سعيد مرتضوی و حکم دادگاه پرونده كهريزک

آرزو فرشيد در روزنامه اعتماد نوشت: خبر اول اينكه، سعيد مرتضوي در پرونده كهريزك به دو سال حبس قطعي محكوم شد. اين يعني دادگاه تجديدنظر سه سال به او تخفيف داده است زيرا حكم اوليه پنج سال بود.

مير مجيد طاهري وكيل، مدافع اولياي‌دم محسن روح‌الاميني كه به صورت الكترونيكي از راي شعبه ۲۲ دادگاه تجديدنظر مطلع شده است، مي‌گويد: سعيد مرتضوي در پرونده كهريزك، به اتهام معاونت در قتل به دو سال حبس تعزيري محكوم شده است.

خبر دوم اينكه، مرتضوي در بخشي از پرونده تامين اجتماعي تبرئه شد. همان بخشي كه قاضي كشكولي در شعبه نهم دادگاه به خاطر تحصيل مال نامشروع و تصدي غيرقانوني پست سرپرستي تامين اجتماعي با آن حقوق نجومي (٤٦ ميليون تومان) برايش ٦ ماه حبس تعزيري، ٦ ماه حبس تعليقي و رد مال در نظر گرفته بود. حالا به موجب حكم شعبه ٢٢ دادگاه، سعيد مرتضوي از اين اتهام تبرئه شده است.

خبر سوم اينكه، مصطفي ترك‌همداني، وكيل مدافع شاكيان مرتضوي در بخش تامين اجتماعي به اتهام افترا به جهت انتشار محتويات حكم غيرقطعي محكوميت مرتضوي، به ١٠ ماه زندان تعزيري و ٤٠ ضربه شلاق تعزيري محكوم شده است. صدور اين چند حكم كه حتي نادر قاضي‌پور، نماينده اروميه در مجلس را نيز متعجب كرده است، بهانه خوبي است تا يك بار ديگر پرونده مرتضوي و روند محاكمه او را روايت كنيم.

پرونده تامين اجتماعي؛ بخش اول

پرونده تامين اجتماعي با ارايه گزارش تحقيق و تفحص مجلس از اين سازمان باز شد. بازپرس بر مبناي گزاش ٨٠ صفحه‌اي نمايندگان و تحقيقات مجدد، مرتضوي را مجرم شناخت و با موافقت دادستان براي دادستان يزدي كيفرخواست صادر شد. اين پرونده در جريان رسيدگي و در دادسرا به دو بخش تقسيم شد. در بخش نخست به تصدي غيرقانوني مرتضوي بر سازمان تامين اجتماعي پرداخته شد. سعيد مرتضوي در ١٨ مهر سال ٩٤ به حكم مربوط به اين بخش اعتراض كرد. پيش از او تامين اجتماعي و اولياي دم روح‌الاميني نيز اعتراض‌هاي خود را ثبت كرده بودند. اين شد كه پرونده به شعبه ١٧ ديوان عالي كشور فرستاده شد اما ديوان عالي در ارديبهشت سال ٩٥ بررسي را در صلاحيت دادگاه تجديد نظر استان دانست. در نهايت به موجب حكم شعبه ٢٢ سعيد مرتضوي از اتهامات در اين بخش تبرئه شده است.

پرونده تامين اجتماعي؛ بخش دوم

پرونده كهريزك بازداشتگاهي در جنوب تهران بود كه نه تنها سرنوشت تلخي را براي بازداشت‌شدگان سال ٨٨ رقم زد، كه كار قاضي جوان را نيز ساخت. «محسن روح‌الاميني»، «محمد كامراني» و «امير جوادي‌فر» به خاطر وضعيت نامناسب اين بازداشتگاه و بدرفتاري‌ها كشته شدند. نخستين گزارش‌ها از اين بازداشتگاه با واكنش مقام معظم رهبري همراه شده و دستور انتقال زندانيان به مكان مناسب صادر شد. كهريزك تعطيل و بررسي‌ها آغاز شد. همين شد كه كميته‌اي متشكل از نمايندگان سه قوه مجريه، مقننه و قضاييه در دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي تشكيل جلسه داد.

درخواست مقام معظم رهبري براي رسيدگي به مساله و برخورد با عاملان و مسببان موجب شد كه مجلس هشتم رسيدگي به موضوع را به عهده گرفته و بعد از مدتي گزارش دهد. گزارش مجلس در حالي آماده و در صحن علني قرائت شدكه هيات نظارت و بازرسي حقوق شهروندي دادگستري تهران نيز يك گوشه ديگر كار را گرفته و مشغول تهيه گزارش بود. پرونده‌اي در دادسراي نظامي تشكيل و بازرسي كل ناجا مامور تحقيق شد. دو دادگاه درباره اين اتفاق تشكيل شد. نخستين بار در ١٨ اسفند ٨٨. دادگاه نظامي بود و مسوولان و ماموران انتظامي فراخوانده شده بودند. خانواده‌هاي كشته‌شدگان قصاص مي‌خواستند و دادگاه نيز رفتار برخي ماموران را مصداق قتل عمد دانست.

دو نفر از متهمان به اعدام و ديگران به حبس محكوم شدند. مهر ماه ٨٩ بود كه خانواده‌ها از حق خود گذشته و متهمان از اعدام رهايي پيدا كردند. مقامات قضايي مرتبط با كهريزك اما به اتهام «معاونت در قتل»، «مشاركت در بازداشت غيرقانوني» و «معاونت در تنظيم گزارش خلاف واقع»در دادگاه دوم فراخوانده شدند. پرونده سه‌هزار و ٥٠٠ صفحه‌اي در ١٧ جلد از ٨ اسفند ٩١ تا ١ خرداد ٩٢ طي يازده جلسه بررسي شد. در پايان بررسي‌هاي غير علني (آبان ٩٣) سعيد مرتضوي به «انفصال دايم از احراز شغل قضا، انفصال از مشاغل دولتي به مدت پنج سال، تبرئه از اتهام معاونت در قتل براساس شكايت دو خانواده كامراني و جوادي‌فر و ٢٠٠‌‌ هزار تومان جريمه بابت گزارش خلاف واقع» محكوم شد. دادگاه تجديد نظر كمي از جرم او كاست و از تنظيم گزارش خلاف و معاونت در قبل تبرئه شد. خانواد‌ه‌هاي جوادي‌فر و كامراني كنار رفتند اما خانواده روح‌الاميني كه قبلا از سعيد مرتضوي شكايت نكرده بود، خواستار محاكمه مجدد شده و به هيچ‌وجه از پيگيري ماجرا كوتاه نيامدند.

در مورد رضايت دادن خانواده جوادي‌فر و كامراني حرف و حديث‌هايي وجود دارد، چنانكه قاضي مدير خراساني كه رسيدگي به پرونده كهريزك را به عهده داشته است، چندي قبل در گفت‌وگو با خبرگزاري تسنيم در مورد رضايت‌ آنها گفته بود: « از جوادي‌فر سوال نكردم اما احساس خودم اين بود كه اين رضايت از قبل گرفته شده بود و بعدا در جريان محاكمه ارايه شد. جوادي‌فر كسي بود كه بارها در جريان دادگاه از حال مي‌رفت و مجبور مي‌شديم اورژانس خبر كنيم. از نحوه نگارش رضايت اين‌طور دستگيرم شد كه اين رضايت بايد قبلا تنظيم شده باشد.»

به هرحال خانواده روح‌الاميني هنوز بر ادامه پيگيري‌هاي خود اصرار داشتند و عدم حضورهاي مرتضوي در دادگاه تجديد نظر به بهانه‌هايي همچون كمر درد يا نرسيدن ابلاغيه آنها را دلسرد نكرد. بعد از آخرين واخواهي خانواده روح‌الاميني در شهريور سال گذشته، مرتضوي در نامه‌اي به رييس دادگاه و هيات قضات شعبه ٢٢ دادگاه تجديدنظر استان تهران از خانواده‌هاي جان‌باختگان كهريزك عذرخواهي كرد. آصفه كامراني خواهر مرحوم محمد كامراني اما اين عذرخواهي را نپذيرفت و گفت: «اينها همه شعارهاي پنج روز كهريزك است. كابوس كهريزك تمام شدني نيست و لكه ننگش هم پاك نمي‌شود؛ حتي با عذرخواهي شما آقاي مرتضوي، آن هم بعد از هفت سال. اصلا عذرخواهي براي چه؟»