جاباما
۳۲۳۴۷
۹۸ نظر
۱۰۸۹۳
۹۸ نظر
۱۰۸۹۳
پ

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی

دنیای موسیقی سنتی ایرانی، بزرگ و برای خیلی هایمان نسبتا ناشناخته است. بیایید با دستگاه ها و گوشه های آوازی اش آشنا شویم.

هفته نامه همشهری جوان: دنیای موسیقی سنتی ایرانی، بزرگ و برای خیلی هایمان نسبتا ناشناخته است. بیایید با دستگاه ها و گوشه های آوازی اش آشنا شویم.


گاهی آدم فکر می کند اگر این امیر کبیر بنده خدا در تاریخ کشورمان حضور نداشت، چند سال قرار بود در خیلی زمینه ها عقب بیفتیم؟ حالا قضیه موسیقی ایرانی هم همینطور است. عشاق این سبک موسیقی باید فاتحه ای بفرستند به روحش که یک روز، خدا می داند چه در سرش گذشت که به فکرش رسید موسیقی ایرانی باید مرجع مدونی داشته باشد. همین شدکه علی اکبرخان فراهانی را که خودش یکی از آدم های کاربلد این حوزه بود صدا زد و دستور داد تا آهنگ های موجود در مناطق مختلف کشور را جمع آوری کند.

علی اکبرخان این آهنگ ها را به برادرش غلامحسین فراهانی یاد داد و او هم اینها را به میرزا حسین قلی و میرزا عبدالله. دو پسر علی اکبرخان که هر دو از نوازندگان به نام تار بودند، آموزش داد و این دو نفر شدند سرشاخه های موسیقی ایرانی و مولفان ردیف های موسیقی ایرانی.

حالا سال ها بعد از آن ماجرا، برای اینکه وقتی حرف از موسیقی ایرانی می شود زیاد گیج نزنیم، در حد بضاعت این صفحه سراغ ردیف موسیقی ایرانی رفته ایم و یک منوی پیشنهادی هم برای هر کدام و در ساعات مختلف روز داده ایم. باشد که بعد از خواندن متحول شده و دست به خواندن بزنید!

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
دستگاه ها هفتگانه موسیقی ایرانی چطور کار می کنند؟

ردیف موسیقی ایرانی از دو بخش اصلی و فرعی تشکیل می شود. قسمت اصلی اش شامل هفت تا دستگاه می شود هر کدامشان حال و هوا و البته طرفداران خاص خودشان را دارند. این هفت دستگاه، موسیقی اغلب نواحی ایران را دربر می گیرند و خیلی از آهنگ های نوستالژیک دوران کودکی مان را هم در دل خود جای داده اند.

۱- شور

خیلی از آهنگ هایی که در جشن ها پخش می شود، در همین دستگاه شور ساخته شده اند. همانطور که از اسمش هم پیداست، موسیقی این دستگاه پر است از شور و انرژی. شور یکی از دستگاه های بسیار بزرگ موسیقی ایرانی به حساب می آید که حال و هوای آن به موسیقی ایرانی به حساب می آید که حال و هوای آن به موسیقی منطقه مازندران نزدیک است. البته این دستگاه نغمه هایی ملهم از موسیقی مناطق مرکزی ایران و کردستان هم شنیده می شود.

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
نمونه: آلبوم یاد ایام استاد شجریان و به خصوص خود تصنیف یاد ایام یکی از نمونه های خوب دستگاه شور است. آلبوم «زیباترین» علیرضا افتخاری و «مرا عاشق» شهرام ناظری هم دو نمونه مشهور دیگر از این دستگاه بزرگ هستند.

2- نوا

به علت شباهتی که به دستگاه شور دارد، شناختش کمی به آگاهی نیاز دارد. در واقع اگر دستگاه شور را خوب بشناسید می توانید به تفاوت نغمه های نوا با شور پی ببرید. با این حال اگر دلتان یک شور و حال حسابی می خواهد، می توانید پیگیر آهنگ های این دستگاه هم بشوید.

نمونه: تصنیف «رفتم در میخانه» و آلبوم «نوا مرکب خوانی» از محمدرضا شجریان دو نمونه از این دستگاه هستند. «کنسرت نوا» از حسین علیزاده که دو نوازی تار و تنبک است و آلبوم «نینوا» باز هم از حسین علیزاده از دیگر نمونه های این دستگاه هستند.

3- ماهور

ماهور یکی از دستگاه های گسترده موسیقی ایرانی محسوب می شود که حال و هوای کاملا شادی دارد. اگر دلتان می خواهد با شنیدن یک موسیقی سنتی حسابی روح و روانتان شاد بشود، آهنگ هایی از این دستگاه را گوش کنید که اتفاقا نمونه های زیادی هم دارد.

بعضی از زبان شناس ها می گویند واژه «ماهور» تغییر یافته واژه «ماژور» یکی از گام های اصلی موسیقی غربی است. جالب اینجاست که حال و هوای هر دویشان هم مشابه است. این دستگاه چند بخش دارد که بعضی بخش هایش به موسیقی منطقه سیستان و بلوچستان، بعضی هایش به موسیقی خراسان و لرستان و یک قسمت های دیگرش هم به موسیقی آذری آذربایجان نزدیک است.

نمونه: آهنگ معروف «مرغ سحر» ساخته مرتضی نی داوود یکی از نمونه های شناخته شده این دستگاه است. مرتضی نی داوود، یکی از شاگردان خوب میرزا حسینقلی و درویش خان خودش هم یکی از ردیف دان های موسیقی ایرانی بوده. شروع این آهنگ کاملا الهام گرفته از درآمد ماهور است. «ز من نگارم خبر ندارد» از آلبوم آهنگ وفا و «ز دست محبوب» از آلبوم شب وصل هم در این دستگاه خوانده شده اند.

4- چهارگاه

بعضی از دستگاه ها به زمان مشخصی از روز تعلق دارند ومعمولا آن موقع روز است که شنیدنشان به دل آدم می چسبد. چهارگاه دستگاهی است که کاملا به صبح ها اختصاص دارد. کافی است یکی از آهنگ های این دستگاه را اول صبح یا در زمان خمودگی و کسالت گوش کنید تا انرژی تان برای یک روز کامل جفت و جور بشود.

نمونه: قطعه معروف «سلام» کسایی که در آلبوم «صبحگاهی» علیزاده به زیبایی اجرا شده، نمونه ای زیبا از یک قطعه موسیقی ایرانی در دستگاه چهارگاه است که خیلی هایمان سال ها اول صبح هایمان را با آنها شروع کرده ایم، بدون اینکه بدانیم در این دستگاه ساخته شده اند. آلبوم «دستان» محمدرضا شجریان هم در این دستگاه کار شده. قطعه بی کلام «دخترک ژولیده» علینقی وزیری هم در این آلبوم مثال خوبی برای آشنایی با فضای چهارگاه است.

5- همایون

یکی از دستگاه های بسیار غمگین ایرانی که میزان غمش از آواز دشتی هم بیشتر است! اگر بغض توی گلویتان گیر کرده و بهانه می خواهید برای اینکه هر آنچه در دل دارید بیرون بریزید، یکی از آهنگ های این دستگاه را پلی کنید و سر و صورتتان را بسپارید به سیل اشک.

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
نمونه: قطعه «شد خزان گلشن آشنایی» جواد بدیع زاده و آهنگ معروف «اگر بار گران بودیم رفتیم» در این دستگاه ساخته شده اند. آهنگ «کاروان» شهرام ناظری که بارها در تلویزیون بر روی نماهنگی مرتبط با شهدای جنگ تحمیلی شنیده شده هم یکی دیگر از نمونه های این دستگاه است.

۶- راست پنجگاه

یکی از دستگاه های مهجور ایرانی است که خیلی کم کار شده. راست پنجگاه شباهت هایی به دستگاه ماهور دارد. توی حرکت نت هایی که برای گوشه های هر دستگاه نوشته شده یک روند مشخص بالارونده یا پایین رونده وجود دارد. نت های موجود در دستگاه راست پنجگاه و ماهور کاملامشترک هستند اما این حرکات و گردش ملودیشان است که با هم فرق دارد.


نمونه: آلبوم «چشمه نوش» و آلبوم مشترک حسین علیزاده و علیرضا افتخاری با نام «راز و نیاز» دو نمونه خیلی خوب این دستگاه هستند.

7- سه گاه

بعضی می گویند سه گاه، منشعب شده از دستگاه چهارگاه است. «سه گاه» علاوه بر حالت بیدارکننده که مشخصه اصلی دستگاه چهارگاه است، بعضی جاها حالت شور و وجد دارد که آن هم به خاطر عوض شدن یکی دو نت کوچک است. این دستگاه شباهت هایی هم به دستگاه شور دارد و خلاصه مناسب است برای اینکه درجه حالتان را چندتایی ارتقا بدهد!

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
نمونه: آهنگ رسوای زمانه علیرضا قربانی در آلبومی با همین نام که با همایون خرم کار کرده در این دستگاه است. تصنیف «آسمان عشق» در آلبومش با همین نام و تار زلف، غم عشق و دل شیدا آلبوم «رسوای دل» و به ویژه آهنگ های «از غم عشق تو» این آلبوم، به خوبی این دستگاه را معرفی می کند.


الفبای موسیقی سنتی

دنیای موسیقی آنقدر پر از واژه های شیک و خارجی است که اگر آدم همینطور یکهو یک متن تخصصی را شروع کند، امکان دارد سریعا بی خیالش بشود. این اصطلاحات تخصصی اگرچه کامل نیستند اما در حد فهمیدن این مطلب و ادعا کردن اینکه «من از موسیقی سنتی بیشتر از یک ساز می دانم!» کافی است.

- گوشه یا مقام: هر کدام از آهنگ هایی که قدیم ترها در مناطق مختلف ایران خوانده می شد را یک گوشه یا مقام می گویند. در واقع کوچکترین جزء هویت دار از ردیف موسیقی ایرانی است.

- دستگاه: خیلی از گوشه های موسیقی سنتی ایران، به این خاطر که به یک منطقه تعلق دارند، حال و هوای مشابهی دارند. این گوشه های با حال و هوای مشترک، همگی در یک مجموعه به نام دستگاه جمع آوری شدند و نام اختصاصی خودشان را گرفتند.

- آواز: هر آواز از مجموع چند گوشه تشکیل شده. این گوشه ها در واقع عضوی از همان هفت دستگاه بوده اند که چون با همدیگر شباهت بیشتری داشته اند، از دل دستگاه ها بیرون کشیده شده اند و نام آواز بر مجموعه شان گذاشته شده.

- ردیف موسیقی ایرانی: مجموعه این دستگاه ها و آوازها در کتابی به نام ردیف موسیقی ایرانی جمع آوری شده. این کتاب در واقع دایرة المعارف موسیقی سنتی ایرانی است که این روزها نسخه هایی از آن به صورت اختصاصی برای هر کدام از سازها چاپ شده است. مثل ردیف موسی معروفی که برای پیانو، ردیف طاهرزاده و دوامی برای آواز و ردیف ابوالحسن صبا برای نی.

- مرکب خوانی: در مرکب خوانی نوازنده از یک دستگاه شروع می کند و به تدریج وارد دستگاه های دیگر می شود. البته افرادی که این کار را می کنند، باید شناخت دقیقی از ردیف موسیقی داشته باشند. اصطلاحی در موسیقی داریم به نام فرود. برای توضیح کلمه فرود بهتر است یک مثال بزنیم تا ربطش را با مرکب خوانی بفهمیم؛ مثلا شما در دستگاه ماهور هستید، گوشه ها را دانه دانه جلو می روید تا می رسید به گوشه دلکش. این گوشه وجه تشابهاتی با دستگاه شور دارد. اگر نوازنده یا خواننده متبحر باشند، آن لحظه خیلی زیرکانه می تناند ادامه کار را در دستگاه شور برود اما چون کارش را از ماهور شروع کرده است نهایتا باید کار را در همان ماهور ختم کند.

در واقع خیلی زیرکانه وارد دستگاه شور می شود و دوباره برمی گردد در دستگاه ماهور فرود می آید. یعنی از نقاط تشابه دستگاه ها کمک گرفته و مرکب خوانی می کنند.

- نت شاهد: نتی است که در هر دستگاه یا آواز بیشترین کاربرد را داشته و در تداعی کردن حال و هوای آن دستگاه یا آواز هم سهم بیشتری دارد. اغلب گوشه ها معمولا با نت شاهد شروع و تمام می شوند. در موسیقی غربی به این نت شاهد درجه اول گام می گویند. نوازنده خوب کسی است که این نت را در هر دستگاه یا آواز به خوبی بشناسد و به موقع از آن استفاده کند.

- درآمد: اولین گوشه آغاز کننده هر دستگاه و آواز. گوشه درآمد تداعی کننده حال و هوای کل آن دستگاه یا آواز است؛ یعنی اگر می خواهید حال و هوای یک دستگاه را بفهمید، بهتر است که اول درآمدش را گوش بدهید.

- رپراتوار: معادل ردیف در موسیقی غربی.در غرب برای هر ساز یک رپرتوار مجزا موجود است. در ایران هم چنین کاری را برای ردیف کرده اند و برای هر سازی ردیف مخصوص آن را تدوین کرده اند.

- گام: در موسیقی غربی معادل دستگاه است که به دو دسته اصلی مینور و ماژور تقسیم می شود. به هشت نت پشت سر هم در موسیقی غربی یک گام می گویند. به فاصله بین هشت تا نت اکتاو هم می گویند.

- دانگ: هر چهار نت پشت سر هم یک دانگ است. در موسیقی غربی به هر دانگ یک تتراکورد می گویند. وقتی می گویند فلانی صدای شش دانگی دارد، یعنی می تواند شش تا دانگ که شامل 24 نت - یا به عبارتی سه گام است - را به ترتیب بخواند. خواننده شش دانگ کسی است که به اجرای هر بیست و چهار نت تسلط کامل دارد. حنجره ای که این توانایی را دارد، چیز خاصی است.

- مرصع خوانی: مرصع پلو چیست؟ پلویی است که همه چیز تویش ریخته شده. مرصع خوانی هم همچین چیزی است. یعنی برخلاف مرکب خوانی، نیازی نیست دنبال وجه تشابه بین دستگاه ها باشید و هر موقع دلتان بخواهد دستگاه را عوض کنید. البته خواننده متبحر طوری این کار را می کند که برای شنونده آزاردهنده نباشد. در ضمن در مرصع خوانی هیچ نیازی نیست که آواز را در همان دستگاه اولیه به پایان ببرید.. یکی از مشهورترین خوانندگان سبک مرصع خوانی «رامبد صدیف» است.


بخش فرعی ردیف موسیقی ایرانی، به اندازه بخش اصلی تنوع و گستردگی دارد

جُنگ پنج و هفت

در ردیف موسیقی ایرانی پنج آواز اصلی وجود دارد که در واقع مجموعه ای از «گوشه» ها هستند که عضوی از دستگاه های مختلف بوده اند اما به خاطر شباهت بیشتری که با هم داشته اند، از دستگاه مورد نظر جدا شده و به شکل یک آواز درآمده اند.

این وسط، «بیات کرد» و «شوشتری» دو آوازی هستند که بین موسیقیدان ها بر سر مستقل حساب آوردنشان اختلاف است و آمار آوازها را بین عدد پنج و هفت معلق نگه داشته اند!

بیات کرد (کرد بیات)

آثاری که در این آواز خوانده شده اند، آنقدر محدودند که هیچ وقت تا به حال هیچ آلبوم کاملی از بیات کرد ساخته نشده. این آواز هم زیرمجموعه دستگاه شور به حساب می آید.

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
نمونه: در آلبوم «آستان جان» که اثر مشترک شجریان و پرویز مشکاتیان است، چند نمونه از این آواز وجود دارد. تصنیف «دل دیوانه» هم یک نمونه دیگر این آواز است.

بیات اصفهان

با اینکه این آواز گوشه های غمگینی دارد اما غم و حزن و اندوه آواز دشتی متفاوت است. حال و هوای بیات اصفهان تا حدودی با «گام مینور» در موسیقی غرب یکی است.

نمونه: این آواز یکی از آوازهای مورد علاقه آهنگسازها و خوانندههای ایرانی است و خیلی رویش کار می کنند. آلبوم «سفر به دیگر سو» شهرام ناظری و یک قسمت از آلبوم مشترک کیهان کلهر و علی بهرامی فرد با نام «تنها نخواهم ماند» در آواز بیات اصفهان است. تیتراژ سریال هزاردستان که مرتضی نی داوود ساخته هم یکی دیگر از نمونه های این آواز است.

دشتی

دشتی همیشه پای ثابت عزاداری ها بوده و هست. غمی که در این آواز وجود دارد قادر است اشک هر جنبده ای را دربیاورد! دشتی علاوه بر کاربردش در مراسم عزاداری، در موسیقی درمانی هم استفاده می شود. خیلی از روانشناس ها از این نوع موسیقی استفاده می کنند تا بیمار مورد نظر به راحتی احساساتش را بیرون بریزد و خودش را تخلیه کند. آواز دشتی بسیار شبیه آهنگ های منطقه گیلان است.

حتی یکی از گوشه های این آواز به نام «دیلمان»، نام منطقه ای در استان گیلان است. به همین خاطر هم خیلی ها به شوخی به آواز «دشتی» می گویند «رشتی». با اینکه تنوع این آواز زیاد نیست اما کارهای زیادی در آن ساخته شده. دشتی هم زیرمجموعه دستگاه شور است.

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
نمونه: آواز خوانده شده توسط فریدون پوررضا در موسیقی تیتراژ سریال پس از باران که در گوشه دیلمان است، به خوبی فضای آواز دشتی را تداعی می کند. جالب است بدانید آهنگ «رعنا»ی گروه رستاک و آهنگ معروف «ای ایران ای مرز پرگهر» با اینکه ملودی شادی دارند اما زیرمجموعه آواز دشتی هستند.

در واقع خلق این فضاهای متفاوت خیلی وقت ها به ذوق، خلاقیت و زیرکی آهنگساز برمی گردد که از فضای دستگاه یا آواز استفاده کند و با استفاده از ریتم، آهنگی خلق کند که با فضای عمومی دستگاه یا آواز متفاوت باشد.

بیات ترک

این آواز یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است و مثل همان دستگاه آدم را به وجد می آورد.

نمونه: قطعه «اندک اندک» شهرام ناظری بیات ترک است. شروع این آهنگ الهام گرفته از گوشه «درآمد» آواز بیات ترک است. آلبوم «گل صدبرگ» ناظری نمونه دیگری از این آواز است. جالب است بدانید اذان موذن زاده اردبیلی در گوشه ای از این آواز با نام «روح الارواح» ساخته شده و به نظر می رسد مرحوم موذن زاده به خاطر اسم این گوشه، آن را برای اذان خود انتخاب کرده.

افشاری

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
این آواز هم یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است. بسیاری از تصنیف های قدیمی در این آواز ساخته شده اند. آوازهای افشار گاه با حزن همراهند و گاهی هم بسیار شاد هستند.

نمونه: تصنیف «از کفم رها»ی عارف قزوینی با این شروع، «از کفم رها شد قرار اول ...» از نمونه های آشنای افشاری است.

شوشتری

با اینکه این آواز تم غمگینی دارد اما تعدادی آهنگ شاد هم در آن خوانده شده. با این حال تم اصلی این دستگاه غمگین است. شوشتری گوشه های کمی دارد. خیلی ها معتقدند شوشتری در واقع یکی از گوشه های دستگاه همایون است نه یک آواز مجزا.

آشنایی با دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی
نمونه: تصنیف بیا تا گل برافشانیم ساخته حسین علیزاه و با آواز علیرضا افتخاری در آلبوم راز و نیاز، قطعه بی کلام «به زندان» از استاد ابوالحسن صبا و آهنگ معروف سریال دلشدگان دو نمونه غمگین از این آواز و آهنگ شیرازی «جینگه جینگه ساز میاد و ...» یک نمونه شاد این آواز است.

ابوعطا

این آواز هم حال و هوای غمگینی دارد و زیرمجموعه دستگاه شور محسوب می شود.

نمونه: آلبوم «آتش در نیستان» شهرام ناظری و «تصنیف بهار دلکش» محمدرضا شجریان از نمونه های این آواز هستند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.

همراه با تضمین و گارانتی ضمانت کیفیت

پرداخت اقساطی و توسط متخصص مجرب

ايمپلنت با ١٥ سال گارانتي 8/8 ميليون تومان

ویزیت و مشاوره رایگان
ظرفیت و مدت محدود
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    نظر کاربران

    • آرمان

      بهتر نبود به جای این چرت و پرت ها که نوشتین یکم داستگاه ها یا آواز ها را بیشتر معرفی کنین این سایت واقعا الکیه

      پاسخ ها

      • حمید

        بنده خدا کجا چرت و پرته در کل با ادبیات روون و صمیمی مطالب رو توضیح خوبی داده بود

      • علی

        بنده از طرف آرمان عذرخواهی می‌کنم. به یادگیری موسیقی بعداز اینکه ناامید شده بودم امیدوارم کردین.

      • موزیک دوست

        کسی که چنین ادبیاتی دارد ، دستگاه و موسیقی و ردیف به دردش نمی خورد.به کار دیگری بپرداز آرمان عزیز

      • بدون نام

        به واقع نشان دادید که اهل مدسیقی نیستی آرمان عزیز.

    • خلعتبری از شهسوار

      دستت درد نکند اما مطالبی هم درباره ی اساتید موسیقی و آواز برنامه ی گل ها باشد خیلی خیلی خو میشود

    • salman

      akhe baradare man... migi dastgahe mahoor gham angiz tarin dastgahe, ounvaght nemidooni romantic tarin avaze irani dar esfahan hast. ounvaght barchasb gham angiz be in dastgah midi. khob baba yekam fekr kon baad notgh kon. taro khosoko ba ham nasoozoon.

    • بدون نام

      لطفانمونه های صوتی هم درسایتتون بذارین

    • وحید

      خیلی خیلی استادانه وخوب نوشته شده دست شمادردنکند

    • بدون نام

      با سپاس، براي اولين با با بياني متفاوت اندكي دركم نسبت به رديف موسيقي ايراني بهتر شد...

    • رحمت

      برادر عزیز اولا خسته نباشید دوما به شما دوست عزیز پیشنهاد می کنم اول قشنگ مطالعه جدی در مورد منشا وپیدایش دستگاهای موسیقی ایرانی داشته باشید اولین نکته اینه که موسیقی سنتی ایرانی که امروز شما ودیگران با بی لطفی درباره ان صحبت میکنید این موسیقی مال زاگرس نشینان است خوب زاگرس نشینان کی بودند پس برو مطالحه کن

      پاسخ ها

      • علی

        خواستگاه موسیقی دستگاهی ما موسیقی فولکلوریک یا موسیقی محلی ماست و اختصاص به زاگرس نداره. بلکه تنوع کم نظیر موسیقی ما ناشی از تنوع خواستگاه های اون هست. تنوع قومیت ها. مذاهب. آداب و رسوم. مناطق جغرافیایی. کویری و کوهستانی و ....
        البته زاگرس نقش اساسی و خاصی داره مثل نغمه های قوم لر که که بر محور دستگاه ماهور هست

    • بدون نام

      ممنون

    • فرشته

      خوب بود ممنون فقط لطفا قایل صوتی هم بگزارید و متن و کاملتر کنید

    • حانیه

      خیلی عالی بود. مرسی

    • ترنم

      مطالبتون عالي بود ، فقط لطف ميکنيد در مورد الگوي آوازها توضيح بدين. مثلا در بيات ترک الگوي اون با سيb امکانش هست .سلام

    • رهام خدادادی

      با تشکر فراوان، لطفانمونه های صوتی هم درسایتتون بذارین

    • نادر

      به نظر میاد شما شمالی هستی چون بد جور دستگاهها رو هی دوست داری بچسبونی به شمال اما دستگاههای موسیقی ایرانی خصوصا شور و ماهور از غرب کشور یا به قول رحمت زاگرس نشینان هست

    • ساغر

      خيلي عالي و كامل بود!متشكرم

    • ساغر

      خيلي عالي و كامل بود!متشكرم

    • ساغر

      خيلي عالي و كامل بود!متشكرم

    • کامران

      عالی...

    • محمدرضا

      بسیار خوب و عالی بود

    • الهام غیور

      خوبه.دستگاههاوآوازهارابرای نوازنده های مبتدی"سه تار"بطورساده ارایه کنید.آهنگهاونوشته های قشنگ.

    • سعید

      خیلی خوب بود اگه نمونه های صوتی رو هم میذاشتین نور علی نور میشد

    • بدون نام

      +دوست عزیز بسیار عالی بود برای کسانی که وارد موسیقی شده اند و اطلاعات کمی دارند بسیار مفیده البته همانطور که میدانید موسیقی نیاز به زمان داره

    • بابک

      سلام.دوست عزیز مطالبی که نوشته اید ناقص و در برخی از موارد کاملا اشتباه است و باعث سردرگمی بیشتر خواننده میشود.لطفا مطلب های تخصصی را از منبع های بهتری کپی کنید

    • امیرحسین

      ممنون تشکر

    • امير

      سلام مطالبتون خوب بود اما راجب دستگاها كمبود مثال دستگاه شور نت شاهدش كدومه يا دشتي نت ايست وشاهد كدومه

    • زهرا

      مرسی عالی بود زحمت کشیدی این همه مطلب جمع اوری کردی

    • سعید

      ممنون از شما مفید بود

    • یاسی

      مررررسی از زحماتتون....

    • امير

      سلام مطالبتون خوب بود .ميشه دستگاهاو گوشه ها رو با نوتشون بزارين ممنون ميشم

    • بدون نام

      باسلام
      لطف بفرماییدنام دستگاهها رابازیرمجموعه ها مختصرا"شرح دهید،نام گوشه ها، نغمه ها، مثل رشمه، مغلوب، جامه دران، چکاوک و....

    • safa

      ممنون.خیلی استفاده بردم .موفق باشید

    • safa

      ممنون.خیلی استفاده بردم .موفق باشید

    • جمالی

      دست مریزاد .ممنون گل اومد بهار اومد تو چه دستگاهیه

    • بدون نام

      خوب

    • میثم

      دستتون درد نکنه ,واقعا عالی بود من که تازه وارد حال و هوای موسیق شدم و میخوام تازه با جزئیات بیشتری از موسیقی ایرانی آشنا بشم عالی بود .خیلی روان و قابل فهم برا همه توضیح داده بودید

    • محسن

      اخه چی بگم این چرتو پرتها چیه نوشتی .اول درباره موسیقی سنتی تحقیق کن بعدا مطلب بنوبس .کی گفته اواز دشتی همون رشتیه .از موسیقی سنتی چیزی حالیت هست اصلا

    • محمد

      خوب بود افرین البته غلط هم زیاد داشت مثلا تصنیف هزاردستان چارگاه هست نه اصفهان یا دلشدگان ماهور هست نه شوشتری
      در ضمن شوشتری جز اوازهای پنجگانه به حس اب نمیاد
      ولی تو این دوره زمونه که پشت سر هم کنسرت لغو میشه هیچ کس به موسیقی اهمیت نمیده همین کار شما هم بسار کار قابل ستایش بودی
      مخصوصا اون تیکه که از امیر کبیر صحبت کردبی اینو تا حالا نمیدونستم که این شخص بزرگ به موسیقی هم خدمت کرده واقعا روحش شاد
      ممنون

    • دستان

      از اینکه تحقیقات اندکی روی موسیقی ایرانی دارید سپاسگذارم ولی بهتر نبود تحقیقاتت را بیشتر میکردی؟هم از لحاظ موسیقی هم منطقه جغرافیایی و موسیقی محلی اقوام ایران
      دستگاه شور به حال وهوای مازندران نزدیک هست؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
      شمال نشین ها بیشتر آوا هاشون در دشتی هست اونم نه کامل
      فقط برای اطلاع شما دوست عزیز که 70 درصد موسیقی ایرانی از مقام لری و کردی هست برای اطمینان به موسیقی محلی این اقوام بخوبی گوش کنید همچنین باید ردیف دان هم باشی

    • سوگل

      عالی وبسیارخوب باتشکراز همه ی نوازندگان وخاننده ها

    • حمید

      خوب بود برا من که مبتدیم، ممنون

    • مرتضی م

      ضمن تشکر ازگوشه های هردستگاه سخنی به میان نیامده بطورمثال دردستگاه شورگوشه های متعددی پیداست؛ خارا، رهاوی، کرشمه، سلمک ، رضوی، حسینی و....
      باپوزش

    • محمد عاقلی

      بسیار عالی بود فقط اگه یک نمونه صوتی هم کنارش بود عالی تر می شد .بازم تشکر

    • نوا

      مرسى :-) چون اسمم نوا ست پس اطلاع از چند چون دستگاهاى موسيقى ايرانى خيلى جالبه و مرسى از معرفى آهنگها

    • بدون نام

      لطفا بصورتصوتی هم ارایه کنید

    • محمد مومن

      با سلام
      بسیار عالی بود.
      ساده و روان

    • فائزه

      کاملا قابل فهم بود برای هر کسی....عالی بود.دستتون درد نکنه

    • هادی

      با سلام و تشکر.بنظر شما بهتر نبود برای دستگاه چهارگاه کارهای استاد ایرج را معرفی میکردین تا حسابی از چهارگاه لذت ببرند؟مانند گلهای تازه18 و گلهای رنگارنگ420و444و549و576و....

    • محمد

      موسیقی ردیفی یک قالب تعریف شده است که قدرت خلاقیت را کم میکند.پایبندی به ردیف جهت حفظ اصالت خوب است ولی ر مقایسه با موسیقی غربی هنرجو جرات فرا رفتن ندارد.وامداری ردیف به شرط ایجاد خلاقیت توسط اساتید ممتاز منجمله استاد شجریان مورد انتظار است.مناسفانه ما در زمینه موسیقی بجای هنرمند هنربند داریم که موسیقی را ارث پدری خود میدانند.موسیقی غربی بود که با علم نت نویسی به داد موسیقی ما رسید چرا که قبلا وسیبقی سنتی ما و شاید الان انحصاری خانوادگی هست

    • احمد

      تشکر بسیار از شما که این سایت را درست کردید مطا لعه کردم و بسیار اموختم تشکر

    • Amin

      بله.... از اینکه بعضی از مطالب سهوا به اشتباه نقل شده بود هیچ جای شکی نیست ...!
      اما همینکه از دید وطن پرستی وظیفه خودت دونستی که کمکی در راستای زنده نگه داشتن تمدن و ارزشهای وطنمون در باب تاریخچه موسیقی ایرانی وقت بزاری و مطالبی رو وارد سایت کنی... بسیار جای تقدیر و تشکر داره..!

    • ستایش

      مطلب مفیدی بود علت اینکه بعضی از دوستان مخالف اند بدلیل اختلاف نظر ها حتی بین اساتید موسیقی ماست . در کل سپاس از زحمت های شما

    • رضا معینی

      بنده از نوشته های شما هیچ مطلبی در رابطه با دستگاه ها متوجه نشدم شما فقط از استاد شجریان و شاگردان ایشان تعریف و تمجید کردید در صورتی که نمونه های بهتری هم هستند مانند اساتید قوامی شهیدی گلپایگانی ایرج دلکش و غیره که هم مثلا بیات ترک را درست تر و با صدای زیبا تر و دلنشین خوانده اند شما کم لطفی کردید متشکرم

    • یونس

      محسن از ادبیات بی ادب و زشت استفاده کردی اولا به خودت توهین کردی چون این آقا که دستش درد نکنه در حد توانش مطالبی نوشته ما هم بهره بردیم اگه جراتشو داری تو هم بنویس که نداری آی کیوی وووووووووووو

    • سعید

      همین که با زحمت این مطالب را جمع اوری کرده اید جای سپاسگزاری دارد ولی اگر موثق وعلمی نباشند گوش شما دائم زنگ خواهد زد .

    • سعید

      همین که با زحمت این مطالب را جمع اوری کرده اید جای سپاسگزاری دارد ولی اگر موثق وعلمی نباشند گوش شما دائم زنگ خواهد زد .

    • ناصر ازبوکان

      ممنون از راهنمای هاتون ای کاش واسه اشنایی بیشتر دستگاهها یه اهنگم بغلش میزاشتید

    • سید

      سلام
      جسارتا باید عرض کنم آواز دشتی مربوط به منطقه دشتی استان بوشهر می باشد که علاوه بر شعرای بسیار آواز تخصصی شروه را هم دارند که آواز دشتی از شروه گرفته شده و به صورت دیگر در شمال کشور نیز اجرا میشود برای نمونه تیتراژ پایانی سریال مختار با صدای خانم بحرانی گوشه کوچکی از شروه بود میتونید توی نت سرچ کنید و با شروه بیشتر آشنا بشید اون وقت ریشه یابی آواز دشتی راحت تره

    • محمد

      دستگاه دشتی برگرفته از موسیقی منطقه دشتی دراستان بوشهر است که با نام "شَرْوِه" شناخته می شود. منطقه دشتی زادگاه بزرگان ادبیات و موسقی ایران همچون فایز دشتی و مفتون دشتی از دوبیتی سرایان بزرگ ایران و یا استاد دادبه (جانسوز) که شاگردانی همچون استاد شجریان و استاد علیرضا افتخاری داشته اند بوده است

    • پژمان ناهیدفر

      ممنون از راهنمایی هایتون متشکرم

    • مهدی

      با سلام.ممنون.مطالب خوبی بود.من حدود ۷سال هست موسیقی کار میکنم اما از موسیقی و دستگاه ها زیاد چیزی نمیدونم.مطالبتون مفید بود و ب من مطمئنم کمک خوبی کرد

      پاسخ ها

      • علی

        شما احتمالا موسیقی ایرانی کار نمی کنید وگر نه باید در هفت سال لااقل یک دوره ردیف رو تموم می کردید

    • بدون نام

      خوب بود ده

    • هستی شایگان

      سلام
      وااااااقعا عالی توضیح دادید . . .
      فقط اگه امکانش هست نمونه های صوتی هم بذارید تا بهتر متوجه بشیم . . .
      خیلی خیلی خیلی سپاسگذارم . . .
      بسیاااااااار عالی و با مفهوم بودند مطالبتون . . .

    • مرضیه

      منبع این مطلب رو لطفا بفرمایید. جالب بود:)))

    • محمدآرا

      بعضی دستگاه موسیقی است که ما راشاد میکند یا بلعکس مارا غمگین میکند واقعا سیستم این دستگاه جالب است وطراحیش همین طور پس بیاید دربارهی اشنای باهر دستگاه موسیقی تحقیق کنیم

    • مهم

      بسیار عالی، اطلاعات هر چقدر هم کوتاه باشه ،اگر کسی اهل ذوق باشه باید بره مطالعه کنه، وگرنه برای ادمهای بی تفاوت وتنبل هر چه کامل بگویید فایده ندارد، بهر حال ممنون از اینکه وقت گذاشتید استفاده کردم ،

    • بدون نام

      باعرض خسته نباشید خدمت سایت ((بهترینها))
      خیلی متشکرم از مطالب صحیح و آموزنده شما ؛
      ممنون میشم اگر نمونه آهنگ های هر دستگاه را روبروی
      متن ها بگذارید ؛ متشکرم.

    • حسن اقا

      دوست عزیز من یک موسیقیدان هستم به جد میگویم انقدر خوب نوشتی و با لطف و روان نوشتی که من کیف کردم افرین احسنت

    • محمود

      سلام مورد استفاده بود تشکر

    • الهه میمنه

      غلامحسین برادر علی اکبر خان نبوده بردادرزاده ش بوده که بعد از فوت علی اکبر خان که در چهل و دو سالگی در پشت بام خونه ش اتفاق افتاده با همسر بیوه علی اکبر خان ازدواج میکنه و به فرزندان باقی مونده از ایشون یعنی میرزا حسین قلی و میرزا عبدالله آموخته هاش از علی اکبر خانو آموزش داده . اابته انگار علی اکبر خان فرزند دیگه ای به اسم غلامحسن هم داشته .

    • بدون نام

      همشو کامل خوندم قبلنم خونده بودم اونم چندبار چندسالم سه تار کار کردم ولی الان یه دونشو بگو توضیح بدم اگه بتونم!! سخته اینا با خوندن تو ذهن آدم نمیره باید انقد نمونه هاشو بشنوی و کار کنی تا چشم بسته هم بشناسی گوشه ها و دستگاهها و آوازهارو

    • یونس جعفری دشت بزرگ

      سلاااام به همه دوستان علاقمند به موسیقی سنتی
      خیلی وقت بود دنبال همچین مطلبی درباره موسیقی سنتی میگشتم ، خییییییییلی عالی و روان و قابل فهم توضیح داده بودین .
      از دوستان هم خواهش می کنم که اگه مطلبی رو دیدن که با دانششون مغایرت داشت مودبانه و بدون توهین به همدیگه مطرح کنن: " هیچ کس دانای مطلق نیس و ممکنه توی حرفاش و نوشته هاش اشتباهاتی داشته باشه "

    • بدون نام

      با عرض سپاس از دوستان . خوب عزیزان هرکس از دستگاه وگوشه های موسیقی از این برادر عزیز وارد تر است خوب یه لتف کن متنی را به اجرا بگذار ممنون میشیم

    • آرماندا

      بدک نبود خوشم اومد ولی اگه میشه اسم دستگاهارو با مجموعه گوشه ها بزارید

    • بدون نام

      فکر کنم از استاد شجریان خوشتون نمیاد

    • parya

      متشکرم ؛ خوب بود به قول دوستان نمونه های صوتی هم بزارید همراه با یک نمونه پیش درآمد ، رنگ و... برای هر دستگاه و گوشه.

    • علی

      ممنون زحمت کشیدید و مسائل پیچیده را در قالب طنز آموزش دادید.

    • عمید کاظمی

      متن خوب، چکیده و مفیدی برای معرفی ساختار کلی موسیقی ایرانی به مبتدیان بود، با سپاس

      لطفا اصلاح کنید تعداد نتهای در جایی از متن هشت نت نوشته شده، که هفت نت صحیح می‌باشد!

      عجیب که همه ی نظرات دوستان منتقد رو خوندم، کسی اشاره ای به این اشتباه متن نکرده بود!!

    • محمد

      متشکرم موجز بود و موٍٍٍٍثر و من در غم راست پنج گاه همایون شبانه . پگاهم را با چهارگاه آغاز می کنم تا روزم را با شور و نوای ماهور شاد گرداند

      پاسخ ها

      • امیر

        اقای پارادوکس شما اسمت محمده بعد اومدی تز فارسی اصیل میدی؟؟؟؟!!!!!

    • علی

      مطلب بسیار خوبی بود اگر چه ایرادات بسیار جزئی داشت.

    • جعفری

      مطلبتون خیلی چسبید

    • علی ملکشاهی

      خیلی خوب بود

    • بدون نام

      متاسفانه اقای شجریان که شما مثال زدید یک روضه خوان است تا اواز خوان اقای شجریان روضه خوانی را با اواز خوانی اشتباه گرفته ایشون باید از همون اول شغلشون را عوض میکردند بیخود نیست که در امتحان ورودی به برنامه گلها دو مرتبه توسط مرحوم دکتر داوود پیرنیا مردود شد

      پاسخ ها

      • بدون نام

        غلط زیادی نکن لطفا...

    • محمدرضا

      سلام دوست عزیز.من واقعا از شما بخاطر گردآوری این مقاله سپاسگزارم.خیلی دوست داشتم در مورد دستگاه های موسیقی فولکلوریک ایران آگاهی داشته باشم. چنانچه واستون ممکنه از هرکدام یکی دو نمونه برای ادا کردن حق مطلب جهت دانلود قرار بدید.ارادتمند شما محمدرضا

    • کامران عباسپور

      درود من از موسیقی هیچی نمی دونستم این مطالب واقعا برای شخص من مفید و بسیار جالب بود سپاس فراوان

    • افشین

      فوق العاده بود
      خصوصا اینکه بنده با همشهری م استاد صدیف رامبد اردبیلی آشنا شدم، صرفا از طریق اشاره شما
      واقعا تشکر میکنم ازتون

    • علی

      اطلاعات خوبی بود و ممنون
      اما ماهور تغییر یافته ماژور نیست
      ماهور یک لغت اصیل پارسی است و هرگز بر مبنای شباهت قضاوت نکنید فکر می کنم به معنای ریگزار باشد و برخان به معنای تپه های هلالی ریگ
      شاد باشید

    • کیان

      عالی

    • پارسا

      خیلی ممنون از مطالب خوبتون

    • پریا

      بد بد بد بد بد بدددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددد

    • رها

      تشکر فراوان از حسن مطالب شما
      ، به نظر من در معرفی و توضیح موسیقی ایرانی ، بهترین روش همان معرفی آهنگ و آواز به صورت عینی است تا من خواننده پس از مطالعه تئوری فورا گوش به تمثیل آن بدهم تا لذت آن صد برابر شود

    • مهدی

      سلام سرکلید سی کرن می کرن لا کرن مربوط به چه دستگاهی است. سپاس

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج