مُسکن هایی که بلای جان می شوند!

مجله سیب سبز: اين قرص‌ها قرار است دوست شما باشند، همدم‌هايي كه درد شما را آرام كنند و نگذارند اذيت شويد، اما گاهي خود آنها باعث مي‌شوند كه مشكلاتي بسيار خطرناك پيش بيايند، شما بايد حتما اين نكته‌ها را در مورد مسكن‌ها بدانيد.


سابقه زخم ‌معده يا دوازدهه و خونريزي گوارشي

خانواده داروهاي موسوم به داروهاي ضدالتهابي غيراستروئيدي (موسوم به NSAIDS) كه شامل آسپيرين،‌ ايبوپروفن، ناپروكسن و نيز داروهاي سلكسيب (سلبوكس) هستند مي‌توانند باعث صدمه ديدن سلول‌هاي محافظ جدار معده و دوازدهه شوند و در نتيجه امكان بروز زخم‌هاي گوارشي و خونريزي‌هاي گوارشي را بيشتر كنند. تحقيقات نشان داده كه مصرف اينگونه داروها دومين علت بروز زخم‌‌هاي گوارشي است.

اگر مشكل گوارشي، ترشح افزايش اسيد معده، ريفلاكس يا ترش كردن و سابقه زخم يا خونريزي گوارشي داريد؛ بهتر است از اين گروه از داروها استفاده نكنيد يا اگر مجبور به استفاده از آنها هستيد آنها را حتما همراه با غذا يا شير بخوريد.



مشكلات كبدي

مسكن‌هاي حاوي استامينوفن (قرص‌هاي سرماخوردگي، استامينوفن كودئين و ساده، تانينفول و...) مي‌تواند باعث آسيب جدي كبدي شود. حتي دوزهاي كم‌ اين مسكن‌ هم مي‌تواند باعث آسيب كبدي شود، براي همين حتما زير نظر پزشك اينگونه داروها را مصرف كنيد. اگر سابقه مشكل كبدي داريد حتما به پزشك‌تان اين مسئله را اطلاع دهيد تا از اين نوع مسكن‌ها براي شما استفاده نكند، در ضمن هرگز سرخود از اينگونه داروها استفاده نكنيد.



مشكلات كليوي

دفع استامينوفن از راه كبد است، اما دفع مسكن‌هايي مثل ايبوپروفن، ناپروكسن و بسياري از مسكن‌هاي ديگر از راه ادرار و توسط كليه‌هاست. در موارد معدودي اين مسكن‌ها مي‌توانند باعث آسيب ناگهاني يا تدريجي به كليه‌‌ها و كاهش عملكرد آنها شوند. اگر بيماري‌هاي ديابت، افزايش فشارخون يا مشكلات كليوي (و حتي سابقه سنگ كليه) داريد حتما بايد براي مصرف اينگونه مسكن‌ها با پزشك مشورت كنيد و بهتر است اصلا از اين گروه داروها استفاده نكنيد و اگر هم مصرف كرده‌ايد تست‌هاي مشخص‌كننده عملكرد كليه بدهيد.



سابقه بيماري افزايش فشارخون، مشكلات قلبي يا بالا بودن كلسترول خون

داروهاي موسوم به NSAIDS ممكن است روي عملكرد داروهاي كاهش‌دهنده فشارخون تاثير بگذارند. حتي در مواردي ديده شده كه اين داروها باعث افزايش فشارخون افراد به صورت مستقيم مي‌شوند. در موارد معدودي هم گزارش‌هايي از بروز سكته يا نارسايي قلبي پس از استفاده زياد از آنها ارائه شده است. بايد بدانيد كه به هر حال اين گروه از مسكن‌ها مي‌توانند روي سلامت قلبي شما تاثير منفي بگذارند و براي همين بايد استفاده از آنها را به حداقل برسانيد.



اگر مبتلا به بيماري آسم هستيد

مطالعات گسترده نشان داده كه حدود ۱۰ تا ۲۰درصد از افراد آسمي با مصرف داروي آسپيرين يا ساير داروهاي خانواده NSAIDS دچار حمله آسم مي‌شوند. اگر مبتلا به آسم يا هر بيماري تنفسي هستيد حتما با يك پزشك در مورد داروهاي مسكني كه مي‌توانيد مصرف كنيد صحبت كنيد. به طور معمول ديده شده كه مصرف استامينوفن يا داروهاي كودئين‌دار، در اين گروه از افراد مشكلي را رقم نمي‌زنند اما در اين موارد هم بهتر است اول با يك متخصص در اين مورد مشورت كنيد.



اگر مي‌خواهيد به كودك‌تان مسكن بدهيد

هيچ وقت داروي آسپيرين را به كودك ندهيد. مصرف آسپيرين در كودكان باعث يك عارضه نادر اما بسيار خطرناك موسوم به «سندرم ري» مي‌شود كه مي‌تواند باعث مرگ كودك شود. مصرف خانواده NSAIDS ها در كودكان بي‌خطر و امن است اما باز هم قبل از دادن آنها به كودكان روي جعبه و بروشور آنها را مطالعه كنيد و اگر مي‌توانيد با پزشك‌تان در مورد انتخاب بهترين مسكن براي كودك‌تان مشورت كنيد.


اگر سردرد ميگرني مزمن داريد

ميگرن بيماري آزاردهنده‌اي است. سردردهاي ميگرني به شدت زندگي فرد را تحت تاثير قرار مي‌دهد و طبيعي است كه افرادي كه سابقه ميگرن دارند در زمان حملات سردرد يا حتي وقتي احساس مي‌كنند دچار سردرد خواهند شد مسكن مصرف كنند اما بايد اين را بدانيد كه اگر اين نوع سردرد را داريد و بيشتر از 3 بار در هفته براي آن مسكن مصرف مي‌كنيد ممكن است دچار حملات سردردي موسوم به حمله‌هاي ناشي از مصرف زياد دارو شويد. در اين حالت با مصرف مسكن‌هاي زياد سردرد آرام مي‌شود اما بلافاصله پس از پايان تاثير مسكن‌ها با شدتي بيشتر برمي‌گردد. براي رهايي از ميگرن بايد از داروهاي تخصصي و توصيه‌‌هاي مربوط به سبك زندگي و پيشگيري‌هايي كه توسط متخصصان ارائه مي‌شود سود ببريد.



اگر دردتان شديد است و برطرف نمي‌شود

براي دردهاي بسيار شديد و مزمن گاه داروهايي موسوم به اوپيوييد (مخدر) تجويز مي‌‌شوند كه از خانواده داروهاي نشات گرفته از مخدرهاي طبيعي يا شيميايي هستند. اينگونه مسكن‌ها بسيار قوي هستند و در ضمن احتمال بروز خونريزي با آنها بسيار كمتر از داروهاي NSAIDS است، اما بايد به اين نكته توجه داشته باشيد كه اين داروها باعث وابستگي ذهني و اعتياد مي‌شوند و اين مي‌تواند تاثيرات منفي زيادي روي بدن داشته باشد. در ضمن اينگونه داروها عموما خواب‌‌‌آور و بي‌حس‌كننده هستند و باعث كاهش سطح هوشياري و حس بينايي و توان انجام فعاليت‌هاي جسمي و ذهني مي‌شوند و حس قضاوت را هم مختل مي‌كنند و حتي ممكن است باعث بروز توهمات شنوايي يا بينايي هم شوند.



مصرف همزمان داروهاي ديگر

شايد در مورد تداخلات دارويي چيزهايي شنيده باشيد اگر در اين مورد اطلاعي نداريد بايد به شما بگوييم كه گروهي از شديدترين عوارض دارويي ناشي از تداخل اثر برخي داروها با برخي مسكن‌هاست. در واقع در اين زمان‌ها بعضي داروها تأثیر برخي ديگر را تشديد يا تضعيف مي‌كنند يا اين داروها همراه هم باعث بروز عوارض ناخواسته و ناگوار مي‌شوند.

يك مثال خيلي ساده اين است كه قرص وارفارين براي كاهش زمان لخته شدن خون (اصطلاحا رقيق‌كنندگي خون) مصرف مي‌شود، اما اين دارو اگر همزمان با داروي استامينوفن مصرف شود ممكن است باعث خونريزي وسيع داخلي شود. در ضمن خطر آسيب‌هاي كليوي شديد در صورت مصرف همزمان داروهاي NSAIDS با داروهاي مدر به شدت افزايش مي‌يابد. شما حتما بايد پزشك‌تان را در جريان داروهايي كه مصرف مي‌‌كنيد بگذاريد و اگر هم خواستيد مسكني مصرف كنيد و در حال مصرف داروي ديگري هستيد حتما با پزشك مشورت كنيد.