ تن از فعالان موسیقی در انقلاب می‌پردازیم:

اسفندیار قره‌باغی؛ او متولد ۱۳۲۰ در تبریز است، دارای مدرک معادل دکترای آواز کلاسیک از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.ترومپت ساز تخصصی اوست، وی پس از انقلاب اسلامی در سازمان صدا و سیما با واحد موسیقی سازمان همکاری خود را آغاز کرد.

در زمینه سرودهایی با مضمون جنگ فعال شد و در مدت جنگ تحمیلی بیش از ۸۰ سرود ساخت و در ایفای سلو و گروه کر نقش مهمی داشت. اما بی‌تردید اثری که بیش از هر کار دیگر او از صدا و سیما ایران پخش شده است، سرود «آمریکا، آمریکا، ننگ به نیرنگ تو» است که خشم یک ملت را از دست درازی‌ها و غارتگری‌ها و دخالت‌های آمریکا در خود نهفته دارد.

احمدعلی راغب؛ او متولد سال 1323 در شهرستان بندرانزلی متولد شد. نغمه توحید، سرود خوش آمدی امام، آمریکا، آمریکا ننگ به نیرنگ تو، تنها گوشه‌ای از آثار ماندگار وی هستند.

بی‌شک می‌توان او را یکی از بزرگترین آهنگسازان انقلاب اسلامی نامید که در طول این سه دهه با آهنگ‌های خود انقلاب اسلامی و ملت ایران را همراهی کرده است و به متن‌ها و شعرهای آنان زیبایی دوچندان بخشیده است.

لازم به ذکر است که وی در بسیاری از قطعه‌ها با محمد گلریز همکاری داشته‌ است.

محمد گلریز؛ این خواننده در سال 1325 در یک خانواده مذهبی به دنیا آمد، وی در سال 1357 به اتفاق احمدعلی راغب (آهنگساز) و حمید سبزواری (ترانه‌سرا)، مجتبی میرزاده (تنظیم کننده) به صورت مشترک آثار انقلابی را تولید کرد. او با ورود امام خمینی (ره) به بهشت زهرا همراه با گروه سرود، «برخیزید» را اجرا کرد.

شاخص‌ترین آثار وی سروده‌های «نیایش»، «این بانگ آزادی»، «شقایق‌های پرپر» (برای شهید بهشتی) و «دریغا» (در رابطه با امام راحل) است. وی در هشت سال دفاع مقدس هم به عنوان خواننده برتر معرفی شد و برای آهنگ شهید مطهری خدمت امام (ره) رسید و ایشان او را مورد احترام و لطف قرار دادند و این باعث انگیزه بیشتری در گلریز شد.

سید حسام‌الدین سراج؛ او متولد 1337 در اصفهان است. سراج موسیقی را با آموختن تنبک از سیزده سالگی آغاز کرد، در زمینه آواز از محضر مرحوم استاد محمد کریمی و استاد محمدرضا شجریان استفاده کرده است.

حسام‌الدین سراج با آهنگسازی و خوانندگی برای اولین بار آلبوم موسیقی انقلاب اسلامی به نام «نینوا» را منتشر کرد و نام خود را در تاریخ و موسیقی انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ثبت کرد، هرچند که وی بعد از این مجموعه دیگر کاری با این مضمون بیرون نداد و به موسیقی سنتی پرداخت.

در این آلبوم قطعه‌هایی همچون باغ ارغوان، وصل مستان، بی‌نشانی و ... وجود دارد.

هادی آزرم؛ وی آهنگساز، نوازنده و مدرس موسیقی است و فرازهایی از دعای جوشن کبیر، دعای نور، ربنا، دعای فرج و بخشی از زیارت عاشورا بخشی از فعالیت‌های موسیقایی اوست.

هادی آزرم از سال 1358 به طور جدی به کار آهنگسازی روی آورد و بیشتر فعالیت و کوشش خود را در راستای مسائل انقلاب صرف کرد و در حال حاضر هم نمونه کارهای او بیشتر مذهبی و انقلابی هستند.

وی برای خوانندگانی نظیر مهرداد کاظمی، اسفندیار قره‌باغی، محمد گلریز و ... آهنگ ساخته است.


مهرداد کاظمی؛ وی خواننده شناخته شده دهه شصت و هفتاد است، او در 16 سالگی در امتحان ورودی رادیو و تلویزیون شرکت کرد و پس از قبولی به این مرکز راه یافت.

از جمله کارهای کاظمی آلبوم «بهاران» است که کاری گروهی بوده و حاصل 10 سال موسیقی بعد از انقلاب است. این آلبوم با همکاری حسین قوامی، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری و علیرضا افتخاری تولید شده است.

سید محمد شاهنگیان؛ وی کارشناس ارشد مدیریت از دانشگاه شیکاگو است. با پیروزی انقلاب وی تا سال 1360 رئیس شورای موسیقی و مشاور صدا و سیما بود.

12 بهمن 1357 مراسم استقبال از امام خمینی با حضور هزاران نفر از مردم در سراسر ایران و در بهشت هزار کنار مزار شهدای انقلاب اسلامی برگزار شد. در این مراسم تلاوت قرآن کریم توسط محمد اصفهانی که از طرف محمد شاهنگیان برای تلاوت قرآن هنگام ورود امام خمینی (ره) به فرودگاه مهرآباد انتخاب شد، صورت گرفت.

خمینی ای امام، برخیزید، ای شهیدان راه خدا از آثار وی هستند.


جمشید نجفی؛ نجفی یکی از خوانندگان موسیقی انقلاب است که فعالیت‌های خود را از سال 1350 شروع کرد. وی پس از انقلاب با خواندن سرود «خلبانان، ملوانان» بار دیگر مورد توجه قرار گرفت و این سرود سال‌های سال از رادیو و تلویزیون پخش می‌شد.

پس از انقلاب اسلامی تعدادی از آهنگ‌های انقلاب و سرودهای دوران دفاع مقدس از جمله ای رهبر، خلبانان (شعر و آهنگ: فیروز برنجیان) که سومین سرود پخش شده از تلویزیون در بهمن 57 است، روز موعود، الله اکبر و ترانه‌های بسیار زیاد دیگری خوانده است.


رضا رویگری؛ این بازیگر سینما و تلویزیون در زمستان سال 1357 آهنگ «الله، الله» را خواند. فریدون خشنود آهنگساز و تنظیم کننده این سرود است و متن ترانه آن از شعارهایی بوده است که مردم در آن زمان سر می‌دادند.

این ترانه در یک روز تکمیل و آهنگ آن در استودیو صبا ضبط شده است و بعد به صورت مخفیانه و کاست در دانشگاه‌ها، مساجد، مدارس پخش شده است.