رفع تحريم ها ۱۰ سال طول می کشد
نشست ”روابط ايران و آمريکا؛ تقابل يا تعامل"روز يک‌شنبه با سخنراني سيد صادق خرازي، سفير پيشين ايران در فرانسه، عباس ملکي، استاد دانشگاه ام‌آي‌تي آمريکا و فواد ايزدي، استاد دانشگاه و با حضور جمعي از اساتيد دانشگاه، صاحب نظران و دانشجويان برگزار شد.
روزنامه ابتکار: نشست "روابط ايران و آمريکا؛ تقابل يا تعامل"روز يک‌شنبه با سخنراني سيد صادق خرازي، سفير پيشين ايران در فرانسه، عباس ملکي، استاد دانشگاه ام‌آي‌تي آمريکا و فواد ايزدي، استاد دانشگاه و با حضور جمعي از اساتيد دانشگاه، صاحب نظران و دانشجويان برگزار شد.
در اين نشست سيد صادق خرازي خاطرنشان کرد: ترکيب جمعيتي در آمريکا دستخوش تحول عظيمي است نشانه‌هايي از ترکيب جمعيتي که عامل اصلي و جدي موفقيت اوباما در انتخابات رياست جمهوري بوده است وجود دارد.او با بيان اين که بايد اوباما را بايد يک پديده تلقي کنيم اظهارکرد: اين که فردي غير از سفيدپوست توانسته است در انتخابات رياست جمهوري پيروز شود و دو دوره حضور داشته باشد خود پديده‌هاي ديگري را در آمريکا رقم زده است.
خرازي با بيان اين که اقتصاد آمريکا در شرايط کنوني درحضيض خود است گفت: چگونه مي‌شود در شرايطي که جمهوري خواهان همه سرمايه‌هاي خود را در سبد رامني مي‌ريزند او پيروز نمي‌شود بايد در نظر داشت هزينه انتخابات رياست جمهوري جمهوري‌خواهان قابل مقايسه با هيچ دوره‌اي نبوده است از سويي طوفان اخير در آمريکا به جاي اين که عامل ضعف رئيس‌جمهور شود عامل قوت او شده است.
اين مسائل نشان مي‌دهد ترکيب جمعيتي در حال تبديل شدن به ترکيب جمعيتي تصميم‌ساز است.وي توضيح داد: اقليت‌هاي قومي و مسلمانان پديده‌هاي جديدي در انتخابات مي‌شوند و موقعيت جمعيت مسلمانان در آمريکا حدود بيست ميليون نفر است.مشاور رئيس‌جمهور پيشين کشورمان اضافه کرد: براي اولين‌بار اسراييل در صحنه انتخابات آمريکا طرف مقابل با قدرت حاکم قرار مي‌گيرد.
او با طرح اين پرسش که آيا سياست خارجي آمريکا استمرار دوره اول حضور اوباما خواهد بود؟ گفت: به نظر مي‌رسد سياست خارجي دوره دوم کاملاً متفاوت خواهد بود. رئيس جمهوري که در دفترش است و مي‌داند تهديدي براي حضورش در اين پست وجود ندارد مسلما مي‌تواند تاثيرات جدي ديگري بگذارد.خرازي گفت: ما به نقطه حساسي رسيده‌ايم که براي منافع ملي و حيات سياسي کشورمان تعيين کننده است.
نبايد تلقي کنيم که هدف آمريکا خير رساندن و کمک به روند مردم‌سالاري در منطقه است. آن‌ها در پارادوکس خود در منطقه وا مانده‌اند. نبايد فکرکنيم که همه مسائل در گروي حل مسائل ايران و آمريکا است؛ بايد مقداري اخلاق و خرد سياسي، نقش مردم و صاحب نظران و نخبگان را در دستور کار خود قرار دهيم.
هم چنين ملکي،گفت: اگر آمريکا بخواهد روابط قهر‌آميزش را با ايران پايان دهد در مرحله نخست قطع روابط ديپلماتيکي که يک جانبه در آوريل ۱۹۸۰ انجام داد را جبران کند. بايد در نظر داشت نظام حقوقي آمريکا به گونه‌اي است که اگر بخواهد تحريم‌هايي که تاکنون عليه ايران تصويب کرده است را رفع کند، از نظر حقوقي ۱۰ سال طول مي‌کشد.
او با اشاره مجموعه اقدامات در روابط بين کشورها در زمينه روابط بين‌الملل اظهار کرد: اقدامات قهرآميز، تهديد به آسيب وارد کردن در آينده به عنوان ابزاري براي نفوذ در صحنه بين‌الملل است و ابزار آن تهديد به تحميل اقدامات هزينه‌بر تنبيهي است که اگر کشور هدف از آن سرباز زدند اجرايي مي‌شود.
وي با بيان اين که جنگ اقدامي قهرآميز نيست توضيح داد: اقدام قهرآميز، اقدامات ديپلماتيک را در بر مي‌گيرد و در واقع تلاش براي مصالحه است و تنها به زور دو طرف بستگي ندارد، بلکه به منافع آن‌ها نيز بستگي دارد. بنابراين خشونت به ما هُوَ خشونت داراي ارزش ذاتي و استراتژيک نيست اما ممکن است شامل استفاده از نيروي نظامي، تحريم اقتصادي و عمليات پنهان باشد.
اين استاد دانشگاه گفت: اقدام قهرآميز زماني موفق است که بتواند تصميم‌گيرندگان در کشور هدف را متقاعد کند که وضعيت رفتاري آن‌ها داراي هزينه‌هاي متعدد است به همين دليل هم بايد چماق داشته باشد و هم هويج و به ظاهر شيرين و مثبت باشد.او با اين که اقدام قهرآميز بايد مشروط باشد و اين اميد وجود داشته باشد که در صورت انجام اقداماتي، اقدامات قهرآميز برطرف شود، گفت: ادبيات اقدامات قهرآميز مي‌گويد که جراحات اقتصادي و يا حملات نظامي به يک کشور لزوما به تغيير نظام سياسي نخواهد انجاميد.
ملکي با بيان اين که تاثير چماق در اقدام قهرآميز پارادوکسيکال است گفت: تحريم مي‌تواند نخبگان را هدف قرار دهد و يا کل جامعه را. اما بايد در نظر داشت تاريخ نشان مي‌دهد که تحريم‌ها کم‌تر موفق شده‌اند که به اهداف خود برسند. تحريم بين کشورهايي که داراي سيستم مشابه هستند يا متحد سياسي و اقتصادي هستند موثرتر خواهد بود تا بين کشورهاي که تفاوت زيادي با هم دارند.
اين استاد دانشگاه تصريح کرد: رفتار دولت هدف در بهترين حالت يک شاخص است چون تحريم‌هاي اقتصادي در دراز مدت نتيجه مي‌دهد و در کوتاه مدت نمي‌تواند شاهد تغييرات رفتاري در دولت مقابل شود. ليبي شاهدي بر اين مدعاست.
موافقان تحريم ليبي مي‌گويند که ليبي به دليل تحريم‌ها در سال ۲۰۰۳ وسايل هسته‌يي خود را تحويل داد.وي با اشاره به تحريم‌هاي انجام شده عليه ايران گفت: انگيزه‌هاي مثبت از طريق مذاکرات چند جانبه به ايران داده شده است از جمله بهبود روابط ديپلماتيک، عضويت در سازمان تجارت جهاني، همکاري هسته‌يي غيرنظامي، عضويت در منشور انرژي، امکان سرمايه‌گذاري مستقيم در ايران، فروش هواپيما و لوازم يدکي و... البته در کنار آن اقدامات تنبيهي شديدي هم وجود داشته است.
ملکي تاکيد کرد: اقدامات قهرآميز در مورد ايران جواب نمي‌دهد زيرا تحليل هزينه فايده و تصميم موافقت از طرف ايران مشخص نمي‌کند که در آينده وضعيت بهتري در انتظار ايران خواهد بود. از طرفي در ايران اطمينان نداشتن به توافق با غرب نيز مطرح است زيرا اين اطمينان به غرب وجود ندارد و در عين حال توافق به معناي ضعف در برابر حريف تلقي مي‌شود.
بعضي از تصميم‌گيرندگان نيز معتقدند شرايط فعلي و گفت‌وگو براساس موضوع هسته‌يي شرايط بهتري زيرا معتقدم اگر اين مساله حل شود موضوع حقوق بشر، تروريسم، صلح خاورميانه، نقش ايران در منطقه و... را آمريکا مي‌خواهد مطرح کند و اين موضوع‌ها پاياني ندارد.
او در عين حال گفت که از سوي نمي‌دانيم آينده تحريم‌ها چگونه خواهد بود. کسي نمي‌داند چه مقدار مشکلات اقتصادي ايران به خاطر تحريم‌هاست و چه مقدارش به دليل مسائل داخلي و ناتواني در حل بعضي رکودها در حوزه‌هاي مختلف در کشور است.
ضمن اين که ايران توانايي در دورزدن تحريم‌ها را داشته است و در تجارت با ديگر کشورها فعال عمل کرده است.اين استاد دانشگاه با بيان اين که در عين حال که تصميم‌گيري در ايران تا اندازه‌اي متمرکز است اما در مواقعي به صورت جمعي‌تر انجام مي‌شود، گفت: تاريخ ايران نشان مي‌دهد که در زمان فشار، ايران تصميم به مصالحه نخواهد گرفت.
ملکي گفت: تحريم در کشوري مي‌تواند جواب دهد که در رفاه نبودن مي‌تواند موجب اعتراض شود، اما طبيعي است که وقتي يک کشور در معرض تحريم خارجي قرار مي‌گيرد هيچ دولتي اجازه اعتراض به مسائل اقتصادي را نخواهد داد و تحريم باعث تعضيف قشر متوسط مي‌شود و اين برخلاف هدفي است که غرب با عنوان گسترش دادن هر چه بيش‌تر طبقه متوسط مطرح مي‌کند.
وي در پايان تاکيد کرد: براي ايران سه انتخاب منطقه‌گرايي، ظرفيت‌سازي در توليد نفت و گاز و هم‌چنين ايجاد شبکه رواني و ارتباطي در سطح جهان مي‌تواند راه‌گشا باشد.سپس ايزدي درباره چالش‌ها و فرصت‌هاي موجود در روابط ايران و آمريکا اظهار کرد: يکي از نکاتي که متاسفانه در داخل کشور در مباحث مربوط به آمريکا بايد بيش‌تر مورد توجه قرار گيرد اين است که برخلاف تصور ايرانيان، قوه مقننه و کنگره آمريکا حرف آخر را در حوزه سياست خارجه مي‌زنند، اگرچه ممکن است برخي از بخش‌هاي قوه مجريه بتوانند وضعيت را با ايران بهتر کنند اما کنگره تصميم‌گيرنده در اين باره است.
او با اشاره به تحريم‌هاي اخير آمريکا عليه ايران، اظهار کرد: اگرچه اوباما به نوعي مخالفت خود را با اين تحريم‌ها اعلام کرد اما همه ۹۴ سناتور راي مثبت به تحريم‌ها دادند اين مساله نشان مي‌دهد که حتي يک سناتور دموکرات نيز به حرف اوباما گوش نکرد. يکي از دلايل اين امر نفوذ جدي لابي صهيونيستي در کنگره است.اين استاد دانشگاه با تاکيد بر لزوم ايجاد نهادهاي قدرت از سوي ايران در آمريکا، ادامه داد: در طول ساليان گذشته با وجود مشکلات و مسائل مختلف ميان ايران و آمريکا، کشورمان برنامه‌اي براي ايجاد نهادهاي قدرت در آمريکا انجام نداده است البته اين برنامه بايد درازمدت باشد که بيش‌تر در حوزه ديپلماسي عمومي فعاليت کند.
ايزدي با بيان اين که در درون دولت اوباما دو طيف درباره مساله ايران وجود دارد، افزود: اولين طيف کساني مانند جو بايدن هستند که اعتقادي به حمله نظامي عليه ايران نداشته و تنها به دنبال افزايش تحريم‌ها و فشارها هستند. در مقابل طيف ديگري وجود دارد که اعلام مي‌کند تا پايان سال ۲۰۱۳ ايران بايد تسليم شود و حمله نظامي يکي از گزينه‌هاي روي ميز است.
وي اضافه کرد: با توجه به وجود اين دو طيف در اطراف اوباما، اين سوال مطرح مي‌شود که آيا جمهوري اسلامي ايران نبايد از اين فرصت استفاده کند و تفکر طيف اول را ارتقا دهد؟ اين استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در حال حاضر موضوع مذاکره با آمريکا در کشور مطرح است که حالت ايدئولوژيک به خود گرفته است در حالي که بحث مذاکره تنها به عنوان ابزاري در سياست خارجي مطرح است.
در اين نشست سيد صادق خرازي خاطرنشان کرد: ترکيب جمعيتي در آمريکا دستخوش تحول عظيمي است نشانه‌هايي از ترکيب جمعيتي که عامل اصلي و جدي موفقيت اوباما در انتخابات رياست جمهوري بوده است وجود دارد.او با بيان اين که بايد اوباما را بايد يک پديده تلقي کنيم اظهارکرد: اين که فردي غير از سفيدپوست توانسته است در انتخابات رياست جمهوري پيروز شود و دو دوره حضور داشته باشد خود پديده‌هاي ديگري را در آمريکا رقم زده است.
خرازي با بيان اين که اقتصاد آمريکا در شرايط کنوني درحضيض خود است گفت: چگونه مي‌شود در شرايطي که جمهوري خواهان همه سرمايه‌هاي خود را در سبد رامني مي‌ريزند او پيروز نمي‌شود بايد در نظر داشت هزينه انتخابات رياست جمهوري جمهوري‌خواهان قابل مقايسه با هيچ دوره‌اي نبوده است از سويي طوفان اخير در آمريکا به جاي اين که عامل ضعف رئيس‌جمهور شود عامل قوت او شده است.
اين مسائل نشان مي‌دهد ترکيب جمعيتي در حال تبديل شدن به ترکيب جمعيتي تصميم‌ساز است.وي توضيح داد: اقليت‌هاي قومي و مسلمانان پديده‌هاي جديدي در انتخابات مي‌شوند و موقعيت جمعيت مسلمانان در آمريکا حدود بيست ميليون نفر است.مشاور رئيس‌جمهور پيشين کشورمان اضافه کرد: براي اولين‌بار اسراييل در صحنه انتخابات آمريکا طرف مقابل با قدرت حاکم قرار مي‌گيرد.
او با طرح اين پرسش که آيا سياست خارجي آمريکا استمرار دوره اول حضور اوباما خواهد بود؟ گفت: به نظر مي‌رسد سياست خارجي دوره دوم کاملاً متفاوت خواهد بود. رئيس جمهوري که در دفترش است و مي‌داند تهديدي براي حضورش در اين پست وجود ندارد مسلما مي‌تواند تاثيرات جدي ديگري بگذارد.خرازي گفت: ما به نقطه حساسي رسيده‌ايم که براي منافع ملي و حيات سياسي کشورمان تعيين کننده است.
نبايد تلقي کنيم که هدف آمريکا خير رساندن و کمک به روند مردم‌سالاري در منطقه است. آن‌ها در پارادوکس خود در منطقه وا مانده‌اند. نبايد فکرکنيم که همه مسائل در گروي حل مسائل ايران و آمريکا است؛ بايد مقداري اخلاق و خرد سياسي، نقش مردم و صاحب نظران و نخبگان را در دستور کار خود قرار دهيم.
هم چنين ملکي،گفت: اگر آمريکا بخواهد روابط قهر‌آميزش را با ايران پايان دهد در مرحله نخست قطع روابط ديپلماتيکي که يک جانبه در آوريل ۱۹۸۰ انجام داد را جبران کند. بايد در نظر داشت نظام حقوقي آمريکا به گونه‌اي است که اگر بخواهد تحريم‌هايي که تاکنون عليه ايران تصويب کرده است را رفع کند، از نظر حقوقي ۱۰ سال طول مي‌کشد.
او با اشاره مجموعه اقدامات در روابط بين کشورها در زمينه روابط بين‌الملل اظهار کرد: اقدامات قهرآميز، تهديد به آسيب وارد کردن در آينده به عنوان ابزاري براي نفوذ در صحنه بين‌الملل است و ابزار آن تهديد به تحميل اقدامات هزينه‌بر تنبيهي است که اگر کشور هدف از آن سرباز زدند اجرايي مي‌شود.
وي با بيان اين که جنگ اقدامي قهرآميز نيست توضيح داد: اقدام قهرآميز، اقدامات ديپلماتيک را در بر مي‌گيرد و در واقع تلاش براي مصالحه است و تنها به زور دو طرف بستگي ندارد، بلکه به منافع آن‌ها نيز بستگي دارد. بنابراين خشونت به ما هُوَ خشونت داراي ارزش ذاتي و استراتژيک نيست اما ممکن است شامل استفاده از نيروي نظامي، تحريم اقتصادي و عمليات پنهان باشد.
اين استاد دانشگاه گفت: اقدام قهرآميز زماني موفق است که بتواند تصميم‌گيرندگان در کشور هدف را متقاعد کند که وضعيت رفتاري آن‌ها داراي هزينه‌هاي متعدد است به همين دليل هم بايد چماق داشته باشد و هم هويج و به ظاهر شيرين و مثبت باشد.او با اين که اقدام قهرآميز بايد مشروط باشد و اين اميد وجود داشته باشد که در صورت انجام اقداماتي، اقدامات قهرآميز برطرف شود، گفت: ادبيات اقدامات قهرآميز مي‌گويد که جراحات اقتصادي و يا حملات نظامي به يک کشور لزوما به تغيير نظام سياسي نخواهد انجاميد.
ملکي با بيان اين که تاثير چماق در اقدام قهرآميز پارادوکسيکال است گفت: تحريم مي‌تواند نخبگان را هدف قرار دهد و يا کل جامعه را. اما بايد در نظر داشت تاريخ نشان مي‌دهد که تحريم‌ها کم‌تر موفق شده‌اند که به اهداف خود برسند. تحريم بين کشورهايي که داراي سيستم مشابه هستند يا متحد سياسي و اقتصادي هستند موثرتر خواهد بود تا بين کشورهاي که تفاوت زيادي با هم دارند.
اين استاد دانشگاه تصريح کرد: رفتار دولت هدف در بهترين حالت يک شاخص است چون تحريم‌هاي اقتصادي در دراز مدت نتيجه مي‌دهد و در کوتاه مدت نمي‌تواند شاهد تغييرات رفتاري در دولت مقابل شود. ليبي شاهدي بر اين مدعاست.
موافقان تحريم ليبي مي‌گويند که ليبي به دليل تحريم‌ها در سال ۲۰۰۳ وسايل هسته‌يي خود را تحويل داد.وي با اشاره به تحريم‌هاي انجام شده عليه ايران گفت: انگيزه‌هاي مثبت از طريق مذاکرات چند جانبه به ايران داده شده است از جمله بهبود روابط ديپلماتيک، عضويت در سازمان تجارت جهاني، همکاري هسته‌يي غيرنظامي، عضويت در منشور انرژي، امکان سرمايه‌گذاري مستقيم در ايران، فروش هواپيما و لوازم يدکي و... البته در کنار آن اقدامات تنبيهي شديدي هم وجود داشته است.
ملکي تاکيد کرد: اقدامات قهرآميز در مورد ايران جواب نمي‌دهد زيرا تحليل هزينه فايده و تصميم موافقت از طرف ايران مشخص نمي‌کند که در آينده وضعيت بهتري در انتظار ايران خواهد بود. از طرفي در ايران اطمينان نداشتن به توافق با غرب نيز مطرح است زيرا اين اطمينان به غرب وجود ندارد و در عين حال توافق به معناي ضعف در برابر حريف تلقي مي‌شود.
بعضي از تصميم‌گيرندگان نيز معتقدند شرايط فعلي و گفت‌وگو براساس موضوع هسته‌يي شرايط بهتري زيرا معتقدم اگر اين مساله حل شود موضوع حقوق بشر، تروريسم، صلح خاورميانه، نقش ايران در منطقه و... را آمريکا مي‌خواهد مطرح کند و اين موضوع‌ها پاياني ندارد.
او در عين حال گفت که از سوي نمي‌دانيم آينده تحريم‌ها چگونه خواهد بود. کسي نمي‌داند چه مقدار مشکلات اقتصادي ايران به خاطر تحريم‌هاست و چه مقدارش به دليل مسائل داخلي و ناتواني در حل بعضي رکودها در حوزه‌هاي مختلف در کشور است.
ضمن اين که ايران توانايي در دورزدن تحريم‌ها را داشته است و در تجارت با ديگر کشورها فعال عمل کرده است.اين استاد دانشگاه با بيان اين که در عين حال که تصميم‌گيري در ايران تا اندازه‌اي متمرکز است اما در مواقعي به صورت جمعي‌تر انجام مي‌شود، گفت: تاريخ ايران نشان مي‌دهد که در زمان فشار، ايران تصميم به مصالحه نخواهد گرفت.
ملکي گفت: تحريم در کشوري مي‌تواند جواب دهد که در رفاه نبودن مي‌تواند موجب اعتراض شود، اما طبيعي است که وقتي يک کشور در معرض تحريم خارجي قرار مي‌گيرد هيچ دولتي اجازه اعتراض به مسائل اقتصادي را نخواهد داد و تحريم باعث تعضيف قشر متوسط مي‌شود و اين برخلاف هدفي است که غرب با عنوان گسترش دادن هر چه بيش‌تر طبقه متوسط مطرح مي‌کند.
وي در پايان تاکيد کرد: براي ايران سه انتخاب منطقه‌گرايي، ظرفيت‌سازي در توليد نفت و گاز و هم‌چنين ايجاد شبکه رواني و ارتباطي در سطح جهان مي‌تواند راه‌گشا باشد.سپس ايزدي درباره چالش‌ها و فرصت‌هاي موجود در روابط ايران و آمريکا اظهار کرد: يکي از نکاتي که متاسفانه در داخل کشور در مباحث مربوط به آمريکا بايد بيش‌تر مورد توجه قرار گيرد اين است که برخلاف تصور ايرانيان، قوه مقننه و کنگره آمريکا حرف آخر را در حوزه سياست خارجه مي‌زنند، اگرچه ممکن است برخي از بخش‌هاي قوه مجريه بتوانند وضعيت را با ايران بهتر کنند اما کنگره تصميم‌گيرنده در اين باره است.
او با اشاره به تحريم‌هاي اخير آمريکا عليه ايران، اظهار کرد: اگرچه اوباما به نوعي مخالفت خود را با اين تحريم‌ها اعلام کرد اما همه ۹۴ سناتور راي مثبت به تحريم‌ها دادند اين مساله نشان مي‌دهد که حتي يک سناتور دموکرات نيز به حرف اوباما گوش نکرد. يکي از دلايل اين امر نفوذ جدي لابي صهيونيستي در کنگره است.اين استاد دانشگاه با تاکيد بر لزوم ايجاد نهادهاي قدرت از سوي ايران در آمريکا، ادامه داد: در طول ساليان گذشته با وجود مشکلات و مسائل مختلف ميان ايران و آمريکا، کشورمان برنامه‌اي براي ايجاد نهادهاي قدرت در آمريکا انجام نداده است البته اين برنامه بايد درازمدت باشد که بيش‌تر در حوزه ديپلماسي عمومي فعاليت کند.
ايزدي با بيان اين که در درون دولت اوباما دو طيف درباره مساله ايران وجود دارد، افزود: اولين طيف کساني مانند جو بايدن هستند که اعتقادي به حمله نظامي عليه ايران نداشته و تنها به دنبال افزايش تحريم‌ها و فشارها هستند. در مقابل طيف ديگري وجود دارد که اعلام مي‌کند تا پايان سال ۲۰۱۳ ايران بايد تسليم شود و حمله نظامي يکي از گزينه‌هاي روي ميز است.
وي اضافه کرد: با توجه به وجود اين دو طيف در اطراف اوباما، اين سوال مطرح مي‌شود که آيا جمهوري اسلامي ايران نبايد از اين فرصت استفاده کند و تفکر طيف اول را ارتقا دهد؟ اين استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در حال حاضر موضوع مذاکره با آمريکا در کشور مطرح است که حالت ايدئولوژيک به خود گرفته است در حالي که بحث مذاکره تنها به عنوان ابزاري در سياست خارجي مطرح است.
ارسال نظر