پس انداز کردن احمقانه است؟!

ماهنامه معیشت: پس انداز به طور کلی به پولی گفته می شود که از روی حقوق یا درآمد ماهیانه کنار گذاشته شده تا بعدا بتوان با آن کاری کرد. این پول را می توان درون بالش خود و یا در بانک نگه داری کرد. در طی مدتی که در مورد مدیریت پول در زندگی شخصی می نویسم یکی از پرتکرارترین سوالات برای من این بوده که در کشوری با نرخ تورم بالا، پس انداز کاری احمقانه است چون روز به روز از ارزش آن کم می شود. بله این واقعیت ایران است و تورم بالا از ابتدای افزایش قیمت نفت در دهه پنجاه همیشه یار غار اقتصاد ایران بوده و من فکر نمی کنم تا چندین سال دیگر هم شر آن کم شود. به نمودار نرخ تورم نگاه کنید:

من کارشناس اقتصادی نیستم ولی با توجه به اینکه عملکرد اقتصادی دولت در گذشته تغییر نکرده و احتمالا در آینده هم به همین منوال خواهدبود احتمال تکرار این نمودار در آینده بسیار زیاد است.


اگر صرفا به سود بانکی به عنوان رقمی در برابر تورم نگریسته شود در اکثر اوقات تورم برنده خواهدبود.

پس انداز کدام درد من را درمان می کند؟

بسیاری از اوقات برای رسیدن به هدف خاصی نیاز بوده تا پول خود را برای مدتی پس انداز کنید. چقدر خود را در این راه موفق می دانید؟ آیا تاکنون توانسته اید که به صورت منظم خود را به پس انداز عادت دهید؟

پس انداز به چه دردی می خورد؟ شاید اولین تمرین برای پس انداز، پرکردن حسابی به نام حساب اضطراری باشد. اضطرار برای همه ما پیش می آید و متاسفانه چون سیستم بیمه ای در ایران ضعیف است و در صورت وقوع خسارت چه برای خودتان چه برای خودرو و چه برای محل سکونت تان بیمه دنگ و فنگ زیادی دارد و برای عدم پرداخت خسارت هزاران بهانه می آورد و یا اینکه اصلا بیمه ای وجود ندارد، داشتن حساب اضطراری بسیار مهم است.

شما که نمی خواهید بابت یک خرج ناخواسته اتومبیل و یا خدای نکرده بستری شدن چندروزه در بیمارستان بدهکار این و آن شوید. پس یکی از اولین مزیت های عادت کردن به پس انداز این است که می توانید حساب اضطراری خود را پر کنید. حسابی که مخارج حداقل شش ماه زندگی شما را با حفظ استانداردهای فعلی پوشش می دهد. این پول علاوه بر شش موارد اضطراری، هم پشتوانه شما برای تغییر شغل احتمالی است و هم اینکه در صورت تغییر شغل به هر دلیلی شما را نیازمند به دیگران نمی کند.


پس این اولین سود پس انداز منظم است و آنقدر مزیت دارد که همین امروز دست به کار شوید.

آیا با پس انداز کسی ثروتمند شده است؟

به نظر من بله. این تجربه شخصی من و مطالعه اطرافیان خودم هست. شما هم می توانید مطالعه کوتاهی در اطراف خود کرده و افرادی را که توانمندی مالی مناسبی دارند را شناسایی کرده و عادت های مالی آن ها را بررسی کنید. حتی از آن ها راجع به آن بپرسید. آیا پس انداز داشته اند؟ چگونه این کار را انجام داده اند؟ هدف اولیه آن ها چه بوده است؟ بسیاری از این افراد که اکنون به استقلال مالی رسیده اند در مقطعی وارد سرمایه گذاری شده اند. ببینید پس انداز چقدر در این راه به آن ها کمک کرده است.

به این مثال ساده توجه کنید:

فرض کنید که شما خانواده سه نفره ای هستید که از آذر ۸۹ تاکنون یارانه های خود را دریافت و خرج کرده اید. اکثر مردم همین کار را کرده اند. اما اگر این حق مسلم خرج کردن را از همان ابتدا در یک حساب روزشمار با سود بیست درصد گذاشته و هر ماه یارانه خود را در آن واریز کرده بودید الان مجموع پول های شما به حدود ۱۴.۵ میلیون تومان ریده بود که ماهیانه ۲۵۰ هزار تومان یا تقریبا دوبرابر یارانه به شما سود پرداخت می کرد. این اثر دید بلندمدت (حتی برای پنج سال) است.
طبق قانون پارکینسون* مخارج شما به همیان میزان رشد درآمد رشد خواهدکرد. اگر کنترل هزینه ها را در دست نگرفته و پس انداز نکنید با افزایش درآمد زندگی شما تفاوت زیادی نخواهد کرد.


* قانون پارکینسون: اصطلاحی رایج در مدیریت است و مضمون آن این است که هر کار به اندازه زمانی که برای آن تخصیص داده شده طول می کشد. از این قانون در زمینه های دیگر زندگی نیز می توان استفاده کرد که در اینجا از منظر رشد درآمد و تاثیر آن در رشد هزینه پرداخته شده است.

چگونه بودجه بندی کنیم؟

بودجه بندی به چندین عامل بستگی دارد. میزان درآمد و میزان هزینه و سبک زندگی.

به نظر من هر کسی باید و می تواند که با ۱۰درصد از درآمد خود پس انداز را شروع کرده و این پول را به حساب اضطراری اختصاص دهد. لازم نیست سریع در مقابل این حرف موضع بگیرید یا سعی کنید با ارائه ارقام کم حقوق و یا مخارج بالا خود را توجیه کنید که اگر قرض نکنم خیلی هنر کرده ام و پس انداز به چه دردی می خورد و...

به جای آن با خود روراست باشید. اگر از وضعیت مالی خود ناراضی هستید باید کاری انجام دهید. باید نشانه ای از خود بروز دهید که ذهن شما هم باور کند که قصد تغییر شرایط را دارید وگرنه غر زدن آسان ترین کار و اتفاقا برای بقیه هم جذاب تر هم هست. اگر در مجامع دوستانه و خانوادگی از همه چیز انتقاد کرده و خود را مظلوم جلوه دهید مورد استقبال دیگران واقع شده و با شما همراهی می کنند اما اگر حرف های مثبت بزنید، از مسئولیت شخص خودتان در زندگی و جامعه یا تلاش برای بهتر کردن شرایط بگویید اکثرا از شما روی برگردانده و به دیده شک و تردید به شما نگاه خواهندکرد.

پس غرزدن را کنار گذاشته و شروع کنید. به نظر من با ده درصد درآمد خود شروع کرده و به تدریج آن را افزایش دهید.


آیا می دانید برنده ترین تیغ دولبه دنیا چیست؟ عادت

شما می توانید به یک ساعت دو صبحگاهی عادت و سلامتی خود را تضمین کرده و یا به کشیدن روزانه دو بسته سیگار عادت کرده و در جهت عکس سلامتی گام بردارید. بسیاری از کارهای ضروری دنیا حداقل در شروع لذت بخش نیستند. اهمال کاری و به تعویق انداختن کارها یکی از بزرگ ترین مشکلات بسیاری از ماست و تنها راه چاره آن عادت است. اگر به چیزی عادت کنید درد انجام آن بسیار کم شده و اصلا مغز به انجام آن فکر نمی کند که بخواهد در برابر آن مانعی بتراشد.

شاید بارها برای شما پیش آمده که با انگیزه فراوان شروع به انجام کاری کرده و این آتش سوزان در عرض یک هفته خاموش شده است. روشن نگه داشتن شعله انگیزه برای همیشه و هر شرایطی کار بسیار دشواری است و اگر انجام کاری برای موفقیت ضروری است باید به آن عادت کرد. اما چگونه می توان به پس انداز عادت کرد. خوشبختانه سیستم بانکداری اینترنتی این موضوع را برای ما حل کرده است.

سه گام عملی برای عادت کردن به پس انداز

۱- همین امروز باید در دو بانک حساب های جدیدی باز کنید. البته اگر حساب اصلی فعلی شما (حساب حقوقی یا درآمدی) متعلق به یکی از بانک های خصوصی است و یا قابلیت انتقال وجه مستمر شبا را دارد، نیازی به باز کردن حساب در بانک اول نیست. در اینترنت بانک خود به سراغ انتقال وجه رفته و قابلیت انتقال وجه مستمر به سایر حساب ها (پایا) را با استفاده از کد شبا بررسی کنید. اکثر بانک های خصوصی این قابلیت را دارند.

۲- بانک دیگری که سود روزشمار بالایی را داده و به شبکه شتاب هم متصل است را شناسایی کنید. در حال حاضر بسیاری از بانک ها با اعمال شرایط مختلف مسدودی این سود را به حساب های روزشمار می دهند. در این بانک حساب روزشماری باز کرده و اینترنت بانک و رمز دوم کارت آن را فعال نکنید. (به منظور جلوگیری از دستبرد اینترنتی خودتان به این حساب)

۳- از بانک اول یک انتقال وجه مستمر تعریف کنید که مثلا پنجم هر ماه مبلغی را برداشته و به حساب شما در بانک دیگر واریز کند. به همین سادگی می توانید پس انداز را شروع کرده و به آن عادت کنید. البته درصد پس انداز و یا مکان هایی که قرار است برای آن ها پول کنار گذاشت بستگی به شما و اولویت هایتان در زندگی دارد.