۳۹۸۲۰۳
۱۴ نظر
۵۰۳۹
۱۴ نظر
۵۰۳۹
پ

کوروش، از افسانه به تاریخ

بیشتر تاریخ نگاری های مربوط به کوروش یا از مورخان یونانی به دست ما رسیده و یا مطالبی است که در تورات درباره آزادسازی یهودیانِ دربند در بابِل آمده است.

هفته نامه کرگدن - فریدون مجلسی: بیشتر تاریخ نگاری های مربوط به کوروش یا از مورخان یونانی به دست ما رسیده و یا مطالبی است که در تورات درباره آزادسازی یهودیانِ دربند در بابِل آمده است.

انسان ها از هر ملیتی که باشند، به آگاهی هرچه بیشتر از پیشینه خود علاقه دارند. ابزار آگاهی از گذشته تاریخ است اما تاریخ همیشه راست نمی گوید. البته با آثار برجای مانده از گذشته می توان به روایات درست نزدیک شد.

ما به تاریخ نگاری های ایدئولوژیک یا مصلحت گرایانه ای که در طول عمر خودمان یا پدرانمان نوشته شده اعتماد نداریم، چه برسد به زمان هایی که میان تاریخ و اسطوره مرزی وجود نداشته. تاریخ هایی که از پیدایش حیات آغاز می شد تا بعد به هدف اصلی خود مثلا سلطنت غازان خان مغول یا سردار دیگری بپردازند که همگی نوابغ دهر و دردانه دوران بودند.
کوروش، از افسانه به تاریخ

طبق اسناد موجود، تاریخ ایران معمولا از کوروش آغاز می شود که دست کم از او قبری ستبر، استوانه ای گویا و نیز سنگ نبشته ها و اسنادی از زبان دیگران بر جای مانده است. بیشتر تاریخ نگاری های مربوط به کوروش یا از مورخان یونانی به دست ما رسیده و یا مطالبی است که در تورات درباره آزادسازی یهودیان در بند در بابِل آمده است.

منابع مهم تاریخی یونانی عبارتند از «تاریخ هرُودت» [تواریخ] و «پرسیکای کتِسیاس» یا «کتِزیاس کنیدوسی» و دیگری «کورپدیا» یا «کوروش نامه» از گزنوفون. کوروش نامه، خصوصا بخش صحنه مرگ آرام کوروش در بستر آسایش که مرگ خود را بر مبنای رویایش پیش بینی و همراه با اندرزهای انسانی خداپسندانه خطاب به فرزندان سخنرانی غرایی می کند و کمبوجیه را جانشین خود و بردیا را شاه ماد و کادوس و آذربایجان اعلام می کند، بیشتر بهانه ای است برای قلم فرسایی و لفاظی های خردمندانه گزنوفون، سرباز فرزانه.

روایات هردوت و کتزیاس حکایت از زخمی شدن و مرگ کوروش پیر در جنگ با سکاهای ماساگت ها دارد. اما کتزیاس مرگ او را پس از پیروزی بر سکاها و هرودت آن را پس از شکست از ماساگت ها بر می شمارد. ریچارد فرای وجود قبر کوروش را در پاسارگاد نشانه مگر سرداری پیروز می داند که کالبدش را به جایگاهش بازگردانده اند. بسیاری از ایرانیان باغیرت هردوت را دروغگو می نامند زیرا سخنانش را مطابق میل خود نمی یابند و اغلب پژوهندگان ایرانی نیز کتزیاس را نخوانده او را دروغگو می نامند زیرا نویسندگان یونانی که سخنان کتزیاس را درباره ایران جانبدارانه می پندارند چنین گفته اند!

اهمیت کوروش در این است که از زمان او تاریخ ایران از افسانه و اسطوره جدا می شود و روالی نسبتا متعارف در تاریخ نگاری باستانی می یابد. گذشته از متون یونانی، آثار بر جای مانده می تواند حقایقی را از آن روایات اثبات کند. حتی زندگی خود کوروش آغازی افسانه آمیز دارد.

هردوت و کتزیاس، هر دو زندگی آغازین او را فرودستانه می دانند که به دربار آستیاک [آستیاگ] ماد راه می یابد و ساقی و محرم او می شود. هردوت او را نوه آستیاک می پندارد چرا که مادرش رویایی دیده بود که تعبیر آن حکایت از این داشت که فرزندی از بطن او به دنیا می آید که بر آسیا چیره می شود.

آستیاک بیمناک می شود و به هارپاگ وزیر دستور می دهد آن بچه را پس از ولادت غذای گرگان کند، هارپاگ بچه را به چوپانی می دهد که فرزند تازه به دنیا آمده اش مرده بود. همسر چوپان او را به فرزندی می گیرد و فرزند مرده اش را در مسیر گرگان می گذارند...

چیزی مانند اسطوره های رایج زال در کوه قاف و موسی در سبد بر نیل... تا این که آزدِهاگ یا آزیدهاگ به رفتارهای شاهوار کوروش- از تخمه ناموران!- مشکوک می شود و پی به حقیقت می برد و از هارپاگ می رنجد. او را به میهمانی می خواهند و با آبگوشتی پذیرایی می کند که درواقع از گوشت پسرش پخته بود! و به همین دلیل هارپاگ همراه کوروش در براندازی آزدهاگ می شود. بی جهت نیست آزدهاگ که باید همان ضحاک باشد این چنین بدنام است.
کوروش، از افسانه به تاریخ

در روایت پرسیکای کتزیاس، کوروش که جوان فرودستی است برای گذران زندگی، خدمتکار ساقی دربار و سپس خودش ساقی و محرم می شود. در این روایت مادر کوروش که آراگوسته نام دارد، خوابی در همین مایه ها می بیند و خبردار شدن آزدهاگ موجب بدبینی او می شود.

کوروش با کمک سرداری کادوس [گیلک]به نام اوباراس که در این رایت همان نقش حمایتی هارپاگ را بر عهده دارد، نخست با پدرش که حالا شاه استخر و انشان است، تماس می گیرد که قوایش را برای جنگ آماده کند. سپس به بهانه ای از دربار آزدهاگ می گریزد و...

از سنگ نبشته های داریوش که توسط راولینسون بریتانیایی در قرن نوزدهم رازگشایی شد، مشخص است که دودمان هخامنشی شاهان انشان (شوش) و استخر پاسارگاد بوده اند. از این روایات نیز بر می آید که کوروش مادری از تبار ماد داشته اما دختر آزدهاگ نبوده است. حضور کوروش در دربار ماد را می توان رسم گروگانگیری محترمانه فرزندان شاهان محلی دانست.

ظاهرا باید روایت کتزیاس معتبرتر باشد چرا که کمتر از صد سال بعد، قریب بیست سال، نخست پزشک کوروش صغیر و سپس هفده سال پزشک اردشیر دوم هخامنشی بوده و آگاهی بیشتری از درون دربار و ایران داشته است. او می گوید کوروش پس از پیروزی، آزدهاگ و خاندانش را با احترام به اسارت می گیرد، پس از مدتی داماد آزدهاگ را که سرداری به نام اسپیتمه بوده است به دلیل دروغگویی می کشد و خودش با آمیتیس، دختر آزدهاگ، ازدواج می کند زیرا اسپیتمه زمانی که دنبال آستیاک می گشتند به دروغ گفته بود درباره او چیزی نمی داند! اما منطقا باید نتیجه گرفت سخن کتزیاس در آن جا که درباره آمیتیس دختر آزدهاگ و همسر اسپیتمه می گوید آستیاک دختری داشت که «بسیار اصیل و جذاب» بود، لابد سخنی به گزاف نگفته است.

جالب این که در روایت کتزیاس، کوروش در جنگس رنوشت ساز نهایی با آزدهاگ تقریبا شکست خورده و نیروهایش به سمت بالای کوه که اردوگاه زنان بی پناه بود عقب نشسته بودند که: زنانشان پیراهن چاک کردند و فریاد برآوردند «به کجا آمده اید ای ترسوها! آیا می خواهید بلولید و به همان جایی که بودید بازگردید؟» پارس ها از آنچه دیدند و شنیدند شرمسار شدند و به رویارویی دشمن بازگشتند... و آنان را به تک حمله ای از کوه بیرون راندند. به دلیل همین ماجراست که وقتی شاه پارس به پاسارگاد می رسد به زنان پارسی معادل بیست درهم اتنی طلا هدیه می دهد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
آموزش هوش مصنوعی

تا دیر نشده یاد بگیرین! الان دیگه همه با هوش مصنوعی مقاله و تحقیق می‌نویسن لوگو و پوستر طراحی میکنن
ویدئو و تیزر میسازن و … شروع یادگیری:

همراه با تضمین و گارانتی ضمانت کیفیت

پرداخت اقساطی و توسط متخصص مجرب

ايمپلنت با ١٥ سال گارانتي 9/5 ميليون تومان

ویزیت و مشاوره رایگان
ظرفیت و مدت محدود

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    نظر کاربران

    • بدون نام

      کوروش بزرگ

    • بدون نام

      والا همین به کوروش هم مردم گوش کنن خوبه.یه مدت که خیلی مد شده بود چی شد پس؟مردم دچار از خودبیگانگی شدن.

    • بدون نام

      زنده باد کوروش بزرگ،پدر ایران زمین

    • بدون نام

      به راستی که لقبه شاهه شاهانه جهان سزاواره اوست.زنده باد کوروش بزرگ،بزرگمرده تاریخ ایران

    • keyvan

      زنده باد کوروش داریوش هخامنشی زنده باد امپرطوری پارس بر منکرش لعنت

    • امین مطلق

      من مطمئنم اگه الان نامی از ایران وجود داره،اگه هنوز تو برخی از جاها تمدن اصیلمون وجود داره،اگه خیلی از کشورها به ما احترام یا میترسن به گذشته بسیار درخشان ما که به زمان کوروش بزرگ بوده برمیگرده،،من به شخصه اگه یه بار دیگه به دنیا بیام خیلی دوست دارم به اون زمانها برگردم،زمانی پر از افتخار،عزت،سربلندی و به دور از دورغ،ریا،حیف که دیگه تاریخ تکرار نمیشه

    • مهدی

      این جمله های شیک امروزی که مثل جمله هایی که برای دکتر سمیعی ساختند و ایشان منکر شدند آیا واقعاً مال کوروش هست بندۀ خدا او زنده نیست تا حقیقت آشکار شود و امان از این شبکه ها که کاری کردند که همه چیز بنظرمان دروغ می آید

    • بدون نام

      ما به کوروش خیلی مدیونیم

    • بدون نام

      ناراحت میشم میبینم مردم همش میگن ایران بده,فلانه,بهمانه ایران بی فرهنگه و.....ما قدیمی ترین تمدن دنیاییم.میفهمین؟ اونموقع که اروپاییا هرکی میرفت حمام رو دار میزدن(مدارکش هست) ما بهترین دانشمندای مسلمان و ایرانی رو داشتیم چی شد حالا مرعوب قدرت اونوریا شدیم؟ چه زود فرهنگ به این بزرگی و عظمت رو فراموش کردیم. اما من هنوز اغتقاد دارم ایران و مردمش همیشه بهترینند.

    • بدون نام

      بله اقای مهدی خیلی از کوروش حرف داروردن. کوروش ذولقرنین بود این حرفا بهش نمیچسبه.

    • بدون نام

      روی کتیبه های باقی مانده از کوروش هم حتی یه عکس زن هم نیست و ما الان اعتراض میکنیم چرا نمیزارن زنها برن قهوه خونه و ورزشگاه......و چیزایی که ازون موقع مونده نشون میده حجاب زنا خیلی کامل بوده نمیدونم چرا یادمون رفته.

    • هانا

      کورش:مردترازهمه ی مردها.شاه شاهان‌. عاشقتم

    • بدون نام

      شاه شاهان جهان،کوروش بزرگ،آسوده بخواب که ما بیداریم

    • مهدی

      کوروش ی توهمه که رسانه های غربی ساختنش

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج