خواندنی ها با برترین ها (۱۰۹)

برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره از خواندنی ها با اثر غیرداستانی نویسنده مشهور ژاپنی «مترو»، آخرین رمان اورهان پاموک «زنی با موهای قرمز»، رمانی از شرلی جکسون و... آشنا شوید.

مترو

• هاروکی موراکامی
• ترجمه ی گیتا گرکانی
• انتشارات نگاه
• چاپ اول: ۹۵

در یک روز آفتابی بهاری، دوشنبه، 20 مارس 1995، پنج عضو فرقه‌ی اوم شینریکیو با سارین، گازی سمی و بیست‌و‌شش‌بار مرگبارتر از سیانور، به متروی توکیو حمله کردند. این یک حمله‌ی تروریستی هولناک به یک سیستم رفت و آمد عمومی بود و قربانیان بیشماری داشت.

هاروکی موراکامی، مهمترین رمان نویس معاصر ژاپن، برای درک دلایل و ابعاد فاجعه با قربانیان و بعد با اعضاء فرقه‌ی اوم مصاحبه‌های متعددی انجام داد و حاصل کارش را در این کتاب گردآورد. او با کسانی صحبت کرد که در روز واقعه مانند هر روز دیگر زندگی شان از خانه بیرون آمده بودند تا با مترو به سر کار بروند و قربانی سارین شدند. به روایت‌های کارکنان مترو و پزشکان معالج و خانواده‌های قربانیان درگذشته گوش داد.

بعد به سراغ اعضاء فرقه‌ی اوم رفت تا حرف‌های آن ها را بشنود و ببیند انسان‌هایی که به دنبال آرامش و غنای معنوی بودند، چطور به ابزار جنایت تبدیل شدند. موراکامی در این کتاب به روانشناسی ژاپن می‌پردازد و مسائل بنیادی را بررسی می‌کند که در نهایت می‌تواند به خلق چنین فرقه‌های تروریستی منجر شود.

در این کتاب رمان‌نویس تا حدی زیادی جای خود را به روزنامه نگار داده و سعی می‌کند از طریق داستان‌های کسانی که بیشتر از همه درگیر ماجرا بودند، دلایل و نتایج خشونتی هولناک را نشان بدهد، خشونتی که از نظر او خطر تکرارش به شکل های دیگر وجود دارد. بیست سال بعد از حمله‌ی با گاز به متروی توکیو و سال‌ها پس از نابودی فرقه ی اوم، جهان هنوز شاهد فجایعی است که مانند آن روز آفتابی در 1995 در ژاپن، حیات بی‌گناه ترین و بی‌دفاع‌ترین انسان‌ها را هدف می‌گیرد.

«مترو» یکی از مهمترین آثار غیرداستانی موراکامی است و در شرایط امروز جهان حتی بیشتر از قبل ضرورت خوانده شدنش احساس می‌شود. اگر می خواهید ذات تروریسم و فرقه گرایی را بشناسید باید این کتاب را بخوانید.


زنی با موهای قرمز

• اورهان پاموک
• ترجمه ی مژده الفت
• نشر نون
• چاپ اول: ۹۵

زنی با «موهای قرمز» تازه ترین رمان اورهان پاموک، نویسنده‌ی نامدار ترک و برنده‌ جایزه‌ی نوبل ادبیات، که مژده الفت ترجمه آن را انجام داده است.

جِم پسری جوان و سودایی است که دست تقدیر او را به روستایی در اطراف استانبول می‌کشاند. او آنجا درگیر ماجرایی عاشقانه می‌شود که زندگی‌اش را برای همیشه تغییر می‌دهد. هم‌زمان داستان‌های جذاب دیگری هم روایت می‌شوند: بار دیگر، رستم و سهراب شاهنامه‌ی فردوسی به نبرد هم می‌روند و اودیپ پدرش را می‌کُشد.

پاموک در این رمانِ جسورانه و خلاقانه‌اش افسانه‌ها و اسطوره‌ها را با واقعیت پیوند می‌زند و ماجرایی تودرتو و جذاب با پایانی غافل‌گیرکننده و فراموش‌ناشدنی می‌آفریند.

اورهان پاموک به عنوان یکی از مطرح‌ترین رمان‌نویسان ترکیه، است و نوبل ادبیات را در سال ۲۰۰۶ به خود اختصاص داد. پاموک در سال ۲۰۰۳ جایزه «ایمپک دوبلین» را نیز دریافت کرد. آثار این نویسنده تاکنون بیش از ۱۱ میلیون جلد در سرتاسر جهان فروش داشته‌ است. پاموک در این رمانش نیز به سراغ هنر و ادبیات کهن ایران رفته است.

پاره ای از این رمان

«وقتی صاحب‌خانه‌ مسن و دنیادیده متوجه شد مدتی است تقویم را نگاه می‌کنم آمد کنارم. از او پرسیدم این نقاشی چیست. گفت صحنه‌ای از شاهنامه است که در آن رستم پس از کشتن سهراب او را در آغوش گرفته. در نگاهش غروری بود که می‌گفت «چه‌طور نمی‌دانید؟» فکر کردم ایرانی‌ها مثل ما ترک‌ها نیستند که به خاطر گرایش به غرب شاعران و افسانه‌های قدیمی‌شان را فراموش کرده باشند. به خصوص شاعرانشان را فراموش نمی‌کنند.

صاحب‌خانه با غرور بیشتری گفت: «اگر برایتان جالب است فردا شما را ببرند کاخ گلستان. این نقاشی هم از آن‌جاست. نسخه‌های دست‌نویس مصور و کتاب‌های قدیمی زیادی آن‌جا هست.» در آخرین عصر اقامتم در تهران مراد مرا به کاخ گلستان برد. باغی بزرگ و کاخی کوچک در بین درختان دیدم که مرا به یاد کاخ ایهلامور که نزدیک داروخانه‌ پدرم بود انداخت.


مردی که زنش را با کلاه اشتباه گرفت

• الیور ساکس
• ترجمه ی ماندانا فرهادیان
• نشر نو
• چاپ اول: ۹۵

الیور ساکس نویسنده این کتاب از جمله پزشکان نویسنده قرن بیست و یکم است که در اثر خود، داستان‌های عجیب اما واقعی انسان‌هایی را روایت کرده که در دنیای غریب و به ظاهر گریزناپذیر انواع اختلال‌های عصب روان شناختی در دام افتاده‌اند.

ساکس معتقد است در حکایت‌های قدیمی، شخصیت‌های تمثیلی (قهرمان، قربانی، شهید، جنگجو) حضور دارند. بیماران اعصاب نیز از زمره همین شخصیت‌های تمثیلی‌اند و در داستان‌های غریبی که نقل خواهد شد حتی بیشتر هم هستند. وجود ذاتی بیمار در رده‌های بالاتر عصب‌شناسی و در روان‌شناسی بسیار مهم می‌شود؛ چون در این رده است که پای شخصیت بیمار، مستقیم به میان می‌آید و مطالعه بیمار و بیماری از یکدیگر جدایی ناپذیر می‌شود.

این پژوهشگر از سال ۱۹۶۶ تا ۲۰۰۷ مدرس و سپس استاد بالینی عصب‌شناسی در دانشکده پزشکی آلبرت اینشتین بود و از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۷ در دانشکده پزشکی دانشگاه نیویورک هم زمان کار کرد. ساکس هم گام با طبابت و پژوهش، کتاب هم می‌نوشت و کتاب هایش به ۲۵ زبان ترجمه شده اند. او به طور منظم در مجله‌های نیویورکر، نیویورک ریویو آو بوکز و شمار دیگری از مجله‌های علمی و پزشکی و عمومی قلم می زد.

الیور ساکس که متولد سال ۱۹۳۳ بود، در سال ۲۰۱۵ در سن ۸۲ سالگی درگذشت.


ما همیشه قلعه نشینان

• شرلی جکسون
• ترجمه ی علیرضا مهدی پور
• نشر چشمه
• چاپ اول: ۹۵

«ما همیشه قلعه‌نشینان» آخرین رمانِ بانوی شهیر ادبیاتِ امریکا، «شرلی جکسون» (1965 ـ 1916) است. نویسنده‌ای به‌شدت گوشه‌گیر که برخی از بهترین آثار بلند و کوتاهِ میانه‌ی قرن بیستمِ ادبیات امریکا از آنِ اوست. این رمان داستانِ دو خواهر است در خانه‌ای عجیب در روستایی مرموز. رمان مملو از اتفاق‌هایی ا‌ست پیش‌بینی‌نشده و آدم‌هایی که انگارِ خُبثی در وجودشان پنهان شده. وجوهِ خیر و شرِ انسانی برای شرلی جکسون بسیار مهم بود و در این رمان نیز اجرایی از این تقابل را روایت می‌کند. راوی رمان که دختری ا‌ست جوان، از خواهرش و شهری می‌گوید که در آن زندگی می‌کنند و آدم‌هایی که منتظرِ شکارِ دیگران‌اند...

شرلی جکسون تنها ۴۸ سال داشت که در خواب سکته کرد و مُرد، اما رمان‌ها و داستان‌های کوتاهش آثار درخشانی‌اند از غافلگیر شدنِ انسان، خشونت، روابطِ پیچیده‌ی عاطفی و از همه مهم‌تر، تنهایی.


قدرت و دانش در ایران دوره اسلامی

• شجاع احمدوند
• نشر نی
• چاپ اول: ۹۵

ماهیت دانش سیاسی در ایران دوره‌ی اسلامی چیست؟ گفتمان‌های دانش سیاسی چگونه ظاهر شدند؟ آیا می‌توان ظهور آن‌ها را بر مبنای بستر اجتماعی و ساختار قدرت تبیین و تحلیل کرد؟ چه نسبتی میان دانش سیاسی و قدرت در هر دوره وجود دارد؟ نظریه‌پردازان این دانش کدام‌اند؟

اندیشه و سیاست اکنون، محصول سه میراث فکری است: یکی اندیشه‌ی شاهی ایران باستان؛ دوم عقلانیت سیاسی سنتی ایران دوره‌ اسلامی؛ سوم وجوه عمده‌ای از تمدن و تجدد غربی که در آستانه‌ی انقلاب مشروطه و پس از آن در ایران رسوخ کرد. فهم شرایط اندیشه و سیاست مستلزم شناخت این سه سرچشمه‌ی فرهنگی است. کتاب حاضر که دوره‌ی اسلامی را بررسی می‌کند، ناظر به گفت‌وگوی انتقادی از زاویه‌ی خاستگاه دوم است و لذا نمی‌تواند به نظریه‌ی ایرانشاهی بپردازد؛ اما از پرداختن به ابعادی از اندیشه و تجدد غربی ناگزیر است.

این کتاب، ماهیت دانش سیاسی ایران را از خلال رابطه‌ی قدرت‌ـ‌دانش، بررسی می‌کند و بر این باور است که گفتار سیاسی دوره‌ی میانه و جدید ضمن آن‌که متأثر از ساخت و روابط قدرت است، خود بر نهادهای سیاسی تأثیر می‌گذارد. از آن‌جا که ساخت قدرت در ایران دوره‌ی اسلامی سلطنت مطلقه بود، اندیشه‌ی سیاسی اسلامی نیز به توجیه نظری این ساخت پرداخت. اندیشه‌ی مذکور به سبب ارائه‌ی تصویری اقتدارگرا از متون مذهبی در هر دو ساحت عقلی و نقلی، خصلتی اقتدارگرا یافت.

در دوره‌ی جدید نیز، به علت تداوم سلطنت مطلقه، در نتیجه‌ی حاکمیت دولت‌های خودکامه متأثر از حاکمیت مغولان و گسترش گرایش‌های صوفیانه و خردگریز از سویی، و مواجهه با تجدد غربی از سوی دیگر، دانش سیاسی دچار کژتابی‌های ایدئولوژیک با محوریت اقبال و ادبار به غرب و خود شد. این کتاب می‌کوشد وجوهی از این کژتابی‌ها را نشان دهد.

همچنین برای ارتباط و هماهنگی های لازم می توانید با شماره ۲۳۰۵۱۴۹۲ تماس بگیرید. منتظر پیشنهادات و انتقادات سازنده شما عزیزان می باشیم.