هشدار پزشکی قانونی درباره مصرف قرص زولپیدم

محمدرضا قدیرزاده رئیس گروه مطالعات اعتیاد پزشکی قانونی در یادداشتی نوشت: روزگاری نه چندان دور با شنیدن کلمه اعتیاد به یاد بساط تریاک و وافورو منقل می‌افتادیم، بعد‌ها تازه وارد‌هایی مثل هرویین و کوکایین و شیشه و هزاران ماده با اسامی دهان پر کن وارد بازار شدند که چنان نامی پر طمطراق داشتند که ناخودآگاه با شنیدن نامشان تجسمی از شرارت و اعتیاد درونمان شعله ور می‌شد. در این بین دارو‌هایی بودند که قرار بود مهم دردهایمان باشند، اما بدل شدند به اعتیاد خانمان براندازمان.

چند سالی بیش نیست که دارویی به نام زولپیدم وارد بازار دارویی ایران شده است. دارویی خواب آور که فرض می‌شد اثری مشابه سایر دارو‌های خواب آور دارد، ولی عوارض آن‌ها را ندارد. بلافاصله داروی تازه وارد به شکلی گسترده توسط پزشکان وارد نسخه‌های درمانی شد. به واسطه نبود مطالعات کافی در باره این تازه وارد ناشناخته، سریعا جایگزین بیشتر خواب آور‌ها شد با این تفاوت که هم پزشک و هم بیمار هیچ نگرانی از بابت عوارض داروی زولپیدم نداشتند. حالا مدتی است مواجهیم با تعداد زیادی ازبیمارانی که بدون مصرف مقادیری زولپیدم قادر به ادامه زندگی روزمره شان نیستند.

گزارشاتی از اعتیاد به زولپیدم توسط ورزشکاران، پزشکان، دانشجویان و دانش آموزان وجود دارد که لزوم پرداختن به این اعتیاد مدرن را روشن می‌سازد.

حالا دیگر زولپیدم آن داروی بی عارضه سابق نیست. عوارضی مثل اختلال حافظه، رفتار‌های عجیب و لجام گسیخته، اختلال خواب، اختلال شناختی، اعتیاد و مواردی از مرگ به دنبال مصرف این دارو گزارش شده است. شوربختانه هنوز حتی بعد از اینکه سازمان غذا و داروی امریکا در سال ۲۰۱۳ میلادی زولپیدم را در ردیف دارو‌های پرخطر قرار داده که لازم است طبیبان با احتیاط و در موارد لزوم نسخه کنند، هم چنان در کشور به عنوان همان تازه وارد بی خطر به حساب می‌آید.

زولپیدم بنزودیازپین نیست، اما شباهت بسیاری به بنزودیازپین‌ها دارد. دارای اثرات خواب آور و آرام بخشی است که پزشکان جهت درمان بی خوابی و هم چنین بعضی اوقات به عنوان شل کننده عضلانی تجویز می‌کنند. با توجه به توانایی زولپیدم در برداشتن مهار‌های ذهنی شباهت عملکردی به الکل دارد و هنگامی که در دوز‌های بالا استفاده شود می‌تواند سبب عوارض فراوانی شود. به دلیل آن که در کشور ما جوانان ما محدودیت دسترسی به الکل دارند در مواردی این دارو جایگزین الکل شده است. بر خلاف باور ابتدایی، این دارو سبب ایجاد تحمل، وابستگی و اعتیاد می‌شود و لازم است سایر همانند اعتیاد‌ها مورد توجه قرار گیرد.