رومن پولانسکی؛ نابغه‌ای برخاسته از خاکستر جنگ
رومن پولانسکی در خانواده‌ای لهستانی در سال ۱۹۳۳ در پاریس به‌دنیا آمد. وقتی رومن سه‌ساله بود خانواده پولانسکی به شهر کراکوف در لهستان بازگشت. خیلی زود جنگ جهانی دوم آغاز شد و شهر کراکوف به اشغال قوای آلمان نازی درآمد. فقط چند هفته از مدرسه رفتن رومن گذشته بود که او به‌همراه دیگر کودکان یهودی از مدرسه اخراج شد و تا شش سال بعد هم نتوانست به هیچ مدرسه‌ای پا بگذارد.
وب سایت فیلم نت نیوز - یاسین محمدی: پولانسکی بزرگ در حالی امروز ۸۵ ساله می‌شود که به زودی فیلم جدیدش را جلوی دوربین خواهد برد
رومن پولانسکی در خانواده‌ای لهستانی در سال ۱۹۳۳ در پاریس به‌دنیا آمد. وقتی رومن سه‌ساله بود خانواده پولانسکی به شهر کراکوف در لهستان بازگشت. خیلی زود جنگ جهانی دوم آغاز شد و شهر کراکوف به اشغال قوای آلمان نازی درآمد. فقط چند هفته از مدرسه رفتن رومن گذشته بود که او به‌همراه دیگر کودکان یهودی از مدرسه اخراج شد و تا شش سال بعد هم نتوانست به هیچ مدرسه‌ای پا بگذارد.
او در کودکی شاهد فجایع دهشتناکی بود که در کراکوف رخ داد. پدرش با هزاران یهودی دیگر به کمپی در اتریش فرستاده شد و مادرش را به‌محض ورود به آشویتس کشتند. رومن در سال ۱۹۴۳ با تغییر نام به رومن ویلک و کمک یک خانواده کاتولیک از کراکوف گریخت و تا پایان جنگ، مخفیانه در حومه‌ی شهرها زندگی می‌کرد. با شکست آلمان و آزادی دوباره لهستان، رومن پدرش را پیدا کرد و با هم به کراکوف بازگشتند.
پولانسکی در اواسط دهه‌ی ۱۹۵۰ به «مدرسه ملی فیلم» در ووچ رفت و در آنجا کارش را با بازیگری در فیلمی از آندره وایدا آغاز کرد. او در سال ۱۹۵۵ نخستین فیلم کوتاهش را با عنوان «دوچرخه» ساخت و بعد از ساختن چند فیلم کوتاه دیگر در سال ۱۹۵۹ از این مدرسه فارغ‌التحصیل شد. رومن پولانسکی نخستین فیلم بلندش را عنوان «چاقو در آب» در سال ۱۹۶۲ جلوی دوربین برد. این فیلم که نخستین فیلم مهم سینمای لهستان پس از جنگ جهانی دوم محسوب می‌شود که موضوع آن جنگ نیست، در جشنواره ونیز به نمایش درآمد و توانست جایزه‌ی فیپرشی را به خود اختصاص دهد. فیلم کمی بعد در غرب با فروش خوبی مواجه شد و توانست نخستین نامزدی اسکار را در بخش فیلم‌های خارجی‌زبان نصیب پولانسکی کند.
با موفقیت «چاقو در آب» پولانسکی لهستان را به مقصد فرانسه ترک گفت چراکه فضای کمونیستی حاکم بر آنجا را برای کار کردن دشوار یافت. اما پس از مدتی در فرانسه هم نتوانست کارش را پیش ببرد و به این نتیجه رسید که فضای حاکم بر صنعت سینمای فرانسه در دهه‌ی ۱۹۶۰ به فیلم‌ساز تازه‌کاری که مهاجر هم باشد چندان فضای رشد نخواهد داد. ازاین‌رو به انگلستان رفت و در فاصله سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۷در آنجا سه فیلم ساخت.
فیلم اول «انزجار» (۱۹۶۵) نام داشت که در جشنواره‌ی برلین به روی پرده رفت و جوایز خرس نقره‌ای (جایزه‌ی ویژه‌ی هیأت داوران) و جایزه‌ی فیپرشی را به‌دست آورد. پولانسکی فیلم بعدی‌اش «بن‌بست» (۱۹۶۶) را هم به برلین برد تا این بار بالاترین جایزه‌ی جشنواره یعنی خرس طلایی را شکار کند.
رومن پولانسکی، کاترین دنو و جان فریزر در پشت صحنه فیلم «انزجار»
پولانسکی در جریان ساخت سومین فیلمش در انگلستان با نام «خون‌آشام‌کشان بی‌باک» (۱۹۶۷) با شارون تیت آشنا شد. او که شش سال قبل از همسر لهستانی‌اش جدا شده بود، با تیت ازدواج کرد و به‌دعوت رئیس استودیو پارامونت به لس‌آنجلس رفت.
نخستین فیلم هالیوودی پولانسکی «بچه‌ی رزماری» (۱۹۶۸) که در گیشه بسیار موفق بود و جایگاه او را در همان آغاز کار در هالیوود مستحکم کرد. اما هنوز دو سال از ازدواجش با تیت نگذشته بود که او و چهار نفر دیگر در خانه‌ی پولانسکی در لس‌آنجلس به‌طرز فجیعی به قتل رسیدند.
عبور از این حادثه‌ی تراژیک برای پولانسکی بیش از دو سال زمان برد تا بالاخره با کارگردانی فیلم «مکبث» (۱۹۷۱) به عرصه‌ی سینما بازگشت.
رومن پولانسکی، جک نیکلسون و جان هیوستن در پشت صحنه فیلم «محله چینی‌ها»
پیش از این از فیلم‌های «خون‌آشام‌کشان بی‌باک» (۱۹۶۷) در آثار شارون تیت، «محله‌ی چینی‌ها» (۱۹۷۴) در آثار مهم فی داناوی، و «مرگ و دوشیزه» (۱۹۹۴) در آثار برتر بن کینگزلی سخن گفتیم.
رومن پولانسکی و بن کینگزلی در پشت صحنه فیلم «مرگ و دوشیزه»
حالا چهار فیلم برتر دیگر او را در میان شش دهه فیلم‌سازی‌اش مرور می‌کنیم:
۴. سایه‌نویس (The Ghost Writer) (۲۰۱۰)
این درام رازآلود و مهیج به نویسنده‌ای می‌پردازد که برای تدوین خاطرات نخست‌وزیر سابق بریتانیا استخدام شده و اسراری را فاش می‌کند که زندگی‌اش را به خطر می‌اندازد. پولانسکی فیلم را بر اساس رمانی از رابرت هریس اقتباس کرد و ایوان مک‌گرگور در نقش نویسنده و پیرس برازنان در نقش «آدام لانگ» نخست‌وزیر سابق بازی کردند. فیلم در جشنواره‌ی برلین به‌نمایش درآمد و خرس نقره‌ای کارگردانی را نصیب پولانسکی کرد. راجر ایبرت این فیلم را جزو ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۰ انتخاب کرد و نوشت: «این فیلم کار مردی است که می‌داند چطور باید یک فیلم مهیج را کارگردانی کند.»
۳. مستأجر (The Tenant) (۱۹۷۶)
پولانسکی بعد از ساختن «محله‌ی چینی‌ها» (۱۹۷۴) برای کارگردانی این درام مهیج به پاریس بازگشت. فیلم از رمانی اثر رولان توپور که مثل خود پولانسکی ریشه‌های لهستانی و یهودی داشت، اقتباس شد. پولانسکی علاوه بر کارگردانی، بازی در نقش اصلی را هم خود به‌عهده گرفت که نقش یک مهاجر لهستانی در پاریس بود. «ترلکوفسکی» مردی است که آپارتمانی را اجاره می‌کند که مستأجر آن زنی بوده که خودکشی کرده و در اغماست و دچار مشکلاتی می‌شود. از این فیلم در کنار «بچه‌ی رزماری» (۱۹۶۸) و «انزجار» (۱۹۶۵) به‌عنوان «سه‌گانه‌ی آپارتمان» پولانسکی نام برده می‌شود. فیلم در بخش مسابقه‌ی جشنواره‌ی کن به‌نمایش درآمد، در دوره‌ای که نخل طلا به «راننده‌تاکسی» مارتین اسکورسیزی رسید.
۲. بچه‌ی رزماری (Rosemary's Baby) (۱۹۶۸)
این درام ترسناک که نخستین تجربه‌ی کار پولانسکی در امریکاست، با بودجه‌ای که کمی بیش از ۳میلیون دلار بود ساخته شد و با فروشی بالغ‌بر ۳۳میلیون دلار جای پای پولانسکی را در هالیوود محکم کرد. داستان فیلم در منهتن می‌گذرد جایی که «رزماری وودهاوس» (با بازی میا فارو) که زن خانه‌دار جوانی است، درمی‌یابد کودکی که در شکم دارد متعلق به شیطان است. پولانسکی برای نوشتن فیلمنامه‌ی این فیلم نامزد اسکار و گلدن‌گلوب شد و روث گوردون اسکار بهترین بازیگر مکمل زن را گرفت.
۱. پیانیست (The Pianist) (۲۰۰۲)
چهلمین فیلم برتر تاریخ سینما تا به امروز این درام زندگی‌نامه‌ای به کارگردانی رومن پولانسکی است که داستان تلاش یک موزیسین یهودی را برای بقا در ویرانه‌های ورشو در جنگ جهانی دوم به‌تصویر می‌کشد و چه‌کسی می‌تواند همچون پولانسکی که این فضا را با گوشت و پوستش لمس کرده این داستان را روایت کند؟ فیلم براساس یک کتاب اتوبیوگرافی ووادیسلاف اشپیلمان اقتباس شد. شهر ورشو برای نخستین اکران فیلم انتخاب شد و نمایش آن در جشنواره‌ی کن جایزه‌ی نخل طلا را برای پولانسکی به همراه داشت. اسکار که فیلم را در هفت رشته نامزد کرده بود، در غیاب پولانسکی سه جایزه‌ی بهترین کارگردانی، فیلمنامه‌ی اقتباسی و بازیگر نقش اول مرد (آدرین برودی) را به این فیلم اهدا کرد.
نظر کاربران
لایک
به چند فیلم خوبش اشاره نکردی ماه تلخ و دروازه جهنم
بی نظیر هستن ایشون....از بزرگترین کارگردان ها....بیش از هر چیز در کارهاشون نبوغ و خلاقیت به چشم میاد