فشار دولت امريكا براي انحراف در گزارش‌ها
استعفاهاي برجامي روي ميز جامعه اطلاعاتي امريكا
دولت امريكا در تدارك مستندكردن نقض برجام از طرف ايران در دو جبهه است؛ از يك سو آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را تحت فشار گذاشته تا گزارش چند روز آينده خود درباره پايبندي ايران به توافق هسته‌اي را جهت‌دار تنظيم كند و از طرف ديگر، به جامعه اطلاعاتي امريكا شامل ۱۶ سازمان اطلاعاتي فشار مي‌آورد.
روزنامه شهروند: دولت امريكا در تدارك مستندكردن نقض برجام از طرف ايران در دو جبهه است؛ از يك سو آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را تحت فشار گذاشته تا گزارش چند روز آينده خود درباره پايبندي ايران به توافق هسته‌اي را جهت‌دار تنظيم كند و از طرف ديگر، به جامعه اطلاعاتي امريكا شامل ۱۶ سازمان اطلاعاتي فشار مي‌آورد كه در گزارش ماه اكتبر (مهر ماه ۱۳۹۶) اعلام كند ايران به برجام پايبند نبوده است؛ روندي كه به گفته مقام‌هاي نزديك به جامعه اطلاعاتي مي‌تواند به استعفاهاي زنجيره‌اي پر سر و صدا منجر شود.
مقام‌هاي سابق دولت امريكا به روزنامه گاردين گفته‌اند جامعه اطلاعاتي امريكا تحت فشار است كه در گزارش ماه اكتبر خود، پايبند نبودن ايران به توافق هسته‌اي ايران و ۱+۵ در تابستان ۹۴ را اعلام كند.
دونالد ترامپ رئيس‌جمهور امريكا كه بعد از گزارش ماه ژوئن وزارت امور خارجه امريكا درباره پايبندي ايران به برجام، يك تيم را به سرپرستي شوراي امنيت ملي كاخ سفيد مأمور كرده موارد نقض توافق هسته‌اي از سوي ايران را زير ذره‌بين بگذارند، حالا فشار خود را بر مقام‌هاي اطلاعاتي اطلاعاتي امريكا تشديد كرده تا براي او توجيهي درباره نقض برجام از طرف ايران دست و پا كنند.
ترامپ چندي قبل گفته بود اگر كارها دست او بود، «۱۸۰ روز پيش عدم‌پايبندي ايران به برجام را اعلام» مي‌كرد، ولي حالا كه تنش‌هاي او با مقام‌هاي هم‌تيمي خودش بر سر برجام تشديد شده، در تلاش است با منحرف كردن گزارش‌هاي جامعه اطلاعاتي امريكا كه از ۱۶ سازمان اطلاعاتي موازي تشكيل شده، زمينه اعلام پايبند نبودن ايران به توافق هسته‌اي را فراهم كند؛ روندي كه به نوشته روزنامه گاردين تداعي‌كننده سناريوي دولت بوش در اعلام تلاش عراق براي دستيابي به تسليحات كشتار جمعي است.
«ند پرايس» تحليلگر اسبق سيا كه در دولت اوباما سخنگوي شوراي امنيت ملي و دستيار ويژه رئيس‌جمهور بوده، به روزنامه گاردين گفته است: «من از اعضاي جامعه اطلاعاتي موضوع (فشار كاخ سفيد بر جامعه اطلاعاتي) را شنيدم. آنها احساس مي‌كنند تحت فشار هستند.»
او مي‌گويد: «آنها به من گفتند يك حس تنفر شديد وجود داشت و انگار اين حس، حس آشنايي است و ما اين فيلم را قبلاً ديديم.» اشاره نفيو به منحرف شدن گزارش سال 2003 جامعه اطلاعاتي امريكاست كه در آن، دستيابي عراق به سلاح‌هاي كشتار جمعي اعلام شده بود. «ريچارد نفيو» مي‌گويد: «در پشت صحنه، يك ماشين بزرگ در حال به‌روز‌رساني اطلاعات براي دولت و كنگره است.
مقامات اطلاعاتي و تحليلگران زيادي در سازمان‌ها حضور دارند كه در تلاش براي يافتن موارد عدم‌اجراي برجام از طرف ايران، هر روز در حال بررسي زواياي مختلف گزارش‌هايي هستند كه از ايران بيرون ميآيد.» او گفته است: «اينطور به نظر مي‌رسد كه اصطكاك و تضادي در داخل دولت (ترامپ) كه در تلاش براي پايه‌ريزي دليلي براي خارج شدن از برجام بر اساس اطلاعات غلط و نادرست است، وجود داشته باشد.»
البته نفيو پيشبيني كرده بخش‌هايي از جامعه اطلاعاتي امريكا با توجه به سابقه‌اي كه در خصوص عراق دارد، دست به استعفاهاي زنجيره‌اي بزنند: «جامعه اطلاعاتي (امريكا) درس‌هاي سختي از (جنگ ۲۰۰۳) عراق گرفته است و تحليلگران اطلاعاتي كه در موضوع ايران حضور دارند، قبل از اينكه اجازه بدهند ادبيات آنها منحرف شود و همان مسير عراق تكرار شود، با سر و صداي زيادي استعفا خواهند كرد.»
يك ديپلمات وزارت خارجه امريكا كه در دولت باراك اوباما و تيم مذاكرات برجام بوده، گفته: بررسي و مطالعه جامعه اطلاعاتي درباره موضوعات مختلف، امري متعارف است اما تفاوت در دولت دونالد ترامپ آن است كه مقامات دولت به جامعه اطلاعاتي مي‌گويند، نتايج بررسي‌ها و تحقيقات چه بايد باشد.
«رابرت مالي» عضو ارشد تيم مذاكره امريكا در گفت‌وگوهاي برجام نيز بدون اينكه اشاره به احتمال استعفاي احتمالي برخي اعضاي جامعه اطلاعاتي امريكا تحت فشار دولت ترامپ بكند، چين چيزي را رد نكرده و معتقد است، واكنش جامعه اطلاعاتي امريكا در مورد ايران، از سناريوي عراق متفاوت خواهد بود.
مالي مي‌گويد: «تفاوت وضع كنوني با عراق آن است كه موضوع عراق اتفاق افتاده است و اين يعني هم افكار عمومي امريكا و هم جامعه بين‌المللي قبلاً تماشاگر اين فيلم بوده در نتيجه ممكن است اين بار، متفاوت از قبل واكنش نشان دهند.»
ردپاي هيلي در گزارش آژانس؟
دولت ترامپ موازي با فشار بر جامعه اطلاعاتي، فشار خود را براي منحرف كردن گزارش‌هاي آژانس تشديد كرده است. نيك هيلي، نماينده ويژه امريكا در سازمان ملل پنج‌شنبه قبل در وين با يوكيو آمانو ملاقات كرد و بعد از اين ملاقات، خواستار اين شد كه آژانس براي بازديد از سايت‌هاي نظامي ايران نيز وارد عمل شود؛ اقدامي كه واكنش محمد‌جواد ظريف وزير خارجه ايران را در پي داشت.
ظريف در نامه خود، نسبت به «عواقب مخرب قابل ملاحظه» سفر نماينده امريكا بر «اجراي موفقيت‌آميز برجام» ابراز نگراني كرد. در حالي كه طي روز‌هاي آينده گزارش جديد آژانس درباره ميزان پايبندي ايران به برجام منتشر خواهد شد، نگراني‌ها درباره احتمال ردپاي سفر هيلي در گزارش جديد آژانس، هر چند به ميزان اندك بيشتر شده است.
كارشناسان به نيويورك تايمز گفته‌اند احتمالاً گزارش آژانس در لحني كاملاً صريح و فني نشان خواهد داد ايران در كل به توافق هسته‌اي ۲۰۱۵ پايبند بوده است ولي همين كارشناسان از احتمال درج « اندك تخلفي» در اين گزارش نيز سخن گفته‌اند.
هر چند نيويورك‌تايمز معتقد است با انتشار مجدد گزارش پايبندي ايران به برجام براي امريكا، «مشكلات براي دولت ترامپ آغاز مي‌شود» ولي برخي ناظران حدس مي‌زنند كه تكرار و پايداري فشارهاي دولت امريكا مي‌تواند گزارش‌هاي آژانس را نيز تحت تأثير قرار دهد؛ موضوعي كه محمد‌جواد ظريف در نامه خود با عبارت «اعتبار آژانس را به چالش خواهد كشيد» آن را پيشبيني كرده است.
«لورا راكوود» مشاور حقوقي سابق امور پادمان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كه اكنون مدير «مركز وين براي خلع سلاح و عدم‌گسترش سلاح‌هاي اتمي» است، احتمال اثر‌گذاري امريكا در گزارش‌هاي آژانس را منتفي نمي‌داند و معتقد است: «اگر امريكا اطلاعاتي داشته باشد كه بشود روي آن كار كرد، آن را پيگيري كرد و براي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به حساب آوردن آن مفيد باشد، در آن صورت آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به آن پاسخ خواهد داد.»
با اين حال او نيز نگراني خود را از اطلاعات جعلي جامعه اطلاعاتي امريكا پنهان نمي‌كند و مي‌گويد: «البته اطلاعاتي كه درست و واقعي باشد و اطلاعات جعلي كه آنها از آن در سال ۲۰۰۳ استفاده كردند، نباشد.» او مي‌گويد: « اگر آنها در تلاش براي ايجاد و توليد كردن مدارك باشند يا آنها در تلاش براي فشار بر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تنها براي درخواست دسترسي (به مناطق مد نظرشان) باشند، اين موضوع اثرات معكوس و ناخواسته‌اي خواهد داشت.»
ترامپ خارج نمي‌شود
با همه اينها برخي ناظران مي‌گويند سناريوي نهايي ترامپ، خروج از برجام نخواهد بود بلكه او به دنبال معلق كردن آن با استناد به شواهد عدم پايبندي ايران است. فارين‌پاليسي چندي پيش نوشته بود او به معتمدانش دستور داده به بررسي گزينه‌هايي بپردازند كه بدون خروج امريكا از برجام مي‌توان ايران را ناقض برجام اعلام كرد.
نيويورك‌تايمز نيز ديروز با اشاره به گزارش‌هايي كه از عزم ترامپ براي اعلام عدم‌پايبندي ايران به برجام خبر مي‌دهند، نوشته يكي از گزينه‌هاي احتمالي دولت امريكا اين خواهد بود كه بدون خارج شدن از توافق هسته‌اي عدم‌پايبندي ايران به آن را اعلام كند. در صورتي كه دولت ترامپ در گزارش سه ماهه‌اي كه قرار است ماه اكتبر به كنگره ارائه كند، اعلام كند ايران توافق هسته‌اي را نقض كرده و تحريم‌ها عليه اين كشور بايد از سر گرفته شوند، امريكا از توافق هسته‌اي خارج خواهد شد.
نيويورك‌تايمز نوشته: «دولت ترامپ مي‌تواند مطابق يكي از گزينه‌هايي كه پيش رو دارد، اعلام كند ايران توافق هسته‌اي را نقض كرده اما ايالات متحده امريكا فعلاً قصد دارد توافق را حفظ كرده و فوراً تحريم‌ها عليه اين كشور را باز‌نگرداند.» استفاده از چنين گزينه‌اي، آغازگر روالي خواهد بود كه به موجب آن كنگره امريكا ۶۰روز براي تصميم‌گيري درباره احياي تحريم‌هاي رفع‌شده هسته‌اي عليه ايران فرصت خواهد داشت.
در صورتي كه كنگره رأي به از سرگيري تحريم‌ها بدهد، باز هم امريكا از برجام خارج خواهد شد، اما وقوع چنين سناريويي با توجه به آنكه حتي سرسخت‌ترين مخالفان توافق هسته‌اي در كنگره بارها به ترامپ درباره خروج از آن هشدار داده‌اند، بسيار بعيد به نظر مي‌رسد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر