جاباما
۶۳۹۶۵۲
۵۰۰۳
۵۰۰۳
پ

آزاد، به قید شرط؛ شبیه فیلم‌های کیمیایی

برخی از کتابخوان های حرفه ای عادت دارند چند کتاب را همزمان مطالعه نکنند؛ دو صفحه از این کتاب و چند فصل از دیگری، اما مهارت شان فقط در این نیست که می توانند ذهن شان را در این پرش موضوعی (یا داستانی) متمرکز نگه دارند...

ماهنامه همشهری ۲۴ - فرناز خزاعی: برخی از کتابخوان های حرفه ای عادت دارند چند کتاب را همزمان مطالعه نکنند؛ دو صفحه از این کتاب و چند فصل از دیگری، اما مهارت شان فقط در این نیست که می توانند ذهن شان را در این پرش موضوعی (یا داستانی) متمرکز نگه دارند بلکه به قدری در «خواندن» خبره شده اند که به راحتی قصه ها و موضوعات را تفکیک می کنند و هر یک را مستقل به انتها می رسانند بدون این که چیزی را از دست بدهند یا ناتمام رها کنند.
آزاد، به قید شرط؛ شبیه فیلم‌های کیمیایی

اما فیلم ساختن به این شیوه نه تنها کار دشواری است، حتی در مواردی نشدنی و غیرممکن به نظر می رسد. در شرایطی که هیچ یک از قصه ها پایان مشخصی ندارند، موقعیت پیش آمده شبیه به خواندن چند کتاب با هم و رها کردن شان درست در زمانی است که داستان ها در هم پیچیده اند.

فیلم «آزاد، به قید شرط» حکایت همین هم زمانی در روایت کردن چند قصه است بدون آن که وحدت و یکپارچگی در میان قصه ها حفظ شود و در پایان به یک جمع بندی سرراست برسد یا حداقل بتوان یک نقطه را به عنوان پایان برای آنها در نظر گرفت.

«مردی به قید شرط از زندان آزاد شده و تلاش می کند زندگی طبیعی داشته باشد...» فیلم اگر به همین خلاصه یک خطی و چند جمله ای خود وفادار می ماند و این همه گرفتار قید و بند داستان های بی حاصل نمی شد و قصه کوتاهش را در عمل بسط می داد، چه بسا می توانست ادامه مناسب و حتی جذابی برای «روز روشن» (فیلم پیشین کارگردان) باشد.

«روز روشن» به ماجرای تلاش برای نجات جان فردی متهم به قتل و پیدا کردن شاهد، درست چند ساعت پیش از صدور رأی می پرداخت. شهابی همین داستان یک خطی و تکراری را با انتخاب قالب مناسب به تصویر کشید. فیلم به قدری امیدوار کننده بود که داستان یک خطی «آزاد به قید شرط» (با وجود تکراری بودن) توی ذوق نزند و این توقع را ایجاد کند که این بار هم کارگردان موفق شود داستانش را از میان کلیشه ها و ماجراهای تکراری نجات دهد و در بستری آن را به جریان بیندازد که بتوان تا پایان با آن همراه شد اما هر چه فیلم پیش می رود، تصورات اولیه رنگ می بازد و فیلم بیشتر و بیشتر به کلیشه ها و روایت ها و دیالوگ های تکراری (و البته بدون کارکرد) تن می دهد و از خط اصلی قصه دور می شود.
آزاد، به قید شرط؛ شبیه فیلم‌های کیمیایی

کیوان کمالی (امیر جعفری) بعد از گذشت ۱۰ سال با کمک دخترش، مریم (دیبا زاهدی) و نامزد او، پیمان (امیررضا دلاوری) از زندان آزاد می شود. تصور اولیه این است که سوژه ای اصلی پیرامون بازگشت کمالی به جامعه و زندگی عادی که سال ها از آن دور بوده، شکل می گیرد (که اتفاقا همان سکانس ناآشنایی او با گوشی هوشمند مقدمه خوبی است برای ترسیم موقعیت فعلی او در ورود به اجتماعی که ۱۰ سال از آن دور بوده)، اما هر چه پیش می رویم، داستانک های با ربط و بی ربط به قصه اصلی متصل می شوند؛ ماجرای آذر (لیلا اوتادی) و سفته و بدهی های او، داستان صابری، اختلافات مریم و پیمان، زندگی همسر سابق کمالی، ماجرای تولیدی لباس پیمان و استفاده از تگ برندهای خارجی، رفقای کمالی، مشکلات او با کارگران کارگاه و ... خب آیا می شود این همه قصه و داستان و حاشیه و ماجراهای ریز و درشت (با ربط و بی ربط) را در صد دقیقه به ثمر رساند؟

یا باید تک تک شان را رها کرد و در انتها همه را در اداره آگاهی دور هم جمع کرد و مخاطب را بیرون در نگه داشت؛ در شرایطی که وقتی چراغ های سالن سینما به نشان اتمام فیلم روشن می شوند مخاطب بهت زده و متعجب می ماند با جمله کلیشه ای «خب! که چی؟» (که اتفاقا اینجا درست ترین کاربرد را دارد.)

هر چقدر در «روز روشن» شخصیت های فرعی در جایگاه و موقعیت های درستی قرار گرفته بودند و حضورشان مکمل موقعیت پیش آمده برای شخصیت اصلی به حساب می آمد، در «آزاد به قید شرط» عکس آن عمل شده و به راحتی شخصیت های بدون کارکرد (و البته قابل حذف) را بر سر راه شخصیت اصلی فیلم می گذارد که در عمل نه تنها تاثیری در روند فیلم ندارند، بلکه دریغ از یک دیالوگ، کنش یا حتی یک نگاه تاثیرگذار؛ نمونه اش کارگری که در کارگاه چوب بری همکار کمالی است (علیرضا ثانی فر) و از همان ابتدای ورود کمالی به کارگاه با کنایه و رفتار تند و نگاه های آزار دهنده این زمینه را در ذهن مخاطب ایجاد می کند که حادثه ای در همین جا شکل می گیرد؛ اما به کجا ختم می شود؟ عذرخواهی و بدرقه و دلسوزی و تمام! پس تکلیف آن همه مقدمه چینی و نگاه های خیره کارگران به کمالی چه می شود؟!
آزاد، به قید شرط؛ شبیه فیلم‌های کیمیایی

فیلم حتی اگر با نگاهی به ساختار فیلم های مسعود کیمیایی (به ویژه در جمع رفقای کمالی) شکل گرفته باشد، نازل ترین سطح از این جنس سینما را ارائه می دهد، چون نه دیالوگ ها از جنس دیالوگ های کیمیایی هستند که حتی اگر ثقیل و دور از فضای زمانه شان باشد باز هم در کلام بازیگرها بنشینند، نه آن قدر رفاقت و ارتباط میان کمالی و رفقایش پذیرفتنی از کار در آمده (حداقل در محدوده ای که فیلمساز به ما نشان می دهد) که بتواند فضایی شبیه به فیلم های کیمیایی را به یاد آورد.

«آزاد به قید شرط» انسجام کافی ندارد و چند باره پیش می رود، قصه ای را به سرانجام نرسانده فاز را به کل عوض می کند و می رود سراغ قصه بعدی بدون آن که وجودش در پیشبرد فیلم ضروری باشد (یا حداقل تاثیری بگذارد). مقدمه چینی های بی نتیجه ای در ذهن مخاطب ایجاد می کند و او را در انتظار حادثه ای نگه می دارد که قرار نیست اتفاق بیفتد و در انتها همه چیز را در سطحی رها می کند که تحت هیچ شرایط و تبصره ای نمی توان آن را «پایان باز» قلمداد کرد، بلکه فیلم در شمایل فعلی «پایان» ندارد و درست شبیه به یک چرخه یا دور بی حاصل بر می گردد به نقطه ابتدایی.
آزاد، به قید شرط؛ شبیه فیلم‌های کیمیایی

آزاد، به قید شرط
  • تهیه کننده، کارگردان و فیلمنامه نویس: حسین شهابی
  • مدیر فیلمبرداری: امین جعفری
  • تدوینگران: اسماعیل ترک زاده، سیاوش شهابی
  • طراح صحنه: فرهاد عزیزی فرد
  • طراح گریم: محمدرضا قومی
  • صدابردار: فرخ فدایی
  • صداگذاران: بهمن حیدری، مهدی جمشیدیان
  • بازیگران: امیر جعفری، شقایق فراهانی، لیلا اوتادی، دیبا زاهدی، امیررضا دلاوری، رامین راستاد، امیر دژاکام
  • عکس: مهرداد امینی
خلاصه داستان

کمال مردی پنجاه ساله که ۱۰ سال زندان بوده است، هم اکنون به طور مشروط از زندان آزاد شده. او تلاش می کند تا رابطه اش با آدم ها منجر به هیچ مشکلی نشود.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج