لوگوی پرسپولیس و استقلال در گذر زمان

ورزش سه: صحبت های یک مجری تلویزیونی درباره لوگوی باشگاه استقلال، علاوه بر اینکه اعتراض شدید آبی ها را به دنبال داشت، موجب یک موج تازه از جدال های لفظی بین طرفداران پرسپولیس و استقلال شد.در میان این کری خوانی ها، کار به بحث های فلسفی هم کشیده شد و هواداران با تکیه بر تاریخچه باشگاه خود، فلسفه شکل گیری لوگوی تیم مورد علاقه شان را به رخ دوست داران تیم رقیب می کشیدند.

به همین منظور در این مطلب به لوگوهای این دو تیم در دهه های مختلف پرداخته شده است؛با این توضیح که به دلیل تغییرات مکرر در تمام سطوح دو باشگاه اطلاعات مکتوب و در دسترسی از برخی جزییات وجود ندارد.

استقلال: از دوچرخه سواران تا قهرمانان آسیا

باشگاه دوچرخه سواران در سال ۱۳۲۴ تاسیس شد و به واسطه همین نام، لوگوی ابتدایی این باشگاه نیز تصویر دوچرخه در خود داشت. در آن سال ها رشته دوچرخه سواری از رشته های پرطرفدار بود و چند دوچرخه سوار در تهران کلوپ دوچرخه سواران را تاسیس کردند.

لوگوی این باشگاه به همین شکل بود، تا آخرین روزهای سال 1328 که نام آن به تاج تغییر کرد. کماکان حلقه هایی که یادآور نام دوچرخه سواران باشند، در لوگوی تیم تاج دیده می شدند.

بعد از انقلاب اسلامی، تیم تاج به استقلال تغییر نام داد و لوگوی آن هم عوض شد. تصاویری که با عنوان لوگوی استقلال از سال ۶۲ به بعد در دسترس است، تصویری کاملا متفاوت با لوگوهای قبلی و بعدی این تیم است. لوگویی کاملا آبی رنگ با طرحی خاص، شامل نوشته نام استقلال و یک توپ چهل تکه نصفه که زیر آن قرار دارد.

این لوگو تا سال 70 بر پیراهن استقلال نقش بست و سرانجام لوگویی برای این باشگاه انتخاب شد که سال هاست همه استقلال را با آن می شناسند. لوگویی دایره شکل با سه حلقه درون هم که داخل آن است.

کاظم اولیایی، معاون ورزشی وقت باشگاه استقلال درباره پروسه انتخاب لوگو در آن زمان به ورزش سه گفت: سال ۷۰ بود که طراحی لوگوی جدید باشگاه استقلال را به جایزه گذاشتیم. بیش از سیصد لوگو برای ما فرستادند. یک هیئت هم تشکیل دادیم که کارها را ارزیابی کنند. اعضای این هیئت ۱۰ لوگو را انتخاب کردند و در مرحله بعدی به ۳ لوگو رسیدیم. این سه لوگو در جلسه هیئت مدیره و گروه کارشناسی انتخاب شد و به طراحان آن ها سکه دادیم. لوگوی برتر که نهایتا انتخاب شد، توسط یک دانشجوی دانشگاه هنرهای زیبا طراحی شده بود.او می گوید: برای طراحی این لوگو اطلاعات زیادی از باشگاه گرفته شد. این لوگو هم سمبل دوچرخه سواران است، هم پنج حلقه المپیک، و هم اینکه با این حلقه ها نوشته استقلال را دارد. در مجموع روی طراحی لوگوی استقلال خیلی کار انجام شده است.لوگوی مذکور به مدت ۹ سال برای استقلالی ها ماندنی بود.

در سال ۷۹ یک لوگوی آبی رنگ دیگر برای استقلال انتخاب شد. فریمی خاص به همراه عکس یک دلفین و همچنین مربع های کوچک سفید و آبی روشن که داخل این فریم قرار داشت.اما این لوگوی غریب، فقط یک سال روی پیراهن استقلال بود و دوباره از سال ۸۰ همان لوگوی قبلی به آبی ها برگشت.

تغییر بعدی هم که در دوران مدیریت علی فتح الله زاده رقم خورد، اضافه شدن ستاره به همان لوگوی معروف استقلال بود. آبی ها دو بار عنوان قهرمانی آسیا را در سال های 1970 و 1990 به دست آورده بودند اما المان خاصی به این منظور در لوگوی تیمشان قرار نداده بودند. فتح الله زاده اما در این زمینه در سال 1386 دست به کار شد و دو ستاره طلایی را به لوگوی استقلال اضافه کرد و این لوگوی جدید، کماکان نشان باشگاه استقلال است.

پرسپولیس: فروهر، تخت جمشید و یک ستاره

تیم فوتبال پرسپولیس در سال ۱۳۴۷ که اوایل دوره پیوستن بازیکنان شاهین به آن بود، نخستین لوگوی تاریخ را روی پیراهن خود داشت. این لوگو شکلی بود با نماد فروهر. این لوگو در سال ۴۸ روی لباس سرخپوشان قرار نداشت اما یک سال بعد دوباره به لوگوی پرسپولیس تبدیل شد و تا سال ۵۴ نیز باقی ماند. در سال ۵۲ در برخی دیدارها آرم برند لباس Umbro روی لباس پرسپولیس بود.

در سال های 55 و 56 باز هم خبری از لوگو روی پیراهن پرسپولیس نبود و دوباره در سال 57 لوگوی شامل نماد فروهر به پیراهن سرخ ها اضافه شد. مجددا تا سال 65 پرسپولیس لباسی بدون لوگو در مسابقات می پوشید.

از سال ۱۳۶۶ لوگوی سرخپوشان پایتخت تغییری اساسی داشت و لوگوی معروف به پیروزی روی لباس این تیم نقش بست. اما این لوگو هم فقط تا سال ۶۸ بود و دوباره به مدت سه سال، سرخپوشان روی لباس خود لوگو نداشتند.

سال 1372 لوگویی روی لباس پرسپولیس آمد که تا همین حالا هم اثراتی از آن در لوگوی این تیم دیده می شود. تصویری برگرفته از سرستون های تخت جمشید که البته برداشت های مختلفی از آن توسط افراد گوناگون شده است. تصویر این دو جانور افسانه ای، از سال 72 وارد لوگوی پرسپولیس شد.

از سال ۷۶ تا ۸۲ لوگوی پرسپولیس داخل یک قاب دایره ای قرمز رنگ قرار گرفت و شکلی تازه پیدا کرد. البته المان اصلی که برگرفته از همان نگاره های تخت جمشید بود، کماکان در لوگو قرار داشت.

سال 82 تا 85 باز هم لوگویی که در سال های 72 تا 76 متعلق به پرسپولیس بود، روی لباس سرخپوشان نقش بست.

از سال 85 تا 91 هم لوگویی بسیار شبیه به همان لوگو فقط با سادگی بیشتر، به پیراهن پرسپولیس اضافه شد.

سال ۱۳۹۱ اما دیگر تغییر بزرگ در لوگوی باشگاه پرسپولیس رخ داد. در زمان مدیریت محمد رویانیان، فریم دور لوگو به شکل یک سپر درآمد و شکلی که لوگوی قبلی سرخپوشان بود، داخل این سپر قرمز رنگ قرار گرفت. یکی از مسئولان وقت باشگاه پرسپولیس درباره این تغییر لوگو به ورزش سه گفت: در آن دوره عزیزانی که مسئولیت کارهای تبلیغاتی و هواداری ما را داشتند، در یک گروه ویژه به طراحی لوگو پرداختند و با الهام از لوگوی تیم هایی از جمله بارسلونا، اورتون و ... به این طرح کلی (سپر) رسیدند.

آخرین تغییر لوگوی سرخپوشان پایتخت هم در سال 96 رقم خورد که همان لوگوی قبلی بعد از کسب دهمین قهرمانی در رقابت های لیگ سراسری، با یک ستاره طلایی رنگ همراه شد؛ اتفاقی که در آن سال حاشیه ها و واکنش های بسیار زیادی به دنبال داشت.