هدیه سال نوی اردوغان به هموطنانش

سالی که نکوست از بهارش پیداست؛ درست در دقایق ابتدایی سال ۲۰۱۷ حمله مسلحانه به محل برگزاری جشن سال نوی میلادی در استانبول، بار دیگر ناقوس ناامنی را در «ترکیه‌ رجب طیب‌اردوغان» به صدا درآورد، ناقوسی که طی هفته‌های گذشته مرتب در حال نواخته شدن بوده است.

مهدی مهدوی‌گرگانی در وطن امروز نوشت: سالی که نکوست از بهارش پیداست؛ درست در دقایق ابتدایی سال ۲۰۱۷ حمله مسلحانه به محل برگزاری جشن سال نوی میلادی در استانبول، بار دیگر ناقوس ناامنی را در «ترکیه‌ رجب طیب‌اردوغان» به صدا درآورد، ناقوسی که طی هفته‌های گذشته مرتب در حال نواخته شدن بوده است.

ترکیه طی ۳-۲ سال گذشته به طور مرتب هدف تهدیدهای امنیتی بوده که یکی پس از دیگری آرامش را از مردم این کشور گرفته و سایه ناامنی را بر پیکره ترکیه قرار داده است. بحران‌های امنیتی در حالی به پدیده‌ای بغرنج در ترکیه بدل شده که دولت این کشور از ١٥ جولای ۲۰۱۶ که کودتایی نافرجام در ترکیه رخ داد وضعیت فوق‌العاده اعلام کرده است اما در خلال همین وضعیت فوق‌العاده امنیتی مرگبارترین حملات تروریستی سال‌های اخیر در این کشور رخ داده است.

بنا بر آمارها ترکیه از ژانویه سال ۲۰۱۶ تا ژانویه ۲۰۱۷ شاهد ۲۷ حمله تروریستی بوده است که طی آن حداقل ۳۰۰ نفر کشته شده و صدها نفر نیز مجروح شده‌اند. نخستین آن ۱۲ ژانویه ۲۰۱۶ در میدان سلطان احمد استانبول بود که ۱۳ گردشگر آلمانی را به کام مرگ کشید و آخرین آن نیز حمله به باشگاه شبانه در دقایق اولیه ژانویه ۲۰۱۷ در استانبول در کنار تنگه بسفر بود که بر اثر آن ۳۹نفر کشته شدند. چنین آماری برای کشوری که داعیه رهبری سیاسی و اقتصادی خاورمیانه را دارد نه تنها فاجعه بلکه خجالت‌آور است. کشوری که مهم‌ترین منبع اقتصادی آن صنعت توریسم است از تامین امنیت ۲ شهر که مقصد عمده گردشگران است عاجز است.

اردوغان متهم ردیف اول

اگر به سیاست‌های رجب طیب‌اردوغان در ترکیه نگاهی بیندازیم بیشتر پرسش‌ها و ابهامات درباره وجود ناامنی در این کشور پاسخ داده خواهد شد. مرکز ثقل استراتژی درازمدت ترکیه سیاست‌های نوعثمانی‌گری اردوغان بود. در واقع تمام تحرکات و گام‌های وی چه در بعد داخلی و چه در زمینه سیاست خارجی در چارچوب و در خدمت همین سیاست بود.

اینک نیروهای رئیس‌جمهور ترکیه برای تحقق رویاهای اردوغان درگیر نبرد در 3 جبهه هستند که 2 مورد آن در بیرون مرزها در سوریه و عراق و دیگری مقابله با گروه‌های مخالف و اپوزیسیون داخلی است.

باد کاشتند، توفان درو کردند

نمود عینی سیاست‌های متوهمانه و رویاپردازانه ترکیه نخستین بار در سوریه مشاهده شد؛ جایی که آنکارا با طراحی غربی‌ها و با کمک برخی کشورهای عربی مرتجع منطقه از جمله قطر و عربستان، سقوط بشار اسد از قدرت را برنامه‌ریزی کرد. سقوط بشار اسد به ترکیه این امکان را می‌داد ضمن تسلط بر این کشور که زمانی جزو امپراتوری عثمانی بود، قدرت نفوذ رقیب منطقه‌ای خود یعنی ایران را نیز مهار کند.

حمایت از داعش برای براندازی بشار اسد نه تنها جواب نداد بلکه فاصله گرفتن اردوغان از داعش باعث به وجود آمدن کینه داعشی‌ها از ترکیه و متعاقب آن انجام حملات تروریستی در این کشور از سوی عوامل داعش شد. طی سال گذشته بیشتر حملات تروریستی و تهدیدهای امنیتی در ترکیه از سوی عوامل داعش انجام شده است که در واقع بازتابی از اقدامات خود دولت آنکارا در سوریه و عراق است.

از سوی دیگر معارضان مورد حمایت این کشور نیز روز به روز درحال تضعیف و عقب‌نشینی هستند. شکست سنگین معارضان تندرو سوری در حلب و بازگشت آنها به استان ادلب که در نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد نیز در بروز خشونت‌ها در ترکیه بی‌تاثیر نیست. ترکیه اکنون بر سر دوراهی مانده است؛ یا مرزها را باز کند [بعضی معارضان خواستار خروج از سوریه هستند] یا به خاطر توافقات اخیر با مسکو مرزهای خود را روی آنها ببندد که در 2 حالت هزینه‌هایی برای ترکیه در بر خواهد داشت.

از سوی دیگر نبرد ارتش ترکیه با کردهای سوریه است که در قالب عملیات سپر فرات و به منظور عقب راندن آنها از مرزهای ترکیه صورت می‌گیرد. این مساله باعث افزایش دشمنی و کینه آنها نسبت به سیاست‌های ترکیه در سوریه شده است. در عراق نیز که هدف اصلی ترکیه مبارزه با کردهای پ‌ک‌ک و روی کار آوردن یک حکومت سنی طرفدار آنکاراست شرایط برای ترکیه بغرنج است. در واقع حملات جنگنده‌های ترک علیه مواضع کردهای «پ‌ک‌ک» در شمال عراق، باعث اقدامات تلافی‌جویانه آنها علیه دولت رجب طیب اردوغان شده است.

به این مساله باید تقابل اردوغان با کردهای داخل ترکیه را نیز اضافه کرد.

خشونت زیادی که ارتش ترکیه در منطقه جنوب شرقی خود اعمال می‌کند در میان جامعه کردها و همچنین فضای مجازی با انعکاس‌های بسیار منفی مواجه شده است. این اقدامات، جوانان وابسته به پ‌ک‌ک را تحریک و آتش انتقام را در میان آنها شعله‌ور می‌کند. بسیاری از انفجارهایی که در ترکیه رخ می‌دهد از سوی گروه‌های وابسته به پ‌ک‌ک بویژه جوانان صورت می‌گیرد.

در واقع اردوغان به جای در پیش گرفتن مسیر مذاکره با کردها مسیر تقابل را برگزید و کردها نیز به تلافی، جنگ با ارتش ترکیه را به خیابان‌ها کشاندند.

در واقع هرگاه حمله تروریستی یا انفجاری در ترکیه رخ می‌دهد بلافاصله مقامات این کشور انگشت اتهام را به سمت داعش یا پ‌ک‌ک نشانه می‌روند. وزیر کشور ترکیه روز یکشنبه اعلام کرده بود حمله تروریستی به باشگاه شبانه در استانبول احتمالا توسط گروه تروریستی داعش یا پ‌ک‌ک انجام شده است.

از زمان وقوع کودتای ارتش علیه اردوغان، دولت این کشور یک جبهه نبرد دیگر نیز با مخالفان و اپوزیسیون داخلی باز کرده است و بی‌وقفه در حال سرکوب مردم این کشور به بهانه ارتباط با کودتا بوده است. پاکسازی گسترده دستگاه‌های دولتی، نظامی و امنیتی ترکیه به بهانه ارتباط با جنبش فتح‌الله گولن و نشان دادن مشت آهنین، تمام نیروهای مخالف اردوغان را به دشمنان تازه وی تبدیل کرده است. بدون شک این افراد به هیچ‌وجه بیکار ننشسته و به اشکال مختلف به مقابله به اردوغان خواهند پرداخت. کارشناسان معتقدند بخشی از خشونت و بی‌ثباتی در عرصه سیاسی ترکیه به سیاست مشت آهنین اردوغان علیه مخالفان بازمی‌گردد.

رئیس‌جمهور ترکیه به بهانه‌های مختلف از جمله ارتباط با گولنیست‌ها هر مخالفتی را بشدت سرکوب می‌کند.

سازوکار سرکوب تاثیر عکس گذاشته و مردم این کشور نیز به سوی عناصر افراطی مسلح گرایش یافته‌اند.

علاوه بر عوامل بیان شده، باید به این نکته نیز اشاره کرد که ارتش ترکیه و دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور توان مقابله و جنگیدن در ۳ جبهه همزمان را ندارند و پایین بودن ظرفیت آنها باعث به وجود آمدن حفره‌های امنیتی زیاد در این کشور شده است. تصاویر ویدئویی از حمله اخیر استانبول نشان می‌دهد مهاجم با یک اسلحه بزرگ آزادانه در خیابان قدم می‌زند، به چند نفر شلیک می‌کند، سپس وارد باشگاه شده و مردم را به رگبار می‌بندد. نقش بستن چنین تصویر هالیوودی در قلب استانبول، غیر از ضعف دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی ترکیه، نتیجه چیز دیگری نمی‌تواند باشد.