با متفاوت‌ترین کشیش‌های سینما آشنا شوید

روزنامه بانی فیلم: در فیلم جدید مارتین اسکورسیزی یعنی «سکوت» یک جفت کشیش یسوعی راهی ماموریتی مخفی در ژاپن قرن هفدهم می شوند. آن ها به گروهی خاص از کشیش های پرده نقره‌ای می پیوندند که هرگز از یک نبرد فرار نکردند.

به نقل از گاردین، با وجود تمام تقوا و تفکر درونی فیلم جدید مارتین اسکورسیزی یعنی «سکوت»، عناصر قابل توجهی از ماجراجویی هم در آن دیده می‌شود: یسوعی‌های پرتغالی قرن هفدهمی مخفیانه وارد ژاپن یعنی جایی که دین آن ها ممنوع است می شوند و به جستجوی رهبر گمشده شان می پردازند. مسافران کمال گرای ما (اندرو گارفیلد و آدام درایور) با آب و هوای خطرناک، خیانت، زندان و شکنجه فیزیکی مواجه می‌شوند. به نسبت به فیلمی درباره یک سفر عرفانی، «سکوت» مسلما به اندازه کافی اکشن در خود دارد.

فیلم های زیادی هستند که در آن ها یک پدر یا کشیش در آن به عنوان وسیله ای برای به وجود آوردن یک وضعیت فراطبیعی وحشتناک کشته می شود. چیزی که «سکوت» را از آن ها جدا می کند این است که این مردان متعهد، قهرمان هستند. مردان مذهبی به ندرت در سینمای ماجراجویانه شخصیت های اصلی هستند، اما چند فیلمی وجود دارند که می توان نام آن ها را به لیست ژانر کشیش های در خطر اضافه کرد.

«ردای سیاه» محصول سال ۱۹۹۱

در حالیکه یسوعی های پرتغالی در ژاپن تقلا می کردند، یسوعی‌های فرانسوی هم در شرق کانادا وضعیت سخت مشابهی داشتند. اقتباس مثال زدنی بروس برسفورد از رمان «ردای سیاه» برایان مور اتحادی سخت بین مستعمره نشین های اولیه و مردم آلگونکویان را به تصویر می کشد. کشیشی جوان (لوتر بلوتو) مسیر خود را از منطقه ای در کبک به سمت جایی حتی دورافتاده تر در میان قبایل هوران پیدا می‌کند.

در ابتدا سوء تفاهم های فرهنگی به وجود می آید، اما وقتی یک رابطه رمانتیک رو به رشد بین همراه غیرکشیش بلوتو و یک زن جوان آلگونکویان شکل می‌گیرد، این سوء تفاهم ها کنار گذاشته می شوند. دلیل دیگرش هم این است که همه می خواهند از شر قبیله ایروکوآ که دل خوشی از یسوعی ها ندارد راحت شوند.

فیلم برسفورد از نظر قبول کردن دیگر سیستم های باوری به نسبت ترقی خواه است، اما از نشان دادن تصاویر جادویی و برفی کشیش تنها و درمانده ما در طبیعت وحشی هم دوری نمی کند.

«ماموریت» محصول سال ۱۹۸۶

داستان یسوعی ساخته رولند حافی ۱۰۰ سال بعد از «سکوت» به وقوع می پیوندد، اما ممکن است از نظر بصری از تمام دیگر فیلم های این چنین نفس گیرتر باشد. جرمی آیرونز یسوعی اسپانیایی است که امیدوار است بتواند مذهبش را به قبایل آمریکای لاتین منتقل کند. در ابتدا دست رد به سینه او می زنند اما با گذر زمان، کاتولیسیسم او محبوب می شود. یک برده دار سابق توبه کار با بازی رابرت دنیرو درست موقع «تفاهم مادرید» سال ۱۷۵۰ به او ملحق می شود که باعث می شود مرزهای بین امپراتوری های اروپایی هم قدرت بگیرد.

بعد ناگهان ماموریت آیرونز تحت حکومت پرتغال قرار می گیرد که به این معنی است که ممکن است دوست های قبیله ای اوبه دست تاجران برده بیفتند. (بزرگان یسوعی انتخابی بین بد و بدتر می کنند چون اگر چند ماموریت این چنینی را کنار نمی گذاشتند، کل محفل شان به خطر می افتاد). مرد مقدسی مثل آیرونز در چنین موقعیتی چه کار باید بکند؟ خب البته که باید مقاومت کند. خوشبختانه، او «گاو خشمگین» را در تیمش داشت.

«جن گیر» ۱۹۷۳

این فیلم را نمی توان به طور سنتی در ژانر وحشت طبقه بندی کرد. از نظر ژانر کشیش در خطر هم می توان گفت که از صحنه اول این شاهکار ویلیام فریدکین نمی توان چیز بهتری پیدا کرد. در این صحنه، شخصیت پدر مرین با بازی مکس فون سیدو در بازارها و محل های حفاری در عراق به جستجوی چیزی می پردازد.

می توان گفت او حاضر است خودش را برای هدفی شرافتمندانه قربانی کند (فقط ببینید چطور عرق می ریزد) و همانطور که او زیر خورشید سوزان به مجسمه ای ترسناک زل می زند، آدم می داند که کار به جاهای باریک خواهد کشید. البته حتی او هم نمی تواند مقابل قدرت شیطانی دختر کوچک داستان ایستادگی کند.

«رنج و خلسه» محصول سال ۱۹۶۵

بعضی مواقع یک کشیش معمولی قهرمان داستان نیست، بلکه خود پدر مقدس قهرمان است. پاپ های سینماتیک زیادی داریم، اما رکس هریسون نخستین پاپ باحال سینما بود.

داستان کارول رید درباره نقاشی کلیسای سیستین بسیار مثال زدنی است. میکل آنژ (چارلتون هستون) که کامل کردن نقاشی این کلیسا را به تعویق انداخته، به واتیکان فراخوانده می‌شود تا دلایلش را به پاپ جولیوس دوم (هریسون) توضیح دهد. با این حال پاپ او را نه به کلیسا بلکه به میدان نبرد فرا می خواند و یک دقیقه دستور نظامی می دهد و دقیقه بعد در مورد هنر صحبت می کند.

مشخصا این استعاره ای است برای نبرد اراده بین این دو مرد قدرتمند، اما در عین حال یادبودی است بصری و خارق العاده درباره قدرت که به تسخیر مدرنیته درآمده است.

«از خدایان و بشر» محصول ۲۰۱۰

داستان فیلم اگزیویر بومان نه چند قرن قبل به وقوع می پیوندد و نه یک فانتزی فراطبیعی است. داستانش در زمان حال به وقوع می پیوندد (اواسط دهه ۱۹۹۰ در الجزایر) و ماجرای حقیقی کشته شدن راهب‌های فرانسوی توسط نیروهای نظامی را تعریف می کند. راهب‌ها نمادی از ثبات هستند و به شهروندان محلی مسلمان خدمات پزشکی و دوستانه ارایه می کنند.

رهبر آن ها (لمبرت ویلسون) به اندازه نوشته‌های پاسکال، کتاب‌های مقدس مسلمانان را هم قرائت می کند. مقامات محلی می خواهند آن ها از محله بیرون بروند، اما نمی توانند ساکنان دهکده را رها کنند. شک، نگرانی، عقیده و فداکاری در یک تنش سینماتیک خارق العاده با هم مخلوط می شوند.

با وجود اینکه سخت می توان این فیلم را به عنوان چیزی غیر از یک فیلم تراژیک توصیف کرد، سکانسی که در آن راهب‌های ملایم و بیشتر مسن با سرود کر مقابل یک هلیکوپتر ایستادگی می کنند، یکی از لحظات قهرمانانه آن است.