قنات‌های پایتخت قربانی مترو

روزنامه آرمان امروز- زهرا سلیمانی:‌ اتهامات علیه مترو تهران ادامه دارد. بعد از اینکه مباحث متعددی درباره عدم رعایت مسائل ایمنی در ساخت‌وساز‌های مترو مطرح بود، حالا یک عضو شورای شهر تهران طرح توسعه قطار شهری را به صورت کلی زیر سوال می‌برد؛ چرا که به گفته او مترو ۴۰۰ قنات تهران را از بین برده است.

محمدحقانی می‌گوید:«در گذشته در زیر تونل توحید، آب قنات فرمانیه وجود داشته و مسئولان به جای اینکه این قنات را به مکان دیگری هدایت و از آب آن استفاده کنند، شبکه را در آن مقطع، قطع کردند. به همین دلیل این آب‌های انباشته شده، باعث شده تا امروز شاهد ریزش تونل توحید باشیم.»

مرداد امسال پرونده ۱۱قنات ایرانی با داشتن تکنولوژی متفاوت و با قدمت بیش ازدو تا دوهزار و ۵۰۰سال در شش استان خراسان رضوی،خراسان جنوبی، یزد، کرمان، مرکزی و اصفهان در قالب پرونده قنات ایران به یونسکو برای ثبت جهانی ارائه شد. پس از بررسی و تایید کارشناسان یونسکو این پرونده ثبت شد و در فهرست آثار جهانی قرار گرفت.

در این میان، قنات‌های تهران و ری که دشت ورامین را آبیاری می‌کردند تا ٣۰ سال قبل جزو پرآب‌ترین قنات‌های دنیا بودند، اما در ٢۰ سال گذشته به دلیل تخریب مادر چاه‌ها و عدم‌لایروبی از رونق افتاده‌اند. اگرچه تهران شهر قنات‌ها نیست، اما تعداد قابل توجهی قنات را در خود جای داده است. هم اکنون ۵۰ هزار چاه متروک آب و هزار و ۲۰۰ کیلومتر قنات در تهران وجود دارد. این قنات‌ها اگرچه زمانی نقش شاهرگ‌های حیاتی این شهر را بازی می‌کردند، اما حالا خطری محسوب می‌شوند بالاتر از زلزله. در یک جمله باید گفت که قنات‌ها در تهران فرصت‌هایی هستندکه به دلیل ساخت‌وسازهای غیراصولی کم‌کم به تهدید تبدیل می‌شوند.

از بین رفتن۴۰۰قنات تهران

روز گذشته، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران گفت: بیش از ۴۰۰ قنات در سطح شهر تهران داشتیم که به دلیل کندوکاوهای بی‌رویه مترو و سایر دستگاه‌ها از بین رفته‌اند. محمدحقانی با اشاره به موضوع مطرح شده از سوی سازمان آب و فاضلاب استان تهران مبنی بر اینکه شهرداری تهران، ۷۰ هزار مترمکعب از منابع آبی، برداشت غیرمجاز داشته است، اظهارکرد: تا جایی که بنده اطلاع دارم شهرداری تهران از آب شرب برای تاسیسات، چمن‌کاری و سطوح فضای سبز استفاده نمی‌کند. او افزود: شهرداری تهران شبکه آبی جداگانه دارد که گستردگی این شبکه در سطح شهربوده و برای آبیاری فضای سبز هم از آب خام چاه، استفاده می‌کند.

او اضافه کرد: در مکان‌هایی که شهرداری تهران به آب چاه دسترسی نداشته باشد، برای آبیاری فضای سبز از جمله درخت و درختچه از تانکر استفاده می‌کند. حقانی با بیان اینکه شهرداری تهران از آب شرب استفاده نمی‌کند، مگر در سطح پارک‌ها برای آشامیدن مردم که معمولا استفاده می‌شود، گفت: در مواقع غیرمعمول و به صورت مخفیانه این تخلف در جایی توسط پیمانکاری انجام می‌شود که شهرداری تهران هم اعلام کرده که اگر شهروندان شاهد استفاده از آب شرب درمکانی هستند، حتما اطلاع‌رسانی کنند.

او ادامه داد: شهرداری تهران به دنبال توسعه شبکه آب خام بوده تا به این ترتیب بتواند فضای سبز را در سطح شهر تهران افزایش دهد. رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به اینکه شهرداری شبکه آب جدا دارد، تصریح کرد: اخیرا روی مساله شبکه آب خام از جهت منابع تامین و توزیع و همچنین ایجاد شبکه جداگانه برای توسعه پارک‌ها و فضاهای سبز، جلساتی داشته‌ایم. حقانی ادامه داد: طرح جامع آب خام شهری مختص شهرداری و جدا از شبکه آب و فاضلاب شهرتهران بوده است. او اضافه‌کرد: درگذشته در زیر تونل توحید، آب قنات فرمانیه وجود داشته و مسئولان به جای اینکه این قنات را به مکان دیگری هدایت و از آب آن استفاده کنند، شبکه را در آن مقطع، قطع کردند. به همین دلیل، این آب‌های انباشته شده باعث شده تا امروز شاهد ریزش تونل توحید باشیم. او با تاکید بر اینکه شهرداری تهران باید احیای قنوات را در دستور کار خود داشته باشد، گفت: سفره‌های آب زیرزمینی به دلیل حفاری و ساخت‌وسازهای زیاد، دستخوش تغییرات و همچنین تخریب قرار گرفته‌اند که این مساله مهمی است که باید حل شود.

رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران ادامه داد: رودخانه‌ها منابع دیگر تامین آب شهر تهران هستند که به صورت غیرطبیعی بازسازی شدند. به همین دلیل نفوذ آبی را که در طول مسیر باید داشته باشند، ندارند. حقانی یادآورشد: شهرداری تهران سال‌هاست که به دنبال جمع‌آوری آب‌های جاری و روان حاصل دامنه کوه‌ها بوده اما درباره این موضوع هنوز به نتیجه نرسیده است. او با بیان اینکه منابع حفاری چاه‌ها یکی از منابع اصلی تامین آب برای شهرداری تهران است، افزود: شهرداری تهران بیش از ۴۰۰ کوره دارد که با مجوز سازمان منطقه‌ای آب تهران، آبیاری شده و حفاری و همچنین مجوز این چاه‌ها در قبال واگذاری کنترهای آبی بوده که در قدیم شهرداری تهران از آن استفاده می‌کرده است.

رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه امروزه آب بسیار ارزش پیدا کرده و آب خام و غیرخام تفاوتی با یکدیگر ندارد، گفت: در حال حاضر در شرایط بد خشکسالی و کم آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی هستیم به همین دلیل یک قطره آب هم برای کشور ارزشمند است. حقانی با بیان اینکه نباید به آب خام چاه‌ها و رودخانه‌ها بی‌توجهی کنیم، تصریح‌کرد: امروزه حتی به پساب‌های حاصل از فاضلاب شهری هم نباید بی‌توجه باشیم. او اضافه کرد: شرکت آب فاضلاب استان تهران، شبکه آب و فاضلاب شهر تهران را در جنوب شهر اجرا کرده و با تصفیه و بازیافت آن، آب را برای مزارع و کشاورزی مورد استفاده قرار می‌داد، اما امروزه این امر هم منسوخ شده است.

رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه شبکه آب و فاضلاب،تمام آب‌ها را به زمین تزریق می‌کند، تصریح کرد: در گذشته آب خانه‌ها از سفره‌های آب زیرزمینی تغذیه می‌شد، اما با اجرای این شبکه از طرفی ناودان‌ها و پشت‌بام‌هایی که آب‌های جاری دارد به این شبکه وارد می‌شوند. حقانی ادامه داد: اگر بخواهیم کل آب را به پایین شهر منتقل کرده و در آنجا بازیافت و جداسازی کنیم و بعد آن را دوباره پمپاژ‍‍ کنیم و به شمال شهر برای حل مشکلات آب خام بازگردانیم، این به هیچ وجه به صرفه و صلاح نیست. به گزارش باشگاه خبرنگاران، او به مطالعاتی که از طرف شرکت آب و فاضلاب شهرتهران و شهرداری برای احداث تصفیه خانه‌های محلی صورت گرفته اشاره کرد و گفت: قرار است در ۲۲منطقه شهرتهران شبکه تصفیه خانه وجود داشته باشد تا پساب حاصل از آن برای آبیاری پارک‌ها و فضای سبز استفاده شود.

مشکلات تهدید کننده درساخت‌وساز مترو