۷۵ درصد ايرانيان، نااميد از آينده هستند

روزنامه قانون نوشت: اینجا میدان انقلاب تهران است؛ میدانی که قبل از انقلاب با نام میدان مجسمه آن را می شناختند و بعد از انقلاب ۵۷، «میدان انقلاب» شد. حالا اگر اجزای باقی مانده‌اش از قدیم لب به سخن باز کنند، چه حرف‌ها برای گفتن دارند. تمام عابران پیاده‌ای که هرروز در رفت‌و آمدهای روزمره‌شان از خیابان انقلاب می‌گذرند، حجم ناامیدی را در میان مردم می‌بینند.

نکته دیگر اینکه در این پژوهش درباره نتایج مشارکت خبرگان نیز آمده‌است:« تنها حدود هشت درصد از خبرگان، وضعیت سال آینده را بهتر ارزیابی کرده اند. این آمار برای شهروندان تنها حدود ۹درصد است. در سطح کلان و عینی مهم ترین عوامل تاثيرگذار بر ناامیدی نسبت به آینده در بین جوانان، اشتغال و مساله ازدواج است».

همچنین در این پژوهش درباره سطوح سیاسی ناامیدی میان مردم نیز آمده‌است:« در سطح سیاسی نيز نابسامانی های جهانی، منطقه ای و داخلی کشور مهم ترین عامل تاثیرگذار بر ناامیدی است. خبرگان به ناامیدی درباره حل بعضی مسائل سه حوزه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با ادبیات مختلف اشاره کرده‌اند. رتبه اول تا سوم ناامیدی نسبت به آینده در یافته های طرح ملی سرمایه اجتماعی مربوط به سه استان مرکزی، خراسان رضوی و اردبیل است ؛در حالی که تهران رتبه نهم را به خود اختصاص داده است. ارزیابی منفی نسبت به آینده می تواند بر میزان رضایت از زندگی، قضاوت افکار عمومی بر عملکرد حاکمیت و مسائل دیگر تاثیرگذار باشد».

تبعیض ها جان‌مان را گرفته است

حال با اینکه نزدیک به يك هفته از نا آرامی‌ها می‌گذرد، هنوز عده ای از مردم در زندان به سر می‌برند اما عده ای نیز در روزهای گذشته با قرار وثیقه و کفالت آزاد شده‌اند.

جوانان بیکار و بی‌حقوق نیز بخش دیگری از بدنه اعتراضات بودند. در کنار آن‌ها حرف مشترکی که همه‌شان به آن اعتراض داشتند، نابرابری‌های اجتماعی و تبعیض حاکم بر جامعه بود. محمد، یکی از دانشجویانی است که سال چهارم رشته حقوق درس می‌خواند و به «قانون» می گوید:« من وقتی می بینم نمی‌توانم با مدرکی که دارم در جامعه کاری پیدا کنم، دچار سرخوردگی می شوم. در کنار آن آقازاده هایی را می بینم که به‌دليل روابطی که دارند، رانت‌های بزرگ می‌گیرند و دست من از همه آن‌ها کوتاه است». حسام، کارگر مغازه میوه فروشی میدان انقلاب در روزهای اعتراضات شاهد حضور مردم در خیابان‌ها بود. او می‌گوید:« من مدرک دیپلم دارم و خیلی دلم می‌خواست به دانشگاه بروم اما دوستانم را می دیدم که درس می خواندند وتازه می‌خواستند با هزار بدبختی وارد بازار کار شوند. ترجیح دادم در همین مغازه پدرم بمانم و کار کنم. وقتي می‌بینم سرمایه‌هایی که باید برای اشتغال ما صرف شود، سر از جیب اختلاسگران درمی‌آورد از همه دنیا ناامید می‌شوم. ای کاش کسی باشد که به ما جواب این‌ها را بدهد. ما هم می خواهیم کشورمان سربلند شود اما باید مسئولان نيز به حرف‌های ما گوش کنند و صدای‌مان را بشنوند».

هنوز هیچ منبع رسمی اعلام نکرده چند درصد از تجمع کنندگان را در اعتراضات کشور، جوانان تشکیل داده‌اند اما به طور غیر مستقیم اعلام شده بيشتر افراد شرکت‌کننده در تجمعات از گروه جوانان کشورند؛ جوانانی که پیش از این فرصتی برای شنیده‌شدن حرف‌های‌شان نداشته‌اند.

بيكاري و كاهش اميد جوانان

نیره توکلی، جامعه‌شناس است و نقش ناامیدی مردم را در بروز این اعتراضات بررسی می‌کند. او به «قانون» می‌گوید:« آنچه به طور واضح مشخص است، ناامیدی میان جوانان و به‌خصوص دانشجوها زیاد شده و همین علت فریاد اعتراض‌های‌شان بود».

او با اشاره به اینکه نباید با این اعتراض‌ها به صورت کلیشه ای برخورد کرد و با توسل به مفاهیم کلیشه‌ای آن را آسیب شناسی کرد، ادامه داد:«بعد از این ماجرای اعتراض‌ها، مفاهیم کلیشه‌ای بسياري برای علت‌یابی آن مطرح شد که به تنهایی مفهومی ندارد.

تبعيض مردم را مي‌آزارد

اما شاید بخش زیادی از اعتراضات جوانان مربوط به تبعیض و شکاف طبقاتی ای باشد که در جامعه فراگیر شده است. این موضوعی است که امان ا...قرایی مقدم، جامعه شناس به آن اشاره می کند و در گفت‌وگو با «قانون» می‌گوید:« سوال من این است که اگر مردم کشورهای دیگر را تشویق به اعتراض کنیم، آن‌ها اغتشاش می‌کنند؟ اگر زمینه فراهم نباشد که مردم به خیابان‌ها نمی‌آیند. باید ضمن سواکردن حساب قانون شکنان تندرو ، مشکل این مردم را پیدا و به آن رسیدگی کنیم. قرایی مقدم علت افزایش خودکشی در جامعه را سرخوردگی و رواج بی‌اعتمادی در جامعه می‌داند».

قرایی مقدم ازعملكرد نامناسب بعضی مسئولان در ساختارهای دولتی و حاکمیتی انتقاد می‌کند و ادامه می دهد: «زمانی که مردم شاهد تبعیض در جامعه هستند و با مشکل معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند، زمینه اعتراض در جامعه فراهم است. وقتی یک جوان بیکار می بیند که نمی‌تواند تا سال‌های دیگر نيز ازدواج کند و در همین حال شاهد برخی فسادهاست، به هر حال معترض می شود. شکاف طبقاتی در جامعه زیاد است و جوانان آن را می بینند و خواهان تعدیل این وضعیت هستند».