مرد رِند سینمای ایران، بهترین بازیگر شد

روزنامه هفت صبح: رضا عطاران بازیگر و کارگردان طناز عرصه سینما و تلویزیون است. او با ساخت و بازی در سریال های موفق توانسته طرفداران پروپا قرصی برای خود پیدا کند که پیگیر کارهای سینمایی او هم هستند. حالا او سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد نقش اصلی را هم به خاطر بازی در فیلم «طبقه حساس» کمال تبریزی دریافت کرده است.

بیشتر نقش آفرینی های او مربوط به فیلم های کمدی است که الحق و الانصاف، به خوبی از پس این نقش ها برمی آید. نقش هایی که در فیلم هایی چون «توفیق اجباری» محمد حسین لطیفی، «ورود آقایون ممنوع» رامبد جوان برعهده داشته از مهمترین کارهای او در عرصه فیلم های کمدی به حساب می آید که دومی پرفروش ترین فیلم سال اکرانش شد اما کارگردانی که شاید کشف کرد عطاران با وجود سابقه طولانی در عرصه سینمای کمدی قابلیت ایفای نقش جدی را هم دارد، عبدالرضا کاهانی بود.

او با سپردن نقش اصلی «اسب حیوان نجیبی است» دست به خطر زد و توانست قابلیت های عطاران را در سینمای جدی هم به دیگران نشان دهد. همکاری مجدد او با کاهانی در فیلم «بی خود و بی جهت» هم نقش ماندگار دیگری برای او رقفم زد. نقشی که شاید تنها گزینه مناسب برای ایفای آن بود. او بالاخره در سال 1390 دست به خطر زد و اولین فیلم سینمایی خود را به نام «خوابم میاد» را کارگردانی کرد. فیلم توانست سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی در بخش نوعی نگاه جشنواره را از آن خود کند.


عطاران در ساخت این فیلم نتوانسته از طنازی مخصوص خودش استفاده کند و «خوابم میاد» به موفقیت کارهای تلویزیونی اش نیست. بازی در «دهلیز» هم یکی دیگر از بازی های جدی او در سال های گذشته محسوب می شود که برایش نامزدی سیمرغ را به همراه داشت. او امسال با فیلم «طبقه حساس» کمال تبریزی و «رد کارپت» به کارگردانی خودش در جشنواره حضور داشت. حضور کمال تبریزی در مقام کارگردان، پیمان قاسم خانی به عنوان فیلمنامه نویس و رضا عطاران در نقش اول امید دیدن یک فیلم کمدی تمام عیار را برای بینندگان جدی سینما زنده می کند.

اطلاعات عمومی

خلاصه داستان: همسرش او را در یک قبر دو طبقه دفن می کند اما پس از مدتی که سر مزار می رود متوجه می شود مردی غریبه در طبقه دوم دفن شده است و همین سرآغاز به وجود آمدن ماجراهایی می شود.

آقای کارگردان

کمال تبریزی فارغ التحصیل سینما از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. او فعالیت سینمایی را با کارگردانی، نویسندگی، فیلمبرداری و تدوین فیلم های کوتاه از سال ۱۳۵۸ آغاز کرد. از فعالیت های او می توان به مسئول آموزش سینمای آزاد سابق و تدریس در دوره های آموزش فیلمسازی اشاره کرد. او یکی از دانشجویان خط امام بود که در جریان اشغال سفارت آمریکا دخالت داشت.

مهمترین ویژگی کمال تبریزی باهوش بودنش است. خیلی ها می خواهند سوژه های خاص فیلم هایش را به چیزهای دیگر مثل داشتن ارتباطات قوی یا پشتوانه ربط دهند اما حقیقت این است که کمال تبریزی با زیرکی تمام موفق شده همیشه خط قرمزها را دور بزند. دهه ۶۰ کارش را با دستیاری آغاز کرد و اولین بار در سال ۱۳۶۴ دستیار کارگردان ابراهیمن حاتمی کیا، مشهورترین فیلمساز دفاع مقدس ایران در فیلم «هویت» بود.

سال ۱۳۶۷ اولین فیلم بلند خودش را ساخت: «عبور». کمال تبریزی هم مانند حاتمی کیا فیلم های اول کارنامه اش مربوط به ژانر دفاع مقدس هستند ولی خیلی متفاوت تر از او. اگر حاتمی کیا می توانست آدم های جنگ را در موقعیت های مختلف به تصویر بکشد کمال تبریزی برای اولین بار در سال ۱۳۷۴ که فضای سینما بازتر شده بود توانست با آدم های جنگ شوخی کند. «لیلی با من است» سرآغاز یک ژانر بود که فیلم هایی مانند «اخراجی ها» یا «ضد گلوله» خوب یا بد به هر حال زیرمجموعه آن هستند.

تبریزی در کنار حاتمی کیا از معدود کارگردانانی بودند که توانستند مردم را با سینمای دفاع مقدس آشتی دهند. تبریزی بعد از موفقیت بی نظیر «لیلی با من است» با فیلم «مهر مادری» گریزی از سینمای دفاع مقدس به سینمای اجتماعی زد. بعد یک فیلم جنگی عاشقانه ساخت: «شیدا».

محمدرضا شریفی نیا قرار بود همچنان فیلم را سکانس هایی بامزه نگه دارد و بار عاشقانه اش را هم به دوش پارسا پیروزفر و لیلا حاتمی بود. تبریزی اولین نفری بود که در سینمای ایران فیلم جنگی عاشقانه ساخت به نظر می رسد او بهتر از هر کسی می توانست مردم را به کاراکترهای دفاع مقدس نزدیک کند. بعد از «شیدا» برای همیشه با سینمای جنگ خداحافظی کرد. فیلم های اجتماعی اش هم به اندازه فیلم های دفاع مقدسش موفق بودند. ۱۳۸۲ پر سروصداترین سال این فیلمساز جنجالی بود. برای اولین بار روحانیت را روی پرده سینمات به تصویر کشید و با آن شوخی کرد. فیلم در مدت کوتاهی که روی پرده سینماها بود. فروش فوق العاده داشت. بعد از «مارمولک» سراغ یکی دو فیلم بی خاصیت رفت که بعضی از آنها کمدی و برخی دیگر معناگرا بودند اما هیچ کدام اثر محکم و ماندگاری در سینما نشدند.

«پاداش» را در همین مدت ساخت که توقیف شد و آنهایی که فیلم را دیده اند می گویند به جز عبور از بعضی خط قرمزها فیلم نقطه قوت دیگری ندارد. ۱۳۸۹ باز هم فیلم حاشیه دار دیگری از تبریزی سر و صدا به پا کرد: «خیابان های آرام» فیلمی درباره انتخابات بود که در کشوری دیگر می گذشت اما به دلیل برخی از اشاره ها و حساسیت هایی که ایجاد می کرد فیلم برای همیشه توقیف شد و فرصت اکران به جز در جشنواره پیدا نکرد. حالا تبریز با «طبقه حساس» به جشنواره آمده است. فیلمی که اگرچه مانند خیلی از فیلم های کمدی اش حاشیه های تند اجتماعی و سیاسی به آن صورت ندارد ولی با توجه به همکاری اش با پیمان قاسم خانی اثری بامزه و دوست داشتنی است. طبق معمول یک فیلم شیرین دیگر از کارگردانی که خوب بلد است با خط قرمزها کنار بیاید و فیلم خودش را بسازد.


چهره های «طبقه حساس»

پیمان قاسم خانی

پیمان قاسم خانی بیشتر از آن که چهره شناخته شده ای در دنیای تصویر باشد، چهره مهم و تاثیرگذاری در عالم فیلمنامه نویسی است. او سرپرستی فیلمنامه نویسان سریال های موفقی چون «پاورچین»، «شب های برره» و «مرد هزار چهره» را برعهده داشته است. در سینما هم اکثر فیلم هایی که او نوشتن آنها را برعهده داشته از فیلم های موفق و پرفروش بوده اند. اولین فیلمنامه قاسم خانی که توسط ابوالحسن داودی تبدیل به فیلم شد، «من زمین را دوست دارم» نام داشت که در ژانر کمدی نوشته و اجرا شد و از جمله فیلم های موفق و پرفروش زمان خودش بود.

پس از آن نوشتن فیلمنامه فیلم های موفقی چون «دختری با کفش های کتانی»، «مارمولک» و «ورود آقایان ممنوع» را برعهده داشته که به خاطر «مارمولک» توانسته سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را از آن خود کند. قاسم خانی بعد از بازی در فیلم «عاشقانه» که اولین تجربه تصویری او محسوب می شد و اتفاقا بازی راحت و خوبی را هم به نمایش گذاشت.

سال ها از بازی کردن جلوی دوربین خودداری می کرد. سال ۱۳۸۸ با پذیرفتن بازی در فیلم «سن پطرزبورگ» بهروز افخمی طلسم نبودن جلوی دوربین را شکست. او با دو فیلم «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» به عنوان بازیگر و «طبقه حساس» به عنوان فیلمنامه نویس در جشنواره امسال حضور دارد. حاصل همکاری کمال تبریزی و پیمان قاسم خانی شاید بتواند خاطره خوش «مارمولک» را برای تماشاگران زنده کند.

محمدرضا فروتن

محمدرضا فروتن حالا برای خودش بازیگر باتجربه ای به حساب می آید. کار کردن با کارگردانان بزرگی چون رخشان بنی اعتماد، مسعود کیمیایی، احمدرضا درویش و ... توانسته بر تجربیات او در عرصه بازیگری بیفزاید. فروتن با فیلم های کیمیایی شناخته شد و با بازی در فیلم های «قرمز» فریدون جیرانی و «دو زن» تهمینه میلانی تبدیل به ستاره شد.

با بازی در نقش حامد در فیلم کیومرث پوراحمد «شب یلدا» بازی متفاوتی از خود ارائه دهد. او که تا پیش از این در نقش جوان های عاشق و عاصی بازی کرده بود به خوبی از پس ایفای نقش مردی میانسال که تنها مانده برآمد. او در فیلم به نمایش درنیامده کمال تبریزی «خیابان های آرام» بازی کرده و حضور در طبقه حساس دومین همکاری این بازیگر و کارگردان محسوب می شود.

پانته آ بهرام

پانته آ بهرام کارش را با تئاتر شروع کرد و بعدها سر از تلویزیون و سینما هم درآورد. او پله ها را یکی یکی و بدون عجله طی کرد تا توانست این روزها چهره مهمی در سینمای ایران باشد. کارش را در سینما با «زشت و زیبا» احمدرضا معتمدی شروع کرد و پس از آن نقش های نه چندان مهمی را در فیلم های متوسطی ایفا کرد اما بازی در یکی از نقش های مکمل «چهارشنبه سوری» اصغر فرهادی بود که توانست پانته آ بهرام متفاوتی را به تماشاگران نشان دهد.

ایفای نقش سیمین در این فیلم یکی از نقش های به یاد ماندنی سینمای ایران است. بهرام پس از ایفای نقش در فیلم فرهادی با کارگردانانی چون حسن فتحی «پستچی سه بار در نمی زند»، پوران درخشنده «بچه های ابدی» و «جواب های دنباله دار» و داریوش مهرجویی »طهران، روزهای آشنایی» همکاری داشته است.

آشنایی با عبدالرضا کاهانی برایش اتفاق خوشایندی بود که سبب همکاری در فیلم های «هیچ» (نقش زنی لال)، «اسب حیوان نجیبی است» (تنها از صدایش در فیلم استفاده شد) و «بی خود و بی جهت» (در نقش زنی خانه دار و بی مبالات) شد. بهرام اولین همکاری اش را با کمال تبریزی در «طبقه حساس» تجربه می کند. امسال به جز «طبقه حساس» با نقشی دشوار در فیلم «بیگانه» به کارگردانی بهرام توکلی در جشنواره فجر حضور دارد.

بهاره رهنما

بهاره رهنما هنرمندی است که هم در عرصه تلویزیون و سینما و تئاتر و هم در عرصه ادبیات بسیار فعال و پرکار است. او برای تماشاگران با بازی در فیلم «عاشقانه» در کنار مرحوم خسرو شکیبایی و شوهرش پیمان قاسم خانی شناخته شد. یکی از نقش های خوبی که رهنما در طی سال ها فعالیتش پذیرفته، نقش باران در فیلم «نان و عشق و موتور ۱۰۰۰» به کارگردانی ابوالحسن داودی است که علاوه بر رهنما بازیگران خوب دیگری هم در فیلم حضور دارند.


از دیگر نقفش آفرینی های به یادماندنی او حضور در فیلم «دایره زنگی» پریسا بخت آور به نقش شعله کجوری است که زنی از طبقه مرفه است و با این که خود را روشنفکر و امروزی می داند اما دست به کارهای خاله زنگی می زند. این خانم بازیگر در چند سال اخیر به شدت در تئاتر فعال شده است و دو کتاب با نام های «چهار چهارشنبه و یک کلاه گیس» و «ماه هفت شب» را به چاپ رسانده است. رهنما پاییز امسال را هم با بازی در سریال محبوب و موفق «پژمان» به پایان رساند. او امسال با «طبقه حساس» در جشنواره حضور دارد. رهنما استاد درآوردن نقش های کمدی مکمل است.