روانچی: اقدام اروپا بعد از تحریم، ارزش ندارد

خبرگزاری تسنیم: مجید تخت‌روانچی، از اعضای اصلی تیم مذاکره‌کننده توافق هسته‌ای بود که اکنون «معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری» است. او در آستانه دور اول تحریم‌های آمریکا، درباره اتفاقات بعد از خروج آمریکا از برجام، بسته پیشنهادی اروپا و واکنش ایران به تحریم‌های آمریکا سخن گفته است.

بخشی از سخنان «تخت روانچی»:

‌قبل از اینکه آمریکا از برجام خارج شود، با طرف‌های اروپایی این امر را پیش‌بینی کرده بودیم. به همین دلیل با آنها برای حل این مشکل در ارتباط بودیم و این برداشت مشترک را داشتیم که ممکن است آمریکا از برجام بیرون برود اما نه به این صورت بلکه به‌ روش‌های دیگری.

‌اروپایی‌ها قبل از خروج آمریکا به ما گفتند «ما روی روش‌هایی کار می‌کنیم که اگر ایالات متحده از برجام خارج شد بتوانیم این تعهد را ادامه دهیم». پس از خروج آمریکا از برجام، آقای رئیس‌جمهور صحبت کردند و تصمیم بر این شد فرصتی به بقیه اعضای برجام داده شود. چون برجام تنها متعلق به اروپا نبود و ما چین و روسیه را هم داشتیم و شاید نکته‌ای که خیلی به آن پرداخته نمی‌شود، این است که به‌دلیل تصویب قطع‌نامه 2231 در شورای امنیت این تعهد تبدیل به نوعی تعهد بین‌المللی کشورها شده است.

در واقع از کشورها می‌خواهد برجام را در اجرای موفقیت‌آمیز کمک کنند، چون یک عضو از شش عضو طرف‌های ما از برجام بیرون رفته است بنابراین بقیه اعضای برجام باید برای حفظ آن، کاری می‌کردند که رئیس‌جمهور هم گفتند ما به اینها فرصت می‌دهیم تا ضررهایی که از قِبَل خروج آمریکا از برجام متحمل می‌شویم، جبران شود.

‌از همان موقع با اروپایی‌ها در سطوح مختلف در تماس بودیم که همه آنها رسانه‌ای نشده است؛ براي مثال همین چند روز پیش جلسات کارشناسی در اروپا داشتیم که اصلا اطلاع‌رسانی نشد. وقتی یک ماه پیش با آقای ظریف به بروکسل رفتیم، کارشناس‌های ما آنجا بودند، بنابراين بحث‌های کارشناسی ما ادامه دارد و اینکه چرا اعلام نمی‌شود به این دلیل است که باید به جایی برسد و سپس درباره آن اطلاع‌رسانی شود.

‌از همان روزی که ترامپ، آمریکا را از برجام به بیرون هدایت کرد، ما گفتیم فرصت می‌دهیم و بر همین اساس با روسیه، چین و سه کشور اروپایی در تماس نزدیک بودیم و سفری که آقای ظریف شروع کردند، اول از چین و روسیه شروع شد و بعد به اروپا و بروکسل رفتند، بنابراين این‌گونه نیست که همه توجهات به اروپا باشد. با چین و روسیه هم صحبت و مشورت می‌کنیم؛ اگر برجامی در کار نبود چه باید کنیم.

‌بیانیه 9ماده‌ای که خانم موگرینی قرائت کردند تقریبا نکات عمده‌ای بود که باید مطرح می‌شد، یعنی بالاخره اینکه سیستم بانکی‌مان کار کند، مشکلی برای فروش نفت نداشته باشیم، در حمل‌ونقل و بیمه مشکلی نداشته باشیم، همه اینها گنجانده شده بود.

بعد از آن هم یک جلسه کمیسیون مشترک بود که آقای عراقچی شرکت داشت و آنجا هم وارد جزئیات شدیم. ما همان موقع به اروپایی‌ها گفتیم این حرف‌هایی که می‌زنید، به‌عنوان یک بیانیه سیاسی حرف‌های خوبی است ولی اینها کفایت نمی‌کند. ما در عمل باید ببینیم که وقتی تحریم‌ها فرضا تحریم بانکی برگشت و ما خواستیم مراوده بانکی با یک شرکت اروپایی داشته باشیم؛ تکلیف این کار بانکی چه می‌شود، به کلیات که نمی‌شود اکتفا کرد.

‌بسته‌ای که چند وقت پیش به ما ارائه دادند، یک قدم رو به جلو بود، اما هنوز از دید ما کفایت نمی‌کرد. حالا امیدوارم زمانی برسد که بتوانیم جزئیات بسته را مورد بحث قرار دهیم و فکر می‌کنم در انتهای کار همه‌چیز روشن می‌شود. اروپایی‌ها به ما گفتند اطمینان می‌دهیم که بدانید ما روی این موضوع کار می‌کنیم و می‌خواهیم این کار جلو برود و از دید ما برجام باید بماند و اذعان هم داشتند که باید جزئیات را به ما بگویند، این‌طور نبود که بگویند همین و بس.

‌برای اینکه کاری پیش برود، باید وارد جزئیات شویم. وقتی نفت ما مورد تحریم قرار می‌گیرد باید بدانیم به ‌چه ‌شکلی باید نفت را بفروشیم، این را اذعان داشتند اما گفتند «روی جزئیات این موضوع کار می‌کنیم» و ما هم می‌بینیم که آنها دارند کار می‌کنند و این برای ما روشن است. این‌طور نیست که بعد از گذشت مدت زمانی از مذاکره بگوییم شما همین‌طوری با کلمات بازی می‌کردید، پس عمل‌ها چه شد؟ می‌بینیم که کار رو به جلو است و طرف‌هایمان در کار جدی هستند.

‌نمی‌خواهم بگویم که صددرصد پیش‌بینی می‌کنم که به نتیجه می‌رسیم، من می‌گویم این روندی که شروع شده رو به جلو است. به‌هرحال باید منتظر ماند و باید به این مرحله برسیم که در نهایت آنها بگویند که «به اینجا رسیدیم و این بسته ما با جزئیات است و شما نظرتان چیست؟»، آن‌موقع براساس چیزی که نهایتا به‌عنوان بسته نهایی که جزئیات هم دارد می‌توانیم تصمیم بگیریم که مناسب است یا خیر، پس باید در همان زمان تصمیم گرفت.

‌موضوعات بسته موجود است، اینکه آنها در زمینه بانک چه گفتند، کار کارشناسی آن در حال انجام است. اینها در بعضی موضوعات ریز شده بودند اما بعضی موضوعات کلیات بود که ما صریح گفتیم کفایت نمی‌کند و به همین دلیل از آن زمان تاکنون بحث‌های کارشناسی ما در حال انجام است و وضعیتش به جایی رسیده که بحث‌ها ریزتر شده است.

‌ الان دو تاریخ پیش‌رو داریم که نمی‌توانیم از آنها بگذریم؛ ‌یکی تاریخ اين هفته است و تاریخ دیگر آن آبان‌ماه است، اینها زمانی هستند که تحریم‌های آمریکا برمی‌گردد، حالا یکی از آنها شامل یک‌سری از اقلام است و راجع‌به پول و خودرو و طلا و این چیزهاست و تحریم‌های آبان‌ماه درباره بانک و نفت و سایر موارد است.

به اروپایی‌ها گفتیم که حتما باید قبل از اینکه این تحریم‌ها بخواهد مؤثر باشد، تکلیفمان روشن باشد، حالا یک‌سری در این مرحله و سری دیگر در مرحله دیگر. ما نمی‌توانیم بی‌تفاوت باشیم و بگوییم حالا این تحریم‌ها هم آمدند و رفتند اما مذاکره می‌کنیم، خیر، این‌گونه نیست و حتما باید تحولی صورت بگیرد و آنها به وضعیت ما آشنا هستند.

‌ما با روس‌ها و چین‌ دو مسئله داریم؛ یکی بحث‌های 1+4 که در این قالب مذاکره می‌کنیم. ما با روسیه و چین در کمیسیون مشترک برجام هم مذاکره می‌کنیم و حتی زمانی که جلسه‌ای در سطح وزرا باشد گفت‌و‌گو بین طرفین برقرار است که نمونه آن همین مذاکره وین بود یا حتی در سطح کارشناسان باز گفت‌و‌گو بین طرفین برقرار است، پس اساسا این‌گونه نیست که ما بی‌توجه به نقش روسیه و چین در برجام باشیم، علاوه بر آن رابطه ایران با روسیه و چین متفاوت با چند کشور دیگر اروپایی است. ما با این کشورها هم بحث همسایگی را داریم و هم بحث مراودات را که در حوزه‌های مختلفی برقرار است.

‌ (درباره سرنوشت بسته): حتما باید اتفاقی تا دوشنبه رخ دهد تا کاملا برایمان روشن باشد که مثلا اگر بخواهد تحریم نفتی اعمال شود، اروپا چه‌ اقدام جبرانی‌اي خواهد داشت. اگر بعد از تحریم‌ها باشد فایده‌ای ندارد. ما این مسئله را به آنها گفتیم و آنها هم قبول دارند و می‌دانند اگر تحریم‌ها اعمال شود و اگر اقدامات جبرانی‌شان نتیجه‌بخش نباشد، بی‌فایده است. این می‌شود مذاکره برای مذاکره و ما نمی‌خواهیم با اروپایی‌ها یا هر طرف دیگری مذاکره برای مذاکره داشته باشیم، می‌خواهیم مذاکراتمان هدفمند باشد و نتیجه داشته باشد.

‌استنباط ما این است که قبل از بازگشت تحریم‌ها باید یک‌سری اتفاقات بیفتد و یک‌سری مطالب برای ما روشن شود و بدانیم در کجا هستیم. برداشت من این است که اروپایی‌ها و طرف‌هایمان تا قبل از شروع تحریم‌ها مواضع و برنامه‌ها را روشن‌‌تر می‌کنند، ممکن است ما با تفاهم یکدیگر مقداری دیگر وقت بدهیم که کامل همه چیز شفاف و روشن شود. برداشت من این است که اینها قبل از هفته آینده اقدامی خواهند کرد.