آیا ربات‌ها از حق کپی‌رایت بهره‌مند‌ می‌شوند؟

وب سایت کلیک: گروهی از هنرمندان هلندی با استفاده از نقاشی های رامبراند و آنالیز آن ها، اطلاعاتی را در اختیار کامپیوتر قرار داده و کامپیوتر توانسته اثری در رده آثار رامبراند ایجاد کند. پس از خلق این اثر محققان به فکر دریافت حق کپی رایت برای ربات های هنرمند افتاده اند.

گروهی از هنرمندان هلندی بررسی گسترده ای بر روی پرتره هایی که رامبراند، هنرمند هلندی، در طول زندگی خود کشیده بود انجام دادند و ترکیب بندی و رنگ های پرتره ها را مورد بررسی دقیق قرار داده و اطلاعاتی را از آن ها استخراج کرده. اطلاعات به دست آمده در اختیار کامپیوتر ها و ربات ها قرار گرفته و این دستگاه ها توانسته اند اثر هنری هم رده آثار هنری رامبراند را خلق کنند تا جایی که موزه داران هلندی نام رامبراند آینده را بر روی این ربات ها گذاشته اند.

کامپیوترها و سیستم های ماشینی تحلیل و بررسی بسیار دقیقی داشته و نوع نور، نوع ضرب قلم و حتی ترکیب بندی های آثار را مورد توجه قرار می دهند و به همین دلیل می توانند اثری هم رده آثار هنری بزرگ به وجود آورند.

این نمونه تنها بخش کوچکی از آثار هنری بود که ربات‌ها در سال های اخیر خلق کرده اند، نمونه دیگر آثار هنری خلق شده توسط ربات ها در ژاپن مورد بررسی قرار گرفته است. یک کامپیوتر ژاپنی در سال ۲۰۱۶ با استفاده از هوش مصنوعی توانسته قطعه آهنگی بسازد و نت‌های موسیقی را بنویسد. البته اطلاعات اولیه این اثر هنری تا حدودی در اختیار کامپیوتر قرار گرفته است. این کامپیوتر قابلیت اصلاح ایرادها و مشکلات آهنگ های ساخته شده را نیز دارد.

آیا می توان برای هوش مصنوعی نیز حق کپی رایت قائل شد؟ در هر صورت با هر سیستم و فرمولی حساب کنیم، رایانه و یا ربات اثر هنری نو و تازه ای را خلق کرده اند و امتیاز این اثر باید در انحصار خالق آن باشد. قانون کپی رایت ربات ها جایی جدی تر شد که بسیاری از شرکت های بازی سازی از آهنگ های ساخته شده توسط ربات ها بدون اجازه و بدون پرداخت حقی استفاده می کردند. برخی منتقدان بر این باور هستند که هوش مصنوعی و کامپیوتر ها بدون دخالت انسان توانایی و قابلیت خلق آثار را ندارند و انسان است که به این سیستم معنا می دهد و به سیستم کامپیوتری فرصت می دهد تا با انسان و فکر خلاق او برابری کند و نباید حق کپی رایت را به یک ربات اختصاص داد.

هنوز تصمیم قانونی دقیقی برای ربات های هنرمند و آثار هنری این ربات ها در نظر گرفته نشده است. برخی شرکت های سازنده ربات های هنرمند بر این باور هستند که حق کپی رایت نه برای ربات و نه برای شخص خاصی در نظر گرفته نشود بلکه این حق در اختیار شرکت سازنده و یا تم سازنده ربات باشد.

در انگلستان، ایرلند، نیوزیلند آثار کامپیوتری هنری در انحصار فرد سازنده ربات است ولی در آلمان و اسپانیا حق کپی رایت در اختیار ربات ها قرار ندارد. دادگاه حقوق بین‌الملل لایحه‌ای در رابطه با حق کپی رایت ارائه داده است که در این لایحه ذکر شده حق کپی رایت تنها در اختیار شخص حقیقی و حقوقی و خالق واقعی اثر هنری است و در این میان برای دریافت این حق وجود یک جسم و شخصیت انسانی لازم است، پس ربات ها جایی در این حق و حقوق ندارند.

در برخی کشورها موضوع از این سطح هم پیچیده تر است، قانونی در استرالیا وجود دارد که براساس آن اثر هنری که کامپیوتر در آن دخالت داشته باشد، حق کپی رایت نخواهد داشت زیرا این اثر توسط انسان ساخته نشده است.

انسان ها ماشین ها و کامپیوتر ها را ساختند تا زندگی راحت تری برای آن ها ایجاد کنند، بدون شک در خلق یک اثر هنری هم یک سیستم هوشمند به هنرمند در خلق آثار زیباتر کمک شایانی می کند. البته بسیاری از منتقدان هنوز هم هنر ناب را هنر عصر رنسانس می دانند که بدون دخالت هیچ ماشینی، بشر ماندگارترین آثار هنری و معماری تاریخ را ایجاد کرده است.