۲۴۸۷۳۱ ۰۶ مهر ۱۳۹۴ ۰۸:۵۶

خواندنی ها با برترین ها (۴۶)

در این شماره از خواندنی ها با رمانی از نویسنده شیلیایی «خوسه دونوسو» پس از ۶ سال توقیف، مجموعه مقالات ادبی دکتر احمد کریمی حکاک، تحقیقی تازه درباره سقوط سلسله ی صفویه و... آشنا شوید.

برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره از خواندنی ها با رمانی از نویسنده شیلیایی «خوسه دونوسو» پس از ۶ سال توقیف، مجموعه مقالات ادبی دکتر احمد کریمی حکاک، تحقیقی تازه درباره سقوط سلسله ی صفویه و... آشنا شوید.

باغ همسایه

خوسه دونوسو
ترجمه ی عبدالله کوثری
نشر آگه
چاپ اول: ۹۴

«باغ همسایه» را خوسه دونوسو در ١٩٨١، در همان سالی منتشر می‌کند که شبح تردید در ذهن و جان بسیاری از تبعیدیان و مخالفان پینوشه رخنه می‌کند. معلوم می‌شود که پینوشه حالا حالاها کنار‌ رفتنی نیست. علاوه‌ بر ‌این گویا اکثریت مردم، وضعیت را پذیرفته ‌اند. آلنده و جنبش «اتحاد مردم» دیگر نه مسئله‌ای سیاسی که تاریخی رو‌ به فراموشی است.

گذشته از همه اینها، بر اثر زندگی در تبعید، نسل دوم شیلیایی‌ها به رویدادهای سیاسی کشور والدین خود تمایلی نشان نمی‌دهند. خلاصه‌اش این که آغاز دهه هشتاد برای هواداران جنبش «اتحاد مردم» دوران ناامیدکننده‌ای است یا شاید بهتر آن است که از کلمات اوسیپ ماندلشتام، شاعر روس استفاده کنیم، دهه هشتاد سرآغاز دورانی است که «امید علیه امید صف‌آرایی می‌کند.» از این بابت، «باغ همسایه» در صورت‌بندی کلی‌اش خلجان زوج مخالف‌خوانی را نشان می‌دهد که در آستانه گذار سیاست به تاریخ -تاریخی‌شدن سیاست- با روانی پریشان شکل تازه فاجعه را تاب می‌آورند.

زوال صفویه و سقوط اصفهان

رودی مته
ترجمه مانی صالحی علامه
نشر نامک
چاپ اول: ۹۴

مته در مقدمه‌ای که بر ترجمه فارسی کتاب نوشته است، «زوال صفویه و سقوط اصفهان» را تحقیقی بر اساس منابع فارسی‌زبانان و اروپائیان معرفی می کند و می ‌نویسد: «در هر دوی آن‌ها شائبه غرض‌ورزی و پیش‌داوری وجود دارد و هیچ دلیلی برای ترجیح دادن یکی بر دیگری وجود ندارد. منابع فارسی‌زبان آن دوران، عمدتاً تواریخ و وقایع‌نامه‌های درباری، امکان شناخت مسایل نظامی و امور دربار سلطنتی را عرضه می‌کند اما تقریبا هیچ اطلاعات دیگری نمی‌دهد و اساساً کارکردشان برای توجیه حقانیت موضع و فعالیت‌های شاه بوده است. منابع اروپایی هم عمدتا در خدمت منافع خودشان است اما اطلاعاتی درباره ی جنبه ‌هایی از امور می ‌دهد که در منبع فارسی‌زبانان گزارش نشده است.»

نگارنده در هشت فصل به عنوان‌های «قالب‌های نمونه: ایران در اواخر دوران صفوی»، «سیاست‌ورزی در دربار صفوی»، «سیاست صفوی، بخش دوم: شاهان، وزیران اعظم و خواجگان»، «سیاست پولی و ناپدید شدن مسکوکات»، «از جنگ دائمی تا صلح پایدار: سایست نظامی صفوی در قرن هفدهم»، «تضعیف و تزلزل پیوند‌ها: مرکز و ولایات»، «دین در ایران اواخر صفویه: روحانیون شیعی و اقلیت‌ها» و «از ثبات به آشوب و نا آرامی: دهه‌های پایانی» پرداخته است.

دگرگونی ها

ژ.م.گ لوکلزیو
ترجمه ی مرتضی عسگری
انتشارات نیلوفر
چاپ اول: ۹۴

ژان ماری گوستاو لوکلزیو به عنوان یک راوی، خواننده را دعوت به نگریستن به خویش می‌کند، دعوت به غوطه‌ ور شدن در صلح و رویا. با اجتناب از تمام رسومات و پوچی‌ ها، زبانش ساده و قابل فهم است. ادبیاتِ او یک ادبیات فرار از واقعیت و جست‌وجو ‌ست. خود به مانند شخص خانه به دوشی‌ست که از جایی به جای دیگر می‌رود، شخصی تبعیدی که سفر می‌کند و شخصیت داستان‌هایش در شهر‌ها گم می‌شوند.

با ما از مرگ می‌گوید، از ترسِ تنهایی، از رویای شیرین کودکی، از عشق به آزادی و سرگشتگی انسان مدرن. اما او خیالاتی نیست، یک انسان آزاد است. نویسنده‌ای‌ست که حقایق را فاش می‌سازد، به مبارزه می ‌طلبد و انسان را نیز به مبارزه وا می‌دارد. ژان ماری گوستاو لوکلزیو در سال ۱۹۹۴ به عنوان بزرگترین نویسنده‌ ی فرانسه برگزیده شد و در سال ۲۰۰۸ برنده‌ی جایزه‌ی دو میلیونی کرونی نوبل ادبیات از سوی آکادمی سوئد گردید.

رمان دگرگونی‌ها نسل‌اندرنسل و دوره به دوره، از انقلاب فرانسه گرفته تا آزاد شدن تدریجی مستعمرات، شروع می‌کند و به شهر نیس، زادگاه نویسنده، و جزیره‌ی موریس می‌رسد. عقاید و احساسات این نویسنده‌ی مبتکر که اکنون ۷۵ ساله است در کتاب‌های پیشین او هرگز به این صورت با چنین شرح و تفسیری فاش نشده است.

لوکلزیو زندگانی خود را که سراسر پر از گریز از این شهر به آنت شهر و از این کشور به آن کشور بوده در این رمان، که یکی از کتاب‌های اوست به تفضیل شرح داده است.

رمان از قرنی به قرن دیگر و از قاره‌ای به قاره‌ی دیگر می‌رود، انقلاب فرانسه را تا جنگ با پروس و اتریش دنبال می‌کند و به شهر نیس و آزادی مستعمرات فرانسه می‌رسد و استقلال جزیر‌ی موریس را به تفضیل بیان می‌کند.

یک شخصیت کوچک در این رمان بزرگ هست زنی ناشنوا به نام «سپیده دم» از هندوچین مستعمره‌ی فرانسه به‌وسیله‌ی خانواده‌ای از بزرگ‌زادگان به شهر نیس آورده شده است تابردگی کند. سپیده دم این موجود وحشی نماد، همه‌ی دگرگونی‌هایی است که لوکلزیو گویی شاهد همیشگی آنها ست.

بود و نمود سخن

احمد کریمی حکاک
نشر نامک
چاپ اول :۹۴

کتاب حاضر دربردارنده گزیده مقالات «احمد کریمی حکاک» است که طی سالیان متمادی و در حاشیه تدریس و تحقیق دانشگاهی به زبان انگلیسی نوشته است. محور کلی حاکم بر این مقالات، حرکت متون مشخص ادب فارسی در راستای زمان است که گاه از زاویه انگاره‌های ذهنی و مفروضات اجتماعی شاعران و نویسندگان فارسی‌زبان و گاه از دیدگاه سیر و سلوک متن در زمینه‌های اجتماعی گوناگون و برداشت‌های فارسی‌زبانان عصرها و نسل‌های پی‌درپی بدان نگریسته شده است. مقالات این کتاب به ترتیب پیدایش فرایندهای تاریخی، روندهای اجتماعی و متون ادبی که در آن‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، از قدیم تا جدید و معاصر مرتب شده‌اند.

حکاک در مورد انتشار اين کتاب مي گويد: فکر چاپ گزيده اي از مقالات ادبي مرا در آغاز دوست يگانه ام کريم امامي در سال۲۰۰۳ ميلادي در خلال بازديد کوتاهم از ايران، با من در ميان گذاشت و پس از درگذشت آن عزيز در سال۲۰۰۵، همسر گرامي اش گلي امامي کار را به جد پي گرفت.

نرون دروغین

لیون فویشت واگنر
ترجمه ی جواد سیداشرف
انتشارات ققنوس
چاپ اول: ۹۴

اگرچه داستان این رمان، اشاره مستقیمی به دیکتاتوری هیتلر و حکومت رایش سوم دارد، اما طبق گفته های نویسنده، هدفش از خلق این رمان، چیزی به مراتب فراتر از نکوهش رژیم هیتلر بوده است. او در این رمان از حکومت سگ سه سر جهنمی می گوید که کنایه ای به سه شخصیت اصلی رایش یعنی هیتلر، گورینگ و گوبلز است.

در دوره کوتاه حکومت امپراتور تیتوس، ۱۲ سال پس از مرگ نرون، در متصرفات شرقی امپراتوری روم، مردی ظاهر شد که ادعا می کرد نرون است. البته همه داستان خودکشی نرون در سال ۶۸ میلادی را شنیده بودند، اما با توجه به نحوه مشکوک مرگش، بارها در همه جا و به ویژه در سرزمین های شرقی، این شایعه رایج شد که نرون زنده است و دوباره به تخت سلطنت تکیه خواهد زد. این مرد ادعا کرد که نرون است و در تدارک بازگشت به رم است. او طرفداران زیادی پیدا کرد و در دربار پادشاه اشکانی هم فکر به رسمیت شناختنش در حال قوت گرفتن است....

رمان «نرون دروغین» ۴ دفتر با نام های صعود، فراز، نشیب و سقوط دارد. اسامی فصل هایی که در این دفترها جا گرفته اند، به ترتیب زیر است:

دفتر اول: دو سیاستمدار، شهر ادسا، کوزه گری به نام ترنز، «آدمک گردن دراز» گردن می کشد، وارّو نقشه می کشد، دگردیسی ترنز آغاز می شود، وارّو بازی را آغاز می کند، یک شاه مشرق زمینی، رایزنی با رقیب، صبر باید داشت، گاهی کج ترین راه سرراست ترین مسیر است، ترنز دیگربار دگردیس می گردد، امیری ثروتمند و ناشناس، دو هنرپیشه، سربازی دلیر اما محتاط و آرام، میهمان تارات الهه ادسا، «آدمک گردن دراز» و مشرق زمین، بازی وارو دامنه دار می شود، آرمان گرایی و حقوق بازنشستگی، وارو عروسکش را می آزماید.

دفتر دوم: اندر باب قدرت، وفاداری به سبک رومی، تردیدها و فرصت های فرونتو، ترنز در اجرای نقش نرون جا می افتد و ورزیده می شود، عروسی نرون، خدعه، خردگرایی یا پیروزی از ندای قلب، باز هم یک افسر رومی، جنگی در سرزمین های شرقی، پاداش شکیبایی، وسوسه فرونتو، دو شخصیت همگرا به یگدیگر می رسند، سیاست در عالی ترین سطح، ساخته های یک امپراتور، جنایت بزرگ، خواننده «سرودسیل»، هفته خنجر و خون، فروتنی و غرور، هماوردان، گناهی بزرگ به نام غرور، تا این جای داستان.

دفتر سوم: خردورزی و اقبال جنگی، بانوی ناباور، دو مرد از جنس مردم کوچه و بازار، چه هنرمندی!، کلاودیا آکته، کی یون و پدیده ای پیش بینی ناپذیر، دو مرد سرافکنده، مرده ای که زنده شد، شاه سرزمین ظلمات، مصنوع بر صانعش می شورد، فره شاهی، خداوندگاری سوار بر خفاش، یک راه حل اساسی، سه دست و سه قلم، امپراتور و دوست امپراتور، شب پانزدهم ماه مه، اندیشه در باب خشونت.

دفتر چهارم: سرود بی شرمانه، ضریح پرده نشین، پدری خوب و وظیفه شناس، دردسرهای مرگ یک همقطار، کار می کن و نومید مشو، استحمامی شوم و بدعاقبت، مصنوع خودسری می کند، ترنز ذات و درونش را آشکار می سازد، صدای ملت، وداع با ادسا، شاهنشاه، مردی با هویت پنهان، عدالت شالوده بقای حکومت است، سیاست مبتنی بر واقعیات، وارو در فراخنای شرق ناپدید می شود، رشک خدایان، سگ سه سر دوزخی، برای رسیدن به نور باید از تاریکی گذشت.

«مجله اینترنتی برترین ها» از تمامی ناشران، نویسندگان، مترجمان، منتقدان و علاقه مندان به حوزه نشر و کتاب دعوت می نماید مطالب خود را در حوزه معرفی و یا نقد و بررسی کتاب به آدرس زیر ارسال نمایند:

Bartarinha.editorial@gmail.com

همچنین برای ارتباط و هماهنگی های لازم می توانید با شماره ۲۳۰۵۱۴۹۲ تماس بگیرید. منتظر پیشنهادات و انتقادات سازنده شما عزیزان می باشیم.