چگونه كپل‌ها را كنترل كنيم؟

حرف زدن درباره چاقي با بچه‌ها واقعا موضوع حساسي است. برچسب زدن به بچه‌ها و گفتن اين‌كه آن‌ها چاق هستند، گاهي آن‌ها را به حدي مضطرب مي‌كند كه ممكن است سلامت جسمي‌شان به بهاي سلامت روحي آن‌ها تمام شود؛ آن‌ها در مدرسه و دربين دوستان اعتماد به نفس‌شان را از دست مي‌دهند، نسبت به والدين ناراحت و خشمگين مي‌شوند و حتي ممكن است به‌دليل همين استرس و اضطراب بيشتر به غذا خوردن روي بياورند و كار شما دقيقا نتيجه عكس بدهد. به همين دليل برخي از والدين ترجيح مي‌دهند، كودك چاق خودشان را به حال خودش رها كنند و از كاهش وزن و تناسب اندام اصلا حرفي به ميان نياورند. اما لازم نيست زياد نگران باشيد. خواندن اين مطلب كمك بزرگي به شما مي‌كند.



حتي اگر شما به كودك‌تان نگوييد «چاق» باز هم ممكن است هم‌كلاسي‌ها يا دوستان او را با اسم‌هايي صدا كنند كه همين معني را بدهد. بالاخره روزي فرا مي‌رسد كه فرزندتان از شما درباره ظاهر خودش سوال مي‌كند. در جواب سوال او صادق باشيد. به او بگوييد كه وزنش از مقدار طبيعي بيشتر است ولي دقت كنيد كه شما بايد با فرزندتان در يك جبهه باشيد. فرزندتان نبايد فكر كند، گناهي مرتكب شده و شما در مقابل او ايستاده‌ايد تا او را سرزنش كنيد. به او بگوييد شما در كنارش هستيد و به او كمك مي‌كنيد تا با چاقي مبارزه كند. بعد بايد به حرف‌تان عمل كنيد. به كودك‌تان كمك كنيد تا علائق خود را تغيير دهد و از غذاهاي سالم‌تر استفاده كند. مثلا مي‌توانيد او را با خود براي خريد ميوه‌ و سبزي با خودتان ببريد و هر بار از او بخواهيد يك ميوه يا سبزي جديد را براي خودش انتخاب كند.



وقتي پاي اضافه‌وزن كودكان به ميان مي‌آيد، كاري كه مي‌كنيد، مهم‌تر از حرفي است كه مي‌زنيد. والدين نخستين و مهم‌ترين الگوها براي كودك خود هستند و كودكان علائق و رفتارهاي خود درباره تغذيه و وزن را از والدين‌شان اقتباس مي‌كنند. اگر شما مدام به فست‌فود فروشي‌ها سر بزنيد و خانه‌تان پر از هله‌هوله باشد و بچه‌ها به آساني بتوانند به اين غذاها دسترسي پيدا كنند، واضح است كه آن‌ها هم همين عادت‌ها را كسب خواهند كرد؛ عاداتي كه اصلاح آن‌ها به اين زودي‌ها ممكن نيست. براي اين‌كه الگوي عملي خوبي براي فرزندتان باشيد بهتر است، تعداد دفعاتي كه به فست‌فود فروشي‌ها مي‌رويد را محدود كنيد. اما اگر دوست داشتيد گاهي هم در يك مناسبت خانوادگي جشن بگيريد و شام را بيرون صرف كنيد، مي‌توانيد كودك‌تان را راهنمايي كنيد كه به جاي پيتزا يا همبرگر و يك پاكت بزرگ سيب‌زميني سرخ شده، فيله مرغ كبابي به همراه سالاد سفارش دهد. خودتان هم همين كار را بكنيد!



براي اين‌كه عادات غذايي و وزن خود و كودك‌تان را اصلاح كنيد، نبايد مدام به گذشته برگرديد و خود و او را سرزنش كنيد. به جاي اين كار از همين امروز و از گام‌هاي كوچك شروع كنيد. بايد كاري كنيد كه غذاهاي سالم‌تر در دسترس همه اعضاي خانواده باشد. يخچال و كابينت‌هاي آشپزخانه را از وجود همه جور هله‌هوله پاك كنيد و به جاي آن انواع ميوه‌ها، سبزي‌ها، سالادها، لبنيات كم‌چرب و ميان‌وعده‌هاي سالم را جايگزين كنيد. در كنار همه اين غذاهاي سالم، نان‌هاي پخته شده با آرد كامل و پاستاي كامل را فراموش نكنيد. وجود مواد سالم در منزل به شما كمك مي‌كند هر وقت عجله داشتيد به جاي فست‌فودها، خودتان غذايي سالم را آماده كنيد.



يادتان باشد براي تشويق فرزندتان به برگشتن به وزن عادي هرگز سراغ ايرادگيري و سركوفت زدن به كودك نرويد. ايراد گرفتن از وزن و ظاهر كودك‌تان و آنچه او مي‌خورد، بدترين كاري است كه مي‌توانيد انجام دهيد. اين كار كودك را دچار استرس مي‌كند و در بدترين حالت ممكن است حتي كودك با شما لجبازي كند و قضيه بدتر شود! براي تشويق فرزندتان مي‌توانيد از مزاياي لاغري و كاهش وزن با او صحبت كنيد. مثلا به او بگوييد كه اگر لاغر شود مي‌تواند به سرعت هم‌سالانش بدود و در بازي با آن‌ها به اندازه دوستان ديگرش تيز و چابك باشد.



اضافه‌وزن و چاقي در كودكان گاه مي‌تواند نشانه‌اي از وجود يك مشكل ديگر باشد. مثلا كودكاني كه در مدرسه تنها هستند، بيشتر به غذا خوردن روي مي‌آورند. آن‌ها تنهايي خود را با غذا خوردن پر مي‌كنند. از طرف ديگر بچه‌هايي كه به‌دليل چاقي نمي‌توانند به‌خوبي ديگر هم‌سالان‌شان بازي كنند، معمولا از بازي‌ها و گروه‌هاي دوستي آن‌ها بيرون مي‌افتند.
به عبارتي چاقي و تنهايي هر ۲يكديگر را تشديد مي‌كنند. در موارد ديگر نيز ممكن است علت چاقي كودكان به‌ويژه در سن بلوغ، بيماري‌هاي داخلي و اختلالات هورموني باشد. بنابراين بد نيست قبل از اقدام براي كاهش وزن فرزندتان يك بار او را براي چك‌آپ به نزد پزشك ببريد و از سلامت او مطمئن شويد.


رژيم گرفتن براي بزرگسالان كاري سخت و طاقت‌فرساست، چه برسد به كودكان! بنابراين ممنوع كردن غذا براي كودكان اشتباه است. شما فقط بايد غذا را براي آن‌ها «محدود» كنيد. حتي كودكي كه اضافه‌وزن دارد هم مي‌تواند در تولد دوستش كيك بخورد يا وقتي با شما براي خوردن شام بيرون آمده مي‌تواند يك ليوان معمولي نوشابه داشته باشد. ضمنا به جاي آنكه از كودك بخواهيد چيزي نخورد، به او غذاي سالم و سبزي بدهيد.



وقت غذا در منزل بايد مشخص باشد. شما سعي كنيد تا سر وقت معيني صبحانه، ناهار و شام را سرو كنيد. اين كار نه تنها فرزندان بلكه والدين را هم از چاقي محافظت مي‌كند. حتي اگر نمي‌توانيد هر 3 وعده را با هم صرف كنيد، دست كم شام را به فرصتي خانوادگي تبديل كنيد. از تك‌تك اعضاي خانواده بخواهيد تا اتفاقاتي كه در آن روز براي‌شان افتاده را تعريف كنند و در اين ميان به صحبت‌هاي فرزندتان هم توجه كنيد. اين كار ضمن آن‌كه خطر بروز چاقي را در كودكان كم مي‌كند، استرس آن‌ها را نير كاهش مي‌دهد و همين موضوع هم به حفظ وزن سالم‌تر در آن‌ها كمك مي‌كند.



شايد خواندن اين نكته به‌عنوان يكي از نكاتي كه مي‌تواند به شما در مبارزه با چاقي فرزندتان كمك كند، عجيب باشد. ولي شما به‌عنوان والدين هيچ‌وقت نبايد فراموش كنيد كه چه سايز كودك شما small باشد و چه large باز هم هدف اصلي شما اين است كه فرزندي با اعتماد به نفس باربياوريد. بنابراين روان‌شناسان كودك توصيه مي‌كنند، مراقب پيامي كه با رفتارتان به كودك مي‌دهيد باشيد. فرزند شما نبايد فكر كند او را به دليل لاغري يا چاقي يا به‌دليل غذايي كه مي‌خورد، دوست داريد. اگر فرزند شما بداند كه شما او را دوست داريد، خودش ياد مي‌گيرد، بيشتر به‌خود اهميت بدهد و اين شامل مراقبت از وزن و ظاهر بدنش نيز هست.


در كنار همه نكاتي كه گفتيم آخرين و مهم‌ترين نكته آن است كه براي داشتن فرزندي سالم و با وزن متناسب بايد صبور باشيد. رژيم غذايي و ورزش هيچ‌كدام يك‌شبه نمي‌توانند فرزند شما را از اضافه‌وزن نجات دهند. بنابراين بهتر است كاملا با صبر و حوصله براي اين كار قدم برداريد. براي فرزندتان هدف‌هاي بلندمدت تعيين كنيد و مثلا به او بگوييد تا روزي كه مدرسه‌ها باز شود، بايد بتواني پيراهن قرمز قشنگ پارسال را دوباره بپوشي. در ضمن فراموش نكنيد كه طي اين مدت شما بايد روند كاهش وزن و تناسب اندام فرزندتان را دنبال كنيد و به او روحيه و انرژي ادامه كار را انتقال دهيد. در نهايت اگر حس مي‌كنيد فرزندتان با رژيم غذايي يا ورزش دچار مشكل شده و عصبي يا مضطرب به‌نظر مي‌رسد، بد نيست با يك مشاور يا روان‌شناس كودك مشورت كنيد. همچنين براي اطمينان از نتيجه‌گيري بهتر و داشتن برنامه‌اي سالم‌تر براي كاهش وزن فرزندتان مشورت با يك متخصص تغذيه يا پزشك كودكان را درنظر داشته باشيد.