پاسخ پزشکان به سوالات رایج مردم

چگونه ید بدنم را افزایش دهم؟!

دختری ۳۱ ساله هستم. در خانواده‌مان سابقه كم‌كاری تیروئید وجود دارد. چگونه می‌توانم ید بدنم را افزایش دهم تا احتمال ابتلا به این بیماری را كاهش دهم؟

دكتر سعید كلباسی، فوق‌تخصص غدد و متابولیسم، فلوشیپ دیابت:


در گذشته كمبود ید عامل مخفی گواتر و كم‌كاری تیروئید بود اما امروزه با ید‌دار شدن نمك، این كمبود تقریبا برطرف شده است. البته شما می‌دانید كه ید فقط در غذاهای دریایی مثل ماهی یا میگو وجود دارد بنابراین در مناطقی كه از دریا دور هستند و غذای دریایی نمی‌خورند، كمبود آن بیشتر دیده می‌شود. پس بهتر است علاوه بر مصرف نمك یددار، یك یا دو بار در هفته از غذاهای دریایی مثل ماهی نیز استفاده كنید.

چرا اشک چشمانم کم شده است؟

خانمی ۲۵ ساله هستم. شش ماه پیش به تشخیص پزشك عمل لیزیك انجام دادم اما ۵۰ درصد بینایی چشم چپم هنوز به دست نیامده و اشك چشمانم بسیار كم شده است طوری كه باز كردن پلك‌هایم هنگام صبح با اینكه شب قبل از اشك مصنوعی استفاده می‌كنم بسیار برایم آزاردهنده است؛ چاره چیست؟

دكتر محمدرضا فلاح‌تفتی، جراح و فوق‌تخصص چشم:

شما باید حتما از نزدیك معاینه شوید. اگر میزان اشك كم باشد معمولا روی دید هم تاثیر می‌گذارد. درواقع اشك باید یك لایه شفاف روی قرنیه ایجاد كند تا مثل یك آینه تمیز، دید را تامین كند اما وقتی مقدار اشك كم می‌شود پراكندگی یكنواخت اشك روی قرنیه صورت نمی‌گیرد و كاهش دید و تاری ایجاد می‌شود بنابراین پس از معاینه در صورت نیاز باید از اشك مصنوعی استفاده كنید. اشك‌های مصنوعی نیز انواع مختلفی دارند كه هر یك برحسب شرایط خاصی تجویز می‌شوند.

گاهی اوقات هم ممكن است احتیاج به مداخلات دیگری باشد؛ برای مثال اگر مقدار اشك خیلی كم باشد مجبور می‌شویم مجاری خارج كننده اشك از چشم را ببندیم تا همان اشك كم موجود در چشم تجمع پیدا كند. همچنین ممكن است فرد به داروهای خاصی احتیاج داشته باشد كه همه این موارد پس از معاینه مشخص می‌شوند.

درمان قطعی برای آسم وجود دارد؟

مدت ۲۰ سال است كه آسم دارم و داروهای زیادی مصرف می‌كنم. آیا این بیماری درمان قطعی دارد؟

دكتر بهروز نیك‌بین مقدم، فوق‌تخصص ایمونولوژی، استاد دانشگاه علوم‌پزشكی تهران:


هنوز متاسفانه به صورت قاطع نمی‌توان گفت درمان قطعی برای این بیماری یافت شده است اما به هر حال آسم را می‌توان تا حدودی كنترل كرد. درمان‌های جدیدی هم برای كنترل آسم مطرح شده‌اند كه با مراجعه به متخصصان آسم و آلرژی می‌توانید از آنها بهره‌گیرید.

علت این درد عجیب چیست؟!

دختری ۲۰ ساله هستم. مدتی است در ناحیه كتف، شانه، قفسه سینه و دست‌هایم درد دارم. هنگام خواب نیز درد قسمت قفسه سینه‌ام بیشتر می‌شود. این دردها نشانه چیست و باید چه‌كار كنم؟

دكتر حسین فائزی‌پور، متخصص ارتوپدی، فوق‌تخصص جراحی زانو و جراحی تومور:

وقتی كسی درد در قفسه سینه دارد ما ترجیح می‌دهیم ابتدا توسط متخصص قلب معاینه شود و یك نوار قلب بگیرد تا معلوم شود مشكل قلبی دارد یا خیر. بعد از آن هم باید بررسی‌های دیگر انجام شود. شاید این دردها به علت نرمی استخوان باشد و شاید تغذیه خوبی نداشته باشید. برای این منظور باید آزمایش كلسیم، فسفر، ویتامین D و. . . بدهید تا ببینیم میزان این مواد در بدن‌تان طبیعی است یا خیر.

با کم‌کاری کلیه‌ها چه کنم؟

مردی ۳۴ ساله هستم. سال پیش آزمایش دادم و مشخص شد دفع پروتئین دارم. دكتر گفت كلیه‌هایم ۲۰ تا ۳۰ درصد كم‌كار شده‌اند. بعد از آن از كلیه‌ام نمونه بافت گرفته شد و گفتند IGA نفروپاتی دارم. در زمان نمونه‌گیری میزان دفع پروتئینم ۱۱۴۰ و كراتینین خونم ۵/۱ بود. چربی و كلسترولم هم کمی بالا بود. بعضی پزشكان می‌گویند علت كم‌كار شدن كلیه‌هایم بی‌اهمیتی نسبت به سرماخوردگی عفونی در سال‌های گذشته بوده است. ۱۳ماه از داروی كورتون‌دار ۶۰ میل استفاده كردم و الان یک ماه است آن را قطع كرده‌ام و از امگا۳ و آتورماستاتین و والتارزان استفاده می‌كنم. فشار خونم هم مناسب است و دیابت ندارم. در ضمن داخل محیط پتروشیمی كار می‌كنم. آیا حضور در این محیط برایم مضر است؟

دكتر محبوب لسان پزشكی، فوق‌تخصص نفرولوژی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران:

IGA نفروپاتی جزء بیماری‌های ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻮﻧﻔﺮﯾـﺖ است؛ یعنی گلومرول‌های كلیه (فیلترهای‌ كوچك‌ و گرد كلیه‌ها) را درگیر می‌كند و در درصدی از موارد ممكن است منجر به نارسایی كلیه شود. در مورد شما نیز احتمالا این اتفاق افتاده است منتهی ذكر نكرده‌اید كه دقیقا از چه زمانی بیماری را داشته‌اید. به عبارتی در زمان بیوپسی، بیماری‌تان مشخص شده است اما ممكن است شروع آن خیلی قبل‌تر از اینها بوده باشد.

به هر حال درمورد IGA نفروپاتی نكات زیادی وجود دارد و اینكه چه درمانی صددرصد جواب می‌دهد در بیماران مختلف، متفاوت است؛ یعنی درصدی از بیماران ممكن است به این درمان‌ها پاسخ مناسب بدهند و بعضی دیگر از آنها جواب نگیرند. در بیوپسی علاوه بر اینكه باید مشخص شود ضایعه گلومرولی IGA نفروپاتی است یا خیر، وضعیت تومورها، بافت و اختلالات كلیه، درصد درگیری كلیه‌ها، وجود بیماری‌های دیگر و. . . نیز باید بررسی شود كه اینها جزء نكات تخصصی هستند و ممكن است برای شما كاملا قابل درك نباشند اما پزشكی كه بیوپسی انجام داده است دقیقا متوجه است كه چه كاری باید برای‌تان انجام دهد.


در رابطه با محیط كارتان هم باید توضیح دهید آیا به‌طور مستقیم با سموم خاصی در ارتباط هستید یا خیر زیرا ارتباط داشتن با سموم به‌طور تئوریك ممكن است برای كلیه مشكل‌زا باشد اما اینكه دقیقا یك سم خاص حتما باعث IGA نفروپاتی شود، مشخص نیست بنابراین اگر سوال‌تان كلی است توصیه می‌شود تا حد امكان از تماس با سموم خودداری كنید و تحت نظر پزشك باشید و درمان‌ها را ادامه دهید. درمان IGA نفروپاتی معمولا غیر اختصاصی است و برای درصدی از بیماران موفقیت‌آمیز است كه امیدوارم شما نیز جزو آنها باشید.

روش تشخیص زگیل تناسلی چیست؟

در گذشته مطلبی در مورد زگیل تناسلی یا HPV خوانده بودم. سوالم این است كه برای تشخیص این زگیل چه آزمایشی باید انجام شود؟

دكتر ژانت سروش ، متخصص بیماری‌های عفونی و تب‌دار:

برای تشخیص این بیماری آزمایش خون وجود ندارد اما آزمایش ویروس‌شناسی را می‌توان از روی ضایعه انجام داد. برای این منظور باید از ضایعه نمونه‌برداری و بیوپسی سوزنی صورت گیرد یا اینكه كل ضایعه برداشته شده و به آزمایشگاه فرستاده شود. سپس رنگ‌آمیزی اختصاصی و تست‌های ویروس‌شناسی روی آن انجام می‌شود و به این ترتیب HPV و نوع سروتیپ آن مشخص می‌شود.

با کیست مویی چه باید کرد؟

دختری ۲۸ ساله هستم. مدت دو سال است كه در ناحیه پایین كمرم برجستگی دردناك فولیكولیت‌مانندی ایجاد شده است كه هنگام نشستن بسیار آزارم می‌دهد. پزشكم معتقد است كه فقط با جراحی می‌توانم آن را درمان كنم. آیا واقعا نیاز به جراحی دارم؟!

دكتر خلیل صداقت‌پیشه، متخصص پوست و مو:

كیست مویی یك ضایعه ژنتیك است كه ممكن است فرد از موقع تولد یا حتی دوران جنینی آن را همراه داشته باشد. درواقع ممكن است در روند تشكیل مو، ناخن، استخوان و هر عضو دیگری اختلال ایجاد شود و رشد آن به صورت متفاوتی صورت گیرد. در مورد مو نیز رشد غیر عادی آن ممكن است باعث ایجاد كیست شود.

شاید این كیست سال‌ها در بدن وجود داشته باشد اما به علت اینكه جلوی دید نیست، فرد متوجه آن نشود و اصلا مشكلی هم ایجاد نكند. گاهی در بعضی نواحی بدن مثل ناحیه پایین ستون فقرات، تجمع و كیستی از مو ایجاد می‌شود كه به ناحیه بیرون سر باز می‌كند و نشستن و برخاستن را برای بیمار دشوار می‌سازد.

در این صورت، فرد باید حتما در اتاق عمل و زیر بیهوشی جراحی شود چون معمولا منطقه این كیست خیلی وسیع است و تا قسمت‌های خیلی عمقی گسترش پیدا می‌كند. گاهی اوقات می‌بینیم بعضی پزشكان غیر متخصص به صورت سرپایی این جراحی را انجام می‌دهند اما چون در حالت سرپایی نمی‌توان كیست را كاملا تخلیه كرد، مشكل بیمار پس از مدتی عود می‌كند. درمقابل، كیست‌هایی كه در سایر نواحی پوست هستند معمولا راحت‌تر درمان می‌شوند و شاید هر پزشك متخصصی بتواند آنها را جراحی كند.

چرا دستم می‌لرزد؟!

دستانم همیشه لرزش شدید دارند. علت آن چیست؟

دكتر رویا ابوالفضلی، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب:


ترمور یا لرزش می‌تواند در زمان فعالیت یا استراحت یا در یك وضعیت خاص در اندام‌ها یا فك ظاهر شود كه می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. ترمورهای در حال فعالیت را می‌توان به ترمور فامیلیال (لرزش‌های ارثی)، سنایل ترمور (لرزش در سنین بالا) و اسنشیال ترمور (لرزش در افراد جوان و سایر سنین) تقسیم كرد. بیماری‌های مخچه هم می‌توانند عاملی برای ترمورهای در حال فعالیت باشند. ترمور در حال استراحت نیز عمدتا در بیماری پاركینسون یا بیماری‌هایی كه علائم پاركینسونیسم ایجاد می‌كنند، دیده می‌شود.

چرا نفسم می‌گیرد؟!

خانمی ۴۶ ساله هستم و مشكل تنفسی دارم. هرزمان كه شروع به فعالیت بدنی می‌كنم تنگی نفس می‌گیرم و حتی نمی‌توانم سرفه كنم. مشكل از كجا می‌تواند باشد؟

دكتر حمید سهراب‌پور، فوق تخصص بیماری‌های ریوی:

تنگی نفس هم می‌تواند از مشكلات ریوی باشد و هم می‌تواند به مشكلات قلبی ربط داشته باشد بنابراین شما باید حتما به‌طور كامل از لحاظ ریوی و قلبی معاینه شوید تا علت تنگی نفس‌تان مشخص شود.

با بچه پرخاشگر چه‌کار کنم؟

پسر ۲ ساله‌اى دارم كه بسیار پرخاشگر است به خصوص مواقعى كه ‌مهمان داریم. چگونه باید با او رفتار كنم؟

دكتر كتایون خوشابی، روانپزشک کودک:

بسیاری از كودكان از حدود ۱۵ ماهگی تا سه‌سال‌و نیم ممكن است پرخاشگری داشته باشند. در این زمینه روش برخورد شما و همسرتان با رفتارهای پرخاشگرانه كودك بسیار مهم است. همچنین هماهنگی بین شما و اطرافیان‌تان مثل مادربزرگ‌ها، پدربزرگ‌ها و. . . بسیار كمك‌كننده است. به عبارتی وقتی كودك رفتارهای پرخاشگرانه نشان می‌دهد واكنش‌های همه افراد نزدیك به او باید یكی باشد. گاهی اوقات دیده می‌شود كه پدر یك واكنشی نشان دهد و مادر طور دیگری برخورد می‌كند یا حتی ممكن است پدربزرگ لبخند بزند و مادربزرگ چیزی به رویش نیاورد.

كودك در این گونه مواقع گیج می‌شود كه چطور ممكن است یك رفتار واكنش‌های مختلفی را ایجاد كند بنابراین متوجه نمی‌شود كه رفتارش نامطلوب و غلط است. برخورد شما باید به گونه‌ای باشد كه كودك متوجه شود این رفتار در سطح خانواده به هیچ‌وجه قابل قبول نیست. شما می‌توانید با استفاده از كلام‌تان، رفتار غلط كودك را به او یادآوری كنید یا برای مثال اگر در آغوش‌تان است و پرخاشگری می‌كند او را بلافاصله زمین بگذارید و گوشزد كنید كه خیلی كار بدی كرده است؛ سپس حدود نیم‌ساعت به او بی‌توجهی كنید. البته هیچ‌وقت نباید از عبارت‌هایی مثل «دوستت ندارم» و «باهات قهر هستم» استفاده كنید.


در مكان‌های عمومی و ‌مهمانی‌ها معمولا كودكان متوجه می‌شوند كه پدر و مادر قدرت زیادی ندارند بنابراین چون كنترل والدین كمتر می‌شود كودك یاد می‌گیرد هر كاری دلش بخواهد می‌تواند انجام دهد. پس اگر فرزندتان در مكان‌های عمومی یا در ‌مهمانی‌ها پرخاشگری نشان داد، او را صدا كنید و به او بگویید اگر بار دیگر این كار را انجام دهد محل را ترك خواهید كرد.

البته با توجه به سنین كودكان باید تحمل آنها را هم برای حضور در مكان‌های عمومی و ‌مهمانی‌ها در نظر بگیرید. هرچه در سنین نوپایی كودكان، برای مدت كوتاه‌تر در ‌مهمانی‌ها ظاهر شوید كنترل رفتارشان راحت‌تر خواهد بود. در ‌مهمانی‌های طولانی معمولا كودك خسته، خواب‌آلود و گرسنه می‌شود و ممكن است رفتارهای پرخاشگرانه‌اش افزایش پیدا كند.

میل جنسی چطور کنترل می‌شود؟

پسری ۱۷ ساله هستم. قوای جنسی‌ام خیلی زیاد است. حتی وقتی حواس خودم را پرت می‌كنم، مجبور می‌شوم كارهای نابهنجار انجام دهم. باید چه‌كار كنم؟

دكتر فاطمه رنجبر، متخصص اعصاب و روان، روانپزشك كودك و نوجوان:

افزایش میل جنسی دلایل متفاوت و زیادی دارد. این حالت می‌تواند در حد طبیعی یا اینكه در قالب بیماری‌های جسمی و روانپزشكی باشد بنابراین تشخیص نوع و علت آن بسیار مهم است. اگر این حالت مربوط به بیماری خاصی باشد باید در مرحله اول آن بیماری را درمان كرد. گاهی اوقات نیز افراد در سن بلوغ به دلیل اینكه یك مقدار آگاهی جنسی پیدا می‌كنند دچار این رفتارها می‌شوند. البته این حالت طبیعی است و معمولا سیر آن با افزایش سن كم می‌شود.

با این حال اگر این حس خیلی زیاد باشد می‌توان با دارودرمانی یا رفتاردرمانی آن را متعادل كرد. همان‌طور كه در بالا ذكر شد گاهی اوقات این مسئله می‌تواند در اثر بیماری‌های روانپزشكی و اختلالات خلقی مثل وسواس اتفاق بیفتد. در این صورت، میل جنسی نوعی وسواس است و لذت جنسی محسوب نمی‌شود. این وضعیت در نوجوانان خیلی شایع است و نیاز به درمان دارد.