چرا فارکس در ایران غیرقانونی شد؟

در چند هفته گذشته و پس از اطلاعیه سازمان بورس و اوراق بهادار در آخرین روزهای سال گذشته، مبنی بر غیرقانونی اعلام کردن فارکس در ایران، نظرات متعددی در این زمینه بیان شده است.

درباره دلیل یا دلایل غیرقانونی شدن فارکس در کشور باید توضیح کاملی داد. در واقع پس از غیرقانونی شدن فارکس در ایران از سوی سازمان بورس، اظهارنظرهای اعلام شده کافی نیست. اینکه در چند سال اخیر افراد فراوانی در بازار فارکس متحمل ضرر و زیان شده اند شکی در آن نیست، اما باید دید دلیل آن چه بوده است؟

اولین دلیل بحث اعتبار دادن کارگزاری ها به معامله گران است. اگر کارگزارها اعتبار ندهند جذابیت این بازار برای بسیاری از بین می رود و اگر اعتبار بدهند تعداد زیادی تحت تأثیر فشارهای روانی نمی توانند احساسات خود را کنترل کنند و به هدف سودآوری بیشتر با حجم سنگین وارد بازار شده و متضرر می شوند.

اما دلیل دوم، خیال پردازی و رؤیاپردازی بسیاری از معامله گران است. افرادی که بیشترین ضرر را در این بازار کرده اند عمدتاً افرادی بوده اند که با سرمایه کمتر از هزار دلار وارد بازار شده اند و برای اینکه در یک هفته مثلاً حسابشان دو برابر شود با ریسک زیاد وارد بازار شده اند که نتیجه ای جز زیان نصیبشان نشد. اینکه واقعاً این پول به بازار فارکس می رفت یا نمی رفت، محل بحث نیست. اما سؤال اینجاست اگر بهانه گرفتن پول از مردم، بردن این نقدینگی به بورس بود، باید می گفتیم مشکل از بورس است؟

فارکس بازاری است همانند بورس، با این تفاوت که چون در آن بازار اعتبارهای سنگینی داده می شود، ریسکش به مراتب بیشتر از بورس است. اما با تحلیل درست و رفتار منطقی در بازار سودهای بیشتری هم می توان گرفت. سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان متولی بازار سرمایه کشور در راستای اعتلای فرهنگ سهامداری و افزایش ثروت مردم تلاش های فراوانی کرده است. این تلاش ها از زمان روی کار آمدن دولت نهم و به خصوص از دولت دهم به شدت افزایش یافته است. به طوری که هجوم سرمایه، افزایش شدید تعداد کدهای اقتصادی صادر شده برای سهامداران جدید، افزایش تعداد شرکت های بورسی، ایجاد ابزارهایی نوین مانند فیوچر سکه، راه اندازی معاملات آنلاین، ایجاد فضایی برای تشکیل صندوق های سرمایه گذاری برای جذب سرمایه های سرگردان از کارهای بزرگی بود که سازمان بورس اوراق بهادر در این سال ها انجام داد.

اما در این بین چند سؤال و پیشنهاد برای رفع نگرانی عده ای از فعالان بازار فارکس وجود دارد که جا دارد سازمان بورس به آنها جواب دهد. اول اینکه اطلاعیه منتشرشده از سوی سازمان بورس تا حدودی کلی و برای هشدار دادن به فعالان فارکس بود. بنابراین تعداد زیادی از فعالان این بازار چرایی غیرقانونی شدن به شیوه علمی را جویا شده اند.

تعدادی از فعالان بازار هم می پرسند اگر نگرانی های مسئولان ناشی از خروج پول از کشور است چرا بانک های ایرانی مانند بسیاری از بانک های خارجی زمینه معاملات ارز را فراهم نمی کنند؟ همچنین اینکه در این بازار همانند بسیاری از بازارهای دیگر زمینه سوءاستفاده وجود دارد. شکی در آن نیست، اما چرا به جای خط کشی روی کل قضیه فارکس با سوءاستفاده گران مقابله نمی کنید؟

یکی از مشخصات فارکس، معاملات ۲۴ ساعته است، برای کارمندان که تا ساعت ۱۶ باید در محل کار خود باشد چگونه می تواند به جای فارکس، بورس تهران را انتخاب کند، در حالی که ساعات کار بازار سهام کشور تنها از ۹ تا ۱۲ ظهر است. همچنین حال که فعالیت فارکس را غیرقانونی اعلام کردید، چه برنامه ای برای چند هزار فعال این بازار دارید؟

منبع: هفته نامه اقتصاد و زندگی