روزی که سیاره میمون ها به حرکت درآمد

ماهنامه همشهری ۲۴ - بهزاد یوسفی: مروری بر بیش از ۴۰ سال حکومت موجوداتی که هوشمندتر از انسان شدند.

سیاره میمون ها (Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: 1968
• کارگردان: فرانکلین جی شافنر
• بازیگران: چارلتون هستون، رادی مک دووال، موریس اوانس، کیم هانتر

سال 1972 فضانوردی به نام جرج تیلور (با بازی هستون) به همراه چند سرنشین دیگر با فضاپیمایی به نام ایکاروس راهی فضا می شوند و بعد از مدتی با یک فرود نه چندان موفق، خود را در سیاره ای می بینند که به زعم تیلور از آن بیگانه هاست. در این سیاره او با انسان هایی مواجه می شود که قدرت تکلم ندارند و مانند انسان های اولیه لباس می پوشند و از آن طرف با گوریل ها و میمون هایی طرف است که بر این سیاره حکومت می کنند و مانند انسان های پیشرفته رفتار می کنند و می توانند حرف بزنند.

در آنجا او با دو شامپانزه با نام های زیرا و کرنلیوس آشنا می شود که از تیلور به عنوان حیوان آزمایشگاهی بهره می برند. طبق اطلاعاتی که سفینه ایکاروس به ما می دهد زمان روی این سیاره سال 3978 است. هر چند تیلور در آخر فیلم متوجه می شود این سیاره همان زمین در آینده است که به دست میمون ها افتاده است.

در زیر سیاره میمون ها (Beneath the Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۱۹۷۰
• کارگردان: تد پست
• بازیگران: جیمز فرانسیکوس، کیم هانتر، لیندا هریسون، چارلتون هوستون

این فیلم درست دو سال بعد از فیلم اصلی اکران می شود و اتفاقات آن در سال 3955 می افتد یعنی 23 سال قبل از اتفاقات فیلم اصلی. بعد از این که خبری از تیلور نمی شود، سفینه دیگری برای پیدا کردن ردپایی از اعضای سفینه قبلی به فضا فرستاده می شود. تصادفی سفینه دوم و خدمه اش هم در همان جایی فرود می آیند که تیلور فرود آمده و جالب اینجاست که آنها هم تصور می کنند در سیاره ای جدید فرود آمده اند. تیم جدید علاوه بر میمون ها و گوریل های سخنگو و متمدن، با انسان های جهش یافته ای آشنا می شوند که در زیر زمین زندگی می کنند و با داشتن کلاهک هسته ای که از قبل به دست آورده اند، آماده اند دشمنان سخن گوی شان را از بین ببرند. بمب هسته ای منفجر می شود و زمین برای همیشه از بین می رود.

فرار از سیاره میمون ها (Escape from then Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۱۹۷۹
• کارگردان: دان تیلور
• بازیگران: رادی مک دووال، بردفورد دیلمن، کیم هانتر، ناتالی ترندی

زیرا و کرانیلوس که جزو دانشمندان جمعیت میمون های متمدن محسوب می شوند، با خوش اقبالی قبل از انفجار اتمی راهی برای فرار از زمین پیدا می کنند: سفینه ایکاروس. آنها در زمان سفر می کنند و به زمین در سال 1973 بر می گردند. این میمون های سخنگو مورد استقبال قرار می گیرند و سلبریتی می شوند تا روزی که بعد از نوشیدن بسیار، زیرا لو می دهد که در آزمایشگاه شان در آینده انسان ها را سلاخی کرده اند. بعد از دستگیری، هر دو برای لو دادن اطلاعات بیشتر شکنجه می شوند اما قبل از این که به وسیله یکی از دوستداران شان فراری داده شوند، زیرا، میلو را به دنیا می آورد که بعدها سزار نام می گیرد.

فتح سیاره میمون ها (Conquest of the Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۱۹۷۲
• کارگردان: لی تامپسون
• بازیگران: رادی مک دووال، وان مورای، ناتالی ترندی

بیست سال بعد از مرگ والدین سزار، ویروسی مرگبار تمام گربه ها و سگ ها را از بین می برد. انسان ها که بدون حیوان خانگی شده اند، سراغ میمون ها می روند (حالا این که چرا میمون را انتخاب کرده اند و سراغ خرگوش، روباه، کلاغ و ... نرفته اند، بماند.)

میمون های دست آموز به مرور کارهای مختلفی از انسان ها یاد می گیرند و اینجاست که به جای حیوان خانگی، نقش برده را برای انسان ها ایفا می کنند؛ برده هایی که در نهایت به رهبری سزار علیه اربابان خود قیام می کنند و آنها را به زیر می کشند.

مبارزه برای سیاره میمون ها (Battle for the Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۱۹۷۳
• کارگردان: لی تامپسون
• بازیگران: رادی مک دووال، کلود ایکینز، ناتالی ترندی

اتفاقات این فیلم 10 سال بعد از «فتح سیاره میمون ها» می افتد؛ حدودا سال 2003. برخلاف آن چیزی که تیلور در فیلم اصلی به چشم می بیند، در اینجا می بینیم که میمون ها و انسان ها در کنار هم به خوبی و خوشی زندگی می کنند. البته با این تفاوت که میمون ها اربابان جهان هستند و متمدن شده اند و انسان ها موجوداتی هستند بدون قدرت تکلم و بدون تمدن. سزار حالا دنیایی را هدایت می کند که از دل جنگی اتمی زنده بیرون آمده است. البته این تمام ماجرا نیست. از طرفی میمون هایی هستند که این دوستی را بر نمی تابند و از طرفی جنگ اتمی انسان های جهش یافته ای را به جا گذاشته که هنوز دوستدار جنگ هستند.

سیاره میمون ها (Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۲۰۰۱
• کارگردان: تیم برتون
• بازیگران: مارک والبرگ، تیم رات، هلنا بونام کارتر

درست 33 سال بعد از اکران «سیاره میمون ها»ی اصلی، تیم برتون نسخه خودش را برای اکران آماده می کند. جای هوستون، مارک والبرگ می آید و سال پرتاب سفینه از 1973 به 5021 تغییر می کند اما کسی دقیقا نمی داند این تغییرات برای چه انجام شدند و چه کمکی به فیلم کرده اند. البته پایان فیلم برتون تفاوت بزرگی نسبت به فیلم اصلی داشت. والبرگ واقعا به زمین بر می گردد؛ هر چند آنجا را هم در دست میمون ها می بیند که این پایان شباهت هایی به پایان کتابی که بول نوشته است دارد.

ظهور سیاره میمون ها (Rise of the Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۲۰۱۱
• کارگردان: روبرت وایات
• بازیگران: جیمز فرانکو، اندی سرکیس، فریدا پینتو

اگر اتفاقات فرار از «سیاره میمون ها» را مرور کنیم به اینجا می رسیم که سزار متولد می شود و دیگر خبری از والدین او نمی شود. در «ظهور سیاره میمون ها» با سزار سروکار داریم که به همراه دوستانش توسط انسان ها به آزمایشگاهی آورده می شوند تا داروی جدیدی - که البته محتوی یک ویروس است و ادعا می شود قرار است آلزایمر را از بین ببرد - روی آنها آزمایش شود.

بعد از تزریق، دانشمندان متوجه می شوند این دارو باعث می شود میمون ها هوشمندتر از قبل شوند؛ تا جایی که می توانند به عنوان همدم انسان ها در کنارشان زندگی کنند. از آن طرف دارو برای انسان چیزی جز مرگ به همراه نمی آورد؛ تا جایی که بیشتر جمعیت انسان بر اثر گسترش این ویروس از بین می روند.

بعد از مدتی سزار نقشه فرار خود و هم گونه های خود را می کشد و از شهر فرار می کند و به جنگل پناه می برد. جالب اینجاست که در لابلای اخباری که در فیلم می بینیم، از سفینه مارس نام برده می شود که شخصیت های اصلی در «زیر سیاره میمون ها» در آن حضور دارند.

طلوع سیاره میمون ها (Dawn of the Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۲۰۱۴
• کارگردان: مت ریوز
• بازیگران: اندی سرکیس، جیسون کلارک، گری اولدمن

10 سال بعد از فاجعه ویروس مرگبار، سزار و گروهش زندگی در جنگل را ادامه می دهند اما باقیمانده انسان ها دچار مشکل شده اند، مخصوصا سر منابع غذایی، برق و انرژی های دیگر. انرژی چیزی است که دوباره انسان ها و میمون ها را در این قسمت رو در روی یکدیگر قرار داده است. منطقه ای که میمون ها در آن ساکن هستند، جایی است که انسان ها می توانند از آن به نیروی برق برسند. این منطقه عملا به بهانه ای تبدیل می شود تا نفراتی از هر دو گروه که از طرف مقابل نفرت دارند به روی هم اسلحه بکشند. جنگ مرگبار باعث می شود هم انسان ها و هم میمون ها تلفات بی شماری بدهند اما نکته مهم این است که انسان ها برای از بین بردن میمون های هوشمند دورخیز کرده اند تا به هر شکلی رقیب تازه نفس را از راه به در کنند.

جنگ برای سیاره میمون ها (War for the Planet of the Apes)

• تاریخ اکران: ۲۰۱۷
• کارگردان: مت ریوز
• بازیگران: اندی سرکیس، وودی هارلسون، استیو زان

برخلاف خواسته سزار که همواره دوستدار صلح با انسان ها بوده و آزادی را بر هر چیزی مقدم می داند، تنش بین انسان ها و میمون های هوشمند بیشتر از هر موقع دیگری است. با این که سزار همچنان در تلاش است تا با پیدا کردن جایی بکر و دور از دسترس انسان ها، همه را از جنگی احتمالی فرار دهد، سرهنگی مجهول الحال و کینه ورز به محل سکونت سزار نفوذ می کند و همسر و پسر بزرگش - که محل اسکان جدید قبیله میمون ها را پیدا کرده اند - می کشد.

سزار قبیله اش را راهی مکانی می کند که پسرش یافته اما خودش برای گرفتن انتقام خانواده اش راهی محل اسکان سرهنگ می شود. در طول این انتقام جویی، سزار علاوه بر این که خبردار می شود قبیله اش از طرف سرهنگ گرفتار شبیخون شده اند و تعدادی کشته و بیشترشان دستگیر و زندانی شده اند، متوجه می شود انسان ها دچار بیماری غریبی شده اند که قدرت تکلم را از آنها می گیرد. فیلم در اینجا به پایان می رسد اما با توجه به پایان بندی فیلم، می توان حدس زد که قسمت جدیدی هم در پیش است.