گام‌های نخست برای آشتی «فتح» و «حماس»
بعد از یک دهه تنش و درگیری و درست زمانی که ساکنان نوار غزه با بی‌برقی و بی‌کاری و مشکلات روزافزون، هزینه مناقشه‌های میان حماس و فتح را می‌دادند، گزارش‌ها از تلاش‌های دو گروه فلسطینی برای آشتی حکایت دارند.
روزنامه شرق: بعد از یک دهه تنش و درگیری و درست زمانی که ساکنان نوار غزه با بی‌برقی و بی‌کاری و مشکلات روزافزون، هزینه مناقشه‌های میان حماس و فتح را می‌دادند، گزارش‌ها از تلاش‌های دو گروه فلسطینی برای آشتی حکایت دارند.
آن‌طور‌که المانیتور به نقل از مقامات ارشد تشکیلات خودگردان فلسطین (فتح) گزارش داده، روز اول ماه آگوست گروهی از مقامات حماس به رهبری ناصرالدین الشاعر، معاون سابق اسماعیل هنیه و رئیس دفتر کنونی او، در دفتر محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، در رام‌الله با او دیدار کردند.
شاعر را یکی از اعضای عمل‌گرای جنبش حماس در نوار غزه می‌خوانند و فتح هم او را نماینده ارزنده‌ای برای مذاکره می‌داند. تحلیلگران بر این باورند که برای شاعر برخلاف بسیاری از اعضای حماس، منافع ملی فلسطین بر منافع محدود حماس ارجح است. ورود هیئتی از حماس به رام‌الله برای بسیاری سؤال‌برانگیز بود، اما دفتر حماس در توضیح این دیدار اعلام کرد هیئت حماس برای تقدیر از دفاع محمود عباس از مسجد‌الاقصی به دیدار او آمده بودند؛ اما در واقع این اولین گام‌ها برای پایان یک کدورت دیرینه بود.
از سال ٢٠٠٧ و با قدرت‌گرفتن حماس در نوار غزه درگیری‌های خونینی میان گروه‌های رقیب فلسطینی درگرفت و از آن زمان تلاش‌ها برای آشتی‌دادن این دو گروه ناکام مانده است. دیدار هفته گذشته در سایه یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های سال‌های اخیر حماس و فتح انجام شد. سه ماه پیش محمود عباس تصمیم گرفت غزه را از کرانه باختری جدا کند و برای عملیاتی‌کردن این تصمیم اقداماتی ترتیب داد.
براساس گزارش‌ها زمزمه‌های این جدایی و اقدامات محمود عباس پس از آن آغاز شد که یحیی سنوار که در ماه فوریه به‌عنوان رهبر حماس در غزه برگزیده شد، تصمیم گرفت شورای شهری برای رسیدگی امور شهری و اداری تأسیس کند؛ تصمیمی که به مذاق عباس خوش نیامد، چراکه تشکیل شورای جدیدی را که همه اعضای آن از گروه حماس باشند، چالشی برای دولت وحدت ملی فلسطین می‌دید که دست‌کم در ظاهر بر غزه حکومت می‌کند.
ازهمین‌رو عباس در واکنش به تأسیس این شورا، بودجه سوخت مورداستفاده برای نیروگاه غزه را متوقف کرد و دستمزد کارکنان بخش دولتی ساکن غزه و هزینه‌های تجهیزات بهداشتی را هم به حالت تعلیق درآورد. عباس امیدوار بود این اقدامات و فشار بر حماس این گروه را از ایجاد شورای مستقل منصرف کند، اما برخلاف تصور او رقیب او محمد دحلان، رئیس سابق فتح، وارد صحنه شد تا خلأ به‌وجود‌آمده را پر کند.
با وجود همه این اقدامات نمایندگان حماس هفته گذشته به دیدار عباس رفتند و سؤالی که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده این است: چرا دفتر عباس اکنون و در بحبوحه بحران حماس و فتح اجازه چنین دیداری را داده است؟
یکی از منابع نزدیک به دحلان به شرط ناشناس‌ماندن، به این پرسش المانتیور این‌گونه پاسخ داده است: عباس به این دلیل نمایندگان حماس را پذیرفته که دحلان در حال پیش‌بردن طرح آشتی مشابهی بدون دخالت او بوده است.
محمد دحلان از فعالان پیشین جنبش فتح است که مخالفان بسیاری دارد و در سال‌های فعالیت او در سرویس امنیتی فلسطین که نقش پلیس تشکیلات خودگردان فلسطین را ایفا می‌کرد، بسیاری او و شبکه امنیتی تحت امرش را به جاسوسی برای اسرائیل در فلسطین و کشورهای عربی متهم کردند. در سال ۲۰۱۱ محمود عباس این رقیب دیرینه خود را به اتهام کودتا علیه خودش، از تشکیلات با حکم کمیته مرکزی جنبش فتح اخراج کرد.
به باور برخی ناظران اکنون دحلان در توافقی با حماس سودای دراختیارداشتن گذرگاه رفح را در سر دارد و حمایت مصر از دحلان نیز به او در این راه کمک می‌کند. نقش‌آفرینی مصر و امارات در این توافق بسیار پررنگ است و حتی ظاهرا امارات با تضعیف قطر و با استفاده از دحلان که رابطه دیرینه‌ای با این کشور دارد، به‌دنبال نفوذ بر غزه است.
هنوز مشخص نیست آیا تلاش‌های دحلان به نتیجه‌ای می‌رسد یا نه، اما به نظر می‌رسد ترس عباس از رقیب سیاسی‌اش از همه فشارهای چند سال اخیر برای آشتی‌دادن دو گروه قوی‌تر بوده است و به‌همین‌دلیل عباس آماده چنین حرکت چشمگیری به نفع حماس است. به گزارش المانیتور شاعر در این دیدار به عباس اطلاع داده که حماس آماده تقسیم مساوی کرسی‌های شورای شهر جدید غزه با فتح است.
براساس پیشنهاد شاعر نیمی از نمایندگان این شورا اعضای حماس خواهند بود و نیمی دیگر از اعضای فتح. عباس ایده همکاری در شورا را رد نکرده است و از سوی دیگر ازآنجایی‌که بیشتر اعضای فتح در نوار غزه از حامیان دحلان هستند، عباس اعلام کرده اگر مصالحه پیش رود، او شخصا نمایندگان فتح در این شورا را انتخاب می‌کند و این نمایندگان لزوما کسانی نیستند که در نوار غزه زندگی می‌کنند.
افزون بر این در صورت پذیرفته‌شدن پیشنهادها، انتظار می‌رود عباس خواستار وابسته‌بودن شورای شهر جدید به دولت وحدت ملی شود. این همکاری اولین گام در جهت آشتی واقعی میان فتح و حماس است و در این شورا برای اولین‌بار اعضای ارشد هر دو سازمان در یک واحد اداری در کنار هم قرار می‌گیرند. پس از ١٠ سال محمود عباس باید تصمیم بگیرد که آیا در نهایت آماده پایان‌دادن به جنگ داخلی فلسطین است یا نه.
به باور تحلیلگران دو تحول می‌تواند او را مجبور کند به این پیشنهادها پاسخ مثبت دهد. اولین دلیل دحلان و تحرکات اخیر اوست و دیگری تصمیم عباس برای بازنشستگی در پایان سال ٢٠١٧. به گفته اعضای ارشد فتح، محمود عباس می‌خواهد در ژانویه ٢٠١٨ از قدرت کناره‌گیری کند و ازهمین‌رو ترجیح می‌دهد فلسطین متحدی را برای جانشین خود به ارث بگذارد، هرچند عباس امیدوار است جانشینش دحلان نباشد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر