شکست آمریکا در صفر کردن صادرات نفت ایران

خبرگزاری تسنیم به نقل از بلومبرگ: در حالی که همه توجهات به یک نفتکش ایرانی جلب شده است، ناظران جدید نفت درگیر یک معمای بزرگ‌تر هستند: شناسایی سایر ناوگان نفتکش‌های ایران.

این جست‌وجو باعث شده روش‌های جدیدتری برای ردیابی کشتی‌ها ابداع و نگاهی تازه به مقدار نفتی که پنهانی وارد بازار می‌شود، انداخته شود، چون از زمان سخت‌تر شدن تحریم‌ها در سال جاری، نفتکش‌ها ردیاب‌های خود را خاموش می‌کنند تا موقعیتشان فاش نشود.

پس از خروج از برجام، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا شرایط تجارت را سخت کرده تا به ایران فشار بیاورد تا یک قرارداد متفاوت را قبول کند. این درگیری باعث یک سری دشمنی‌ها شده، از حمله ادعایی به نفتکش‌های عربستان سعودی گرفته تا ساقط کردن پهپاد جاسوسی آمریکا.

در حالی که هدف وزارت امور خارجه آمریکا صفر کردن صادرات نفت ایران است، بیژن زنگنه وزیر نفت ایران تأکید دارد که کشورش شبانه‌روز برای ادامه فروش نفت تلاش می‌کند و بسیاری گزینه‌های پنهانی برای این کار دارد.

تمام شرکت‌های کنترل کننده ایران موافقند که آمریکا هنوز به هدف خود نرسیده و نفت ایران همچنان فروخته می‌شود، ولی به‌خاطر شیوه‌های متفاوت آن‌ها، تحلیلگران در مورد مقدار فروش این نفت توافق ندارند. صادرات روزانه ایران می‌تواند از چند صدهزار بشکه در روز تا یک‌میلیون بشکه متفاوت باشد.

دنیل گربر، مدیر مؤسسه پترو لجستیکس گفت: «ایران مانند هر زمان دیگری طی 40 سال گذشته مرموز است. تخمین‌های متفاوتی در مورد صادرات نفت ایران وجود دارد».

وی گفت: «صادرات نفت ایران در حال حاضر کمتر از یک‌سوم نفتی است که طی تحریم‌های قبلی صادر می‌کرد. برخی صادرات ایران را بیشتر تخمین می‌زنند. آنها تمام نفتی را که ایران در نفتکش‌ها بارگیری می‌کند یا نفتی را که در ذخایر داخلی نگه داشته است حساب می‌کنند، نه‌فقط نفتی را که به خارج از کشور صادر می‌شود».

برای برخی از ناظران ایران، تصاویر ماهواره‌ای معتبرتر است. آنها تخمین می‌زنند ایران مقدار محدودی از نفت را به چین، بزرگ‌ترین مشتری خود و مقداری هم به ترکیه و سوریه می‌فرستد. نفتکش آدریان دریا که پس از توقیف در جبل الطارق توسط نیروی دریایی انگلیس مورد توجه جهانی قرار گرفت، اخیراً در ساحلی در نزدیکی سوریه یافت شده است و قبل از آن از ردیاب‌های ماهواره‌ای محو شده بود.

ایران از یک سری شیوه‌ها برای دوری از فاش شدن موقعیت نفتکش‌هایش استفاده می‌کند که یکی از آنها انتقال کشتی به کشتی در حین خاموش بودن ردیاب‌هاست.

به‌گفته شرکت تحقیقاتی کپلر در پاریس، صادرات ایران از زمان بیرون رفتن ترامپ از قرارداد برجام در ماه می 2018، 90 درصد کاهش یافته و به تنها 400 هزار بشکه در روز رسیده است.

سارا وخشوری، کارشناس مطالعات انرژی و امنیت خاورمیانه گفت فروش نقدی نفت ایران از این مقدار هم کمتر است. برخی از محموله‌های ایران به‌ازای پرداخت بدهی به چین فروخته می‌شوند و بقیه در ذخایر تضمین‌شده بدون رد شدن از گمرک نگهداری می‌شوند و این یعنی هنوز هم تحت مالکیت ایران هستند، در نتیجه کل فروش ایران در ماه جولای تنها 100 هزار بشکه در روز بوده است. ولی شرکت جنسکیپ که حرکت کشتی‌ها را رصد می‌کند، اعلام کرد مقدار اصلی تولید ایران بسیار بیشتر از این حد است. این شرکت به‌جای استفاده از تصاویر ماهواره‌ای از حرکت نفتکش‌ها، از تصاویر ماهواره‌ای سوخت گاز در میادین نفتی برای تخمین میزان تولید و صادرات استفاده می‌کند و اعلام کرد که ایران با نهایت سرعت در میادین نفتی جدید خود در غرب کارون تولید دارد.

این شرکت تخمین می‌زند کل تولید نفت خام و میعانات گازی ایران از نیمه اول 2018 تنها 15 درصد کاهش یافته و در حال حاضر به 3.9 میلیون بشکه در روز می‌رسد و صادرات ایران حدود 500 هزار تا یک میلیون بشکه در روز است. این تولید اضافی فروخته نمی‌شود و در تأسیساتی روی زمین یا در دریا ذخیره می‌شود.