جلایی پور: اصلاح طلبی همان چپ سابق نیست
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران گفت: ۹۰ سال است به طور مشخص جامعه ایران در معرض تغییرات است ولی بدقواره است.
خبرگزاری ایلنا: استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران گفت: ۹۰ سال است به طور مشخص جامعه ایران در معرض تغییرات است ولی بدقواره است.
حمیدرضا جلاییپور در همایش «اصلاحات، چالش‌ها، راهکارها و چشم‌‌اندازها» که امروز در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد، درخصوص اعتراضات دی ماه ۹۶ گفت: ابعاد رخداد در مقایسه با سال ۸۸ متفاوت بود. این اعترض‌ها بین ۶۰ تا ۸۰ شهر را طی کرد. بعضی‌ها می‌گویند در یک شهر ، ۱۰ نفر اعتراض کردند ولی به هر حال اعتراض بوده است.
۷۶ درصد کسانی که در اعتراضات دی ماه دستگیر شدند، زیر ۳۰ سال دارند
وی در مورد مضمون شعارها اظهار داشت: ۳۰ درصد شعارها اقتصادی بود و مابقی سیاسی بود و همه حاکمیت هم مورد انتقاد قرار گرفت. برخلاف سال ۸۸ که نیمی از اعتراض‌ها از سوی خانم‌ها بود، تنها شش درصد از خانم‌ها در این اعتراضات حضور داشتند. ۷۶ درصد کسانی که دستگیر شدند، زیر ۳۰ سال هستند و از اینها، ۶۰ درصد زیر ۲۰ سال هستند و می‌توان گفت این حرکت جوانانه بوده است.
عمده شرکت‌کنندگان در اعتراضات جوانان ناامید از آینده بودند
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران با اشاره به مشاهدات خود از این اعتراضات تصریح کرد: من از نزدیک اعتراض‌های کرج و تهران را دیدم. عمده شرکت‌کنندگان جوانان ناامید از آینده بودند که عمدتا دهه هفتاد بودند. نه همه جوانان و همه دهه هفتادها. فکر نکنید همه دهه هفتادی‌ها اعتراضی هستند. من با آنها صحبت می‌کردم و افقی پیش‌‌روی خود نمی‌دیدند. چند نفر می‌گفتند چقدر حرف می‌زنی برو دنبال کار خودت. یعنی حوصله حرف زدن هم نداشتند.
بیش از ۳۰۰ هزار خانواده گرفتار صندوق‌های ورشکسته هستند
جلاییپور با بیان اینکه عده‌ای از معترضان مالباختگان بودند، خاطرنشان کرد: در تهران بیش از ۳۰۰ هزار خانواده به این صندوق‌های ورشکسته گرفتار هستند و ۸۰۰ هزار نفر غیرمستقیم وابسته هستند. آخرین لایه که نازک بود ولی سر و صدا هم داشت، کسانی بودند که آگاهانه آتش می‌زدند. تاکید داشتند آتش بزنند و عکس بگیرند و «منوتو» و «بی‌‌بی‌‌‌سی» هم نشان می‌داد و بعضی از اینها سوء سابقه هم داشتند.
وی درخصوص ماهیت این اعتراض‌ها ابراز داشت: اینکه چه واژه‌ای این رخداد هشتاد شهری را تحلیل می‌کند، باید بگوییم واژه‌های ما این را تحلیل نمی‌کند. یکی انقلاب کلاسیک ملی به گفته «منوتو» است که جامع نیست. انقلاب‌‌های کلاسیک غلبه گفتمانی دارد و همه به انقلاب فکر می‌کنند نه چیز دیگر. شاه باید برود. سازماندهی، قدرت اجتماعی و رهبری دارد. ما این ویزگی‌‌ها را در این حرکت نمی‌دیدیم. انقلاب آرام هم نبود مانند یوگوسلاوی که سی ساعت مردم در خیابان‌ها بودند تا رئیس‌‌جمهور را ساقط کردند. در این اعتراضات مردم می‌خواستند رئیس صداوسیما را بگیرند ولی یکی او را در منزل رساند. یعنی خشونت‌‌‌گریز بود.
اعتراضات اخیر جنبش اجتماعی جدید هم نیست
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: جنبش اجتماعی جدید هم نیست. جنبش‌‌های جدید مثل زنان در فرانسه می‌خواهد مطالبات زنان را بگیرد و به کل سیستم کاری ندارد. یعنی با کله علیه کل سیستم نمی‌رود. این اعتراضات کل سیستم را مورد نوازش قرار داد.
جنبش اخیر، اعتراض محذوفان و دیده‌‌نشدگان بود
جلاییپور با بیان اینکه این جنبش مرتبط با فضای آنلاین بود، عنوان کرد: این جنبش، اعتراض محذوفان و دیده‌‌نشدگان بود. ما دستگاه‌های نظری تیزی نداریم که به سرعت بگوید تحت چه شرایطی جنبش ایجاد و پیروز می‌شود بلکه فقط زمینه‌‌‌ها را نشان می‌دهد.
تغییرات صورت گرفته در ایران بدقواره است
وی در تشریح عوامل ایجابی این اعتراضات یادآور شد: دو دسته عوامل دراین اعتراضات موثر بود؛ یک دسته از علل بنیادین همیشه حاضر در جامعه ایران. یکسری علل تشویق می‌کند و زمینه را داغ می‌کند. ۹۰ سال است به طور مشخص جامعه ایران در معرض تغییرات است ولی بدقواره است. یعنی به لحاظ اقتصادی خیلی چیزها تغییر کرده ولی توسعه سیاسی نیست. توانایی‌های اقتصادی مردم محترم شناخته نمی‌شود.
حافظ اقتصاد رانتی ایران قدرت موازی در کشور است
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران افزود: اقتصادی که در ایران در سطح کلان است، گفته می‌شود نئولیبرالیستی است ولی رانتی و تبعیض‌آمیز است. مردم از دیدن این اقتصاد ناراحت می‌شوند. حافظ اقتصاد رانتی ایران قدرت موازی در کشور است که نمی‌گذارد اقتصاد به سمت سلامت برود.
اقشار اصلی شهری به اعتراض‌های دی ماه نپیوستند
وی اضافه کرد: یک عامل کاری بود که تندروها در مشهد کردند. فکر می‌کردند از توی این جنبش مرگ بر روحانی درمی‌‌آید ولی به فاصله یک ربع شعارها عوض شد و مرگ بر چیزهای دیگر آمد. عامل دوم در جامعه‌ای که همه موبایل دارند به سرعت تسری پیدا می‌کند. اینکه چرا فروکش کرد چون به سمت خشونت رفت. از طرفی اقشار اصلی شهری به این ماجرا نپیوستند.
دولت موازی به وضعیت اعتراضی جامعه ایران توجه نمی‌کند
این استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در مورد درس‌هایی که از این رخداد می‌شود گرفت، گفت: مدام بر سر علوم انسانی می‌زنند ولی وضعیت اعتراضی جامعه ایران بیش از ۲۰ سال است که دائما گفته می‌شود ولی دولت موازی توجه نمی‌کند. ما بحث می‌کنیم و آنها کار خودشان را می‌کنند. ماجرای درویش‌‌ها مثلا خوابیده بود ولی دوباره فعالش کردند. یک استاد را گرفتید خب چرا خودکشی کرد؟ به‌‌جای اینکه بگویند پیگیری می‌کنیم گفتند جاسوس است و شبکه بزرگی است و مدام گفتند این موضوع مهمی بوده است.
اپوزیسیون جمهوری اسلامی، یک لایه فاشیستی دارد
جلاییپور ادامه داد: در مورد جامعه ایران اگر چند نظرسنجی پی در پی داشته باشیم، از دریچه تئوری‌ها خوب است. یکی از راه‌های شناخت جامعه وقتی است که جنبش می‌شود. این فرصتی بود لذا در حالی که فکر می‌کردیم ۲۰ سال در کشور اصلاحات بوده و جریان حاکم مدعی است که می‌تواند امنیت ایجاد کند ولی با سرعت بی‌‌امنی ایجاد شد. دوم اینکه فکر می‌کردیم اپوزیسیون جمهوری اسلامی، دموکراتیک است ولی معلوم شد یک لایه فاشیستی دارد. آمدنیوز می‌گفت بگیرید، بزنید و آتش بزنید. نکته سوم اینکه این اعتراضات نشان داد همه بالا مشکل دارد هم پایین. حکومت در ایران مشکل کارایی و مشروعیت و انسجام حاکمان است. می‌ماند اعمال کنترل که به طور نسبی دارد.
تراکم نارضایتی در پایین و سطح جامعه داریم
وی تاکید کرد: در بالا نیازمند اصلاحات هستیم. آدم مریض باید معالجه کند. در پایین و سطح جامعه تراکم نارضایتی داریم ولی انسجام گفتمانی و سازماندهی و رهبری شرایط انقلابی ندارد. انقلاب یک نوع توانایی جامعه است یعنی ما در شرایط انقلابی هم نیستیم.
اگر جای حاکمیت باشم اصلاحات را جدی می‌گیرم
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه نسخه من این است که اگر جای حاکمیت باشم اصلاحات را جدی می‌گیرم، اظهار داشت: دولت باید حکومت را به اصلاحات وا بدارد همان طور که در برجام این کار را کرد. در نیروهای اجتماعی نیز انسدادطلبان می‌گویند اصلاحات که نمی‌شود، اصولگرا هم که از اول نمی‌شد.
اصلاح‌طلبان قبلا فلوت نمی‌زدند بلکه از عدالت سیاسی حرف می‌زدند
جلاییپور با بیان اینکه اصلاح‌طلبان قبلا فلوت نمی‌زدند بلکه از عدالت سیاسی حرف می‌زدند، ابراز داشت: کدام کشور را سراغ دارید که بخواهد عدالت را پیش ببرد و روی حقوق شهروندی تکیه نکند. مردم به دنبال عدالت قضایی بودند. همین آقای مرتضوی که صدها سال زندان دارد وضعش را بینید. اگر مردم نمی‌گفتند، مرتضوی اینچنین نمی‌شد بلکه به او مدال می‌دادند.
اصلاح‌طلبی همان چپ سابق نیست/ اصلاح‌طلبان نیروهای آزادی‌خواهی ایران هستند
وی ادامه داد: نمی‌شود گفت اصلاح طلبان به دنبال عدالت نبودند. دستاوردهایی داشتند. عبدی که در تسخیر لانه جاسوسی نقش داشته، به درجه‌ای رسید که برای آزادی حقوق شهروندان بهترین کتاب را نوشت و برایش پنج سال زندان رفت. اصلاح‌طلبی همان چپ سابق نیست. اینها نیروهای آزادی‌خواهی این کشور هستند.
این استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در مورد درس‌هایی که از این رخداد می‌شود گرفت، گفت: مدام بر سر علوم انسانی می‌زنند ولی وضعیت اعتراضی جامعه ایران بییش از ۲۰ سال است که دائما گفته می‌شود ولی دولت موازی توجه نمی‌کند. ما بحث می‌کنیم و آنها کار خودشان را می‌کنند. ماجرای درویش‌‌ها مثلا خوابیده بود ولی دوباره فعالش کردند. یک استاد را گرفتید خب چرا خودکشی کرد؟ به جای اینکه بگویند پیگیری می‌کنیم گفتند جاسوس است و شبکه بزرگی است و مدام گفتند این موضوع مهمی بوده است.
در دوران احمدی‌نژاد، کشور به سمت شرایط بحران رفت
این استاد دانشگاه با اشاره به شرایط کشور در دولت‌های نهم و دهم بیان کرد: در دوران احمدی‌نژاد، کشور به سمت شرایط بحران رفت. شش قطعنامه صادر شد. سال ۹۲ از آن شرایط بیرون آمدیم و قطع‌نامه‌ای در سازمان ملل نداریم. بحران اقتصادی کمی تخفیف پیدا کرد و این به دلیل کار فعال اصلاحات است. اگر بگوییم نیروی سوم باید طهور کند که این اتفاق‌ها نمی‌افتاد. این اتفاقات است که تفاوت ایران را با سایز کشورهای خاورمیانه نشان می‌دهد.
توزیع قدرت از خلا نمی‌آید
وی درباره به پایان رسیدن اصلاح‌طلبی و اصولگرایی عنوان کرد: گفته می‌شود دوگانه اصولگرا و اصلاح‌طلب شیره‌اش کشیده شده و باید نیروی سومی بیاید. توزیع قدرت از خلا نمی‌آید. باید از نیروهای جامعه بیاید. ۲۰ سال است دو جریان با هم رقابت می‌کنند و این مقدمات دموکراسی است. فکر می‌کنید احزاب غربی از لپ‌لپ درآمده است؟ از چالش‌ها آمده است. چرا می‌گویید شیره اصلاح‌طلب و اصولگرا کشیده شده؟
دوگانه اصلاح‌طلب و اصولگرا شیره‌اش کشیده نشده است
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: یکی از دلایل مخالفت با نامه درخواست رفراندوم این است که جوری برخورد می‌کنند انگار باید اصلاح‌طلبان را ریخت توی جوب. نیروهای دیگر هم باید به صحنه بیایند ولی نگوییم این دوگانه شیره‌اش کشیده شده است. ما اول همین امسال چالش بین دوگانه سیاسی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان را داشتیم. مردم در همین چالش رای دادند و ۷۰ درصد به صحنه آمدند. آنقدر قوی بوده است. آنقدر قوی که جریان اصلی به اعتراضات نپیوست.
هیچ وقت برای اعتراضات واژه اغتشاشات را به کار نبردم
جلاییپور با تاکید بر اینکه من هیچ وقت برای اعتراضات واژه اغتشاشات را به کار نبردم ولی وجه خشونت آن را باید گفت، گفت: من قبول دارم سه جریان باید در کشور بروز و ظهور داشته باشد و تمایزیابی سیاسی باید بهتر شود. با ظهور فضای مجازی جبهه سوم دارد، شکل می‌گیرد. عدالت سیاسی که شاخ و دم ندارد، اگر این شکل بگیرد. عدالت قضایی هم رخ می‌دهد و بعد عدالت اقتصادی. مگر بدون توسعه می‌شود؟
نظر کاربران
ما که اصلاح طلب ندیدیم اسم عوام فریبی که شایسته لقب منفعت طلب است
از قضا اصلاح طلبان همان افراد اصلاح طلب پدرسوخته هستند.
دوغ تو بنوش باو