کرونا چه بر سر صنعت خودرو آورد؟

ایسنا: حدود سه ماه است که نام کروناویروس در دنیا و البته ایران نیز بر سر زبان‌ها افتاده است؛ ویروسی که فعالیت اکثر صنایع را مختل و اقتصاد دنیار را تحت تاثیر و در حقیقت فلج کرده است. گزارش زیر به بررسی چالش‌های صنعت خودرو در دوران شیوع و همه‌گیری این ویروس منحوس و بلاهایی که بر سر این صنعت آورده است، می‌پردازد. تحت تاثیر فراگیری این ویروس حتی زندگی روزمره عادی در بسیاری از کشورها و از جمله ایران نیز متوقف شده و کاهش جهانی اقتصاد را به همراه اورده است. اقدامات انجام شده توسط دولت‌ها به منظور متوقف کردن گسترش ویروس کرونا، تقریبا تمامی صنایع از جمله صنعت خودرو کشور را متوقف کرد. بیشتر خودروسازها و تولیدکنندگان قطعات خودرو به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا تولیدات و سفارشات خود را تعلیق کرده‌اند.

به طور کلی، صنعت خودروسازی در حال حاضر تحت تاثیر پنج اختلال تعلیق تولید، اختلال در زنجیره تامین، محدودیت کانال‌های فروش، ثبت نام خودرو و کاهش تقاضا قرار گرفته است.

براین اساس، تولیدکنندگان خودرو برای حفظ سلامت کارمندان، فعالیت‌های تولیدی خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند. در زنجیره تامین نیز با وجود اینکه هرساله ۸۰ درصد تامین قطعات خودرو که بیش از ۳۴ می شود، توسط کشور چین تامین می‌شود. از آنجا که بسیاری از کارخانه‌ها در چین به شدت تحت تاثیر اپیدمی ویروس کرونا قرار گرفته بودند، تهیه قطعات مورد نیاز خودروسازها به طور فزاینده دشوار شده بود. شرکت هوبی یکی از چهار پایگاه اصلی تولید خودرو در چین است که بیش از ۱۰۰ تامین کننده خودرو را شامل می‌شود. کارخانه‌های خودروسازی در هوبی تا ۱۱ مارس بسته بودند و به تازگی مجدد شروع به بازگشایی کرده‌اند.

طبق اعلام انجمن تولیدکنندگان خودرو (CAAM) در چین، تا هفته آخر فوریه، بیش از ۹۰ درصد از تامین کنندگان قطعات خودرو در خارج از هوبی تولید را از سر گرفته‌اند. اگرچه اکنون بسیاری از کارخانه‌های چین فعالیت‌های خود را آغاز کرده‌اند، اما از آنجاکه کشورهای دیگر و از جمله ایران همچنان درگیر این ویروس هستند و محدودیت‌هایی را در زمینه واردات محصولات غیر ضروری اعمال کرده‌اند، سفارشات کاهش یافته و در نتیجه نرخ تولید همچنان پایین است.

همچنین تعطیلی نمایندگی‌ها به منظور حفظ سلامت کارکنان و مصرف کنندگان محدودیت‌هایی را برای فروش وسایل نقلیه ایجاد کرده است، به دلیل تعطیلی ادارات و کارخانه ها، امکان ثبت نام خودروهای جدید وجود ندارد و در نتیجه میزان تقاضا نیز بسیار کاهش یافته است.

این درحالی است که در ایران که هرساله، ایام پایانی سال با افزلیش شدید تقاضا و به تبع افزایش قیمت خودرو روبرو می شدیم، در روزهای پایانی سال ۱۳۹۸، این بازار کاملا بی رمق و خود را خالی از مشتری دید. در نتیجه نبود مشتری قیمت ها نیز ابتدا به شدت کاهشی و سپس در سال جدید ثابت شدند.

طبق اعلام (ISQI) ایران، ۸۰ درصد شرکت‌های خودروسازی اعلام کرده‌اند که ویروس کرونا تاثیر مستقیمی بر درآمدهای آن‌ها در سال ۲۰۲۰ خواهد داشت. در ژانویه ۲۰۲۰ فروش خودروهای چینی ۱۸ درصد کاهش یافت. فروش دو ماه اول سال ۲۰۲۰ در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۱۹ نیز ۴۰ درصد کاهش داشته است. در حالی که سرویس سرمایه گذاری مودی، فروش جهانی خودرو را در سال ۲۰۲۰ با ۲.۵ درصد کاهش پیش‌بینی کرده است، اما اکنون به نظر می‌رسد بیش از شش الی هشت درصد کاهش داشته باشیم.

اگر چه تاکنون بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا راهکارهای بهداشتی متنوعی را برای آغاز تولید در نظر گرفته‌اند، اما همچنان حساسیت‌های عمده‌ای در زمینه تبعات احتمالی شروع مجدد فعالیت خطوط تولید صنعت خودرو وجود دارد. خودروسازان ایران نیز با تاثیرپذیری از شرایط کنونی، فعالیت خود را از امروز به‌طور محدود آغاز کردند اما به نظر می‌رسد که همچون خودروسازان جهانی، بایستی تا چندین ماه همچون خودروسازان سایر کشورها سایه این ویروس را تحمل کنند.

وضعیت کارخانه های خودروساز در شرایط کرونایی چگونه است؟

بررسی وضعیت فعلی کارخانه های بزرگ خودروسازی دنیا نشان می دهد که شرکت فورد تمامی فعالیت‌های تولیدی خود را از ۱۹ مارس در آمریکا، مکزیک، کانادا و اروپا تعطیل و اعلام کرده است احتمالا این تعطیلی تا چندین هفته ادامه خواهد داشت. شرکت جنرال موتورز نیز از ۱۸ مارس کارخانه خود را در شمال آمریکا تعطیل کرده و برای سایر کارخانه‌های خود دستورالعمل‌های مختلفی را در نظر گرفته است. فیات کرایسلر هم همچون دو شرکت قبلی فعالیت خود در آمریکا و اروپا را به حالت تعلیق در آورده است.

هوندا به عنوان نخستین شرکتی که کارخانه‌های خود در آمریکای شمالی را از ۱۸ مارس تعطیل کرد، متحمل کاهش ۴۰ هزار دستگاه خودرو شد. تویوتا نیز کارخانه خود را در آمریکای شمالی تعطیل کرده است، اما کاخانه‌های آن در آمریکا، کانادا و مکزیک به دلیل پاکسازی کلیه قطعات تنها دو روز در ماه مارس تعطیل بود. شرکت هیوندا هم که به دلیل ابتلای یکی از کارمندان به ویروس کرونا در آلاباما کارخانه خود را تعطیل کرده است. نیسان هم کارخانه اکریکا خود را تا ۶ آوریل تعطیل اعلام کرده اما هنوز تصمیمی در مورد کارخانه‌های خود در کشور مکزیک و کانادا نگرفته است.

شرکت ولوو که دارای چهار کارخانه در کشور چین است، اکنون مطابق روال عادی فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، اما کارخانه‌های خود در اروپا و آمریکا را تعطیل کرده است.

شرکت های بوگاتی از ۲۱ مارس و پورشه، بنتلی و دایملر نیز از یک روز بعد یعنی ۲۱ مارس فعالیت های خود ر ا متوقف کرده اند. رولز-رویس نیز کارخانه خود در بریتانیا را از ۲۳ مارس تعطیل کرده است.

فولکس واگن از ۲۱ مارس، کارخانه‌های خود در چاتانوگا، تنسی و دیگر مناطقی که کارخانه‌های این شرکت فعالیت دارند، به حالت تعلیق درآورده است. این شرکت همچنین در ۱۷ مارس از تعطیلی فرآیند تولید خود در کشورهای اروپایی از قبیل اسلواکی، پرتغال و اسپانیا خبر داده است.

شرکت دایملر که برند مرسدس بنز را نیز تحت پوشش دارد، اعلام کرد که تولید در کارخانه‌های این شرکت در اروپا تعطیل است.

PSA Group که برندهای پژو، سیتروئن، DS، Opel و Vauxhall از زیرمجموعه‌های آن محسوب می‌شوند، فعالیت کارخانه‌های خود در اروپا را به حالت تعلیق درآورد. کارخانه‌های PSA Group در کشورهای مختلفی از جمله فرانسه، اسپانیا، بریتانیا، لهستان و آلمان نیز تا تاریخ ۲۷ مارس تعطیل بودند و در نهایت شرکت خودروسازی فرانسوی رنو نیز فعالیت ۱۲ کارخانه خود در فرانسه را تا اطلاع ثانوی تعطیل کرده است.

تاثیر کرونا بر اشتغال در خودروسازی

طبق گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، حداقل یک میلیون و ۱۳۸ هزار و ۵۳۶ موقعیت شغلی از مجموع ۲.۶ میلیون شغلی که در اروپا به‌طور مستقیم وابسته به تولید خودرو هستند با شیوع ویروس کرونا و توقف فعالیت کارخانه‌ها، از دست رفته است. بر این اساس شیوع ویروس کرونا موجب شده تا نزدیک به ۲۵۰ هزار خودرو در اروپای مرکزی و شرقی تولید نشود. همچنین از ۳۰ مارس ۲۰۲۰، نزدیک به ۱۳۶ هزار نفر که در منطقه CEE در کارخانه‌های تولیدکننده خودرو مشغول به کار بودند تحت تاثیر بحران کووید- ۱۹ قرار گرفتند. همچنین پیش بینی می‌شود که صنعت خودروسازی در اتحادیه اروپا به دلیل کاهش در صادرات خودرو و قطعات از چین، ۲.۵ میلیون دلار کاهش یابد.

این درحالی است که در ایران فعالان دو صنعت قطعه سازی و خودروسازی کشور به دلیل دارا بودن بیش از ۷۰۰ هزار نفر نیروی شاغل در این دو حوزه، بسیار نگران هستند. معتقدندکوچکترین نقض مسائل بهداشتی می تواند نتیجه معکوس داشته و منجر به یک فاجعه شود و غمِ نان، قاتل جان شود. چنانچه اصول بهداشتی به درستی، رعایت نشوند، تعطیلی مدت دار کارخانه ها و صنایع ایجاد خواهد شد.

فعالان این صنعت تولید پرتیراژ پایدار بعد از کرونا را به تولید کم تیراژ پرخطر در مجاورت کرونا ترجیح می دهند اما با توجه به اینکه مسئولان تصمیمگیر در ستاد مدیریت کنترل، بازگشایی و آغاز فعالیت این دو صنعت البته با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی را از امروز (شنبه) بلامانع دانسته اند، کار در این صنایع آغاز شده و هر دو خودروساز بزرگ کشور قواعد و مقرراتی را برای جلوگیری از شیوع را وضع و بکار گرفته اند.