سونامی ژاپن؛ ۵ سوال پس از ۵ سال

ژاپن روز جمعه پنجمین سال وقوع زلزله مهیب به بزرگی ۹ ریشتر را پشت سر گذاشت که باعث بروز سونامی بزرگی شد که شهرهای ساحل شمال شرقی این کشور را ویران کرد. در حالی که موج‌های وحشتناک سونامی همه چیز را در سر راه خود می‌بلعید حدود ۱۸۵۰۰ نفر کشته و مفقود شدند.

خبرگزاری ایسنا: ژاپن روز جمعه پنجمین سال وقوع زلزله مهیب به بزرگی ۹ ریشتر را پشت سر گذاشت که باعث بروز سونامی بزرگی شد که شهرهای ساحل شمال شرقی این کشور را ویران کرد. در حالی که موج‌های وحشتناک سونامی همه چیز را در سر راه خود می‌بلعید حدود ۱۸۵۰۰ نفر کشته و مفقود شدند.

سونامی راکتورهای نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما را غرق کرد و موجب گداخت راکتورها در بدترین حادثه اتمی پس از چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ شد. در زیر نگاهی به وضعیت ژاپن پس از ۵ سال می‌اندازیم.

۱- آیا خط ساحلی مورد اصابت سونامی به حالت عادی بازگشته است؟

برای همه مردم این گونه نیست. دولت برای بازسازی مناطق میلیاردها دلار هزینه کرده است.

برخی از جمعیت‌ها به مناطق مرتفع‌تر منتقل شده‌اند و سدهای دریایی بزرگ‌تر در حال ساخت هستند. اما این پیشرفت‌ها کند بوده و از بسیاری شهرها دیگر چیزی باقی نمانده است و از همین رو ساکنان پیشین نمی‌توانند یا نمی‌خواهد تا بازگردند.

۲- برای افرادی که در آنجا زندگی می‌کردند، چه اتفاقی افتاد؟

ده‌ها هزار نفر به دیگر بخش‌های ژاپن انتقال یافتند یا این که در انتظار ساخت خانه‌های جدیدی در خانه‌های موقتی زندگی می‌کنند. برخی از این افراد بیکارند و از افسردگی رنج می‌برند و نمی‌توانند اوضاع خود را سامان دهند.

زندگی برای بسیاری از بازماندگان که خانواده خود را از دست دادند هرگز مانند قبل نخواهند بود.

۳- وضعیت در نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما به چه صورت است؟

وضعیت فوکوشیما ثابت است و مناطق پیرامونی هنوز تقریبا برای ساکنان قبلی منطقه ممنوعه است.

هزاران نفر در روند از رده خارج کردن این نیروگاه که یک دهه به طول می‌انجامد فعال هستند. آن‌ها کاری حساس و خطرناک برای ایمن‌سازی راکتورهای بی‌ثبات انجام می‌دهند. روبات‌های کنترل از راه دور به محوطه‌های به شدت رادیواکتیو فرستاده شده‌اند.

با این حال شرکت انرژی الکتریک توکیو، متصدی این نیروگاه هنوز راه حلی بلند مدت برای حل و فصل حجم زیادی از آب‌های آلوده که برای خنک کردن راکتورها استفاده می‌شد و در مخازن بزرگ در این محوطه مصیبت زده نگهداری می‌شود پیدا نکرده است.

درباره‌ی اثرات بهداشتی بلند مدت تشعشعات که در این حادثه منتشر شد و نیز آب‌های آلوده که هنوز به اقیانوس نشت می‌کنند مباحث زیادی وجود دارد.

۴- آیا این حادثه به معنی این است که ژاپن انرژی هسته‌ای را کنار گذاشته است؟

بسیاری از مردم ژاپن می‌خواهند برای همیشه از انرژی اتمی خلاص شوند. دولت و جامعه اقتصادی نظرات دیگری دارند. آن‌ها می‌خواهند چندین راکتور متروک شده را راه‌اندازی کنند؛ عمدتا به دلیل این که قبوض انرژی پس از این حادثه به شدت افزایش داشته است.

تنها تعداد کمی از راکتورها به دلیل مخالفت‌های مردم و تدابیر ایمنی سخت‌گیرانه به خط تولید بازگشته‌اند. انرژی هسته‌ای زمانی بیش از یک چهارم انرژی ژاپن را تامین می‌کرد.

با این حال سیاست‌های طرفدارانه توکیو از انرژی هسته‌ای با مانع رو به رو شد. دادگاهی در این کشور به سبب مخاطرات ایمنی دستور داد که دو راکتور (‌که به تازگی فعال شده بودند) دوباره خاموش شوند. اکنون فقط دو راکتور فعال در سراسر این کشور وجود دارد.

۵- برای محافظت در برابر فاجعه دیگر چه اقداماتی انجام شده؟

برخی از مناطق در معرض سونامی به مناطق مرتفع‌تر منتقل شدند. سدهای دریایی بزرگ‌تر در طول ساحل در حال ساخت هستند و حصارهای مرتفع‌تری نیز برای حفاظت از راکتورهای در معرض خطر در نظر گرفته شده است.

برای تسریع واکنش توکیو به فاجعه، قوانین جدید وضع و طرح‌های تخلیه مناطق تقویت شده است.

ژاپن هم‌چنین یک نهاد نظارتی اتمی مستقل را تاسیس کرد. عکس‌العملی به روابط گرم بین صنعت و دولت که به عنوان عامل اصلی حادثه فوکوشیما مطرح می‌شود.

با این حال منتقدان می‌گویند این اقدامات کافی نیست و لرزه‌شناسان هشدار می‌دهند که ژاپن شاهد زمین لرزه و سونامی خواهد بود که فاجعه سال ۲۰۱۱ را تحت شعاع قرار خواهد داد و بنابر تخمین‌های دولتی جان حدود ۳۰۰ هزار نفر در ساحل شرقی این کشور را خواهد گرفت.