نمایشگاه کتاب و احتمال باران

روزنامه شرق: شهر آفتاب، بزرگ‌ترین مجموعه نمایشگاهی در حومه تهران که سال گذشته برای اولین‌بار به‌عنوان محلی برای نمایشگاه کتاب انتخاب شد، اما اشکالات فراوانی در برگزاری و امکانات داشت، امسال هم محل برگزاری نمایشگاه کتاب است.

از اواخر سال ٩٤ که شهردار تهران به شکلی جدی با مسئله بازپرداخت بدهی‌های خود در شهرداری تهران روبه‌رو بود، برنامه فروش زیرمجموعه‌های اصلی و با بازده بالا در دستور کار قرار گرفته و در کنار فروش فروشگاه‌های شهروند، شهردار تهران تصمیم به پیش‌فروش بزرگ‌ترین نمایشگاه حومه‌ای تهران گرفت. البته این تصمیم باعث شد تأخیر چندساله در اجرای فاز اول این پروژه کنار گذاشته شده و در عرض چند ماه این مجموعه برای بزرگ‌ترین اتفاق فرهنگی کشور؛ یعنی نمایشگاه کتاب سال ٩٥ آماده شود.

پروژه شهر آفتاب که از ابتدای شروع به کار شهردار تهران قرار بود با مشارکت خارجی‌ها و شهرداری تهران در چند فاز اجرائی شود، مدت‌ها متوقف بود و اعتبارات آن در پروژه‌ها و برنامه‌های دیگر جابه‌جا می‌شد، در دوره‌ای کمتر از یک سال آماده شد تا قبل از تبدیل‌شدن به نمایشگاه تهران، به فروش برسد. شهرداری تهران این مجموعه نمایشگاهی را با چند‌هزار‌میلیاردی که رقم آن را تابه‌حال رسما اعلام نکرده‌اند، به فروش رساند و خیلی زود دولت هم پای کار آمد و این فضا را برای نمایشگاه کتاب تحویل گرفت، درحالی‌که همه مسئولان اجرائی در سال گذشته اعلام می‌کردند که این مجموعه هنوز آمادگی برای برگزاری نمایشگاه کتاب را ندارد. فروردین و اردیبهشت سال گذشته درحالی‌که شهردار تهران و مدیرانش به دنبال فروش پروژه معطل‌مانده و روی‌دست‌مانده خود بودند، بسیاری از متخصصان حوزه فرهنگ و کتاب این دغدغه را داشتند که فضای درنظرگرفته‌شده ظزفیت برای آن میزان میهمان داخلی و خارجی را ندارد و امکانات جنبی ایجادشده از سوی شهرداری کفاف نیازهای اصلی و زیرساختی را نمی‌دهد. باوجوداین تصمیم‌ها گرفته شد و شهر آفتاب محل نمایشگاه بین‌المللی کتاب سال ٩٥ شد.

شهرداری تهران به‌جز سالن‌های اصلی چادرهایی را به جای سالن‌های اصلی اختصاص داد و اگر آن باران بهاری نمی‌آمد، کمبودها هیچ‌گاه خود را نشان نمی‌داد. اما از آنجایی که بهار فصلی پیش‌بینی‌شدنی نیست، باران بهاری چنددقیقه‌ای، نمایشگاه کتاب را حسابی آب‌بندی کرد و شرشر آب از همه‌جای دیواره‌ها و سقف‌ها و ستون‌های سالن‌های اصلی به راه افتاد و غرفه‌های داخل چادرهای بیرونی دچار آب‌گرفتگی شدند. در فیلم‌ها و عکس‌های منتشرشده در همان بعدازظهر بهاری از نمایشگاه کتاب، غرفه‌های داخلی و خارجی ازجمله غرفه کشور روسیه‌- ‌که میهمان ویژه نمایشگاه کتاب پارسال بود - ‌در سالن ملل را آب گرفت و شهروندان و غرفه‌داران در گوشه‌ای پناه گرفتند. در بخشی دیگر از عکس‌ها و فیلم‌ها، غرفه‌داران سالن‌های انتشارات دانشگاهی تا مچ پا یا بیشتر در آب بودند یا روی میزها رفته بودند.

اگرچه باران خیلی زود بند آمد و نیروهای شهرداری در فاصله کمی، آب‌گرفتگی را برطرف کردند، اما بسیاری از اشکالات باقی‌ مانده و هنوز معلوم نیست در این یک‌سال هم حل شده باشد. مجتبی عبداللهی، معاون خدمات شهری وقت شهردار تهران، سال گذشته در توضیح این شرایط به‌وجودآمده در نمایشگاه پس از باران، به «شرق» گفت: به این وضعیت آب‌گرفتگی نمی‌گویند، آبی در این غرفه‌ها جمع نشده است. او گفت که «‌ساختمان‌های نمایشگاه «نو» است و بسیاری از فضاها «آب‌بندی» نشده، درعین‌حال قوس‌های فلزی شیبدار این سقف‌ها جداره‌های باز داشته که موجب نفوذ آب شده است».

البته تنها آب‌گرفتگی داخلی، مشکل نمایشگاه کتاب سال ٩٥ در شهر آفتاب نبود و اگر مسئله دوربودن به مرکز شهر و وسایل نقلیه برای رسیدن به نمایشگاه را کنار بگذاریم، کم‌بودن فضاهای خنک و سایه و انتظار برای مخاطبان نمایشگاه که بسیاری از آنها از شهرستان‌ها بودند و به‌خصوص خرابی و قطع و وصل شدن برق و شبکه شتاب در بیشتر روزهای نمایشگاه، مخاطبان را اذیت کرده بود. شهرداری تهران از سال گذشته تاکنون برخی از اقدامات را در جهت کاهش اشکالات موجود در نمایشگاه انجام داده است که هماهنگی و تسهیل در تردد تا نمایشگاه از نقاط مختلف شهر یکی از این موارد بوده است.

مازیار حسینی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، با اشاره به جلسه‌ای ویژه با حضور پلیس راه، پلیس راهور تهران، معاون وزیر ارشاد، معاونان شهردار و مسئولان نمایشگاه اعلام کرده است که در میادین اصلی شهر اتوبوس‌هایی برای تردد به شهر آفتاب به صورت ویژه در نظر گرفته می‌شود. همچنین تصمیم گرفته شد که در مراکز دانشگاهی نیز سرویس‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شود تا دانشجویان متقاضی حضور در شهر آفتاب بتوانند هرچه‌سریع‌تر در نمایشگاه کتاب حضور یابند.

سال گذشته یکی از مشکلات شهروندان و متقاضیان نمایشگاه، ازدحام جمعیت در چند ایستگاه اصلی منتهی به شهر آفتاب از جمله شهرری بود که تا روز آخر هم برطرف نشد، چراکه مترو تهران توان بیشتری برای پوشش قطارها و سرفاصله قطارها ندارد. برای سال جاری هم معاون شهردار مترو را یکی از اصلی‌ترین راه‌های دسترسی به نمایشگاه اعلام کرده که در خط یک مستقیما تا شهر آفتاب می‌رود، اما در مورد اینکه چه اقدامی برای کاهش ازدحام صورت می‌گیرد، صحبتی نکرده است. او درعوض از دانشجویان و دانش‌آموزان خواسته به‌جای روزهای تعطیل در روزهای وسط هفته که ازدحام کمتری دارد از نمایشگاه دیدن کنند.

مراحل اجرائی نمایشگاه سی‌ام کتاب که امسال با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» شروع به کار خواهد کرد، به‌زودی کلید می‌خورد. براساس جدول زمان‌بندی، تمامی سالن‌ها در تاریخ اول اردیبهشت‌ماه تحویل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد شد. پس از تحویل سالن‌ها به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مدت پنج روز تمامی نواقص احتمالی برطرف خواهد شد.

حسین صفری، مدیر کمیته اجرائی و رفاهی سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در نشست هماهنگی نمایشگاه کتاب اذعان کرده است: سال گذشته مشکلاتی در سالن‌های دائم و موقت وجود داشت که در این دوره از نمایشگاه، با همکاری معاونت‌ها و سازمان‌های تابعه ضمن ایجاد ۳۱‌هزار مترمربع سالن موقت، تمام تمهیدات لازم برای امور تأسیساتی، دیتا، مخابرات و زیرساختی پیش‌بینی‌شده است. به گزارش «شرق» یکی دیگر از موارد دیده‌نشده در نمایشگاه سال گذشته شهر آفتاب، باوجود فضای مناسب، اختصاص فضایی برای حضور و استراحت میهمانان شهرستان‌های دیگر بود که گفته شده در سال ٩٦ این موارد اصلاح شده‌اند. این خبر را مهدی اسماعیلی‌راد، معاون اجرائی نمایشگاه سی‌ام کتاب، اعلام کرد. او گفت برخی فضاهای نمایشگاه نسبت به دوره گذشته افزایش داشته و فضای نمازخانه و استراحتگاه‌های بازدیدکنندگان نسبت به سال‌های قبل افزایشی درخور توجه پیدا کرده است.

به هر روی، شهر آفتاب با سفارش یا بدون سفارش شهردار تهران، فضایی نمایشگاهی در حومه تهران است که برای سال دوم مسئولان اجرائی آن را به‌عنوان فضایی مناسب برای نمایشگاه کتاب انتخاب کرده‌اند و این امیدواری وجود دارد از عملکرد سال گذشته تجربه و درس‌های لازم را گرفته باشند و نمایشگاه امسال که چشم بسیاری از جامعه هنری و ادبی به دنبال آن است، به اندازه کافی «آب‌بندی»شده باشد و به بهترین شکل ممکن برگزار شود.