ولوله خودروهای خارجی در کشور

روزنامه آسمان آبی نوشت: واردکنندگان خودرو ماه‌ها منتظر باز شدن سایت ثبت سفارش خودرو بودند و حالا با دستورالعملی که از سوی هیئت‌وزیران دولت ابلاغ ‌شده است بالاخره واردکنندگان می‌توانند دست به واردات خودرو بزنند. در این ابلاغیه همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد تعرفه واردات خودرو از ۱۵ تا ۴۰ درصد افزایش ‌یافته و برای خودروهای بین ۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰ سی‌سی به ۹۵ درصد رسیده است.

دولت در حالی دست به این اقدام زده است که در سال‌های گذشته طرح کاهش پنج درصدی تعرفه واردات خودرو را برای هر سال تا سال ۱۴۰۴ در نظر داشت، اما امسال به‌یکباره این تعرفه یک بازگشت به عقب در زمینه پایین‌آوردن دیوارهای تعرفه‌ای داشت. در این زمینه برای بررسی دلایل دولت و تاثیر این اقدام بر قیمت خودروهای وارداتی و حتی خودروهای داخلی، گفت‌وگویی با فربد زاوه، کارشناس حوزه خودرو، داشته‌ایم.

چرا درحالی‌که چندسال هرسال تعرفه پایین می‌آمد، حال به‌یکباره تعرفه خودروها بالاتر رفت و به نظر شما ربطی به سیاست‌های ارزی و مالی و مسئله خروج ارز از کشور دارد یا حمایت از تولید داخل؟

خیر، به نظر من این مسئله ربطی به حمایت از تولید داخل ندارد و بیشتر در سیاست‌های ارزی و کنترل ارزی کشور قابل ‌بررسی است. هدف تولید داخل به نظر من مطرح نبوده است. این برمی‌گردد به وضعیت درآمدهای ارزی و هزینه‌های جاری دولت. خود رئیس‌جمهوری هم‌ گفتند هزینه‌های دولت و هزینه‌های غیرضروری به حدی رسیده است که دولت نیازمند انضباط مالی جدید برای کل کشور است.

یکی از مواردی که وجود دارد بحث مدیریت منابع ارزی دولت است. در هر صورت منابع ارزی کشور محدودیت‌هایی دارد. مواجهه با این محدودیت‌ها از چند راه امکان‌پذیر است. یکی این‌که منابع ارزی را با صادرات گسترش دهیم که بتوانیم ارز بیشتری وارد کشور کنیم و درآمدهای بیشتر کفاف هزینه‌های بیشتر را بدهد.

یک‌راه دیگر این است که هزینه‌های ارزی غیرضروری را کاهش دهیم. واقعیت این است که خودروی وارداتی جزء هزینه‌های ضروری ارزی نیست و می‌شود واردات خودرو را به سمتی سوق داد که برای هر کالای متحرک، منابع ارزی کمتری مصرف شود. راه سوم هم این است که هر دو را با هم انجام داد و صادرات را در کنار کاهش هزینه‌های ارزی عملی کرد. به‌این‌ترتیب باید ببینیم دورنمای سال 97 چگونه است.

با نگاهی به تصمیماتی که در بودجه‌ سال 97 گرفته‌ شده، شاهد این هستیم که دولت بیشتر به سمت جلوگیری از خروج غیرضروری ارزی است. همین تصمیم را در افزایش عوارض سفر خارجی هم می‌بینیم. این‌ها کالای لوکس به‌حساب می‌آیند و دولت وظیفه دارد و تلاش می‌کند این تقاضاهای ارزی غیرضروری را کاهش دهد تا اثر آن را در کل جامعه ببینیم. وقتی میزان تقاضای ارز کشوری مثل ما که واردات کالاهای اساسی در آن که بخش عمده‌ای از هزینه خانوار را تشکیل می‌دهد کاهش می‌دهیم به این معنی است که درواقع هزینه خانوارهای ضعیف‌تر را داریم کنترل می‌کنیم. طبعا این موضوع یعنی معیشت مردم طبقه پایین بر واردات خودروهای خارجی اولویت دارد. همه دولت‌های دنیا وظیفه‌شان همین است که رفاه طبقه پایین را به رفاه طبقه بالادست اولویت دهند. این سیاستی است که دولت در حال اجرای آن است که البته همان‌طور که گفتم راه دیگری هم وجود داشت که می‌توانست با افزایش صادرات، این مسئله را کنترل کند.

پس به نظر شما اگر این طرح افزایش کوتاه‌مدت باشد خیلی طرح بدی نیست؟

اگر یک‌ساله باشد، بله خطرناک نیست ولی وقتی می‌توانیم این حرف را بزنیم که دولت در قانون خود مثلا گفته باشد این طرح تا شهریور سال 97 خواهد بود. وقتی‌که تاریخ پایان این مسئله اعلام نمی‌شود یعنی نهضت ادامه دارد!

این‌که خودروها را براساس حجم موتور بین 15 تا 40 درصد تعرفه واردات را افزایش داده‌اند چقدر روی قیمت نهایی آن‌ها تاثیر دارد؟

معمولا به این‌گونه است که هر واحد تعرفه‌ای روی قیمت خودرو می‌گذارید نصف آن روی قیمت بازار تاثیر می‌گذارد. شما به‌ازای دو درصد تعرفه‌ای که روی محصول می‌گذارید، به‌طور متوسط یک درصد قیمت خودرو در بازار افزایش پیدا می‌کند. پس وقتی ما صحبت از افزایش تعرفه 40 درصدی برای خودروهای بالاتر از 2000سی‌سی می‌کنیم، حدودا 20 درصد قیمت خودرو در بازار افزایش پیدا می‌کند. منتها دقت کنید که این ماشین‌ها مشمول تبصره اسقاط جدید هم هستند و افزایشی از آن محل هم دارند که چون این قانون جدید در مدتی که واردات بسته‌ شده بود اعمال شد حالا باید افزایش این هزینه را هم بپردازند. پس به‌طورجدی این افزایش تعرفه، قیمت ماشین را بالا می‌برد.

چرا واردکنندگان ادعا می‌کنند قیمت خودروهای وارداتی تا سه برابر افزایش می‌یابد؟

نهایت، تعرفه 40 درصد افزایش پیدا کرده است و سه برابر را نمی‌دانم با چه فرمولی محاسبه کرده‌اند. 40 درصد افزایش همان 40 درصد است و 300درصد هم 300 درصد است. این حرف خیلی عجیب است! البته چند موضوع با هم است. یکی این‌که نرخ ارز افزایش پیداکرده و قبلا خودرو را با ارز 3700 تومانی وارد می‌کردند و حال باید با ارز 4200 تومان بخرند که تقریبا 15درصد رشد داشته است. این افزایش 500 تومانی قیمت دلار روی همه کالاهای وارداتی آزاد اعمال‌شده و فقط مربوط به خودرو نیست. این را کنار افزایش هزینه اسقاط و افزایش تعرفه که بگذاریم طبعا شاهد افزایش قیمت بیشتری خواهیم بود ولی تاثیر مستقیم این آئین‌نامه نهایتا می‌تواند 20 درصد باشد.

به نظر شما افزایش قیمت خودروی وارداتی به افزایش قیمت خودروی داخلی منجر می‌َشود؟

بازار یک پیوستگی دارد و وقتی سقف بازار بالاتر برود، طبعا میانه و پایین بازار هم تمایل به انبساط دارند. وقتی قیمت کالای گران بازار بالا برود، تقاضا به‌سمت محصولات میان‌رده افزایش پیدا می‌کند. به زبان ساده وقتی کالای 70 میلیون تومانی به 90 میلیون تومان افزایش پیدا کند، خلأ ایجادشده باعث می‌شود کسی که توان هزینه 70 میلیون تومان برای خودرو داشت حال به سمت خودروهای ارزان‌تر برود. نسبت کسانی که بتوانند این افزایش هزینه را بپذیرند به تعداد افرادی که نمی‌توانند بیشتر بپردازند بسیار کمتر است؛ پس تقاضایی برای خودروهای ارزان‌تربه‌وجود می‌آید.

بیشتر خودروهای ارزان‌تر هم محصولات تولید داخل هستند. وقتی تقاضا برای یک محصول بالا برود قیمت هم در این رده تکانی به خود می‌دهد و افزایشی پیدا می‌کند. پس طبیعی است شاهد افزایش نسبی قیمت‌ خودروهای داخلی باشیم. منتها در این‌جا باید به این نکته اشاره کرد که تولید خودروهای فول CKD مطلقا برای اقتصاد و صنعت فایده‌ای ندارد و به بستن چند پیچ و مهره محدود می‌شود و همه قطعات آن وارداتی است که شامل همان خروج ارز می‌شود.

واردات خودروهای بالای 40 هزار دلار را ممنوع کرده‌اند. این طرح سابقه داشته یا طرح جدیدی است و توجیه این کار چیست؟