تنوع قیمتی پروازها برای گردشگران نوروزی
آمارها حاکی از رشد ۹ درصدی سفرهای هوایی داخلی هستند. این رشد در حالی اتفاق افتاد که چند ماه پیش، نرخ بلیت هواپیما از حالت دستوری خارج و تعیین قیمت آن آزاد اعلام شد؛ سیاستی که در آغاز اجرا، نظرات موافق و مخالف زیادی را در پی داشت.
روزنامه دنیای اقتصاد: آمارها حاکی از رشد ۹ درصدی سفرهای هوایی داخلی هستند. این رشد در حالی اتفاق افتاد که چند ماه پیش، نرخ بلیت هواپیما از حالت دستوری خارج و تعیین قیمت آن آزاد اعلام شد؛ سیاستی که در آغاز اجرا، نظرات موافق و مخالف زیادی را در پی داشت.
موافقان با استناد به تجارب جهانی، بر لزوم اجرای این طرح تاکید و آن را گامی مثبت در جهت ارتقای ارائه خدمات هوایی کشور عنوان می‌کردند. آنها کاهش قیمت در زمان‌های کم سفر و برای مسیرهای کم‌تردد را به‌عنوان یکی از فواید آزادسازی قیمت‌ها مطرح و به همگانی شدن سفر از طریق خطوط هوایی و توزیع مکانی و زمانی سفر اشاره می‌کنند.
اما در آن سوی ماجرا، مخالفان از عدم آمادگی زیرساخت‌های هوایی کشور برای استقبال از این تغییر سخن می‌گفتند. به اعتقاد این عده، آزادسازی نرخ بلیت در شرایطی که میان طرف عرضه و تقاضا در این صنعت توازن برقرار نیست، نمی‌تواند شرایط برد برد را برای هر دو طرف شرکت‌های هواپیمایی و مشتریان به وجود آورد؛ چرا که با محدودیت عرضه و تعداد کم هواپیماها و پروازها در مقایسه با تعداد تقاضا و مسافران، قیمت‌ها افزایش می‌یابد.
با همه این گمانه‌زنی‌ها، آنچه بیش از هر استدلال دیگری می‌تواند قضاوت منطقی در خصوص اجرای این سیاست را به دنبال داشته باشد، استناد به آمارهای موجود و بررسی رضایت مشتریان و ارائه‌دهندگان خدمات هوایی کشور از اعمال این تغییر است؛ آن‌هم با بررسی شرایط خرید و فروش در یکی از زمان‌های پر سفر مانند نوروز.
مزایای آزادسازی برای فعالان گردشگری
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران، در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: «هرگونه تنوع در کیفیت، کمیت و نرخ ارائه خدمات هوایی، توسعه این صنعت و رضایت مشتریان و در نتیجه استقبال هر چه بیشتر آنها از خرید این خدمات را به دنبال خواهد داشت.» رضا اباذری تاکید کرد: «آزادسازی نرخ‌ها با باز گذاشتن دست فروشندگان خدمات هوایی، این فرصت را ایجاد می‌کند که هر یک از شرکت‌های هوایی برای جلب نظر و رضایت مشتریان و فروش هر چه بیشتر خدماتشان، با یکدیگر به رقابت پرداخته و در این صورت استفاده‌کنندگان از این خدمات با انتخاب‌های متنوع‌تری مواجه می‌شوند.»
وی با اشاره به محقق شدن اهداف مذکور در فروش‌های نوروزی ایرلاین‌ها تصریح کرد: «نتیجه مستقیم آزادسازی نرخ بلیت هواپیماها را در تنوع قیمت‌های نوروزی به وضوح می‌توان مشاهده کرد.» رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران، ادامه داد: «از این رو در نگاه اول می‌توان، آزادسازی و به تبع آن ایجاد تنوع در قیمت پروازها بسته به زمان، مسیر پروازی و شرکت‌های هواپیمایی را یکی از عمده دلایل افزایش سفرهای هوایی در تعطیلات سال نو عنوان کرد.»
به گفته اباذری اگرچه در فواید آزادسازی نرخ بلیت پروازها تردیدی وجود ندارد و به شهادت تجارب جهانی، همه فعالان این صنف با این تغییر رویکرد سازمان هواپیمایی کشوری موافقند، اما باید توجه داشت تا تحقق همه اهداف اخذ این سیاست، راه زیادی باقی است و باید اقدامات همه‌جانبه‌ای با همکاری همه نهادهای ذی‌ربط در جهت بهبود اثرات اعمال این سیاست اتخاذ شود. وی یادآور شد: «چارترکارها، ایرلاین‌ها و سازمان هواپیمایی کشوری باید به صورتی هماهنگ در راستای اجرای این مصوبه پیش‌رفته و سیاست‌های ساختاری در نرخ‌گذاری را با همکاری و تعامل با یکدیگر به جلو ببرند.»
تعدیل قیمت بلیت در نوروز
دبیر و عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی گردشگری و زیارتی استان تهران هم با حمایت از سیاست آزادسازی نرخ بلیت هواپیما گفت: «در کنار افزایش امنیت پروازها، توجیه زمانی و اقتصادی سفرهای هوایی، کاهش سفر به ترکیه و امارات و نیز گسترش ظرفیت خطوط هوایی کشور، آزادسازی نرخ بلیت نیز بر افزایش میزان سفرهای هوایی تاثیر داشته است.» امیر پویان رفیعی‌شاد اضافه کرد: «در نوروز امسال تقاضا برای تورهای مسافرتی کاهش داشت و همین عامل آژانس‌های مسافرتی را با توجه به امکان فروش بلیت‌های هواپیما با قیمت‌های متنوع و متناسب با تقاضای بازار، بر آن داشت تا بلیت تورهای فروش نرفته را به متقاضیان خرید آزاد بلیت عرضه کنند که این عامل خود تا حد زیادی باعث ایجاد تنوع قیمتی و شکسته شدن نرخ‌ها شد.»
وی ادامه داد: «آزادسازی نرخ‌ها با ایجاد تنوع قیمتی در روزهای مختلف تعطیلات نوروز، باعث استفاده تعداد بیشتری از افراد از سفرهای هوایی و در نتیجه افزایش فروش و توزیع زمانی در این ایام شد.» این فعال گردشگری همچنین به تعدیل افزایش قیمت بلیت پروازها در نوروز امسال در مقایسه با سال‌های گذشته اشاره و تصریح کرد: «افزایش پروازهای چارتر در تعطیلات نوروز و امکان شناور بودن قیمت‌ها، سبب کنترل افزایش قیمت‌ها شد و این افزایش نرخ را منطقی‌تر کرد؛ اتفاقی که جز با آزادسازی نرخ فروش بلیت امکان‌پذیر نبود.»
انتقادها
اگرچه در مدت زمان کوتاهی که از اجرای مصوبه آزادسازی نرخ بلیت پروازهای داخلی می‌گذرد، برخلاف گذشته، شاهد تنوع قیمت بلیت‌ها بوده‌ایم و از این حیث مشتریان و استفاده‌کنندگان از خدمات شرکت‌های هواپیمایی با تنوع بیشتر نرخ و کیفیت پروازها مواجه شده‌اند موجبات رضایت خاطر آنان را فراهم کرده است، با این‌همه آژانس‌های ارائه‌دهنده این خدمات گلایه‌هایی را در این خصوص مطرح می‌کنند. از جمله اینکه معتقدند نرخ خرید چارترها از ایرلاین‌ها برای آنها همچون گذشته بوده و مشمول آزادسازی قیمت‌ها و تنوع نرخ‌ها نشده است.
رفیعی شاد در این‌باره گفت: «سازمان هواپیمایی در قیمت فروش پروازهای چارتری و برنامه‌ای تفاوتی قائل نمی‌شود و آنها را با یک نرخ در اختیار شرکت‌های مسافرتی قرار می‌دهد. این در حالی است که قیمت فروش بلیت به مسافران برای آژانس‌ها با توجه به میزان تقاضای موجود متغیر بوده و همین عامل سبب خواهد شد که این شرکت‌ها در بسیاری از موارد متضرر شوند.»دبیر انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی گردشگری و زیارتی استان تهران راه حل این مشکل را این‌گونه توضیح داد: «لازم است که سازمان هواپیمایی کشوری مفادی را تنظیم و به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ کند تا همچون قرارداد فی مابین آژانس‌های مسافرتی و مشتریانشان برای فروش تور، رابطه میان این شرکت‌ها و دفاتر مسافرتی ساختارمند و قانونی شود.» وی افزود: «البته بسیار مهم است که در این ضوابط، میان فروش چارتری و برنامه‌ای بلیت‌ها تفاوت قائل شد تا هم شرکت‌های هواپیمایی و هم دفاتر مسافرتی از عواید آزادسازی نرخ بلیت‌ها منتفع شوند.»
براساس بند ب ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم توسعه، دولت مکلف بوده است تا پایان سال سوم برنامه، نسبت به آزادسازی نرخ بلیت پروازهای داخلی اقدام کند. حالا با کارشناسی‌های انجام شده در سازمان هواپیمایی کشوری و با تصویب شورایعالی هواپیمایی، مصوبه مجلس شورای اسلامی از تاریخ ۰۹/ ۰۹/ ۱۳۹۴ به اجرا گذاشته شده است. پیش از این قیمت بلیت هواپیما به‌صورت دستوری توسط شورایعالی هواپیمایی تعیین و با تایید رئیس‌جمهوری ابلاغ می‌شد. در همین حال برای حمایت از فرودگاه‌های غیراقتصادی یا کمتر برخوردار و مسیرهای مناطق محروم و ایجاد امکان افزایش پرواز در فرودگاه‌هایی که تعداد پرواز کمتری دارند، نرخ‌های ۸۷ مسیر کماکان به‌صورت تکلیفی و از سوی سازمان هواپیمایی کشوری تعیین می‌شود.
در راستای سیاست‌های اقتصاد آزاد که اساس را بر تعیین نرخ کالاها و خدمات بر مبنای میزان عرضه و تقاضای موجود در بازار قرار می‌دهد، سیاست تک نرخی بودن بلیت پروازها کنار گذاشته شد و امید آن می‌رود که با ایجاد رقابت میان ایرلاین‌ها، فصل جدیدی در صنعت هوایی کشور گشوده شود؛ آن هم در هنگامه‌ای که بر رشد گردشگری به‌عنوان یکی از راه‌های پایدار برون رفت از رکود اقتصادی تاکید شده و این صنعت می‌تواند به‌عنوان بال پرواز گردشگری، سبب جهش و پویایی اقتصاد کشور شود.
موافقان با استناد به تجارب جهانی، بر لزوم اجرای این طرح تاکید و آن را گامی مثبت در جهت ارتقای ارائه خدمات هوایی کشور عنوان می‌کردند. آنها کاهش قیمت در زمان‌های کم سفر و برای مسیرهای کم‌تردد را به‌عنوان یکی از فواید آزادسازی قیمت‌ها مطرح و به همگانی شدن سفر از طریق خطوط هوایی و توزیع مکانی و زمانی سفر اشاره می‌کنند.
اما در آن سوی ماجرا، مخالفان از عدم آمادگی زیرساخت‌های هوایی کشور برای استقبال از این تغییر سخن می‌گفتند. به اعتقاد این عده، آزادسازی نرخ بلیت در شرایطی که میان طرف عرضه و تقاضا در این صنعت توازن برقرار نیست، نمی‌تواند شرایط برد برد را برای هر دو طرف شرکت‌های هواپیمایی و مشتریان به وجود آورد؛ چرا که با محدودیت عرضه و تعداد کم هواپیماها و پروازها در مقایسه با تعداد تقاضا و مسافران، قیمت‌ها افزایش می‌یابد.
با همه این گمانه‌زنی‌ها، آنچه بیش از هر استدلال دیگری می‌تواند قضاوت منطقی در خصوص اجرای این سیاست را به دنبال داشته باشد، استناد به آمارهای موجود و بررسی رضایت مشتریان و ارائه‌دهندگان خدمات هوایی کشور از اعمال این تغییر است؛ آن‌هم با بررسی شرایط خرید و فروش در یکی از زمان‌های پر سفر مانند نوروز.
مزایای آزادسازی برای فعالان گردشگری
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران، در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: «هرگونه تنوع در کیفیت، کمیت و نرخ ارائه خدمات هوایی، توسعه این صنعت و رضایت مشتریان و در نتیجه استقبال هر چه بیشتر آنها از خرید این خدمات را به دنبال خواهد داشت.» رضا اباذری تاکید کرد: «آزادسازی نرخ‌ها با باز گذاشتن دست فروشندگان خدمات هوایی، این فرصت را ایجاد می‌کند که هر یک از شرکت‌های هوایی برای جلب نظر و رضایت مشتریان و فروش هر چه بیشتر خدماتشان، با یکدیگر به رقابت پرداخته و در این صورت استفاده‌کنندگان از این خدمات با انتخاب‌های متنوع‌تری مواجه می‌شوند.»
وی با اشاره به محقق شدن اهداف مذکور در فروش‌های نوروزی ایرلاین‌ها تصریح کرد: «نتیجه مستقیم آزادسازی نرخ بلیت هواپیماها را در تنوع قیمت‌های نوروزی به وضوح می‌توان مشاهده کرد.» رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران، ادامه داد: «از این رو در نگاه اول می‌توان، آزادسازی و به تبع آن ایجاد تنوع در قیمت پروازها بسته به زمان، مسیر پروازی و شرکت‌های هواپیمایی را یکی از عمده دلایل افزایش سفرهای هوایی در تعطیلات سال نو عنوان کرد.»
به گفته اباذری اگرچه در فواید آزادسازی نرخ بلیت پروازها تردیدی وجود ندارد و به شهادت تجارب جهانی، همه فعالان این صنف با این تغییر رویکرد سازمان هواپیمایی کشوری موافقند، اما باید توجه داشت تا تحقق همه اهداف اخذ این سیاست، راه زیادی باقی است و باید اقدامات همه‌جانبه‌ای با همکاری همه نهادهای ذی‌ربط در جهت بهبود اثرات اعمال این سیاست اتخاذ شود. وی یادآور شد: «چارترکارها، ایرلاین‌ها و سازمان هواپیمایی کشوری باید به صورتی هماهنگ در راستای اجرای این مصوبه پیش‌رفته و سیاست‌های ساختاری در نرخ‌گذاری را با همکاری و تعامل با یکدیگر به جلو ببرند.»
تعدیل قیمت بلیت در نوروز
دبیر و عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی گردشگری و زیارتی استان تهران هم با حمایت از سیاست آزادسازی نرخ بلیت هواپیما گفت: «در کنار افزایش امنیت پروازها، توجیه زمانی و اقتصادی سفرهای هوایی، کاهش سفر به ترکیه و امارات و نیز گسترش ظرفیت خطوط هوایی کشور، آزادسازی نرخ بلیت نیز بر افزایش میزان سفرهای هوایی تاثیر داشته است.» امیر پویان رفیعی‌شاد اضافه کرد: «در نوروز امسال تقاضا برای تورهای مسافرتی کاهش داشت و همین عامل آژانس‌های مسافرتی را با توجه به امکان فروش بلیت‌های هواپیما با قیمت‌های متنوع و متناسب با تقاضای بازار، بر آن داشت تا بلیت تورهای فروش نرفته را به متقاضیان خرید آزاد بلیت عرضه کنند که این عامل خود تا حد زیادی باعث ایجاد تنوع قیمتی و شکسته شدن نرخ‌ها شد.»
وی ادامه داد: «آزادسازی نرخ‌ها با ایجاد تنوع قیمتی در روزهای مختلف تعطیلات نوروز، باعث استفاده تعداد بیشتری از افراد از سفرهای هوایی و در نتیجه افزایش فروش و توزیع زمانی در این ایام شد.» این فعال گردشگری همچنین به تعدیل افزایش قیمت بلیت پروازها در نوروز امسال در مقایسه با سال‌های گذشته اشاره و تصریح کرد: «افزایش پروازهای چارتر در تعطیلات نوروز و امکان شناور بودن قیمت‌ها، سبب کنترل افزایش قیمت‌ها شد و این افزایش نرخ را منطقی‌تر کرد؛ اتفاقی که جز با آزادسازی نرخ فروش بلیت امکان‌پذیر نبود.»
انتقادها
اگرچه در مدت زمان کوتاهی که از اجرای مصوبه آزادسازی نرخ بلیت پروازهای داخلی می‌گذرد، برخلاف گذشته، شاهد تنوع قیمت بلیت‌ها بوده‌ایم و از این حیث مشتریان و استفاده‌کنندگان از خدمات شرکت‌های هواپیمایی با تنوع بیشتر نرخ و کیفیت پروازها مواجه شده‌اند موجبات رضایت خاطر آنان را فراهم کرده است، با این‌همه آژانس‌های ارائه‌دهنده این خدمات گلایه‌هایی را در این خصوص مطرح می‌کنند. از جمله اینکه معتقدند نرخ خرید چارترها از ایرلاین‌ها برای آنها همچون گذشته بوده و مشمول آزادسازی قیمت‌ها و تنوع نرخ‌ها نشده است.
رفیعی شاد در این‌باره گفت: «سازمان هواپیمایی در قیمت فروش پروازهای چارتری و برنامه‌ای تفاوتی قائل نمی‌شود و آنها را با یک نرخ در اختیار شرکت‌های مسافرتی قرار می‌دهد. این در حالی است که قیمت فروش بلیت به مسافران برای آژانس‌ها با توجه به میزان تقاضای موجود متغیر بوده و همین عامل سبب خواهد شد که این شرکت‌ها در بسیاری از موارد متضرر شوند.»دبیر انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی گردشگری و زیارتی استان تهران راه حل این مشکل را این‌گونه توضیح داد: «لازم است که سازمان هواپیمایی کشوری مفادی را تنظیم و به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ کند تا همچون قرارداد فی مابین آژانس‌های مسافرتی و مشتریانشان برای فروش تور، رابطه میان این شرکت‌ها و دفاتر مسافرتی ساختارمند و قانونی شود.» وی افزود: «البته بسیار مهم است که در این ضوابط، میان فروش چارتری و برنامه‌ای بلیت‌ها تفاوت قائل شد تا هم شرکت‌های هواپیمایی و هم دفاتر مسافرتی از عواید آزادسازی نرخ بلیت‌ها منتفع شوند.»
براساس بند ب ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم توسعه، دولت مکلف بوده است تا پایان سال سوم برنامه، نسبت به آزادسازی نرخ بلیت پروازهای داخلی اقدام کند. حالا با کارشناسی‌های انجام شده در سازمان هواپیمایی کشوری و با تصویب شورایعالی هواپیمایی، مصوبه مجلس شورای اسلامی از تاریخ ۰۹/ ۰۹/ ۱۳۹۴ به اجرا گذاشته شده است. پیش از این قیمت بلیت هواپیما به‌صورت دستوری توسط شورایعالی هواپیمایی تعیین و با تایید رئیس‌جمهوری ابلاغ می‌شد. در همین حال برای حمایت از فرودگاه‌های غیراقتصادی یا کمتر برخوردار و مسیرهای مناطق محروم و ایجاد امکان افزایش پرواز در فرودگاه‌هایی که تعداد پرواز کمتری دارند، نرخ‌های ۸۷ مسیر کماکان به‌صورت تکلیفی و از سوی سازمان هواپیمایی کشوری تعیین می‌شود.
در راستای سیاست‌های اقتصاد آزاد که اساس را بر تعیین نرخ کالاها و خدمات بر مبنای میزان عرضه و تقاضای موجود در بازار قرار می‌دهد، سیاست تک نرخی بودن بلیت پروازها کنار گذاشته شد و امید آن می‌رود که با ایجاد رقابت میان ایرلاین‌ها، فصل جدیدی در صنعت هوایی کشور گشوده شود؛ آن هم در هنگامه‌ای که بر رشد گردشگری به‌عنوان یکی از راه‌های پایدار برون رفت از رکود اقتصادی تاکید شده و این صنعت می‌تواند به‌عنوان بال پرواز گردشگری، سبب جهش و پویایی اقتصاد کشور شود.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر