گنجینه بی‌نظیر توسعه اینجاست
سفیر پیشین ایران در مالزی در گفتگو با روزنامۀ امید ایرانیان به فرصت بی نظیر توسعه رابطه با کشورهای آسیایی پرداخته است. قاسم محبعلی می‌گوید: شرق آسیا گنجینه بی‌نظیر تجربه توسعه است.
سفر روحانی با برگزاری دومین اجلاس سران مجمع گفت وگوی همکاری های آسیا (ACD) در بانکوک همزمان شده‌است. قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه در گفتگو با «امید ایرانیان» ضمن اشاره به ظرفیت بسیار بالای اقتصادی بازارهای آسیای شرقی برای کمک به رونق تجارت خارجی ایران معتقد است که این کشورها تجربه ذی‌قیمتی در پیمودن مسیر تبدیل از کشورهای غیرصنعتی به کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه دارند. محبعلی مهم‌ترین دستاورد سفر روحانی را قرار گرفتن در جمع کشورهای صاحب تجربه توسعه اقتصادی و صنعتی می‌داند که می‌توان با استفاده از دانش و تعامل با آنان، به رشد و توسعه کشور کمک کرد.
محبعلی که خود مدت‌ها به عنوان سفیر ایران در کوالالامپور خدمت کرده‌ا ست معتقد است که بهبود روابط کنسولی و افزایش اعتبار گذرنامه ایران در شرق آسیا و به خصوص مالزی که میزبان تعداد بسیار زیادی از شهروندان ایرانی است بسیار اهمیت دارد و قطعا باید در برنامه کاری روابط دولت با مالزی قرار بگیرد. به گفته این دیپلمات قدیمی، در دوران اصلاحات تلاش بسیار زیادی برای تسهیل صدور روادید میان ایران و مالزی انجام شد که به توافق ویزای فرودگاهی منجر شد، اما در دولت‌های بعدی به دلیل سیاست‌های نادرست در کنار تحریم‌ها، مساله بزهکاری برخی از ایرانیان و همچنین استفاده از خاک مالزی برای قاچاق انسان و ورود غیرقانونی به استرالیا، این توافق به صورت یک‌طرفه از سوی مالزی لغو شد.
در ادامه متن کامل گفت وگو با با قاسم محبعلی را می خوانید:
آقای محبعلی، آقای روحانی برای دومین بار است که طی دو سال گذشته به شرق آسیا سفر می‌کنند، به اعتقاد شما اهمیت آسیا شرق و جنوب شرقی در روابط خارجی ایران چیست؟
آسیای جنوب شرقی، و در مجموع شرق آسیا، به خصوص مجموعه کشورهای عضو گروه آسه‌آن یکی از قطب‌های اقتصادی جهان امروز محسوب می‌شود. در دهه‌های گذشته به خصوص در سه دهه اخیر رشد اقتصادی این کشورها بسیار سریع بود. تعامل، گفتگو و قرار گرفتن در جمع کشورهایی که تجربه‌های ذی‌قیمتی در زمینه توسعه صنعتی دارند، از جمله سنگاپور و در مرحله بعد مالزی تا اندازه‌ای تایلند و پس از آنها کشورهایی مانند ویتنام، می‌تواند اثر بسیار مهمی در کمک به رشد و توسعه کشور داشته‌باشد.
ویتنام برای مثال یکی از مقاصد سفر رییس جمهور بود، کشوری که دهه‌ها با استفاده از راهکارهای نظام کمونیستی در حال تلاش برای توسعه بود، اما بعدها و با تاخیر به جمع کشورهای دیگر آسیای جنوب شرقی پیوست که با استفاده از الگوی سنگاپور، رشد و توسعه صنعتی را پیش بردند. این کشورها تجربه بسیار مهمی برای گذار از شرایط اقتصادی جهان سومی به یک کشور در حال توسعه و اقتصاد نوظهور دارند که در شرایط کنونی کشور ما، در دوران پس از تحریم‌ها می‌توانند تجربیات خود را با ایران به اشتراک بگذارند.
مهم‌ترین مثال در این زمینه اما سنگاپور است، کشوری که سه دهه پیش یک کشور کاملا عقب‌افتاده با تولید ناخالص داخلی بسیار ناچیز و درآمد سرانه چندصد دلاری بود. اما درآمد سرانه این کشور امروز به بیش از ۸۰ هزار دلار رسیده‌است و جز توسعه‌یافته‌ترین کشورهای جهان محسوب می‌شود. تجربیات این دولت‌ها برای کمک به ایران در مسیر تبدیل به یک کشور توسعه‌یافته بسیار ارزشمند و کارامد خواهد بود.
در شرق آسیا بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران و به خصوص بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در دوران تحریم، جمهوری خلق چین است، اما در عین حال مالزی، تایلند و ویتنام، مقاصد سفر اخیر رییس جمهور، به دلیل منازعه سرزمینی در مورد مساله دریای جنوبی چین، روابط بدی با چین دارند، آیا این اختلافات در شرق آسیا ممکن است بر روابط اقتصادی و تجاری ایران با این کشورها موثر باشد؟
منازعه دریای جنوبی چین بسیار کهنه و قدیمی است و مساله مالکیت بر این دریا یک معضل مزمن به حساب می‌آید. در گذشته مجموعه این کشورها توافقنامه‌ای با چین در زمینه این مناقشه امضا کرده‌بودند با عنوان Code of Conduct که از تجاوز هر یک از طرفین به منافع طرف‌های دیگر پیشگیری می‌کرد.
با وجود تمام این درگیری‌ها، چه چین و چه این کشورهای پیرامون دریای جنوبی چین روابط تجاری و اقتصادی بسیار خوبی با اقتصادهای بزرگ دنیا، از جمله ژاپن و کره، ایالات متحده آمریکا، استرالیا و اروپا دارند. این مساله نشانه این است که درگیری‌های مربوط به دریای جنوبی چین اثری بر روابط تجاری چین و کشورهای دیگر نخواهد داشت.
هم چینی‌ها این را درک می‌کنند که روابط تجاری و اقتصادی با دیگر کشورهای جهان را منوط به جهتگیری در مورد منازعه دریای جنوبی چین نکنند و هم دیگر کشورهای این حوزه کاملا در این زمینه توجیه هستند. حتی باید توجه داشت که با وجود تمام درگیری‌ها روابط تجاری و اقتصادی میان این کشورها و چین هم بسیار گسترده است. در این میان تا حدی فیلیپین و ویتنام هستند که تا حدودی روابط خارجی‌شان تحت تاثیر مساله دریای جنوبی چین قرار گرفته‌باشد.
بارزترین مثال در این زمینه تایوان است، تایوان بیشترین مشکلات و منازعات سیاسی و سرزمینی را با چین دارد، اما در عین حال این موضوع باعث نشده‌است که روابط تجاری این کشور با جهان تحت تاثیر منازعات با چین قرار بگیرد.
یکی از برنامه‌ها و شعارهای دولت یازدهم در زمینه سیاست خارجی افزایش اعتبار گذرنامه ایرانی بود، برای مثال طی سفر اخیر رییس جمهور به ویتنام موافقتنامه لغو روادید میان ایران و ویتنام امضا شد. شما مدت‌ها به عنوان سفیر ایران در مالزی فعالیت کرده‌اید، مالزی چند سال است که شرایط اخذ ویزا و اقامت برای ایرانیان را بسیار مشکل کرده‌است، به اعتقاد شما دلیل این امر چیست و آیا سفر آقای روحانی به کوالالامپور می‌تواند در بهبود روابط کنسولی دو کشور موثر باشد؟
در دوران اصلاحات، زمانی که بنده سفیر ایران در مالزی بودم تلاش بسیار زیادی انجام شد تا رفت و آمد ایرانیان به مالزی و مسائل کنسولی ایرانیان شرایط بهتری پیدا کند. در نتیجه تلاش‌های دولت اصلاحات توافق‌نامه کنسولی میان دو کشور امضا شد که شرایط اخذ روادید فرودگاهی سه ماهه برای کلیه اتباع ایرانی عازم مالزی و اتباع مالزی مسافر ایران، امضا شد.
اما مسائل مختلفی طی سال‌های گذشته باعث شد تا این توافق دچار مشکلاتی شود. بی‌توجهی دستگاه سیاست خارجی دولت نهم و دهم به روابط کنسولی با مالزی، تحریم‌های بین‌المللی، قاچاق مواد مخدر و بزهکاری برخی افراد، قاچاق انسان و استفاده از خاک مالزی برای ورود غیرقانونی به استرالیا از جمله عواملی بود که باعث شد مالزی توافق را به صورت یک‌طرفه لغو کنند و ویزای فرودگاهی برای اتباع ایرانی را به دو هفته کاهش دهند.
با توجه به این موضوع که مالزی یکی از کشورهایی است که سرمایه‌گذاری زیادی روی گردشگری و توریسم داشته‌است، قاعدتا با توجه به تغییر دولت در ایران در کنار بهبود مناسبات ایران و غرب و لغو تحریم‌ها، مقامات مالزی علاقمند به بهبود روابط کنسولی با تهران خواهند بود. در نتیجه اگر ایران مجددا برای از سرگیری توافق ویزای فرودگاهی بلندمدت با مالزی مذاکره کند، احتمال زیادی وجود دارد که دوباره این توافق از سوی مالزی از سر گرفته شود.
ارسال نظر