جاباما
۵۸۵۱۹۶
۱ نظر
۵۰۰۸
۱ نظر
۵۰۰۸
پ

دخالت‌هاي ناكارآمد دلواپسان در سياست‌خارجي

اين روزها همزمان با جلسات راي اعتماد به وزرا، به سياست‌خارجي دولت و شخص ظريف، انتقادهاي فراواني مي‌شود. برکسی پوشیده نیست که روابط با دیگر کشورهای دور و نزدیک آن‌گونه که باید، سودمند و کاربردی نیست و پر بیراه نیست اگر گفته شود بسیار پر هزینه است.

کورش الماسی در روزنامه قانون نوشت: اين روزها همزمان با جلسات راي اعتماد به وزرا، به سياست‌خارجي دولت و شخص ظريف، انتقادهاي فراواني مي‌شود. برکسی پوشیده نیست که روابط با دیگر کشورهای دور و نزدیک آن‌گونه که باید، سودمند و کاربردی نیست و پر بیراه نیست اگر گفته شود بسیار پر هزینه است.
قبل از اینکه نقدی به روابط با کشورهای دیگر ارائه شود باید توجه داشته باشیم که بنیاد روابط بین الملل نیازهای گوناگون کشور و نه عشق و علاقه رمانتیک است. کشورها برای تحقق نیازهای اقتصادی، دفاعی، علمی، آموزشی، بهداشتی، تجاری، فرهنگی و...با دیگر کشورها ارتباط می گیرند. در جهان معاصر برخلاف قرون وسطی، داشتن رابطه سالم و سودمند یک ضرورت، الزام و باید است. در عصر حاضر هیچ کشور، ملت و جامعه‌ای بدون داشتن رابطه سالم و سودمند با دیگر کشورها قادر به ادامه حیات نخواهد بود.

برخي روابط خارجه، ناکارآمد و پرهزینه است، چرا؟ به طور طبیعی انقلاب شکوه مند 57 نقشه راهی نوین برای حیات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، روابط خارجه و...در کشور ترسیم کرد. بنا بریک قاعده کلی راهکارها، طرح ها و راهبردها در امور گوناگون برآیند مستقیم تعامل انسان‌ها با محیط، شرایط و اوضاع و احوال عینی، ملموس و روزمره است.
بنابراین، از آنجاکه احوال و شرایط محیط زیست پیوسته و بی وقفه در حال حرکت، تغییر و تکامل است، لاجرم طرح ها، راهبردها و راهکارهای انسانی باید به منظور کاربردی بودن متناسب با شرایط عینی متغیر، تغییر و تکامل یابند. شاید بتوان به طور سطحی، یگانه دلیل ناکارآمدی و پر هزینه بودن روابط خارجه را پایبندی و پیگيری برخی طرح ها، راهکارها و راهبردهای اولیه انقلاب بعد از گذشت چهار دهه از انقلاب دانست.

لزوم تغيير سياست

جهان امروز، جهان سال ۵۷ نیست. به همین دلیل، اگر تلاش کنیم برخی طرح ها، راهکارها و راهبردهای سیاست خارجه اوایل انقلاب را در دوران کنونی پیگيری کنیم، غیر کاربردی، پرهزینه و مخاطره آمیز است.

رويكردها ملي باشد

در راهبرد سیاست خارجه، تابو هایي وجود دارد. وجود تابو در راهبرد سیاست خارجه، راهکارها، طرح ها و اقدامات مربوط به اهداف منافع و امنیت ملی را محدود می‌کند. اگر تحقق اهداف منافع و امنیت ملی مبنای راهبرد سیاست خارجه باشد، آنگاه وجود تابو در سیاست خارجه غیر کاربردی، غیر سودمند، پرهزینه و مخاطره‌آمیز خواهد بود. اینکه با کدام کشورها رابطه داشته یا نداشته باشیم یا کیفیت روابط با دیگر کشورها چگونه و در چه سطحی باشد فقط باید منوط به ضروریات و نیازهای اهداف تحقق منافع و امنیت ملی و نه احساسات، ایدئو لوژی، وقایع و باورهای تاریخی یا مصالح جناحی باشد.

برخی بر این باورند که کنار آمدن با عده اي كه دشمن فرض مي‌شوند، تفکر اشتباهی است. باید گفته شود در جهان واقعی و عملی به دلایل متعدد، هیچ کشوری برای همیشه دشمن و هیچ کشوری برای همیشه دوست نیست. اگر مخالفان ایجاد روابط سالم با برخی کشورها بتوانند مفاهیم سود و زیان را جایگزین مفاهیم دشمن و دوست کنند، آنگاه دشواری‌ها و موانع ایجاد روابط سالم و سودمند با همه کشورها حل خواهد شد.

رابطه سياست‌داخلي و ديپلماسي

ازآنجاکه بنیاد روابط کشورها، برطرف کردن نیازهای گوناگون شهروندان است، برای تحقق نیازهای شهروندان ایران زمین که درگیر سختی های طاقت فرسا و غیر انسانی هستند، می توان و باید(البته با حفظ منافع و امنیت ملی، عزت، سربلندی و اقتدار ملی) با هر کشوری که می تواند نیازهای شهروندان را بر طرف کند روابط سالم، کم هزینه با نتایج عینی و ملموس داشته باشیم.

اگر به هر دلیلی موانعی برای ایجاد روابط سودمند میان دو کشور وجود داشته باشد، وظیفه نخبگان و دیپلمات های کار بلد وزارت خارجه است تا مسیرهایی برای ایجاد بر قراری روابط سالم، کم‌هزینه و سود مند بین کشورها ایجاد کنند. بدون ایجاد روابط خارجی بي‌تنش، امور داخلی یا قابل حل و فصل نیستند یا بسیار پرهزینه و با کیفیتی پایین حل و فصل می شوند.

بسیار حايز اهمیت است که بزرگان و دلسوزان در مناصب حساس تصمیم سازی و تصمیم گیری امور خارجه، از دخالت اندیشه ها، تمایلات و اهداف جناحی... پرهیز کنند. چرا که منافع و اهداف ملی و نه گروهی باید مبنای راهبرد سیاست خارجی باشد. بر این اساس، کاربردی‌ترین معیار و سنگ محک درستی یا نادرستی راهکارها، طرح‌ها، برنامه ها و راهبرد‌های سیاست خارجی، دستاورد های عینی، ملموس و قابل سنجش در مدت زمان معین است که راهبرد سیاست خارجه به‌بار می‌آورد.

شاید ساده‌ترین تحلیلي که چرا دشمن وجود دارد این است كه بنابر شواهد عینی، ملموس و قابل سنجش، روابط بین الملل از قانون مبتنی بر «هرکس برای خود و به نفع خود» پیروی می کند. منافع و امنیت ملی، یگانه هدف معتبر، توجیه‌پذیر و قابل دفاع برای راهبرد سیاست خارجه همه کشور هاست. بنابراین، راهبرد سیاست خارجه کارآمد و سودمند باید بر مبنای تحقق اهداف منافع و امنیت ملی باشد.

بر این اساس، چگونه باید با دشمن برخورد کرد. اگر ممکن باشد، باید از نظر قدرت سخت، دشمن را خنثی کنیم. برای تحقق این هدف باید توانایی دفاعی خود را بدون هیچ محدودیت و قید و شرطی، آن‌قدر افزایش دهیم که هیچ بدخواهی توان تهدید یا آسیب رساندن به کشور را نداشته باشد. اما واقعیت انکار ناپذیر اینکه برای تحقق چنین هدفی، زمان بسیاری لازم است.
پس تا زمانی که نتوانیم دشمن را از نظر قدرت‌سخت خنثی کنیم باید راهبردی برای هم‌زیستی مسالمت آمیز، سودمند و کارآمد برای رابطه با دیگر کشورها تدوین کنیم. تدوین راهبرد هم‌زیستی مسالمت آمیز و سودمند با همه کشورها فقط وظیفه محققان، مجرب‌ها، با تجربه‌ها و دلسوزان منافع و امنیت ملی(نه جناحی) دستگاه دیپلماسی در وزارت امور خارجه است. هر فرد، گروه یا نهاد دیگری که سعی کند در تلاش دیپلمات‌ها، محققان و دلسوزان وزارت امور خارجه برای ایجاد رابطه سودمند، عملی و کاربردی با دیگر کشورها دخالت یا اعمال نفوذ کند، به منافع و امنیت ملی آسیب می رساند.

لزوم امنيت پايدار

هر چه روابط کشور با دیگر کشورها عاری از تنش باشد به همان اندازه امنیت کشور کم هزینه ، پایدار و کم خطر تر خواهد بود. در جهان معاصر، هیچ کشوری نمی تواند امنیت ملی پایدار بدون تحقق اهداف منافع ملی داشته باشد. اینکه تحقق اهداف منافع ملی(نه منافع جناحی) بدون داشتن روابط عاری از تنش، مبتنی بر خردورزی و منفعت محوری با دیگر کشورهاباشد، هدفی بی‌حاصل، پرهزینه، مخاطره آمیز با نتایجی غیر قابل پیش بینی است.

اگر با کشوری به هر دلیل اختلافاتی داریم، کم هزینه، پایدار و سودمندترین شیوه حل و فصل آن در جهان معاصر و توسعه یافته راهکار دیپلماسی مي‌باشد. دیپلماسی به معنی اتکا به حاکمیت و قضاوت خرد انسانی است. هر طرف به اندازه اقتدار ملی می تواند اهداف گوناگون خود را محقق کند.

تابوهايي كه تغيير مي‌كند

دو یا سه دهه پیش بر مبنای راهبردی که در شعار نه غربی و نه شرقی متبلور شد، نه فقط مذاکره با آمریکا بلکه اظهار نظر در این مورد یک تابو بود. اما ضرورت منافع ملی و منطق حاکم بر امور عینی و ملموس روابط خارجه، راه درست و منطقی را به دستگاه دیپلماسی نشان داد. از این‌رو، برای کنترل هدفمند و سودمند امور روابط خارجه در آینده، منطقی است تا از هم اکنون تابوهای دیگری که رفع آن‌ها می توانند راه گشای بسیاری از مشکلات خارجی و داخلی باشد، به بحث، نقد و تحلیل های کاربردی گذاشته شود.

قاعده جاویدان و آسمانی روابط بین کشورها، سود و زیان است. معیار و سنگ محک ما برای ارزیابی اینکه با چه کشوری و در چه سطحی ارتباط داشته باشیم باید این باشد که کشور مزبور تا چه میزان می تواند به منافع و امنیت ملی سود یا زیان برساند. آنان که بر خلاف این قانون می‌اندیشند و عمل می کنند، آگاهانه یا ناآگاهانه زیان‌های غیر قابل جبرانی به كشور می زنند.

دستگاه دیپلماسی باید اصلی ترین محور تصمیم سازی، تصمیم‌گیری و تدوین کننده راهبرد سیاست خارجه باشد. البته با مشورت با وزرارت دفاع، شورای عالی امنیت ملی، نهادهای ذی‌صلاح و مرتبط دیگر كه مي‌تواند در آينده، شورای عالی منافع ملی را تشكيل دهد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    نظر کاربران

    • بدون نام

      دلواپسان کی هستن..اونا که هیچی نمیگن .

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج