حکایت تولد برزیل قدرتمند در جام جهانی ۱۹۵۸

طرفداری: سال ۱۹۵۸ و برزیل با انتظارات بزرگی به سوئد آمده است. این ششمین حضور آن ها در جام جهانی بود. سلسائو در تمام تورنمنت های قبلی حاضر بود اما موفق نشده بود جام را بالای سر ببرد. آن ها همه نوع حذفی را تجربه کرده بودند. حذف در مرحله گروهی، یک چهارم، نیمه نهایی و حتی شکست در فینال اما سوئد قرار بود متفاوت باشد.

جام جهانی 1950 هنوز هم در حسرت بزرگی در دل برزیلی ها است. هشت سال گذشته اما ناامیدی ناشی از باخت در فینال به اروگوئه، پابرجا است. «Maracãnazo» هنوز هم جای به خصوصی در فرهنگ مردم برزیل دارد. این به معنای ناامیدی و شکست بزرگ تلقی می شود؛ چیزی باورنکردنی. نتیجه چهارمین جام جهانی در ذهن ملت برزیل بر جای مانده بود و نزدیک به 200 هزار تماشاگر در استادیوم ماراکانا در ریو دو ژانیرو، هنوز هم آن صحنه ها را به خاطر دارند.

شکوه و جلالی که به جام تبدیل نشد. با توجه به فرمت مسابقات، تیم ملی برزیل در خانه تنها به یک مساوی احتیاج داشت تا قهرمان شود. روزنامه ها از پیش از بازی، برزیل را قهرمان می دانستند و یک کارناوال هم برای بعد از بازی تدارک دیده شده بود. تنها چیزی که باقی مانده بود، نتیجه بازی بود که باید مشخص می شد.

اروگوئه مطمئن بود که نتیجه از الان تعیین شده نیست. آن ها از دست کن گرفته شدن شان نهایت استفاده را کردند و یکی از بزرگترین شگفتی های تاریخ را با شکست دادن 2-1 برزیلی ها رقم زدند. همسایه کوچک برزیل، دومین عنوانش را فتح کرد. ملت برزیل چهارسال برای فراموشی این اتفاق غیرمنتظره زمان می خواستند.

سوئیس میزبان جام جهانی ۱۹۵۴ بود. اتفاقات مشابهی در انتظار سلسائو بود. آن ها مرحله گروهی را به راحتی پشت سر گذاشتند اما در یک چهارم به «مجارهای جادویی» برخورد کردند. مجارستان در دوبازی قبلی موفق به ثمر رساندن ۱۷ گل شده بود و تقابل آن ها با برزیل، یکی از خشن ترین بازی های تاریخ فوتبال بود. سه کارت قرمز، دو پنالتی و شش گل که ۴ گل آن به سود اروپایی بود. «جنگ برن» با نتیجه ۴-۲ به سود مجارها به پایان رسید تا سلسائو بازهم دست خالی به کشورش بازگردد.

چهار سال گذشت و برزیل فرصتی برای رستگاری در دست داشت. برزیل و سوئد هردو لباس های زرد به تن می کردند. این دو تیم در جام جهانی هفت بار مقابل هم قرار گرفته بودند-بیشترین تقابل دو تیم در تاریخ رقابت ها-اما همه چیز قرار بود عوض شود. دو کشور از لحاظ فرهنگ، تاریخ و سنت ها کاملا متضاد هم بودند. یکی، کشور معمولی در آمریکای جنوبی بود و دیگری، بالاترین استاندارد های اروپا را دارا بود. نوسان های ریو دو ژانیرو در مقابل نظم استکهلم، رطوبت جنگل های برزیل در برابر سکوت پارک های سوئد. یک تضاد کامل از هر نظر اما، تقابل این دو یکی از جذابترین بازی های جام جهانی بود، رقابت واقعی غول ها.

برزیل از خیلی جهان به برزیلِ چهار سال پیش در سوئیس شباهت زیادی داشت. جمعیتی نزدیک به ۷۰ میلیون، ۲۲ بازیکن عالی را برای آوردن افتخار به سوئد فرستادند. دیگر خبری از استادیوم های عظیم و غول آسا نبود. حمله تماشاگران برای پرکردن ورزشگاه هم دیده نمی شد و همه به آرامی و با ادب کامل، بر سر جای خود می نشستند. رسوم و آداب سفید پوستان اینگونه بود.

در آن زمان سوئد تنها 7 میلیون جمعیت داشت. رای گیری برای انتخاب میزبان انجام نمی شد-آن ها با لابی گری در کنگره فیفا در سال 1950، برگزاری این رقابت ها را به سوئد آوردند- شک و شبهات زیادی در خصوص نحوه برگزاری این جام وجود داشت، به خصوص در مورد ورزشگاه ها.

استادیوم های کشورهای همسایه مانند نروژ و دانمارک در حالت آماده باش بودند تا مسابقات را برگزار کنند اما به جای آن تصمیم بر این شد که با همان استادیوم های کوچک که جمعیت شهر ها به زور آن را پر می کرد، به مسابقات ادامه دهند. شهر هایی مانند اودوالا، بوراس و ساندویکن روی نقشه کشور سوئد اصلا دیده نمی شدند اما این شهر های کوچک، میزبان بزرگترین فوتبالیست های تاریخ شدند. رسانه ها به هرنحوی و با هر ترفندی که فکر می کنید بر روی این رقابت ها مانور می دادند. به هرحال، در بازی پلی آف میان مجارستان و ولز در استکهلم، رکورد حضور تماشاگران با ۲.۸۲۳ نفر شکسته شد. با توجه به جمعیت سوئد در آن سال، قابل توجیه بود.

به رغم همه شرایط ناسازگار و نامناسب، جام جهانی سوئد نقطه عطفی در فوتبال بود. پخش تلویزیونی این رقابت ها باعث می شد دوست داران فوتبال از هرکجای جهان، بازی تیم محبوب شان را تماشا کنند. رقابت تام فینی، استنلی متیوز، یاشین و ریموند کوپا. اما تماشای پله 17 ساله، چیز دیگری بود. سلسائو برای این رقابت ها، هیچ چیز را به شانس واگذار نکرده بود.

برای اطمینان از موفقیت، آن ها مراحل آماده سازی فوق العاده ای تدارک دیدند. علاوه بر اضافه شدن وینسنته فئولا به کادر مربیگری، یک ناضر، دندانپزشک، دکتر، روانشناس، تمرین دنده، آنالیزور و مدیر به تیم اضافه شدند. یکی از روایت های جالب در این مورد مربوط به هیلتون گاسلنیگ، دکتر تیم است که باید هتل را انتخاب می کرد. او هتلی در گوتنبرگ را انتخاب کرد و دستور داد پرسنل آقا جای خانم ها را بگیرد تا بازیکنان دچار حواس پرتی نشوند.

روانشناس تیم اصلا پیش زمینه فوتبالی نداشت و البته این وظیفه به او محول شده بود تا ضعف ها و نقاط قوت بازیکنان را از لحاظ ذهنی پیدا کند. علاوه بر تاثیر فوق العاده پله و گارینشا، برنامه های تیم در خارج از زمین هم موثر بود. تیم برزیل کیفیت فوق العاده ای در هرپست داشت. خط دفاعی متشکل از هیلبردو بلینی و ژالما و نیلتون سانتوس تجربه زیادی داشت. در خط هافبک حضور دیدی و واوا گلزنی های له و گارینشا را تضمین می کرد. واوا در آخرین بازی گروهی مقابل اتحاد جماهیر شوروی، دو گل خیره کننده به ثمر رساند.

در مرحله بعدی پله به تنهایی ولز را کنار زد و در نیمه نهایی، با نتیجه ۵-۲ و با گل های دیدی، واوا و هتریک پله فرانسه را تحقیر کردند.در فینال با تیم میزبان که شوروی و آلمان غربی را شکست داده بود، روبه رو شدند. برزیلی ها شانس اصلی را داشتند اما میزبانی به کمک سوئد می آمد؟ هردو تیم زرد می پوشیدند و باید یک تیم لباسش را عوض می کرد. میزبان ها لباسشان را به آبی تغییر دادند. همه چیز آماده به نظر می رسید اما برزیل باید بر روی جزئیات تمرکز می کرد. آن ها دیگر تحمل شکست دوباره مانند اتفاقا ماراکانا را نداشتند. برزیلی ها به خاطر لیدرهای سوئد به داور شکایت کرده بودند به همین خاطر دیگر از سروصدای زیاد خبری نبود. هیچ حواس پرتی، دیگر وجود نداشت.

چهار دقیقه پس از شروع بازی، نیلس لیدهولم گلزنی کرد. 50 هزار هوادار با آداب خاص خود او را تشویق کردند. آیا دوباره قرار بود اتفاق ماراکانا رخ دهد؟ نه. گارینشا از سمت راست زمین با نابود کردن مدافعان دو پاس گل به واوا داد تا نتیجه 2-1 شود. کمی بعد پل هم گلزنی کرد تا برزیل بیش از پیش به قهرمانی نزدیک باشد. زاگالو و پله دوباره گلزنی کردند تا بازی، 5-2 به سود سلسائو به پایان برسد. اشک های بازیکنان جاری شد تا رویای آن ها در راسوندا استادیوم تحقق یابد. بازیکنان به نشان احترام به سوئد، پرچم این کشور را در ورزشگاه گرداندند تا پس از آن بلینی جا را بالای سر ببرد. پله 17 ساله، یکی از پدیدهه های بزرگ این جام بود. مدافع سوئد، پارلینگ در مورد این بازی گفته است:

بعد از پنجمین گل نمی خواستم با پله یارگیری کنم. فقط اگر می شد می خواستم او را تشویق کنم.

به هرحال آن ها تیمی نبودند که متکی به یک بازیکن باشند. شجاعت آن ها در مقابل دروازه ، یکی از بهترین لحظات جام جهانی را رقم زد. برزیلی ها لایق این جام بودند. برزیل اولین کاپ قهرمانی اش را در بیرون از خانه کسب کرد. خستگی 10 هزار مایل سفر با جام بزرگی از بین رفت. جام جهانی 1958، یک نقطه اتکاء در تاریخ این رقابت ها است. سبک بازی هجومی برزیلی ها، سیستم 4-2-4 و معرفی پله به فوتبال جهان، تنها بخشی از دستاوردهای این جام بود. آن ها قرار بود در سال آینده، به دنبال سلطه بر جام جهانی باشند. چهارسال بعد در شیلی، اکثر بازیکنان حاضر در 1958 سوئد بازهم این جام بزرگ را بالای سر بردند. شاید برزیل پیش از جام جهانی 1958، پنج بار در این در این رقابت ها حضور پیدا کرده بود اما ابرقدرت فوتبال جهان در سوئد، کشور رقیب متولد شد.

به قلم Felix Keith از وبسایت Thesefootballtimes