سه پرده جدال سنگین بر سر «قاتل اهلی»

تابناک: کشمکش ها بر سر فیلم «قاتل اهلی» در حالی ادامه دارد که بعد از یک دوره جدال پنهان، جدال سنگین و علنی بر سر این فیلم سینمایی شکل گرفته و تلاش کیمیایی برای عدم نمایش این فیلم در سی و پنجمین جشنواره فجر کاملاً علنی شده و طرفین درگیری به صورت کاملاً عیان علیه همدیگر شمشیر کشیده اند.

«قاتل اهلی» سی و یکمین فیلم مسعود کیمیایی نسبت به اکثر آثار پیشینش تفاوت‌های معناداری دارد که عمده این تغییرات را می‌توان در کستینگ حس کرد. کیمیایی که آثار یک دهه اخیرش نتوانسته موفقیت چشمگیری داشته باشد و مسیر رو به نزولی را در پیش داشته، پس از سال‌ها، قید تهیه کنندگی را زد و این نقش را به منصور لشکری قوچانی سپرد و این آغاز ماجرا بود.

لشکری قوچانی سابقه آنچنان طولانی در سینمای ایران ندارد؛ اما معمولاً انتخاب های درستی داشته و عمده فیلم‌هایی که او در مقام سرمایه گذار و تهیه کننده در آن حضور داشته نظیر «خط ویژه»، «کوچه بی نام» و «عصر یخبندان»، نسبتاً موفق بوده است؛ بنابراین تصور می‌شد قرار گرفتن این تهیه کننده در کنار کیمیایی بتواند کیفیت فیلمسازی این کارگردان پرسابقه سینمای ایران را بهبود بخشد، ولی کیمیایی به جنسی از کار عادت کرده بود که در نهایت منجر به ایجاد تنش میان این دو شد.

طرح درخواست ضبط سکانس هایی که در سناریو وجود نداشت، پس از پایان فیلمبرداری و مشخص شدن اینکه عمده این سکانس‌ها در راستای پر رنگ کردن کاراکتر پولاد کیمیایی در این فیلم سینمایی می‌تواند باشد، این اختلافات را به اوج رساند، تا آنجا که کیمیایی مراحل پس از تولید را به ضبط این سکانس ها موکول کرد و در نهایت لشکری قوچانی راساً بر روند صداگذاری و تدوین فیلم نظارت کرد.

«تابناک» پیش از این با اشاره به شکایت کیمیایی از تهیه کننده آخرین فیلمش پیش بینی کرده بود که او همه تلاش خود را برای جلوگیری از حضور «قاتل اهلی» با ساختار فعلی در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به کار می بندد و بعید نیست در این زمینه موفق باشد. اکنون کیمیایی در یادداشتی خطاب به دبیر جشنواره فیلم فجر که به صورت علنی منتشر کرده، نمایش فیلمش را نه تنها در جشنواره، بلکه حتی در اکران های خصوص نیز «جرم» خوانده است.

در متن این نامه تاکید شده است: «فیلم «قاتل اهلی» را بدون اطلاع من،مدیر فیلمبرداری،برنامه ریز و دستیار اول کارگردان و بخشی از بازیگران را تهیه کننده فیلم تعطیل کرد. یکی از احتیاجات تالیف هنری، پول است. مگر آن کس که پول می دهد می تواند تالیف اثری را تعطیل کند؟

۱- فیلم «قاتل اهلی» نوشته و ساخته من تمام نشده است. فصل های مانده و کارهای دیجیتالی آن مانده است.

۲- موسیقی این فیلم با نظر و حضور در اجرا با بنده است.

۳- دفتر عکس نویسی (دکوپاژ) این فیلم در خانه ی من است،چطور فیلم مونتاژ شده در حالی که کارهای آقای دهقان را در مونتاژ می رسند،اما لازم به ذکر است هر مونتور دیگری بدون دفتر عکس نویسی نمی تواند داستان، ریتم و حجم مدت فیلمی را حدس بزند.

۴- دستمزد بعضی از عوامل مانده است.

۵- پرده های تبلیغاتی فیلم با نظر گاه این بنده یک سو باشد.

فیلم قاتل اهلی هنوز تمام نیست،فیلمبرداری میخواهد،موسیقی می خواهد،تدوین کامل می خواهد. در غیر این صورت تقاضا دارم این اثر نیمه مرا برای نمایش در جشنواره فجر و یا هر جای دیگری متوقف نمایید. این اثر مخدوش، زخمی و نیمه تمام است. حتی نمایش خصوصی آن هم از نظر این مولف جرم است.»

سه پرده جدال سنگین بر سر «قاتل اهلی»؛ کیمیایی ها برنده بازی می شوند؟

البته تعریفی که کیمیایی از جرم ارائه می دهد نسبت به تعاریف حقوقی مرسوم ندارد و مشخص نیست کیمیایی بر چه مبنایی از چنین لفظی استفاده کرده، چرا که اگرچه به لحاظ «معنوی» باید رضایت کیمیایی درباره نسخه نهایی «قاتل اهلی» حاصل شده باشد اما اگر در متن قرارداد کیمیایی با لشکری قوچانی تهیه کننده این فیلم سینمایی، به صراحت درج نشده باشد که «نسخه نهایی باید با تایید کارگردان باشد»، تهیه کننده حق دارد روند کنونی تولید فیلمش رو طی کند و اتفاقاً ممانعت از انتشار این فیلم جرم محسوب می شود.

در این میان لشکری قوچانی تهیه کننده این فیلم سینمایی نیز در گفت وگویی واکنش نشان داده و تاکید کرده است: «درباره مشکلات پیش آمده در پروژه قاتل اهلی و حواشی ایجاد شده در روزهای اخیر بیان کرد: «من منتظر تصمیم‌گیری استاد کیمیایی هستم و نمی‌خواهم وارد حاشیه شوم. منتظر می‌مانم تا ببینم ایشان چه تصمیمی می‌گیرند.»

لشکری قوچانی طی روزهای اخیر نیز در اینستاگرام خود نوشته بود: «از همه هنرمندان و هنربانان صبوری می‌خواهم تا فیلم قاتل اهلی را ببینند و بعد قضاوت کنند. سینما بی‌رحم است و با دیده شدن فیلم حقایق آشکار می‌شود! حاشیه‌ها را فراموش کنیم و فیلم را تماشا کنیم.»

او در ادامه این پست اینستاگرامی و در پاسخ به نظرات مثبت و منفی مخاطبان نوشته است: «مقابل زیاده‌خواهى آقازاده ایشان و براى فیلم خوب مقاومت کردم، آیا یک فیلم به فیلم‌هاى آخر استاد که… اضافه می‌شد خوب بود…؟؟؟»، «تشکر از همه عزیزان، نقش آقا پولاد بسیار سخت بود و انشالله در چهل سالگى به‌فرمایش استاد، استعداد آقا پولاد شکوفا می‌شوند…. باور کنید که همه بحث‌ها به خاطر فرزند ایشان است و همین.»

او همچنین در آخرین پیام خود نوشته بود: «خداوند همه ما را آزمایش می‌کند، قطعا حرمت استاد واجب و به‌خاطر همین، تصاویر پشت صحنه و راش‌هاى بحث سر صحنه و… را منتشر نمی‌کنم، صبر می‌کنم تا حقایق روشن شود… اما بر اساس یک فیلمنامه با گروهى بیش از ۵٠ نفر، قرارداد منعقد کرده‌ام و بایستى به احترام قرارداد و مسئولیت هنربانیم، نگذارم فیلمنامه تغییر کند و قصه فیلم بخاطر فرزند استاد، عوض شود. حتى از حق خودم بگذرم نمی‌توانم از حق الناس، یعنى حق عوامل بگذرم.»
در این میان پولاد کیمیایی که متهم اصلی این اوضاع است، در گفت و گویی، اساساً روایت دیگری را مطرح کرده تا با سه روایت متفاوت مواجه باشیم. پسر کیمیایی اظهار داشته است: «بعد از کلید خوردن «قاتل اهلی»، سکانس‌هایی از آن جلوی دوربین رفت، اما در حالی که هنوز 10 الی 12 سکانس حساس از این فیلم باقی مانده بود، آقای لشگری قوچانی تهیه کننده «قاتل اهلی»، بدون اطلاع کارگردان، کار را متوقف کرد و بنا بر سلیقه خودشان اعلام کردند که دیگر به فیلمبرداری سکانس‌های باقیمانده نیازی نیست.»

بازیگر «جرم» در ادامه این موضوع اضافه می‌کند: «بخش‌های ضبط نشده از فیلم، جزو سکانس‌های بسیار مهم و تاثیرگذار «قاتل اهلی» به حساب می‌آید که می‌توانم به سکانس پایانی، رابطه پدر و مادر شخصیتی اصلی، رابطه نقش من با خانم پگاه آهنگرانی و امیر جدیدی اشاره کنم. این‌ قسمت‌های ضبط نشده، متعلق به سکانس‌هایی از فیلمنامه‌ای است که ما برای بازی در آن قرارداد امضا کردیم و ما بعد از خواندن فیلمنامه نهایی حاضر شدیم که در «قاتل اهلی» به ایفای نقش بپردازیم. در زمان فیلمبرداری قرار شد بعد از سکانس کنسرت، سکانس‌های باقی مانده از جمله سکانس پایانی فیلم به شکل جداگانه گرفته شود، اما بعد از فیلمبرداری در برج آزادی، آقای قوچانی سفر رفتند و فیلم بلاتکلیف ماند.»

پولاد کیمیایی در ادامه می‌گوید منصور لشگری قوچانی در زمان پیش تولید «قاتل اهلی»، نسخه‌ای از این فیلمنامه را به مسعود کیمیایی ارائه داد که خود در آن دخل و تصرف کرده بود: «دقیقا به خاطرم دارم زمانی که ما در مشهد بودیم، آقای قوچانی نسخه‌ای از فیلمنامه «قاتل اهلی» را مقابل مسعود کیمیایی قرار داد که بخش‌هایی از آن به صورت نقطه چین پر شده بود و از مسعود کیمیایی درخواست کرد که برخی از این نقطه چین‌ها را با دیالوگ‌های مخصوص به خود پر کند، اما وقتی آقای کیمیایی کمی از فیلمنامه را ورق زد، متوجه شد که تهیه کننده فیلم به دلخواه خود، دیالوگ‌هایی به فیلمنامه اضافه کرده است که این موضوع باعث ناراحتی بسیار زیاد آقای کیمیایی شد و ایشان مجبور شد جایگاه آقای قوچانی در سینما را به او یادآوری کند. حتی این اتفاقات باعث شد که مسعود کیمیایی در مقاطعی اعلام کند که از ساخت این فیلم انصراف خواهد داد و کار به جدایی هم کشید. در نهایت با میانجی گری وزارت ارشاد این فیلم هر طور که بود، جلو رفت. آقای قوچانی در زمان ساخت فیلم می‌خواست اطراف آقای کیمیایی را خلوت کند و در ابتدا دستیار مسعود کیمیایی را تغییر داد و سپس صدابردار کار را عوض کرد تا آدم‌های خود را سر پروژه بیاورد.»

بازیگر «مرگ تدریجی یک رویا» که ابتدا از حضور در فیلم «قاتل اهلی» انصراف داده بود، درباره جدایی خود از این فیلم می‌گوید:« زمانی که قرار شد فیلم جدید مسعود کیمایی کلید بخورد و وارد پیش تولید شود من از بازی در این فیلم به دلیل قراردادی که با سعید سهیلی برای بازی در فیلم «گشت ارشاد 2» داشتم، انصراف دادم و حتی این موضوع را رسانه‌ای هم کردم. بعد از این تصمیم، با آقای قوچانی جلسه‌ای داشتیم، که ایشان از من پرسید برای جایگزینی نقش خودت چه بازیگری را پیشنهاد می‌کنی؟ که من هم دوست و همکار عزیزم امیر جدیدی را برای بازی در این فیلم معرفی کردم و خودم هم سر پروژه «گشت ارشاد 2» رفتم. حالا اخیرا من می بینم که ایشان در برخی محافل می‌گویند که پولاد کیمیایی می‌خواست در «قاتل اهلی» قهرمان داستان باشد، آخر اگر من چنین قصدی داشتم که همان ابتدا از پروژه انصراف نمی‌دادم و برای نقش خودم جایگزین معرفی نمی‌کردم!»

اما کیمیایی درباره اتفاقاتی که باعث شد او به پروژه «قاتل اهلی» بازگردد، توضیح می‌دهد:« وقتی من از پروژه «قاتل اهلی» جدا شدم،‌ آقای کیمیایی به من گفتند بیا و نقش خواننده را بازی کن. من ترجیح می‌دادم که در فیلم «قاتل اهلی» بازی نکنم، زیرا اصلا الزامی وجود ندارد که بنده در تمامی فیلم‌های پدرم حضور داشته باشم. اما وقتی که آقای قوچانی اصرار کرد که من این نقش را قبول کنم، با این‌که مشغله‌های بسیاری داشتم، بالاخره پیشنهاد بازی در این فیلم را پذیرفتم. حتی پس از پذیرفتن شفاهی این پیشنهاد، دو دل بودم که در «قاتل اهلی» بازی کنم، اما وقتی که آقای پرویز پرستویی شخصا با من تماس گرفتند تا سر پروژه حاضر شوم، دیگر نتوانستم بازی در این فیلم را رد کنم، زیرا پرویز پرستویی بزرگ ما و پیشکسوت بازیگری سینمای ایران است و به احترام ایشان و اصرار شخص تهیه کننده بازی در «قاتل اهلی» را پذیرفتم.»

کیمیایی در مورد این سکانس‌های ضبط نشده ارائه می‌دهد: «پانزده دقیقه از بازی من در فیلم بیرون حذف شده و برخی از مهم‌ترین سکانس‌ها از جمله پایان‌بندی فیلمبرداری نشده‌اند و این باعث شده داستان فیلم با پراکندگی زیادی مواجه شود. اگر مخاطب فیلم را ببیند در برخی موارد متوجه خط اصلی داستان نمی‌شود و با خود می‌گوید که چگونه شخصیتی که من در آن بازی کردم، متوجه برخی اتفاقات شده است که پیش از این تصویری از آن ندیده است. الان در این نسخه از فیلم، شخصیت‌های من و امیر جدیدی و پگاه آهنگرانی به قول معروف روی هوا هستند و این موضوع فقط مشکل من نیست، چون الان سه بازیگر دیگر مشکل ضعف در شخصیت پردازی دارند. اتفاقا اخیرا من از برخی دوستان شنیده‌ام که آقای قوچانی گفته‌اند که پولاد کیمیایی از نقش‌اش راضی نبوده و می‌خواسته بیشتر جلوی دوربین باشد و قهرمان بازی درآورد. اولا این که نقش خواننده «قاتل اهلی» بسیار کوتاه، کم حرف و کم حرکت است و نقشی نیست که مثلا من بخواهم با آن سیمرغ بگیرم! مشکل ما ‌تکه پاره شدن خط اصلی داستان فیلم است و این موضوع تنها مشکل من نیست! ایشان حتی به نقش آقای پرویز پرستویی هم رحم نکرده و سکانس‌هایی از بازی ایشان در «قاتل اهلی» را حذف کرده که باعث شده نقش قهرمان اصلی داستان کمرنگ شود.»

با این اوصاف مشخص نیست بالاخره سکانس هایی در ابتدا وجود داشته و تهیه کننده اجازه ضبط شان را نداده -که بسیار بعید است- و یا آن گونه که تهیه کننده می گوید کیمیایی در انتهای فیلم سکانس هایی را برای ضبط اضافه کرده که نقش فرزندش را در فیلم پررنگ کند؟ همچنین با این چند روایت مشخص نیست که فرزند کیمیایی به این پروژه تحمیل شده و یا به درخواست لشکری قوچانی در این فیلم همچون سایر فیلم های پدرش نقش آفرینی کرده است! وضعیت قاتل هر روز پیچیده تر می شود و اوج این تنش تا زمان برگزاری جشنواره خواهد بود.