ماندگارترین موزیک‌های فیلم‌های فارسی(۱)
بخش مهمی از خاطره‌انگیز بودن یک فیلم یا سریال بر دوش موسیقی و یا ترانه‌هایی است که برایش ساخته می‌شود. ما سعی کردیم در اینجا بهترین‌ها بلکه خاطره‌انگیزترین‌ها موسیقی فیلم ها را معرفی کنیم.
دیجی کالا مگ : بخش مهمی از خاطره‌انگیز بودن یک فیلم یا سریال بر دوش موسیقی و یا ترانه‌هایی است که برایش ساخته می‌شود. ترانه یا موسیقی متن به اندازه‌ی فیلم‌نامه و انتخاب بازیگر و دیگر بخش‌های یک فیلم اهمیت دارد، چرا که موسیقی قادر است آنچه فیلم قصد گفتنش را دارد بدون کلام منعکس کند و احساسی را به بیننده منتقل کند که حتی درخشان‌ترین دیالوگ‌ها و بهترین بازیگران در انتقال آن ناتوانند. در اینجا ترانه و موسیقی فیلم‌هایی را نام می‌بریم که در یک رابطه‌ی دوطرفه به یادماندنی و ارزشمند هستند. با قسمت اول این مطلب همرا باشید.
۱. بوی پیراهن یوسف
کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
آهنگساز: مجید انتظامی
محصول : ۱۳۷۴
این فیلم به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و بازی‌های درخشان علی نصیریان و نیکی کریمی به خودی خود جایگاه مهمی در بین آثار پس از جنگ ایران دارد. مجید انتظامی به گفته‌ی خودش برای ساخت این موسیقی شب‌های زیادی را تا صبح بیداری کشید و زمان را از یاد برد.
اولین چیزی که با شنیدن این موسیقی در ذهنمان نقش می‌بندد، سکانس نفسگیر دویدن دایی غفور (با بازی علی نصریان) در کنار اتوبوس‌های اسرایی است که یکی پس از دیگری از کنارش می‌گذشتند و او دوان دوان و افتان و خیزان به شوق دیدن پسرش آن‌ها را همراهی می‌کند. نقش موسیقی در تاثیرگذاری این سکانس غیر قابل وصف است.
۲. روزی روزگاری
کارگردان : امرالله احمدجو
آهنگساز : فرهاد فخرالدینی
محصول: ۱۳۷۰
روزی روزگاری سریالی به کارگردانی امرالله احمدجو بود که سال ۱۳۷۰ از تلویزیون ایران پخش می‌شد. بازیگرانی مانند ژاله علو، خسرو شکیبایی و محمود پاک‌نیت در آن حضور داشتند. داستان درباره‌ی راهزنی بود که پس از جراحت به دست یک خانواده‌ی روستایی پذیرایی شد و بعد از آن تغییرات زیادی در زندگی‌اش رخ داد.
موسیقی فراموش نشدنی این سریال توسط فرهاد فخرالدینی موسیقی‌دان و رهبر ارکستر ملی ایران ساخته شد. فخرالدینی به مدت ۱۱ سال رهبر ارکستر ملی ایران بود. او فرزند محمدعلی فخرالدینی متخلص به «محزون» از شعرای مطرح آذربایجان است.
۳. مادر
کارگردان: علی حاتمی
آهنگساز: ارسلان کامکار
محصول: ۱۳۶۸
فیلم مادر از ساخته‌های زیبا و ماندگار علی حاتمی است که بازیگرانی، چون محمدعلی کشاورز، رقیه چهره آزاد و اکبر عبدی در آن به نقش‌آفرینی پرداختند. فیلم مادر از ابتدا تا انتها غمی نهفته در خود دارد، که موسیقی‌اش بیشتر از هرچیزی آن را منتقل می‌کند.
ارسلان کامکار، عضوی از گروه کامکار‌ها و نوازنده‌ی بربط و ویولون، ساخت موسیقی این فیلم را بر عهده داشت. کامکار برای ساخت این موسیقی شاید بهترین انتخاب بود، چرا که تخصص و تسلط او بر ساز‌های ایرانی و سنتی توانست اثری را خلق کند که داستان غم‌انگیز خداحافظی مادری با فرزندانش را به تاثیرگذارترین شکل ممکن بیان بیان کند.
۴. سفر به چزابه
کارگردان : رسول ملاقلی‌پور
آهنگساز : دکتر پیروز ارجمند
محصول: ۱۳۷۴
سریال سفر به چزابه از ساخته‌های مرحوم رسول ملاقلی‌پور است که بازیگرانی، چون فرهاد اصلانی، عاطفه رضوی وحبیب دهقان‌نسب در آن به نقش‌آفرینی پرداختند. این فیلم داستان گروهی از فیلمسازان را روایت می‌کند که برای تهیه‌ی یک مستند وارد منطقه‌ای جنگی می‌شوند که برایشان یادآور روز‌های جنگ ایران و عراق است.
دکتر پیروز ارجمند، آهنگساز و نوازنده‌ی ساز‌های سنتی، ساخت این موسیقی را بر عهده داشت. استفاده‌ی او از ساز کمانچه به عنوان آلت اصلی موسیقی در این قطعه علاوه بر گوشنواز کردن آن، تاثیر احساسی بالایی هم به آن داده و همخوانی بسیار زیبایی که در کنار تار و نی که از ساز‌های تخصصی خود ایشان هم هست برای شنونده‌ای که فیلم را دیده یادآور صحنه‌های خاطره‌انگیز و البته غم‌انگیز فیلم است.
۵. خانه‌ی سبز
کارگردان: مسعود رسام، بیژن بیرنگ
آهنگساز : بهرام دهقان‌یار
محصول : ۱۳۷۵
خانه‌ی سبز سریالی جذاب و دوست‌داشتنی که در سال ۱۳۷۵ به کارگردانی مسعود رسام و بیژن بیرنگ و با حضور بازیگرانی از جمله خسرو شکیبایی، مهرانه مهین‌ترابی، داریوش اسدزاده و دیگر بازیگران پرشور و حرارت خود برای مدت‌ها مخاطبان زیادی را پای تلویزیون می‌نشاند. داستان حول ساختمانی می‌گشت که تمام ساکنین آن با یکدیگر نسبت فامیلی دارند و در هر قسمت ماجرا‌های جالب کمدی که هرکدام درسی در دل خود داشتند را روایت می‌کرد.
این موسیقی که مربوط به تیتراژ ابتدایی سریال است، با دکلمه‌ی مرحوم شکیبایی و با صدای گرم و تاثیرگذار ایشان شروع می‌شود. در ادامه موسیقی به گونه‌ای پیش می‌رود که کاملا حال و هوای سریال را تعریف می‌کند. صدای کمانچه در میان سازهایی، چون پیانو دقیقا همان فراز و نشیب احساسی فیلم را یادآور می‌شود. محال است با شنیدن آن تصویر پنجره‌ای سبز که هرکدام از ساکنین آن یکی پس از دیگر در قاب آن ظاهر می‌شوند را به خاطر نیاورید.
۶. از کرخه تا راین
کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
آهنگساز : مجید انتظامی
محصول: ۱۳۷۱
فیلمی درام به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا محصول ۱۳۷۱ چند جانباز شیمیایی را به تصویر می‌کشد که پس از جنگ برای درمان به آلمان اعزام می‌شوند و داستان بیشتر حول کاراکتر سعید با بازی علی دهکردی می‌گردد که بینایی‌اش را از دست داده.
مجید انتظامی که قبلا هم نامش در این لیست آمده، همکاری‌های متعددی با ابراهیم حاتمی‌کیا داشته و هربار هم با ساخت موسیقی‌های درخشان افتخارات زیادی برای خود و فیلم به ارمغان آورده است. او برای موسیقی این فیلم در یازدهمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر دیپلم افتخار بهترین موسقی متن را دریافت کرد.
حس آرامش و سکوتی که در این موسیقی وجود دارد، در کنار صدای سوتی که به نرمی گوش را نوازش می‌کند، علاوه بر متمایز ساختن آن از دیگر آثارش به ماندگاری و به یاد ماندنی شدن فیلم هم کمک بسیاری کرد. انتظامی خود در این‌باره می‌گوید: «من با استفاده از سوت بیشتر در آن فیلم می‌خواستم فریاد صلح سر بدهم و، چون موسیقی فیلم صلح‌طلب است به این سمت رفتم.»
۷. قیصر
کارگردان: مسعود کیمیایی
آهنگساز: اسفندیار منفردزاده
محصول: ۱۳۴۸
فیلم قیصر به کارگردانی مسعود کیمیایی و با حضور بازیگران خاطره‌سازی مثل بهروز وثوقی و ناصر ملک‌مطیعی، در سال ۱۳۴۸ ساخته شد. قیصر که یکی از مهم‌ترین و موفق‌ترین فیلم‌های کیمیایی به شمار می‌رود، به لطف روایت سینمایی خود که نمادی از کارگردانی کیمیایی محسوب می‌شود، داستان غیرت و انتقام را به سبک لوتی‌های فراموش شده روایت می‌کند.
اسفندیار منفردزاده برای ساخت این موسیقی از ساز‌های ایرانی به صورت برجسته‌تر و به صورت تلفیقی از موسیقی پاپ استفاده کرد که به فیلم اصالتی وصف‌ناپذیر بخشید. ضرب زورخانه‌ای که در این موسیقی شنیده می‌شود برای هر بیننده و شنونده‌ای تداعی کننده‌ی هویت ایرانی است و یادآور مردانگی و غیرتی که کیمیایی قصد به تصویر کشیدنش را داشت و ملک‌مطیعی به زیبایی آن را بازی کرد.
۸. گوزنها
کارگردان: مسعود کیمیایی
آهنگساز: اسفندیار منفردزاده
محصول: ۱۳۵۳
گوزنها یکی دیگر از آثار به یاد ماندنی کیمیایی است که بازیگران درخشانی، چون بهروز وثوقی و پرویز فنی‌زاده را در خود دارد. این فیلم هم در زمان اکرانش و هم سال‌ها بعد همچنان جزو جنجالی‌ترین فیلم‌های سینمای ایران و البته خود کیمیایی محسوب می‌شد. این فیلم که به طور کل داستان تاریکی دارد، زندگی مردی را روایت می‌کند که زمانی ورزشکار و پهلوان بوده و اکنون به دام اعتیاد گرفتار شده و زندگی و عشق و اعتبارش را یکی پس از دیگری از دست می‌دهد، اما با ملاقات دوستی قدیمی زندگی‌اش دچار تحولات بزرگی می‌شود.
موسیقی فیلم یکی دیگر از شاهکار‌های اسفندیار منفردزاده است که با شنیدنش حتما ترانه‌ی گنجشکک اشی‌مشی را زمزمه خواهید کرد. باز هم استفاده‌ی هوشمندانه‌ی منفردزاده از ساز‌های ایرانی حال و هوای آشنایی به فیلم می‌دهد. اشاره کردیم که فیلم گوزنها به طور کل داستان تاریک و غمباری دارد، که این موسیقی در انتقال این حس سنگ تمام گذاشته است.
۹. شکار
کارگردان: مجید جوانمرد
آهنگساز : بابک بیات
محصول: ۱۳۶۶
شکار فیلمی به کارگردانی مجید جوانمرد و با هنرمندی خسرو شکیبایی و پرویز پرستویی، محصول سال ۱۳۶۶ است. این فیلم که پر از صحنه‌های اکشن و انفجار است، داستان راننده‌ای را روایت می‌کند که باید محموله‌اش را هرچه سریع‌تر به مقصد برساند و در راه درگیر اتفاقات و حوادث ناخواسته‌ای می‌شود.
موسیقی متن بی‌نظیر فیلم شکار یکی از بهترین و زیباترین موسیقی‌های متن فیلم‌های سینمایی ایرانی است که توسط زنده یاد بابک بیات ساخته شد. آثار بابک بیات رنگ و بوی اصالت دارند؛ مانند خودش آرام و متین بر متن فیلم می‌نشینند و دل‌ربایی می‌کنند.
۱۰. ترن
کارگردان : امیر قویدل
آهنگساز : مجید انتظامی
محصول: ۱۳۶۶
ترن به گفته‌ی منتقدان بهترین اثر امیر قویدل و یکی از بهترین فیلم‌ها با موضوع انقلابی است. این فیلم که در سال ۱۳۶۶ ساخته شد، بازیگرانی، چون فرامرز قریبیان، خسرو شکیبایی، عنایت بخشی و جمعی دیگر از بازیگران کاربلد و خوش‌نام دوران را در خود دارد. این فیلم که سال‌های بعد از انقلاب را به تصویر می‌کشد، درباره‌ی قطاری است که سوخت حمل می‌کند و در راه رسیدن به مقصد با فراز و نشیب و حوادث پرهیجانی مواجه می‌شود.
موسیقی باشکوه و حماسی این فیلم کاری دیگر از مجید انتظامی است که در ساخت چنین آثاری تبحر دارد. شاید با شنیدن آن یاد راه‌پیمایی‌های ۲۲ بهمن و جشن‌های مربوط به انقلاب بیوفتید، چرا که برای سال‌ها در چنین مراسم‌هایی از این موسیقی استفاده می‌شد. این موسیقی مورد توجه بسیاری از منتقدان و هنرمندان این حوزه قرار گرفت و بعد‌ها حمید حامی ترانه‌ای هم برای آن خواند. مجید انتظامی برای ساخت این موسیقی نامزد دریافت لوح زرین در ششمین جشنواره‌ی فیلم فجر شد.
نظر کاربران
شاهکارهاي سينماي ايران يادبازيگران از دست رفته بخير
پاسخ ها
از معدود اخبار برترینها که از خواندن و گوش کردن به موسیقی اون لذت بردم
کیف انگلیسی چی پس؟
پاسخ ها
سینمایی شیدا کو پس ؟
هزار دستان یادت رفت.
سپاس از برترینها...بخصوص برای قطعه بینهایت با شکوه و حماسی فیلم سینمایی ترن..و تصور ان روی پرده عریض سینما....
پاسخ ها
صدا و سیما که در خراب کاری در هر زمینه ای تخصص دارد در بازپخش های اخیر این فیلم صدای اذان را به موسیقی فیلم اضافه کرده است که هم اذان و هم موسیقی را بی ارزش کرده است
بجز خانه سبز بقیه عالی و ماندگار
همه موسیقی متن های بابک بیات زیبا بود، خدا بیامرزدشان، البته فرق ایشون با آهنگسازهایی مانند مجید انتظامی اینه که بابک بیات موسیقی رو در خدمت فیلم می‌ساخت، موسیقی فیلم قرمز هم که کار ایشان بود عالی بود ، ولی مجید انتظامی موسیقی اش بر فیلم غلبه داره و بصورتی میسازه که موسیقی خیلی بیشتر از فیلم به یاد میمونه، بیشتر دوست داره کار خودش مطرح باشه تا اینکه در خدمت فیلم باشه
چقدر خانه سبز سریال لوس و بی نمکی بود ولی اونموقع دوست داشتیم ، تمام کارای این دو تا کارگردان همین بود، لوس و بی نمک
یه مشت چرت و پرت فقط به جز گوزنها
علی سنتوری اردوان کامکار هم خوب بود که جا گذاشتین
سفر به چذابه
سریال ابوعلی سینا چی
موسیقی فیلم های طوقی و داش آکل ساخته اسفندیار منفرد زاده ،همچمین مرسدس ساخته مرحوم بابک بیات و سربدادان ساخته استاد فرهاد فخرالدینی نیز می باید در این لیست قرار می گرفت