افسردگي بعد از زايمان

براي تازه مادر‌ها خيلي چيز‌ها شبيه يك حسرت است. چيزهايي كه تا همين چند ماه پيش بخش كوچكي از زندگي‌شان بوده است. چاي خوردن عصرگاهي با دوستان قديمي، شروع كردن صبح با يك دوش آب خنك، چند صفحه كتاب خواندن و... سال اول مادر شدن هميشه سخت است. بي‌تجربگي پدر و كنار كشيدنش از بسياري مسئوليت‌هاي كودك داري، از دست دادن شغل براي مادر‌يا ترس از آسيب ديدن نوزادي كه توان بيان خواسته‌ها و نياز‌هايش را ندارد، بخشي از مشكلاتي است كه تازه مادر‌ها با آن دست و پنجه نرم مي‌كنند. چند سال بعد، براي مادراني كه تجربه سخت ماه‌هاي اول را پشت سر‌گذاشته‌اند، تنها اين آرزو باقي مي‌ماند كه«كاش ديگران به من مي‌گفتند كه مادر بودن به اين سختي هم نيست.»


افسردگي بعد از زايمان واقعيتي است كه بسياري از زنان آن را تجربه مي‌كنند. اين موضوع در نسل‌هاي مختلف وجود داشته. عده‌اي به آن آل مي‌گفتند و عده‌اي فكر مي‌كردند ابزار زنان براي جلب توجه اطرافيان است. اما افسردگي بعد از زايمان يك واقعيت بيولوژيكي و رواني است كه هيچ ارتباطي به آل يا جلب توجه ندارد. اگر شما در ماه‌هاي اول پس از تولد فرزند احساس كسالت، خستگي، خواب آلودگي مداوم يا تمايل شديد و تمام نشدني به گريه داريد بهتر است كمي بيشتر در مورد افسردگي بعد از زايمان بدانيد. اين اتفاق به طور طبيعي حدود 6 ماه طول مي‌كشد اما اگر جدي گرفته نشود می‌تواند شما را با مشكلات جدی‌ای روبه‌رو كند. می‌توانید این علائم را با پزشك‌تان درمیان بگذارید و در يك جلسه از همسرتان هم بخواهید كه همراه‌تان باشد. شاید برای او این موضوع عجیب و غیر قابل درك باشد پس سعی كنید، كتاب‌هایی در این مورد برایش تهیه كنید و اگر هنوز هم شك دارد او را به یك متخصص برای توجیه‌شدن ارجاع دهید.



اگر به تازه مادر‌ها بگوييد كه آن‌ها هم حق استراحت دارند و دليلي ندارد كه اين‌قدر زندگي را به خود سخت بگيرند، قطعا از آنچه هستند عصباني‌تر خواهند شد. لباس‌هاي كثيف داخل حمام، سينك ظرفشويي پر از قابلمه و بشقاب، نامرتب بودن اتاق نوزاد، لكه‌هاي شيرخشكي كه روي زمين ريخته و... براي وارد كردن استرس به مادران سال اولي كافيست. اين اضطراب‌ها براي مادران كاملا طبيعي است، وقتي شما در جايگاه آن‌ها قرار بگيريد خواهيد فهميد كه موضوعات كوچك‌تر از اين هم مي‌تواند به راحتي مادران را آزار دهد. اما اگر شما مي‌خواهيد قبل از گرفتار شدن در اين شرايط كمي نصيحت بشنويد، بهتر است به ما اعتماد كنيد. در صورتي كه نگهداري كودكتان به تنهايي براي‌تان دشوار است از همسر يا نزديكان‌تان كمي كمك بگيريد. از آشفتگي خانه نترسيد و نگذاريد لكه‌هاي شير، ظرف‌هاي نشسته يا لباس‌هاي كثيف شما را تحت فشار بگذارند. ماه‌هاي اول مادر بودن ممكن است پر باشد از اين آشفتگي‌ها، پس به جاي اضطراب، خودتان را با اين شرايط سازگار‌تر كنيد.


بچه داري آن‌قدر‌ها هم هزينه ندارد. يا اگر هم داشته باشد نيازي نيست شما همه آن هزينه‌ها را در ماه‌هاي اول فراهم كنيد. بهتر است با كمك گرفتن از اطرافيان‌تان يا جستجو كردن در اينترنت ليستي از احتياجات ماه‌هاي اول را فراهم كنيد. حالا كه ليست‌تان آماده شده است موارد غير ضروري را حذف كنيد و احتياجات واقعي را در ليست خريدتان بگذاريد. در مورد لوازمي از قبيل تخت خواب، كالسكه يا سبد نوزاد سعي كنيد با برندهاي مختلف آشنا شويد و ببينيد كه كدام يك نياز شما را تامين مي‌كنند و با بودجه شما تناسب دارند. در مورد فهرست‌تان با دوستان و اطرافياني كه اين دوره را گذرانده‌اند مشورت كنيد. شايد بخشي از نياز شما را بتوانند تامين كنند. سعي نكنيد يك‌نفره اوضاع را درست كنيد چون بسياري از اين وسايل تنها چند ماه مهمان خانه شما خواهند بود و دليلي ندارد كه به دنبال بهترين نوعشان باشيد.



آيا نوزاد شما در هفته هشتم به روابط اجتماعي هم احتياج دارد؟ قطعا نه. اما شما احتياج داريد. خانه ماندن و محروم كردن خودتان از فعاليت‌هاي اجتماعي شما را به تدريج افسرده و اوضاع‌تان را از اين هم سخت‌تر خواهد كرد. دنياي تازه مادر‌ها در ماه‌هاي اول سوت و كور است و همين سخت و آزار دهنده است كه چند ماه بعد مي‌تواند بد‌ترين تاثيرات را بر شما و زندگي مشترك‌تان بگذارد. تنها ماندن شما نه تنها خودتان را آزار خواهد داد بلكه بي‌حوصلگي و افسردگي‌تان مي‌تواند روي نوزاد و حتي زندگي مشترك‌تان هم تاثير بگذارد. بعضي ساعت‌هاي هفته كودك‌تان را به همسرتان بسپاريد و چند ساعت را با دوستان‌تان بگذرانيد. گاهي كساني را به خانه‌تان دعوت كنيد كه مي‌توانند ساعات خوشي را براي‌تان فراهم كنند. به آن‌ها شرايط‌ خودتان را توضيح بدهيد و بي‌آنكه خودتان را به زحمت بيندازيد، سعي كنيد زمان خوبي را سپري كنيد. تلاش كنيد همان‌قدر كه مادر و همسر خوبي هستيد، براي خودتان هم خوب باشيد و زندگي آرامي را بسازيد.



به محض تولد كودك خيلي چيز‌ها در زندگي شما تغيير خواهد كرد. نقش شما، احساسات‌تان و حتي نيازهاي جسمي‌تان. شايد مجبور شويد مدتي ورزش مورد علاقه‌تان را كنار بگذاريد اين تغييرات كه به طور ناگهاني در زندگي‌تان بروز پيدا مي‌كنند ممكن است شما را شوكه و افسرده كنند و اين‌ها حتي مي‌توانند در احساسات شما تغيير ايجاد كنند و اين سوال را به ذهن‌تان بياورند كه چرا زندگي‌تان را به اين مسير كشانده‌ايد. اما نااميد نشويد. اين اتفاق و اين روز‌ها قرار نيست تمام زندگي شما باشد. بايد مدتي به خودتان فرصت بدهيد و از آدم‌هاي اطراف‌تان تا جايي كه برايشان امكان دارد كمك بگيريد. همسرتان هم مي‌تواند بهترين كمك براي شما باشد پس اگر نمي‌داند كه چگونه مي‌تواند اين كار را براي‌تان انجام دهد او را راهنمايي كنيد يا بخواهيد كه از ديگران مشاوره بگيرد.


چيزهايي را نگه داريد كه از نظرتان ارزش خاطره شدن را دارند. احتمالا بعد از چند ماه شما هزاران عكس از كودك‌تان خواهيد داشت.



شك نكنيد كه خيلي زود‌تر از آنچه تصور مي‌كنيد اولين لبخندهاي دخترتان يا اولين صدا‌ها و كلمات پسرتان را از ياد مي‌بريد. سعي كنيد اين لحظه‌هاي شيرين را ثبت كنيد. با يك آلبوم كه اتفاقات و پيشرفت‌هاي روزانه‌اش را در آن مي‌نويسيد يا با فيلم گرفتن و عكس‌برداري از لحظات نابي كه ديگر تكرار نمي‌شوند، سعي كنيد اولين كفش، اولين كت يا اولين اسباب بازي‌اي كه برايش انتخاب كرده‌ايد را نگه داريد. اين خاطرات كه در ماه‌هاي اول به نظرتان معمولي مي‌رسند، چند سال بعد مي‌توانند تمام شادي‌هايي كه سپري كرده‌ايد را به يادتان بياورند. البته در اين خاطره سازي اغراق نكنيد. چيزهايي را نگه داريد كه از نظرتان ارزش خاطره شدن را دارند. احتمالا بعد از چند ماه شما هزاران عكس از كودك‌تان خواهيد داشت. مي‌توانيد براي نگه داشتن اين عكس‌ها و فيلم‌هاي ديجيتال يك هارد خارجي قابل حمل تهيه كنيد كه هزينه زيادي هم ندارد. البته اگر چنين كاري مي‌كنيد بايد بيشتر مراقب باشيد. اين حافظه‌هاي آسيب پذير مي‌توانند با يك ضربه كوچك و در يك چشم بر هم زدن تمام خاطرات‌تان را نابود كنند.


اگر قبلا شاغل بوده‌ايد و فرصتي براي رسيدن به برخي خواسته‌هاي‌تان را نداشته‌ايد، از ماه‌هاي مرخصي زايمان‌تان آن‌طور كه بايد استفاده كنيد. شما ۶ ماه فرصت داريد كمي تغيير در خودتان ايجاد كنيد. مي‌توانيد در اين ماه‌هاي مرخصي نه تنها از خود و كودك‌تان مراقبت كرده بلكه با ياد گرفتن چيزهاي تازه و جست‌وجوي فرصت‌هاي جديد موقعيت و آينده كاري‌تان را با تغييراتي مواجه كنيد. مي‌توانيد با كمك گرفتن از معلم‌هاي خصوصي در عين بودن در كنار كودك‌تان چيزهاي جديد يا زبان‌هاي ديگري ياد بگيريد يا اين‌كه با خواندن مطالبي كه مي‌تواند در آينده شغلي‌تان تاثيرگذار باشد يك فرصت تازه را جستجو كنيد. اگر هم دوست داريد كارتان را عوض كنيد اين ۶ ماه فرصت خوبي براي پر كردن فرصت‌هاي استخدامي تازه خواهد بود. پس فكر نكنيد كه تنها و تنها وظيفه شما در اين ماه‌ها خانه داري است. گرچه مادر بودن در ماه‌ها و سال‌هاي اول مهم‌ترين مسئوليت زندگي شما خواهد بود اما قرار نيست زندگي شما را محدود كند.