جزئیاتی از ماهواره‌های ایرانی آماده پرتاب
حدود یک سال پیش، زمانی که برخی مقامات از پرتاب قریب الوقوع سه ماهواره ایرانی به فضا خبر دادند، به نظر می‌رسید قرار است صف طولانی ماهواره‌های آماده پرتاب، تکانی اساسی بخورد و برنامه پرتاب‌های فضایی کشورمان، نظم و نظامی متفاوت پیدا کند. این دورنمایی بود که حالا دستخوش تغییراتی شده و...
تابناک: بر خلاف ادعای مقامات غربی، ماهواره ناهید یک در کمال صحت و سلامت است، هرچند معلوم نیست فرجامش چه خواهد بود!
حدود یک سال پیش، زمانی که برخی مقامات از پرتاب قریب الوقوع سه ماهواره ایرانی به فضا خبر دادند، به نظر می‌رسید قرار است صف طولانی ماهواره‌های آماده پرتاب، تکانی اساسی بخورد و برنامه پرتاب‌های فضایی کشورمان، نظم و نظامی متفاوت پیدا کند.
این دورنمایی بود که کمی بعد با وعده رئیس جمهور کشورمان مبنی بر پرتاب دو ماهواره ایرانی و بعد رقم خوردن دو ناکامی، تا حدودی رنگ باخت؛ ناکامی‌هایی که امری عادی در این حوزه به شمار می‌آیند، اما برخی تلاش داشتند آن‌ها را شکست، آن هم از نوع سنگین توصیف کنند.
در رد این ادعا همین بس که در پروژه ساخت ماهواره‌های ایرانی، فارغ از آنکه پرتابشان به فضا موفقیت آمیز باشد یا خیر، روند پیشرفت پیوسته تداوم داشته و نتیجه آن، صف ماهواره‌های تولیدی است که آماده پرتاب به فضا هستند؛ صفی که تا چندی پیش دست کم دوازده ماهواره مختلف را شامل می‌شد و حالا ۸+۲ عضو دارد.
۱- ماهواره «ناهید ۱»
اگر قرار به رعایت توالی ساخت ماهواره‌های ایرانی و یا شاخصه‌های فنی آن‌ها و نوعشان باشد، باید «ناهید ۱» را جایی اواخر صف قرار داد، اما اتفاقاتی که طی این چند روز افتاده، شرایط را متفاوت کرده است. آنقدر متفاوت که می‌توان این ماهواره را دارای «وضعیت خاص» خواند و تأکید کرد، جایش را در صف پرتاب از دست داده و احتمالا روانه موزه خواهد شد.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
این گزاره زمانی تقویت می‌شود که بدانیم ماهواره «ناهید ۲» در ابعادی بزرگتر و سنگین‌تر ساخته شده و مهیای پرتاب به فضاست. پرتابی که احتمالا اولویت خواهد داشت و موجب خواهد شد ناهید ۱ بعد از نمایش امروز به خبرنگاران، به موزه فضایی منتقل شود و سند رسوایی غربی‌هایی نام گیرد که مدعی انهدام آن شده اند.
۲- ماهواره «مصباح ۲»
«مصباح ۲» هم شرایط مشابهی با ناهید ۱ دارد؛ با این ملاحظه که نیای آن یعنی ماهواره «مصباح» سال‌ها پیشتر به فضا پرتاب شده و افزون بر آن، انتقال مصباح ۲ به موزه فضایی هم از حدس و گمان خارج شده و مدتی پیش به وقوع پیوسته است. اتفاقی که احتمال تعلیق پرتاب ناهید ۱ و هدایتش به موزه فضایی را قوت می‌بخشد.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
بد نیست بدانید مصباح ۲ میکروماهواره‌ای مکعبی شکل است که برای مأموریت مخابراتی طراحی و ساخته شده و البته از ناهید ۱ سنگین‌تر است؛ ویژگی که پرتاب آن را نیازمند استفاده از موشک ماهواره بر سیمرغ می‌کرد، نه ماهواره بر سفیر که ظاهرا اخیرا پرتاب ناموفقی را پشت سر گذاشته است.
۳- ماهواره «ناهید ۲»
همان طور که از نام این ماهواره پیداست، همسان ماهواره ناهید ۱، ماهواره‌ای مخابراتی است؛ ماهواره‌ای که پروژه ساخت آن پس از پایان کار «ناهید ۱» آغاز و مراحل طراحی و ساخت آن به پژوهشگاه فضایی ایران سپرده شد. این پروژه از جمله برنامه‌های راهبردی کشور برای دستیابی به ماهواره‌های مخابراتی زمین‌آهنگ (ژئوسَنکرون) است؛ یعنی ماهواره‌هایی که در مدار‌هایی قرار می‌گیرند که سرعت زاویه‌ایِ چرخش ماهواره‌ها بر روی این مدار‌ها با سرعت چرخش زمین برابر است.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
ابعاد ناهید ۲، ۶۴ سانتیمتر در ۶۴ سانتیمتر و وزن آن ۱۰۰ کیلوگرم است که این ویژگی‌ها آن را در دسته میکروماهواره‌ها قرار می‌دهد. این ماهواره قرار است در ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری زمین و در زاویه ۵۵ درجه مداری قرار گیرد؛ با این یادآوری که به مانند ماهواره پیام، برای طول عمر دو سال برنامه ریزی شده و قرار است ارتباط مخابراتی و اندازه‌گیری تشعشعات و آزمون ارتباط همزمان تلفنی را انجام دهد.
۴- ماهواره «طلوع»
این ماهواره نخستین ماهواره سنجش از دور کشورمان است که توسط سازمان صنایع الکترونیک وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح ساخته و در سال ۱۳۸۸ از آن رونمایی شد. رونمایی همراه با وعده پرتاب آن با ماهواره‌بر «سیمرغ» که هنوز رخ نداده تا نخستین ماهواره سنجش از دور ایرانی که پرتاب شده است، نه طلوع، که ماهواره نوید باشد که در سال ۱۳۹۰ در مدار قرار گرفت.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
شاید مهم‌ترین نکته جالب توجه در خصوص طلوع، ظاهر متفاوت آن با دیگر ماهواره‌های کشورمان باشد، اما در بعد فنی، ویژگی‌های جالب توجه تری هم در طلوع دیده می‌شود. شاخصه‌هایی مانند کنترل وضعیت مکانیزم‌ها و سلول‌های خورشیدی و تصویربرداری با دقت "۲۵ مترمربع" از فاصله ۵۰۰ کیلومتری مدار زمین که ظاهرا پروژه ارتقای این ویژگی ها، پروژه‌ای ادامه دار است.
۵- ماهواره «ظفر»
این ماهواره هم از نوع ماهواره‌های سنجش از دور است که قرار است بر خلاف نمونه‌های ایرانی قبلی، در مدار دایره‌ای حرکت کند. ماهواره‌ای با وزن ۹۰ کیلوگرم که برای هجده ماه (یک سال و نیم) فعالیت برنامه ریزی و روی آن چهار دوربین رنگی نصب شده تا از سطح زمین با وضوح ۸۰ متر تصویربرداری کند؛ پروژه‌ای که کارفرمای آن سازمان فضایی ایران بوده و توسط دانشگاه علم و صنعت طراحی و ساخته شده است.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
مهم‌ترین نکته در خصوص ماهواره ظفر، مشابهت آن با ماهواره «نوید» است که پیشتر توسط این دانشگاه طراحی و ساخته و در سال ۱۳۹۰ پرتاب شده است، با این ملاحظه که ظفر به نسبت نوید پیشرفت‌هایی داشته است، تا جایی که سازندگانش تأکید دارند دقت سیستم کنترل تعیین وضعیت ماهواره «ظفر» نسبت به ماهواره «نوید» ۳۰۰ درصد پیشرفت داشته است.
۶- ماهواره «پارس ۱»
کلیدی‌ترین نکته در خصوص این ماهواره که نخستین ماهواره از خانواده ماهواره‌های پارس است، تخصصی کردن پروژه‌های ساخت ماهواره در کشورمان است، به این صورت که در پارس ۱ چهار دانشگاه که پیشتر در این عرصه فعالیت و تجاربی کسب کرده‌اند، اشتراکی کار کردند و هر یک بخشی از کار را پیش بردند. مشارکتی که در آن علاوه بر دانشگاه ها، سازمان فضایی نیز حضور داشت.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
علاوه بر تقسیم کار و پیش رفتن به سوی تخصصی کردن مراکز دانشگاهی فعال در ساخت ماهواره در کشورمان، آن گونه که برنامه ریزی شده، قرار است ساخت ماهواره‌های خانواده پارس به رقابتی کردن فضا در این زمینه نیز منجر شود و ظاهرا برای رسیدن به آن برنامه ریزی‌هایی نیز صورت گرفته است، اما آنچه در حال حاضر قابل بیان است، پیشرفت سریع‌تر کار ساخت ماهواره پارس ۱ است که برخی منابع از پایان یافتن آن خبر می‌دهند.
۷- ماهواره «سها»
سُها ماهواره‌ای سنجشی است که سه سال عمر عملیاتی خواهد داشت و با وزن ۱۵۰ کیلوگرم، در مدار ۵۰۰ کیلومتری مأموریت خودش را انجام خواهد داد. به نظر همین توضیحات کافی است تا به تفاوت‌های سها با دیگر ماهواره‌های ایرانی پی ببرید. ماهواره‌ای که با سه محموله تصویربرداری MS، SWR، TR با قدرت تفکیک مکانی به ترتیب ۳۰۰، ۱۵۰، ۹۵ قرار است وظیفه تصویربرداری از کل اراضی کشورمان را عهده دار شود.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
سُها با تصویربرداری در هفت طیف و با قدرت تفکیک حداقل ۱۵ متر و ارسال تصاویر به ایستگاه‌های زمینی، قرار است مجموعه بسیار ارزشمندی از داده‌های سنجش از دور را تأمین کند که در زمینه‌های مختلف از جمله مانیتورینگ اراضی، جنگل ها، آب‌ها و بررسی معادن و خطوط انتقال انرژی کاربرد‌های فراوانی خواهد داشت. ویژگی‌هایی که بر اساس آن، این ماهواره را می‌توان از جمله عملیاتی‌ترین ماهواره‌های وطنی نامید.
۸- ماهواره «تدبیر»
این ماهواره که چندسال پیش توسط دانشگاه علم و صنعت رونمایی شد، مکعبی شکل و در ابعاد ۵۰*۵۰*۷۴ است و ۵۰ کیلوگرم وزن دارد. ماهواره‌ای که در قیاس با ماهواره ظفر، نمونه ساده تری است و ظاهرا به سفارش سازمان فضایی ساخته شده، اما همان گونه که از نامش پیداست، ظاهرا هدف اصلی از ساخت آن، یدک کشیدن لقب دولت است.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
این را می‌شود از نکته‌ای که در مراسم رونمایی از آن هم بیان شده دریافت؛ اینکه این ماهواره طی ۵ ماه طراحی و ساخته شده است. گزاره‌ای که اگر بدانیم نخستین ماهواره ساخت دانشگاه علم و صنعت یعنی ماهواره «نوید» در سال ۱۳۹۰ به فضا پرتاب شده و ماهواره «ظفر»، نسخه ارتقا یافته آن است که در این دانشگاه طراحی و ساخته شده، بیشتر خودنمایی می‌کند.
۹- ماهواره «خلیج فارس»
این ماهواره هم همان طور که از نامش پیداست، ظاهرا هدفی بیش از بلند آوازه کردن نام پهنه آبی جنوبی کشورمان ندارد. ماهواره‌ای که با ماهواره تدبیر در یک روز رونمایی شده و ظاهرا به سفارش سازمان فضایی طراحی و ساخته شده است. ماهواره‌ای در ساختار مکعبی که برای اهداف مخابراتی ساخته شده و از بسیاری از ماهواره‌های معرفی شده در این گزارش کوچکتر است.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
نکته جالب توجه در خصوص این ماهواره نه ابعاد یا شاخصه‌های فنی آن، که طراحی و تولید آن توسط دانشگاه مالک اشتر است. دانشگاهی که با خلیج فارس، ضلع چهارم دانشگاه‌های تولید کننده ماهواره در ایران لقب گرفته و دور از انتظار نیست که با پرتاب ماهواره اش به فضا، نامش در این حوزه بیش از پیش مطرح شده و نقش آفرینی اش در حوزه فضایی، گسترش بیابد.
۱۰- ماهواره «AUT-Sat»
این ماهواره که گاه «آت ست» خوانده می‌شود و گاه ماهواره امیرکبیر، محصول دانشگاه امیرکبیر است و در معرفی ها، محصول دانشجویی خوانده می‌شود؛ ماهواره‌ای مکعبی با ابعاد ۵۰*۵۵*۶۰ سانتی متر که حدود ۸۰ کیلوگرم وزن دارد و چند سالی می‌شود که مسئولان دانشگاه چشم انتظار پرتاب آن به فضا هستند.
دو ناکامی، یک تعلیق و صفر تولد در سه سال اخیر +جزییات
ماهواره‌ای که با مأموریت مطالعات جغرافیایی در زمینه مسائل آب، خشکسالی، مباحث مربوط به زمین لرزه و حوادث طبیعی طراحی شده و قرار است به ارتفاع ۶۶۱ کیلومتری پرتاب شود. پرتابی که حالا راحت‌تر می‌شود حدس زد، به این زودی‌ها انجام نخواهد شد، چون قرار است دیگر ماهواره تولید این دانشگاه یعنی ماهواره پیام به فضا پرتاب شود.
نظر کاربران
عالی
از قرارمعلوم متخصصین فعلا و ترجیحا میبایست تمرکزشان را بیشتر بر روی موشکهای حامل معطوف کنن تا زحمات دیکر بخشها با ان هزینه کرد بسیار بالا حیف وسوخت نشود
به نظرم آمربکا ابن ماهواره ما رو با لیز زده یا منحرف کرده که نتونست تو مدار قرار بگیره