سرگیجه واکسن دانش‌آموزان؛ بالاخره بزنیم یا نه؟

روزنامه همشهری: در حالی که قرار بود تزریق واکسن با اولویت ۱۷ و ۱۸ ساله‌ها از مهرماه و با واکسن تک‌دوز ویژه کودکان آغاز شود، اما با اعلام ناگهانی خبر واکسیناسیون ۱۲ تا ۱۸ ساله‌ها، مراکز واکسیناسیون و والدین دچار سرگردانی شدند.

در این گزارش می‌خوانیم:

* براساس اعلام وزیر بهداشت و اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا، قرار بود در هفته اول مهر، با ورود واکسن‌های جدید چینی و کوبایی، واکسیناسیون افراد زیر 18سال با اولویت پشت کنکوری‌ها، شروع شود، اما شنبه شب، بهرام‌ عین‌اللهی، وزیر بهداشت در مقابل دوربین تلویزیون قرار گرفت و خبر داد که از یکشنبه (روزگذشته) واکسیناسیون تمام گروه سنی 12تا 18سال آغاز می‌شود؛ خبری که با اطلاعیه مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت که در آن بر ثبت‌نام متولدان یک مهر 82تا یک مهر83 به‌عنوان گروه مجاز ثبت‌نام، تأکید شده بود، مغایرت داشت.

* اعلام زودهنگام وزیر بهداشت برای واکسیناسیون این گروه سنی، در شرایطی است که قبلا مسئولان همین وزارتخانه از جمله معاون بهداشت، دبیر کل جمعیت هلال‌احمر و حتی مسئولان آموزش‌و‌پرورش از واردات 10میلیون دوز واکسن تک‌دوز سینوفارم ویژه کودکان تا مهر‌ماه، خبر داده بودند. با تصمیم زودهنگام وزارت بهداشت برای واکسیناسیون کودکان و نوجوانان، حالا ابهامات زیادی درباره ماجرای تزریق واکسن به این گروه سنی مطرح می‌شود؛ از یک سو خانواده‌ها دچار سردرگمی شده‌اند و با پاسخ مبهم مراکز مواجهند و از سوی دیگر، تکلیف واکسن تزریقی به کودکان با توجه به وارد نشدن محموله جدید واکسن ویژه این گروه سنی، مشخص نیست.

* همه اینها در شرایطی است که در روزهای گذشته، وزارت آموزش‌و‌پرورش اعلام کرد که برای تزریق واکسن به دانش‌آموزان، مکان خاصی درنظر گرفته می‌شود تا آنها معطل صف نشوند، اما حالا به تأکید وزیر بهداشت، این افراد هم در همان مراکز تجمیعی بزرگسالان، واکسن دریافت می‌کنند. از صبح دیروز، تعدادی از مراکز واکسیناسیون با مشکل جدیدی مواجه شده‌اند؛ مراجعه بالای والدین برای واکسیناسیون فرزندانشان که اغلب هم دست خالی بر می‌گردند، درحالی‌که در سامانه سلامت وزارت بهداشت هم ثبت‌نام کرده‌اند.

* متصدیان این مراکز تأکید می‌کنند که هنوز به آنها ابلاغیه‌ای داده نشده. در جای دیگری از شهر اما مراکز، حتی بدون ثبت‌نام اقدام به واکسیناسیون می‌کنند و همین ماجرا، خانواده‌ها را سرگردان از یک مرکز به مرکز دیگر، کشانده است. اعلام خبر وزیر بهداشت، دیروز موضوع توییت المیرا شریفی‌مقدم، مجری شبکه خبر شد؛ او در این توییت نوشت که وزیر بهداشت در اعلام خبر واکسیناسیون کودکان، اشتباه کرده و فعلا تنها دانش‌آموزان سال آخر دبیرستان در سامانه واکسیناسیون کرونا می‌توانند ثبت‌نام کنند و کسی به مراکز مراجعه نکند.

700هزار دانش‌آموز پشت ‌کنکوری واکسینه می‌شوند

* علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد که جمعیت پشت‌کنکوری به‌عنوان اولویت تزریق واکسن، ۷۰۰هزار نفرند که قرار بود واکسیناسیون آنها از ابتدای مهر با ورود ۱۲میلیون واکسن چینی سینوفارم و واکسن کوبایی سوبرانای ۲آغاز شود اما با باز شدن اولویت سنی این گروه، از صبح دیروز تزریق واکسن ۱۷تا ۱۸ساله‌ها به‌صورت رسمی آغاز شد، بدون اینکه خبری از محموله واکسن تک‌دوزی شود.

* حالا به‌نظر می‌رسد که این گروه سنی قرار است با یک دوز سینوفارم بزرگسالان واکسینه شوند. از دیگر سو، یکی از مسئولان گمرک که نخواست نامش در گزارش بیاید، می‌گوید که فعلا خبری از واکسن تک‌دوز سینوفارم نیست. به‌گفته او، گمرک تاکنون واکسن متفاوتی از سینوفارم وارد کشور نکرده و تمام واکسن‌های وارداتی همان تولید پکن و تعداد محدودی هم از امارات بوده که پلتفرم هر دو واکسن یکی است. البته سیدحیدر محمدی،مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو هم این مسئله را تأیید می‌کند و به همشهری می‌گوید: «تفاوتی بین واکسن سینوفارم سنین بالا و زیر ۱۸سال وجود ندارد.

* واکسن قابل‌استفاده برای سنین زیر ۱۸سال موجود است و اگر کمیته ملی واکسن ایران مجوز دهد، واکسیناسیون انجام خواهد شد.» براساس اعلام برخی کارشناسان، وزارت بهداشت گروه سنی تعیین‌شده را در گروه بزرگسالان درنظر گرفته است. بنابراین در ابتدا یک دوز واکسن و درصورت صلاحدید دوز دوم را هم یک‌ماه آینده برای آنها تزریق خواهد کرد. این موضوع را البته وزیر بهداشت هم در بخشی از صبحت‌های خود اعلام کرده بود، زمانی که گفت:«برای بازگشایی مدارس لازم است هر دو دز واکسن تزریق شود.» حالا شنیده می‌شود که قرار است واکسیناسیون کودکان ۱۲تا ۱۸سال با یکی از دوزهای سینوفارم بزرگسالان انجام شود و احتمالا برای کودکان زیر ۱۲سال، واکسن دیگری غیر از سینوفارم وارد شود؛ البته مذاکرات در این زمینه ادامه دارد و درصورت عقد قرارداد و ورود این واکسن به کشور، دانش‌آموزان دبستانی و پیش‌دبستانی ۶تا ۱۲سال واکسینه می‌شوند.

سردرگمی والدین در مراکز واکسیناسیون

* گزارش میدانی از مراکز واکسیناسیون حکایت از تزریق نکردن واکسن به گروه سنی اعلام شده از سوی وزیر بهداشت داشت. یکی از این مراکز، مرکز واکسیناسیون «سازمان برنامه جنوبی» بود که به‌گفته یکی از کارشناسان آن، امکان ثبت کد ملی زیر 18ساله‌ها از سوی وزارت بهداشت برای آنها فراهم نشده است. مقابل این مرکز چند نوجوان کارت ملی به‌دست در تلاش برای ورود به سالن تزریق بودند اما با اینکه در گروه واکسیناسیون قرار می‌گرفتند به آنها واکسن نزدند.

* کارشناس این مرکز دراین بار می‌گوید: « از صبح دیروز افراد زیادی برای تزریق واکسن زیر 18سال مراجعه کردند اما هنوز ابلاغیه‌ای برای تزریق واکسن به این افراد به ما داده نشده است. آنطور که گفته می‌شود تزریق واکسن برای این گروه سنی همان سینوفارمی است که برای بزرگسالان انجام می‌شود.» در مرکز واکسیناسیون اورژانس «شهید ستاری» هم براساس اطلاعیه‌هایی که به در و دیوار ساختمان چسبیده شده، تزریق برای 17و 18ساله‌ها به شرط ثبت‌نام در سامانه سلامت و پیامک انجام می‌شود. چند نفری برای تزریق واکسن مراجعه کرده و منتظر رسیدن نوبت‌شان بودند. در آن سوی خیابان اما در مرکز واکسیناسیون خودرویی، برای این گروه سنی، تزریق واکسن انجام نمی‌شد؛ حتی برای آنها که در سامانه ثبت‌نام کرده و پیامکی برای آنها فرستاده شده بود. کارشناسی که در ابتدای ورودی این مرکز کارت ملی‌ها را بررسی‌‌ می‌کند، می‌گوید:« «فعلا تزریق واکسن برای زیر 18سال نداریم، این افراد یکی،‌دو روز دیگر مراجعه کنند.»

* دو مرکز واکسیناسیون در غرب تهران اما متولدان 82 و 83اعلام شده از سوی سامانه سلامت را حتی بدون پیامک هم پذیرش می‌کرد. به‌گفته یکی از مسئولان این مرکز، گروه سنی این افراد اعلام شده و منعی برای واکسیناسیون ندارند؛« همانطور که گروه‌های سنی بالاتر را بدون ثبت‌نام و پیامک واکسن می‌زنیم، زیر 18ساله‌ها را هم پذیرش می‌کنیم.» او در پاسخ به این سؤال که آیا تزریق کودکان در شرایط متفاوت از بزرگسالان انجام می‌شود؟ توضیح می‌دهد:«شرایط برای این گروه با سایر گروه‌ها یکسان است، البته نسبت به روزهای قبل، مراکز واکسیناسیون خیلی شلوغ نیست و صف‌ها طولانی نمی‌شود. تمام افرادی که امروز برای تزریق واکسن زیر 18سال به ما مراجعه کردند، شاید بیشتر از 5دقیقه هم معطل نشدند به همین دلیل نیازی به جدا کردن این گروه نیست.»

* در مرکز تجمیعی واکسیناسیون کردستان اما شرایط دیگری حاکم است؛ نه زیر ۱۸ساله‌ها پذیرش می‌شوند و نه اطلاعاتی که به مردم می‌دهند مشابه اطلاعات دیگر مراکز واکسیناسیون است. یکی از مسئولان این مرکز در پاسخ به سؤال والدین مبنی بر پذیرش کودکان برای تزریق واکسن می‌گوید:« واکسنی که برای کودکان درنظر گرفته شده متفاوت از واکسن‌های موجود است که با توزیع آن واکسیناسیون این گروه سنی آغاز می‌شود.» او در پاسخ به این سؤال که دیگر مراکز با همین سینوفارم واکسیناسیون کودکان را آغاز کرده‌اند، می‌گوید: «ما هنوز هیچ دستورالعملی دریافت نکرده‌ایم.» در مرکز خودرویی جنوب تهران هم به‌ گفته یکی از مسئولان، واکسیناسیون کودکان از دوشنبه آغاز می‌شود.

* او می‌گوید: «با توجه به اینکه فعالیت این مرکز، شبانه‌روزی است ما از همان ساعات انتشار خبر مراجعات زیادی داشتیم و مردم برای تزریق واکسن به فرزندانشان مراجعه کردند اما از سوی وزارت بهداشت نامه‌ای به ما نرسیده بود که می‌توانیم زیر ۱۸ساله‌ها را با همین سینوفارم بزرگسالان واکسینه کنیم. به همین دلیل آنها را پذیرش نکردیم.» به‌گفته او، با پیگیری‌های انجام‌شده و تأیید تزریق یک دوز از سینوفارم موجود، قرار است از امروز (دوشنبه) برای متولدان اول مهر ۱۳۸۲ تا اول مهر ۱۳۸۳ واکسن تزریق شود. به‌ گفته این مسئول در این مرکز هم نیازی به ارائه پیامک نیست و تمام مراجعه‌کنندگان که اولویت سنی آنها اعلام شده مانند دیگر گروه‌های سنی واکسینه می‌شوند.

پلتفرم واکسن‌های دو گروه تفاوتی ندارد

* در میان واکسن‌های تولید داخل، واکسن نورا که مشابه واکسن‌هایی نوترکیب ازجمله کوبایی، رازی و نوواکس آمریکاست هم در آغاز کارآزمایی بالینی فاز دو توصیه تزریق برای کودکان زیر 18سال را دارد و قرار است اواسط این هفته با دریافت کد اخلاق از وزارت بهداشت کارآزمایی بالینی فاز یک این واکسن برای کودکان را آغاز کند. هر چند که به تأکید جعفر امانی، سرپرست پروژه واکسن نورا پلتفرم واکسن‌های اختصاص یافته به کودکان و بزرگسالان در هیچ‌یک از واکسن‌های مورد استفاده در دنیا متفاوت نیست و تنها تفاوت موجود در تعداد تزریق دوزهاست.

* امانی درباره ابهامات تزریق واکسن بزرگسالان به کودکان، توضیح می‌دهد:« پلتفرم سینوفارم برای تزریق به 2جامعه هدف یعنی بزرگسالان و کودکان، هیچ تفاوتی ندارد. تنها تفاوت در این است که برای افراد زیر 18سال یک دوز تزریق می‌شود و برای بزرگسالان دو دوز.» براساس اعلام این مسئول، واکسن نورا تا چند روز آینده فاز دوم کارآزمایی بالینی را برای بزرگسالان پشت سر می‌گذارد و با دریافت مجوز مصرف اضطراری، در فاز3وارد تزریق عمومی می‌شود.

* در این میان محمدحسن قوسیان مقدم، دبیرکل جمعیت هلال احمر ایران که پیش از این خبر واردات واکسن ویژه کودکان در مهر‌ماه را داده بود،می‌گوید که احتمالا وزارت بهداشت، کلاس دوازدهمی‌ها را جزو بزرگسالان درنظر گرفته و به آنها سینوفارم تزریق می‌کند. بنابراین دوز دوم هم شامل‌شان می‌شود. به‌گفته او، واکسن‌های وعده داده شده هم در مهر‌ماه برای گروه سنی زیر ۱۸سال وارد می‌شود که تک دوز است و تنها یک‌بار تزریق می‌شود.

* قوسیان میزان واردات این واکسن‌ها که برای تزریق به گروه سنی ۱۲تا ۱۸سال درنظر گرفته شده را ۱۲میلیون دوز عنوان می‌کند. او درباره موضوعاتی که درباره واکسن سینوفارم چینی و اماراتی مطرح می‌شود هم توضیح می‌دهد:«شنیده می‌شود برخی سینوفارم تولید شده ووهان را کم‌کیفیت‌تر از نوع چینی یا اماراتی آن عنوان می‌کنند. اما آیا در واردات واکسن آسترازنکا به کشور از نقاط مختلف جهان و خط تولید‌های گوناگون تفاوتی وجود دارد که درباره سینوفارم چنین مسئله‌ای را عنوان می‌کنند؟ تمام محموله‌های وارداتی از سوی هلال احمر سینوفارم چین بوده و برای کودکان هم از همین واکسن اما به‌صورت تک دوز وارد خواهیم کرد.» این مسئول همچنین از واردات محموله ۵میلیون دوزی جدید در انتهای این هفته خبر می‌دهد.