جاباما
۵۹۳۳۱۴
۵۰۰۵
۵۰۰۵
پ

الزامات مواجهه با فضای مجازی؛ فرهنگ سازی یا حذف؟

چگونگی رویارویی با فضای مجازی به عنوان یک ابزار مدرن ارتباطی با کارکردهای مثبت و منفی توام، همواره چالش برانگیز است. برخورد سلبی با فضای مجازی اما نمی تواند راهکار مناسبی برای مقابله با آسیب های احتمالی آن باشد و برای کاهش این آسیب ها باید هر چه بیشتر به فرهنگ سازی در این زمینه اندیشید.

خبرگزاری ایرنا: چگونگی رویارویی با فضای مجازی به عنوان یک ابزار مدرن ارتباطی با کارکردهای مثبت و منفی توام، همواره چالش برانگیز است. برخورد سلبی با فضای مجازی اما نمی تواند راهکار مناسبی برای مقابله با آسیب های احتمالی آن باشد و برای کاهش این آسیب ها باید هر چه بیشتر به فرهنگ سازی در این زمینه اندیشید.

نقد و نظرها پیرامون چگونگی رویارویی با فضای مجازی، همواره طی چند سال گذشته میان مسوولان و متولیان وجود داشته است. از آنجا که فضای مجازی ابزاری است که همزمان با قرار دادن امکانات ارتباطی در اختیار کاربران می تواند بستری برای شکل گیری برخی تخلفات، جرایم و بی اخلاقی ها باشد چگونگی مواجهه با این فضا همچنان محل تردید و اختلاف نظر میان مسوولان است.
در همین زمینه بتازگی «محمد جعفر منتظری» دادستان کل کشور گفته است که فضای مجازی به سیلی خانمان برانداز تبدیل شده است.
پیش تر نیز «عبدالصمد خرم آبادی» معاون دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، با انتقاد از عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینه فازهای افتتاح شده از «شبکه ملی اطلاعات» گفت: تاکنون هر فازی از شبکه ملی اطلاعات افتتاح شده عملا نفوذ شبکه‌های اجتماعی بیگانه گسترده‌ تر شده است. در واقع وزارت ارتباطات برای بیگانگان در فضای مجازی اتوبان کشی کرده است.
خرم آبادی در اظهارنظری دیگر نیز وزارت ارتباطات را تامین کننده اینترنت کشور و مکلف به تحویل اینترنت پاک به مردم دانست و گفت: اگر این وزارتخانه در این امر کوتاهی کند، مسوولیت تمام آلودگی های فضای مجازی به عهده مسوولان آن است. وی حتی از احتمال اعلام جرم علیه وزیر ارتباطات در صورت عدم اجرای دستورهای قضایی در مورد محتواهای مجرمانه خبر داد.
در پاسخ به این سخنان «محمد جواد آذری جهرمی» معاون وقت و وزیر کنونی ارتباطات و فناوری اطلاعات در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «اتوبان و شاهراه ارتباطات کشور برای نفوذ کشیده نشده، برای رفاه زندگی مردم، افزایش اشتغال و توسعه شبکه ملی اطلاعات کشیده شده است. اگر هدفی هم در نفوذ بوده، نفوذ کلام حق اسلام در دنیاست.»
در میانه این بحث ها، جامعه شناسان بر این باورند که برخورد سلبی با فضای مجازی نمی تواند برای جلوگیری از آسیب های این فضا راهگشا باشد؛ چراکه این فضا امکانات و کارکردهای مثبتی هم دارد که نمی توان از آنها چشم پوشید.
حقوقدانان نیز در گفت وگو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، متولی اصلی فضای مجازی در کشور را وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دانستند و ورود نهادهای دیگر از جمله نهادهای قضایی به تصمیم گیری ها برای این حوزه را تنها در صورت تصویب قانون مجاز عنوان کردند.

بسترسازی را فراموش نکنیم
قبل از ورود هرگونه فنآوری به یک جامعه باید بسترهای فکری، فرهنگی و کاربردی آن فناوری فراهم شده این موضوعی است که «مجید ابهری» روانشناس و آسیب شناس اجتماعی به آن اشاره می کند و می گوید: نهادهای متولی این بسترها را آماده سازی کنند. درغیراین صورت بعید نخواهد بود که عوارض و آسیب های فناوری های جدید خیلی بیشتر از فایده آنها باشد.
به باور ابهری، رسانه ها و نهادهای متولی موظف هستند با واقع بینی در زمینه فناوری های جدید، بسترهای لازم فکری، فرهنگی و آموزشی را برای خانواده ها و کودکان و نوجوانان فراهم آورند.
«حسن بشیر» مدرس علوم ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) نیز در این زمینه می گوید: به نظر می رسد که ما هنوز فلسفه فضای مجازی را به شکل جدی درک نکرده و امکانات آن را به خوبی شناسایی نکرده ایم. فضای مجازی بیش از آنکه بر علیه جامعه باشد، چنانچه در جامعه فرهنگ سازی شود و سواد رسانه ای به شکل جدی و عمیق گسترش یابد، می تواند به یک اهرم مفید و توسعه محور تبدیل شود.

برخورد سلبی بی فایده است
«سعید معیدفر» جامعه شناس نیز در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا، ضمن تاکید بر این نکته که امروزه خواسته یا ناخواسته، جامعه از تمام گروه های سنی با فضای مجازی و بهره برداری از آن رو به رو شده، برخورد سلبی با فضای مجازی را بی فایده دانست و گفت: این روزها فنآوری های اینترنتی از جمله شبکه های مجازی مانند دیگر امکانات رفاهی، بخشی از زندگی مردم شده و برخورد سلبی با آنها و داد و فریاد در مورد آسیب زا بودن آنها بی فایده است.
به گفته وی ، به جای دامن زدن بر نگرانی ها در مورد آسیب های فضای مجازی باید فرهنگ مصرف گرایی، اشاعه بی هویتی و زوال نخبگان را کنترل کنیم و از نظرات آسیب شناسان و نخبگان در امور اجتماعی استفاده کنیم. امور اجتماعی باید به متولیان و کارشناسان این امور سپرده شود و فضا برای فعالیت نخبگان اجتماعی گشوده تر شود.
معیدفر افزود: باید به نخبگان این فرصت داده شود که در خصوص مسایل اجتماعی فعالیت داشته و اظهار نظر کنند نه اینکه حرف آنان را هیچ کس گوش ندهد و صدای آنان به جایی نرسد.
این جامعه شناس اضافه کرد: صحبت کردنِ صرف در مورد آسیب های فضای مجازی امری بی فایده است، موضوعی که معید فر به آن پرداخت و افزود: خواه یا ناخواه جامعه به صورت انفعالی با فناوری های جدید روبه رو شده است و تنها راه مدیریت این تغییرات و کنترل آسیب دستاوردهای جدید، استفاده از نظرات کارشناسی افراد اهل فکر، معتمد، نخبه و تاثیرگذار است.
بشیر دیگر کارشناس هم درباره نوع برخورد با فضای مجازی معتقد است: فضای مجازی اگرچه مجازی اما یک واقعیت است که در شرایط کنونی جهان، از واقعیت عینی فیزیکی فراتر رفته و در حال بلعیدن فضای فیزیکی است. به عبارت دیگر این فضا امکانات زیادی برای مانور دارد و می تواند بسیاری از مسایل انسان را به شکلی مورد توجه قرار دهد. بنابر این باید به این فضا به عنوان یک واقعیت در حال همه گیر شدن نگاه کرد.
این مدرس ارتباطات افزود: اگر حادثه ای بد یا خوب در سطح عمومی رخ دهد و به شکل جدی در فضای مجازی منعکس شود، باید راه هایی برای رسیدگی مناسب به حادثه یا موضوع پیدا کرد نه اینکه روی فضای مجازی خط کشید. راه حل مناسب در خصوص با فضای مجازی، حذف این فضا نیست بلکه تعامل مناسب، مفید و هدفمند با این فضا است.

برخورد با فضای مجازی باید بر مبنای قانون باشد
حقوقدانان نیز برخورد سلبی با فضای مجازی را به لحاظ قانونی نادرست می دانند. «پرویز خورشید» حقوقدان و وکیل دادگستری در گفت وکو با پژوهشگر ایرنا، به الزامات مواجهه با فضای مجازی از نگاه حقوقی پرداخت و در خصوص برخورد سلیقه ای و سلبی برخی نهادها با فضای مجازی گفت: جلوگیری از هر مساله ای در جامعه باید بر اساس قانون و با حکم قاضی باشد.
اگر مبنا را قانون قرار دهیم هر شخصی که پستی دارد یا ندارد نمی تواند در خصوص مسایل مختلف اظهارنظر شخصی کند. هر اقدامی باید بر اساس قانون صورت گیرد. در خصوص برخورد با فضاهای مجازی هم وضع به همین منوال است.
این حقوقدان همچنین در خصوص اختیارات قوه قضاییه در این زمینه افزود: اینکه قوه قضاییه بخواهد در مدیریت ارکان ها و ارگان های اجرایی دخالت کند ازاختیارات قانونی واجرایی این قوه خارج است.
تا زمانی که هرگونه اقدام صورت گرفته در فضای مجازی شاکی نداشته باشد، قوه قضاییه نمی تواند راسا به فیلتر سایت ها یا فضاهای مجازی بپردازد. تنها در برخی موارد اضطراری برای پیشگیری از مسایلی که به عنوان مثال امنیت ملی را تهدید می کند قوه قضاییه می تواند دستور موقت صادر کند.
«نعمت احمدی» حقوقدان و وکیل دادگستری هم در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، در خصوص برخی اظهار نظرهای مسوولان قضایی در خصوص لزوم فیلتر فضاهای مجازی از سوی وزارت ارتباطات گفت: در خصوص نوع برخورد با فضاهای مجازی همواره اختلاف نظر و دیدگاه میان مسوولان وجود دارد. آنچه مسلم است آن است که قوه قضاییه مرجع قانونگذاری نیست و حتی مرجع صدور بخشنامه هم نیست. قوه قضاییه مرجعی است که باید قوانین را اجرا کند.
به گفته احمدی اگر در خصوص جرایم صورت گرفته در فضای مجازی پرونده ای با شاکی و متشاکی حقیقی یا حقوقی مطرح شود و در آن پرونده رای صادر شود، قوه قضاییه می تواند وارد عمل شود. در غیر این صورت قوه قضاییه به عنوان مثال بر اساس یک بخشنامه نمی تواند راسا اقدام به فیلتر سایت ها یا فضاهای مجازی کند چراکه این امر به وزارت ارتباطات مربوط است.
این حقوقدان اضافه کرد: اگر قوه قضاییه بخواهد به طور مستقیم اقدام به فیلتر فضاهای مجازی کند باید لایحه قضایی قانونی به مجلس ارایه دهد و پس از تصویب مجلس و تبدیل لایحه به قانون چنین اقداماتی را انجام دهد . بدون تنظیم قانون، مداخله مستقیم نهادهای قضایی در امر فیلترینگ فضاهای مجازی امکان پذیر و قانونی نیست.
تکنولوژی های ارتباطی مدرن و فضاهای مجازی پیشرفته موبایلی امروزه در همه جای دنیا مورد استفاده قرار گرفته و به دلیل امکانات فراوان و آسان سازی ارتباطات، میلیون ها کاربر دارد. این فضاها اما در کنار امکاناتی که در اختیار کاربران خود قرار می دهند، ممکن است برای آنان مخاطرات و تهدیدهایی را نیز به همراه داشته باشند.
از این جهت است که بسیاری فضاهای مجازی و ابزارهای ارتباطی نوین را شمشیری دو دم با ویژگی های مثبت و منفی توام توصیف می کنند. با این وجود به باور کارشناسان نمی توان فقط با نگاهی سلبی به قضاوت در مورد آن نشست.
از این رو در آسیب شناسی از فضای مجازی باید دو روی سکه این فضا را در نظر داشت. شاید مهمترین گام در راه آسیب شناسی فضای مجازی، شناخت درست این فضا، بسترسازی برای آن و آگاهی بخشی به جامعه و خانواده ها باشد. در مسیر این آگاهی بخشی بی شک استفاده از نظرات کارشناسان و نخبگان اجتماعی می تواند موثر واقع شود.
همچنین برای مدیریت فضای مجازی و کاهش آسیب های ناشی از آن، تعامل مثبت مسوولان در نهادهای مختلف نیز می تواند کارگشا باشد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج