سخنگوی دولت: مساله کرونا سیاسی نیست

علی ربیعی؛ دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس ‌جمهوری و سخنگوی دولت در روزنامه ایران نوشت: از ابتدای مسئولیتم در سمت دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری تلاشم معطوف به راه‌اندازی گروه‌های اجتماعی میانجی در کشور بوده تا گفت‌وگو را به متن جامعه منتقل و از آنجا مطالبات را به متن دستگاه سیاستگذاری منعکس کنیم.

پیش‌تر هم گفته‌ام که ما نیازمند نهادهای میانجی هستیم که صرفاً در سطح سیاسی و نخبگان محدود نشود بلکه در قالب شوراها، سندیکاها، انجمن‌ها، اتحادیه‌ها و... فعالیت کند. میانجی‌ها زبان تلخ و مطالبه‌گری دارند، دولت‌ها را بازخواست می‌کنند اما وجودشان به جامعه ثبات می‌بخشد. جامعه‌ای که میانجی ندارد، هرازگاهی باید منتظر ظهور شبه قهرمانانی باشد که یک شبه ظهور می‌کنند تا نظم و ثبات موجود را به نفع طبقه‌ای یا عده‌ای تغییر دهند. به واقع در نبود میانجی، منجی ظهور می‌کند که با رفتارهای توده ستایانه به جای مردم می‌نشیند.

این محصول عادت و سنت دیرین رابطه نهاد قدرت و مردم و فقدان گفت‌وگوی اجتماعی است؛ روابطی توده‌وار و بدون میانجی که از انتخابات تا فجایع طبیعی و ملی خود را نشان می‌دهد. این است که مدام غافلگیر می‌شویم چون هر آن امکان دارد این گفت‌وگوی بی‌واسطه ثبات موجود را برهم بزند و نتیجه‌‌ای غیر قابل انتظار و پیش‌بینی و برخی مواقع رو به عقب رخ دهد. حتی در مواقع بحرانی هم چنین حرکت‌های توده وار و جزیره‌‌ای شکل می‌گیرد و با وجود شکل‌گیری رگه‌های همبستگی اجتماعی اما حرکت‌های مویرگی بیشتر از جنبش‌های سرخرگی خودش را نشان می‌دهد. زلزله کرمانشاه را ببینید؛ حرکت‌های خیرخواهانه عمومی جز در موارد معدودی، بیشتر شکل مستقیم و انفرادی داشت تا واسطه‌‌ای و جمعی.

این میانجی‌ها نه تنها به حرکت‌ها جهت می‌دهند که از پراکندگی و هدررفتگی آن نیز جلوگیری می‌کنند؛ علاوه بر اینکه مطالبه‌گرند، سازمانده نیز هستند. آنها برخی مواقع موتور حرکت دولت و نهادهای اجرایی نیز می‌شوند در کنار اینکه خود نیز کارساز و کار راه اندازند. نگاه‌شان صرفاً به نهاد قدرت نیست که کاری کند بلکه خودشان هم دست به کار می‌شوند. همه چیز را از حاکمیت نمی‌خواهند بلکه سهم و نقش خود را هم ایفا کرده و توان عمومی را برای اجرای پروژه‌ها و اهداف ملی بسیج می‌کنند.

یکی از این میانجی‌های بزرگ و مهم رسانه‌ها هستند؛ رسانه‌ها هم ابداع کننده‌‌اند هم منتقل کننده. هم پیام دارند هم پیام بر. نقش آنها فقط در رساندن خبر نیست که در ساخت افکار هم هست. از این جهت اینکه بانی حرکت‌های اجتماعی در نقش میانجی‌های بزرگ باشند، یکی از کارکردهای ذاتی آنهاست. بواقع نهاد رسانه به مثابه میانجی اجتماعی خود نیز در کنار سیاستگذار، می‌تواند وظیفه جهت‌دهی به افکار عمومی و تقویت سرخرگی حرکت‌های اجتماعی را برعهده بگیرد.

اینکه در روزهای اخیر با شیوع ویروس کرونا در کشور، علاوه بر نهاد سیاستگذار و مجری، رسانه‌ها هم در نقش نهاد میانجی ظاهر شده و علاوه بر اطلاع‌رسانی درصدد اعتمادافزایی با ابزار شفافیت و صداقت برآمده‌‌اند، یکی از حرکت‌های مفیدی است که می‌تواند علاوه بر انتقال مرجعیت اخبار به رسانه‌های معتبر و رسمی، آموزش‌های اصولی و صحیح را نیز به مردم بدهد تا شهروندان در بمباران اطلاعات و آموزه‌های مختلف و بعضاً متناقض دچار رفتارهای متناقض نشوند.

بنابراین حرکت در ایجاد کمپین ملی مقابله با کرونا و با هدف جلوگیری از کروناهراسی با رعایت بهداشت فردی و توجه به تصمیمات و راهنمایی‌های وزارت بهداشت به عنوان نهاد تخصصی مسئول ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا گامی مهم و قابل تقدیر است. تقویت مرجعیت خبری و آموزشی رسانه‌ها و نهادهای معتبر داخلی در گذار از شرایط فعلی و ایجاد آرامش روانی جامعه با عنصر آگاهی بدون بزرگنمایی و دست‌کم گیری ابعاد مسأله کرونا یکی از مهم‌ترین نیازهای ماست و باور به اینکه کرونا مسأله‌‌ای مشترک، ویروسی بی‌تفاوت و بیماری جهانی است که نه می‌توان خوانشی سیاسی از آن داشت و نه با روشی غیراصولی به جنگ آن رفت.