سخنی دوستانه با مهران مدیری

در باب سخنان مهران مدیری در برنامه اخیرش که منتقدان خود را قلم فروش خوانده و گفته است: «الان کسی باور نمی‌کند حرفی بزنید ولی در تیم کسی نباشید. به اشتباه یا کمبودی اشاره کنید ولی از جایی خط نگرفته باشید و سریع می‌گویند معلوم نیست چقدر گرفته که اینها را می‌گوید! ‌بس‌که همه قلم‌هایشان را فروخته‌اند باورشان نمی‌شود کسی از روی مصلحت، دلسوزی و بدون خودفروشی حرف بزند» لازم است نکاتی را بیان کنم.

فکر می‌کنم موارد این‌چنینی را نباید خیلی سیاسی کرد به این خاطر که اگر چه حرف‌های هنرمندان نفوذ دارد و آنها مخاطبین خودشان را دارند ولی انتظار اینکه بخواهیم تحلیل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی درستی از آنها بشنویم را نداریم. به نظرم اگر کسی قرار است به هنرمندان در این زمینه‌ها پاسخ دهد ، بهتر است که از صنف خودشان باشد. معمولا هنرمندان این توانایی را دارند که بتوانند پاسخ یکدیگر را بدهند. بنابراین عکس‌العمل مناسبی نیست که روزنامه‌نگاران یا مجموع سیاسیون بخواهند با هنرمندان شاخ به شاخ شوند.

از سوی دیگر اصولاً هنرمندانی که کار طنز می‌کنند و برنامه‌های سرگرم‌کننده برای مردم تدارک می‌بینند را نباید وارد موضع‌گیری‌های سیاسی کرد و به آنها برچسب چسباند. ما می‌توانیم دوستانه از آقای مدیری خواهش کنیم که مروت و جوانمردی را حفظ کنند و یادشان باشد که سخنانشان به هر حال در بین مردم نفوذ دارد. این نکته را باید به یاد داشت که خیلی خوب می‌توان تخریب کرد ولی ساختن سخت است به‌ویژه اینکه هنرمند طنز قدرت تخریبی گسترده‌ای دارد.

اگر قرار است برخوردی با هنرمندان صورت بگیرد هم باید توام با سعه صدر و عقل و روا داری باشد و هم باید نرم و دوستانه باشد. نمی‌توان با آنها از روش برچسب زدن یا منتسب کردن آنها به اینکه با جناح یا فرد خاصی در ارتباط هستند یا از جایی ترغیب شدن به گفتن سخنانی، برخورد کرد. معمولاً این‌گونه برخوردها روش خوبی نیست و اثر مطلوبی هم در جامعه هنرمندان ندارد.

از طرفی تقاضای جامعه هنرمندان از سیاستمداران و کسانی که بحث جدی می‌کنند این است که آنها و سخنانشان را تحمل کنند و انگ به آنها نچسبانند. ولی متقابلا این حق را داریم که از هنرمندان بخواهیم که واقعا بی طرف باشند و به خواست مردم نگاه کنند و صرفاً سخنانی را بر زبان نیاورند که جنبه دست انداختن کسی یا نیش و کنایه زدن و تخریب کردن کارهایی که انجام شده، باشد.

به هر حال آقای مدیری هنرمند ارزشمندی هستند که در گذشته کارهای بسیار تأثیرگذاری را ساخته‌اند، اما این خواسته را دوستانه به ایشان گوشزد می‌کنیم که بدانند خیلی راحت می‌توان با نیش زبان، تخریب کرد ولی واقعاً هر خشتی که می‌خواهد روی خشت گذاشته شود خون دل می‌خواهد و کار سختی است.

از سوی دیگر، ایشان بدانند سیاستمداران ممکن است از قدرتی که به دست می‌آورند بهره‌هایی را ببرند ولی واقعاً زحمت می‌کشند و خیلی وقت‌ها از خوشی خودشان می‌گذرند. به هر حال کسانی که مسئولیت‌های بالایی را برعهده گرفته‌اند، اشتباهاتی هم دارند، شاید بهتر این باشد که آن اشتباهات به زبان جد گفته شود نه به زبان طنز.