بازار داغ روش‌هاي آنلاين مسافرکشي
تاکسي‌راني در تهران و بيشتر شهرهاي بزرگ و کوچک، از ضعيف‌ترين و کهنه‌ترين بخش‌هاي حمل‌ونقل است؛ مجموعه‌‌هايي عقب‌افتاده که نوع خدمات‌دهي آنها فرق چنداني با سال‌هاي اول آغازبه‌کارشان ندارد و روزگار سازمان‌ها و رانندگان تاکسي‌اش هم به رنگ‌و‌روي زرد تاکسي‌هايشان گراييده است.
روزنامه شرق: تاکسي‌راني در تهران و بيشتر شهرهاي بزرگ و کوچک، از ضعيف‌ترين و کهنه‌ترين بخش‌هاي حمل‌ونقل است؛ مجموعه‌‌هايي عقب‌افتاده که نوع خدمات‌دهي آنها فرق چنداني با سال‌هاي اول آغازبه‌کارشان ندارد و روزگار سازمان‌ها و رانندگان تاکسي‌اش هم به رنگ‌و‌روي زرد تاکسي‌هايشان گراييده است.
اين تاکسي‌ها سال‌هاي سال بي‌رقيب و بدون نياز به تغيير سبک کار و نوع خدماتشان مشغول کار بودند تا اينکه اخيرا يکباره در يک آزمون رقابت‌خيز جديد و البته نابرابر با مسافرکش‌هاي آنلاين قرار گرفته‌اند؛ رقابتي که هم مي‌تواند آنها را به طور موقت يا دائم از چرخه حمل‌ونقلي خارج کند و هم مي‌تواند زمينه رشد و ارتقای آنها را فراهم کند.
براي شهرهاي بزرگي مثل تهران که همواره درباره کرايه تاکسي و آژانس‌ها بين راننده و مسافر اختلاف وجود داشته يا هيچ‌گاه نتوانسته تجربه تاکسي‌متر را اجرائي کند، فعال‌بودن مسافرکش‌هاي آنلايني که به شکلي فراگير کار مي‌کنند و محبوب شده‌اند، تجربه موفقي است که نشان مي‌دهد کار، نشد ندارد!
بااين‌حال در اين مدت، نوع واکنش نهادها و مسئولان رسمي تاکسي‌راني و حوزه حمل‌ونقل شهري در برابر رقباي تازه‌نفس آنلاين خود بيشتر از هر چيز يا حاوي اعتراض بوده يا تلاش براي محدودکردن آنها. به عنوان مثال در دي ماه گذشته ميثم مظفر رئيس سازمان تاکسي‌راني شهرداري تهران درخصوص فعاليت مسافرکش‌هاي آنلاين واکنش نشان داد و اعلام کرد: «هيچ‌کس پاسخ‌گوي امنيت و تأييد صلاحيت اين‌گونه خودروها نيست و بايد پليس و ساير ارگان‌هاي امنيتي به اين مسئله ورود کنند. نحوه جذب و فعاليت رانندگان اين خودروها مشخص نيست و از آنجا که هيچ‌گونه مجوز فعاليتي ندارند، لازم است ارگان‌هاي ذي‌ربط به اين مسئله ورود کنند»؛ اگرچه حمايت نهادهاي ذي‌ربط و مسئولان از فعاليت اين شرکت‌هاي مسافرکش آنلاين تا اين لحظه جلوي حذف آنها را به خواست سامانه‌هاي سنتي تاکسي‌راني گرفته است.
در چنين شرايطي غرزدن و اعتراض صرف نمي‌تواند حلال مشکلات در اين بازار رقابتي و مبتني بر کيفيت خدمات باشد، اما بسياري از تاکسي‌ها و آژانس‌ها همچنان معتقدند شرايط شرکت‌هاي آنلاين جابهجايي مسافر بازار آنها را کساد کرده و اين شرايط را غيرمنصفانه مي‌دانند. برخي تاکسي‌هاي تلفني هم مي‌گويند که آنها همچنان مشتري‌هاي خاص و قديمي خود را دارند چراکه در جامعه ما معمولا جاافتادن و اعتماد به سيستم‌هاي جديد زمان‌بر است و حداقل به اين زودي‌ها مشتري‌هاي اصلي آنها به سمت بام ديگري پر نمي‌کشند.
اگر شرايط تاکسي‌راني شهر تهران به عنوان پايتخت در سطحي پذیرفتنی براي مقايسه با شرايط ايده‌آل براي رقابت نباشد، تاکسي‌راني شهر مشهد به عنوان يکي از مجموعه‌هاي موفق در ميان تاکسي‌راني‌هاي سراسر کشور مي‌تواند نمونه‌اي عيني از تلاش براي رقابت در عين پذيرش عمومي و موفقيت نسبي باشد. سال‌هاست که تاکسي بي‌سيم شهر مشهد و در رأس آن مجموعه تاکسي ١٣٣ اين شهر توانسته نقش درخورتوجهي را در جابهجايي مسافران در مشهد داشته باشد اما شايد جالب باشد بدانيد که اتفاقا اين تاکسي‌راني هم رقيب‌ها و چالش‌هاي جديدی پيش‌روي خود دارد و حالا که سيستم‌هاي آنلاين جابهجايي مسافر در تهران باب شده و زمزمه‌هاي ورود آنها به شهرهاي ديگر هم به ميان آمده، تاکسي‌راني مشهد به تکاپو افتاده تا خودش را آماده رقابت کند.
سامانه تاكسي بي‌سيم شهر مشهد درحالحاضر با حدود هزار تاکسي فعال و ثبت روزانه بيش از ٩ هزار تماس، سهم اصلي از بازار مسافرکشي را در مرکز استان خراسان رضوي دارد. با اين حال اگر روزي سامانه‌هاي مشابه آنچه در تهران است، راهي مشهد شوند، غيرممکن نيست اگر آنها را به آساني از چرخه رقابت حذف کنند يا دست‌کم پايين بکشند.
در همين رابطه حسين جمعيتي، مدير سامانه تاكسي بي‌سيم شهر مشهد، در گفتوگو با «شرق» به گرايش و استقبال مردم تهران از مسافرکش‌هاي آنلاين اشاره مي‌کند و مي‌گويد: از نظر ما اين روند نوعي ظلم به رانندگان تاکسي است چراکه زحمت و هزينه‌ها و استهلاکي که رانندگان تاکسي در جابهجايي مسافران دارند اين خودروها ندارند اما بهره‌مندي بيشتري از مسافر و درآمد آن دارند. قاعدتا سود اين شغل بايد براي افرادي باشد که مجوز حضور در آن را دارند و افرادي با شغل دوم کردن اين کار براي خود، شغل اصلي ديگران را محدود مي‌کنند و به رانندگان تاکسي در هر کجاي ايران حق مي‌دهم که نگران و دلخور باشند اما مسئله اينجاست که دلخوربودن منفعتي ندارد و ما بايد فکري به حال شرايط خودمان کنيم و برنامه‌ريزي ما اين است که وارد رقابت با شيوه‌هاي جديد تاکسي آنلاين شويم.
او مي‌گويد براي اينکه بخواهيم با مسافرکش‌هاي آنلاين رقابت کنيم، بخشي از زيرساخت‌ها وجود دارد؛ يکي از مسائل مسافران پرداخت الکترونيک است که درحالحاضر بيش از ٤٠ درصد از هزار تاکسي اين شرکت مجهز به کارت‌خوان هستند. درعينحال رانندگان با بي‌سيم به هم مرتبط هستند و مي‌توان با ايجاد نرم‌افزاري دقيق و فراگير روي تلفن همراه رانندگان، همانند مسافرکش‌هاي آنلاين با تلفن همراه با رانندگان در ارتباط بود و به اين ترتيب قبل از اينکه اين شرکت‌هاي آنلاين بخواهند بازار ما را بگيرند، ما خودمان را به‌روز مي‌کنيم تا مردم بتوانند ما را هم انتخاب کنند.
جمعيتي با بيان اينکه ما قبلا هم با اين نوع از چالش‌ها مواجه بوده‌ايم، تصريح کرد: شوراي شهر نرخ تاکسي‌متر را تعيين مي‌کند و شرکت‌ها هيچ دخل و تصرفي در آن ندارند و همه اين نرخ را رعايت مي‌کنند اما شهروندان عمدتا اين نرخ را زياد مي‌دانند. در اين ميان آژانس‌ها با شکستن اين نرخ‌ها حتي تا ٥٠ درصد مشترکان خود را بيشتر مي‌کنند و بخش زيادي از مشتريان ما حذف مي‌شود.
مدير سامانه بي‌سيم شهر مشهد با اعلام اينكه حجم استقبال از خدمات تاکسي‌هاي بي‌سيم نشان مي‌دهد که اعتماد درخور توجهي درباره اين تاکسي‌ها وجود دارد، افزود: در ايام عيد و تابستان و اعياد اين آمار افزايش چشمگير دارد؛ چراکه رقم کرايه شهر مشهد اگرچه براي شهروندان آن زياد است؛ اما براي ساکنان شهرهاي ديگر و به‌ویژه تهران رقم متناسب و مقبولي است و عمدتا از اين سرويس‌ها راضي هستند.
او در ادامه با بيان اينکه روند فعاليت تاکسي‌هاي بي‌سيم طبق قواعد تاکسي‌راني با هم تفاوت‌هايي دارند و درباره قيمت‌ها که مسئله اصلي است، طبق مصوبات تاکسي‌راني اقدام مي‌شود، افزود: واقعيت اين است که رانندگان تاکسي در شرايط غيرعادلانه و مظلومانه‌اي فعاليت مي‌کنند و اينکه تاکسي‌راني در محاسبات شهري طرف راننده را بگيرد، جاي سؤال ندارد. در واقع راننده تاکسي محور اين خدمات است که بايد از اين روند رضايت داشته باشد. او مي‌گويد بخش زياد مشتريان تاکسي‌هاي بي‌سيم در شهر مشهد را زائران و گردشگران به‌ویژه در ايام عيد و تابستان‌ها تشکيل مي‌دهند و بخش زيادي از مردم شهر مشهد از اين تاکسي‌ها استفاده نمي‌کنند و ما هم به‌خوبي مي‌دانيم مشتريانمان از چه قشر و گروهي هستند. تعداد ناوگان ما هر روز در حال گسترش است و تلاش مي‌کنيم با افزايش خدماتمان مخاطبانمان بيشتر شوند.
اما اين روند رو به رشد در مشهد را چقدر مي‌توان درباره شهر تهران که به اذعان مسئولان شهري‌اش تاکسي‌راني فشلي دارد، انتظار داشت و اميدوار بود که در آن هم اتفاقات جديدي رخ دهد. ابوالفضل قناعتي، عضو هيئت‌رئيسه و کميسيون عمران و حمل‌ونقل شوراي شهر در گفتوگو با «شرق» با بيان اينکه نمي‌توان از تاکسي‌راني تهران انتظار داشت که با سيستم‌هاي جديد رقابت کند؛ چراکه کمبود و اشکالات بسياري دارد، گفت: تهران در سال‌هاي گذشته اشکالات و اشتباهات زيادي در سيستم تاکسي‌راني داشته است. به عنوان نمونه سال‌هاست که صحبت از مجموعه‌اي جديد به نام «کال سنتر» براي تاکسي‌راني بوده است؛ اما اصلا آغاز نشد و همچنان متوقف است. اين سيستم قرار بود روي موبايل‌ها نصب شود و بخشي از مسئله تاکسي‌متر را هم حل کند؛ اما ازآنجايي‌که مي‌گويند «سنگ بزرگ علامت نزدن است» اين طرح سال‌ها متوقف ماند و اجرا نشد.
وي با بيان اينکه اگر سيستم کال سنتر فعال مي‌شد، به‌نوعي برنامه‌اي شبيه به اسنپ را در شهر داشتيم، گفت: در اين سيستم درخواست به رانندگان تاکسي ابلاغ مي‌شود و تاکسي‌ها کارت‌خوان و مسيريابي دارند و مبلغ هم تعريف‌شده اعلام مي‌شود. در اين سيستم قيمت مشخص تعيين‌شده در شوراي شهر را قرار بود اعمال کنند و به‌اين‌ترتيب رضايت دوطرفه بود؛ اما متأسفانه بيش از سه سال است که حرفش را زده‌‌اند؛ اما تاکسي‌راني انجام نداده است.
قناعتي با اعلام اينکه تاکسي‌راني قرار بود اين طرح را اجرائي کند و بعد به بخش خصوصي واگذار کند، افزود: اين موضوع در تاکسي‌راني مشمول مرور زمان شده و ما شاهد هستيم که به خاطر کندي عملکرد تاکسي‌راني در اين حوزه، رانندگان تاکسي با ورود سيستم‌هاي آنلاين و خصوصي متضرر شده‌اند. سيستم‌هاي جديد در نرم‌افزار و دريافت و پرداخت و قيمت‌ها رضايت خوبي را براي مشتري ايجاد کرده‌اند. اين سيستم نشان مي‌دهد که همه جا نبايد ورود دولتي داشت و بايد به بخش خصوصي اجازه فعاليت داد.
اين عضو شوراي شهر تهران افزود: درباره خدمات عمومي و تاکسي‌راني، بخش دولتي با هزينه‌هاي بالاسري مواجه است که بخش خصوصي اين هزينه‌ها را ندارد يا اين هزينه‌ها را شکسته است. در اين شرايط شرکت خصوصي، خود تاکسي‌راني و راننده در درآمد سهم دارند و از سهم خود نمي‌گذرند و در اين ميان راننده است که تاوان اين شرايط را مي‌دهد.
قناعتي افزود: ما از هر مجموعه‌اي که خدمات واقعي به مردم ارائه مي‌دهد، با هر سيستمي، حمايت مي‌كنيم و اتفاقا تاکسي‌راني هم بايد بررسي کند و ببيند که در چه مواردي خلأ و اشکال دارند و آن را اصلاح کنند. به عبارتي تاکسي‌راني بايد در برخي زمينه‌هاي مهم کوتاه بيايد و انعطاف داشته باشد تا راننده و مسافر راضي باشند. درعينحال بررسي شود که اگر اين روند رضايت و کيفيت بيشتري دارد، تاکسي‌راني هم به سمت همين سيستم برود. انتظارات ما در چنين موضوعات مهمي اصلا برآورده نشده و هنوز به شکل سنتي کار مي‌کند و با توجه به گشترش فناوري‌هاي روز دنيا در حوزه حمل‌ونقل و تاکسي‌راني عقب‌ماندگي در اين بخش‌ها ضعف بزرگي است.
بر اساس اين گزارش، تاکسي اگرچه در حمل‌ونقل عمومي دنيا مدلي خصوصي يا نيمه‌دولتي محسوب مي‌شود؛ اما در هر کشور و هر شهري بنا بر سياست‌هاي حمل‌ونقل شهري، جايگاه تاکسي براي تردد شهري شهروندان و البته کيفيت خودروها شرايط متفاوتي دارد. تاکسي در ايران بخشي از حمل‌ونقل عمومي محسوب شده و مي‌شود و به‌همين‌دليل هر کمبود و نقص يا موفقيت و شرايط ايده‌آلي در آن مستقيما در حمل‌ونقل شهري و زندگي مردم تأثير دارد. در چنين فضايي کيفيت، به‌روزرساني و به‌ویژه قيمت مناسب است که مشتري‌مداري را دنبال مي‌کند. اين سه مورد اخير همان مواردي هستند که حداقل تا امروز بيش از ٨٠ هزار تاکسي تهران فاقد آن بوده است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر