مشارکت مشروط؛ برنامه اصلاح‌طلبان در انتخابات؟

روزنامه آرمان: هر چقدر اصولگرایان در فرآیندهای انتخاباتی مختلف دغدغه وحدت دارند؛ دغدغه اصلاح‌طلبان در مشارکت مردم خلاصه می‌شود چرا که هر دو جریان به خوبی می‌دانند هر زمان مردم در انتخابات مشارکت بالایی داشته‌اند؛ این اصلاح‌طلبان بودند که پیروزی را از آن خود کرده و وارد نهادهای انتخابی شده‌اند.

جریان مقابل نیز با علم به این موضوع با یادآوری شرایط اقتصادی و اجتماعی مشکل جامعه به مردم و انداختن تقصیر‌ها به گردن اصلاح‌طلبان درصدد است تا آنها را نسبت به این جریان سیاسی نا امید کند تا اگر مردم به اصولگرایان رأی نمی‌دهند حداقل رایشان به سبد جریان رقیب نیز ریخته نشود. گرچه نباید از مساله بررسی صلاحیت‌ها به راحتی بگذریم.

از این جهت چندی است که عده‌ای مطرح می‌کنند اصلاح‌طلبان رو به مشارکت مشروط بیاورند و در مقابل گروهی نیز معتقدند باید رویه انتخابات گذشته تکرار شود. گرچه هر دو رویکرد مهم و قابل تامل است، اما نکته مهم‌تر این است که اصلاح‌طلبان نباید پیش از اتخاذ تصمیم دکترین انتخاباتی خود را به تعویق بیندازند.

مشارکت؛ مشروط یا به هر قیمت؟

شاید بتوان یکی از پیچیده‌ترین معادلات سیاسی کشور در سال 98 را انتخابات مجلس یازدهم دانست جایی که جریانات سیاسی اصیل کشور؛ اصلاح‌طلبان و اصولگرایان با هم به رقابت می‌پردازند تا در نهایت بتوانند با رأی بالای مردم کرسی‌های سبز بهارستان را تصاحب کنند. البته نباید از نظر دور داشت که این انتخابات نسبت به انتخابات گذشته سخت‌تر و دشوار‌تر است.

از این جهت که شرایط عمومی جامعه و به‌خصوص مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم نگرانی‌هایی را درباره شرکت مردم در انتخابات رقم زده و در صورت گسترش این فکر که از راه انتخابات چیزی تغییر نمی‌کند، شرکت در انتخابات تحت تاثیر قرار خواهد گرفت که البته این نوع رویکرد مطلوب جریان اصولگرا است که حاضرند با حداقلی‌ترین رأی ممکن نیز وارد مجلس شوند. چیزی که در انتخابات مجالس هفتم تا نهم شاهد بودیم. از طرف دیگر این رویکرد برای جریان اصلاحات که برمدار دفاع از آزادی، دموکراسی و حرکت با محوریت مطالبه حقوق مردم پیش می‌رود به‌سان سم مهلک و کشنده‌ای است. چرا که تمام اصلاح‌طلبان بر این امر متفق‌القولند که فقط در صورتی در انتخابات به پیروزی خواهند رسید که مشارکت حداکثری مردم فراهم آید. البته این امر جدای از مباحث مربوط به نظارت‌ها و بررسی صلاحیت‌هاست. از این جهت اخیرا سعید حجاریان نظریه پرداز اصلاح‌طلب طی اظهار نظری اذعان داشته عقلانی‌ترین راهبرد برای اصلاح‌طلبان در شرایط فعلی «مشارکت مشروط» است و چنانچه شروط اصلاح‌طلبان برآورده نشد باید عطای انتخابات را به لقایش ببخشند. گرچه اینکه اصلاح‌طلبان به مشارکت مشروط تن دهند یا مشارکت به هر قیمتی، باید طی بحث و بررسی در شورای عالی سیاستگذاری مشخص شود.

عبد‌ا... ناصری‌، فعال سیاسی اصلاح‌طلب می‌گوید: «اتخاذ دکترین انتخاباتی نباید بیش از این به تعویق بیفتد و هر تصمیمی هم که گرفته شد باید هرچه زودتر به جامعه اعلام شود. اگر فیلترهای نظارتی بخواهد همچون دوره دهم انتخابات مجلس باشد، معتقدم اصلاح‌طلبان نباید لیست دهند. اصلاح‌طلبان سال 94 با حداقل‌ها کنار آمدند و لیست خود را با حضور برخی اصولگرایان معتدل بستند اما در سال 98 نباید این رویه دنبال شود.» حال باید دید استراتژی اصلاح‌طلبان برای ورود به عرصه انتخابات چه خواهد بود.

پیروزی در گرو مشارکت حداکثری

قائم مقام دبیرکل حزب اتحاد ملت در یادداشتی به ارزیابی وضعیت اصلاح‌طلبان پرداخت و اظهار داشت: به اعتقاد من، در چنین شرایطی اصلاح‌طلبان دو راه پیش رو دارند. یک اینکه اعلام کنند تحت این شرایط در انتخابات شرکت نمی‌کنیم زیرا تن دادن به حداقل‌ها و درافتادن در ناگزیرهای تحت تاثیر شرایط، ممکن است سبب کاهش بیشتر سرمایه اجتماعی باشد. «آزادی» نوشت؛ آذر منصوری بیان کرد: بنابراین تا زمانی که اصلاح‌طلبان نتوانند کاندیداهای حداکثری خود را داشته باشند با توجه به وضع موجود و ادامه روند و رویکرد انتخابات‌های 94 و 96 نباید در انتخابات شرکت کنند. وی ادامه داد: راه دوم این است که با ادامه رویه سه انتخابات گذشته، اعلام کنند به دلیل دغدغه نسبت به منافع ملی، مقدورها و ممکن‌ها باز هم ناگزیر از کاندیدهایی حمایت می‌کنند که بتوانند با مشکلات کمتری به ساختار قدرت راه یابند و برنامه‌ها را به پیش ببرند. این همان راهبردی است که در سه انتخابات گذشته در پیش گرفته شد و عملا امروز اصلاح‌طلبان را در یک تنگنای سخت قرار داده است. تنگنایی که موجب شد حتی رئیس دولت اصلاحات نیز بگوید «دیگر تکرار می‌کنم‌های من با توجه به شرایط موجود نمی‌تواند موجب حضور و مشارکت حداکثری مردم در انتخابات شود.»

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: نظرسنجی‌های امروز بر این واقعیت دلالت می‌کند. بنابراین شرایط اصلاح‌طلبان در این انتخابات نسبت به انتخابات گذشته سخت‌تر شده است. کسانی که معتقد هستند تحت هر شرایطی باید در انتخابات شرکت کنیم باید توجیه لازم را برای مشارکت حداکثری مردم داشته باشند زیرا پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات منوط به تحقق مشارکت حداکثری مردم است. قائم مقام حزب اتحاد ملت اظهار کرد: مشارکت حداکثری در شرایط فعلی یک ضرورت برای نشان انسجام کشور است اما به نظر نمی‌رسد که با ادامه رویه سه انتخابات گذشته و نوع اثرگذاری نهادهای انتخابی در حل مشکلات مردم، قابل تحقق باشد و اصلاح‌طلبان باید برای این موضوع فکر چاره کنند.

منصوری تاکید کرد: به نظر می‌رسد که با توجه به مجموعه شرایط موجود، ادامه روند محدودیت‌ها و اعمال نظارت و مجموع مشکلاتی که نهادهای انتخابی با آن مواجه هستند، امکان مشارکت حداکثری در انتخابات 98 خیلی دور از واقعیت و خوش‌بینانه است. حضور در انتخابات سال 98 و 1400 منوط به جمع‌بندی در این باره است و اگر تصمیم نهایی واقع‌بینانه نباشد، این جریان پایگاه اجتماعی خود را از دست خواهند داد.

تصمیم‌گیری تا دو هفته آینده

سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی درباره فعالیت‌های انتخاباتی حزب متبوعش بیان کرد: تا انتخابات هنوز زمان باقی است و ما هم هنوز فعالیت انتخاباتی را آغاز نکرده‌‌ایم. «اعتمادآنلاین» نوشت، حسین مرعشی درباره زمان آغاز فعالیت‌های انتخاباتی در حزب کارگزاران گفت: تا دو هفته آینده درباره زمان آغاز فعالیت‌های انتخاباتی برای مجلس یازدهم در حزب تصمیم‌گیری می‌کنیم. وی همچنین در ارتباط با اینکه کارگزاران در انتخابات به‌صورت مستقل حرکت خواهند کرد یا زیر مجموعه اصلاح‌طلبان تصریح کرد: طبیعتا ما با مجموعه اصلاح‌طلبان کار می‌کنیم. کارگزاران در مجموعه اصلاح‌طلبان تعریف می‌شود و ما هم در چارچوب آن به فعالیت‌های انتخاباتی خود ادامه می‌دهیم.