موقعیت خطرناک تهران از کجا آب می خورد؟
چند روز از حادثه گذشت. تا اینجای کار سئوال‌های زیاد و پاسخ‌های کمی شنیده شده؛ چه‌کسی مقصر است؟ مردم تلاش می‌کنند انگشت را سمتِ مسئولان بگیرند و مسئولان هم در تلاش‌اند نشان دهند این کاسبان پلاسکو بودند که اخطارها را جدی نگرفتند.
هنوز جستجوها در پلاسکو ادامه دارد. لحظه به لحظه اخبار جدید به رسانه‌ها مخابره می‌شود. کمی از مرکز حادثه دور شویم. نگاهمان را بالا بیاوریم. ار بالا این شهرِ کج و کوله و پر دود را بنگریم. بحران فقط در جمهوری و لاله‌زار و نقوی و سعدی نیست. تمامی این شهر در بحران است.
حسین ایمانی جاجرمی معتقد است کلِ شهر تهران در یک ریسک بزرگ قرار دارد.
این استاد دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو می‌گوید در آینده نه چندان دور باید در انتظار حوادثی مشابه حادثه ساختمان پلاسکو باشیم.
بحث اساسی‌تر اما به گفته این جامعه‌شناس شهر این است که ما در "جامعه‌ای ریسکی زندگی" می‌کنیم.
وی در این‌باره توضیح داد: هرچقدر یک جامعه مدرن‌تر یا صنعتی‌تر شود خطرات آن نیز افزایش پیدا می‌کند. نمونه این ریسک‌پذیری را در ترافیک و تصادفات زیادِ درون و بیرون شهری می‌بینیم. در یک شهر نیز هرچه میزان ساخت‌وساز و تراکم بیشتر شود احتمالا خطر نیز بالا می‌رود.
به گفته دکتر ایمانی این موضوع مختص ایران نیست چراکه باید گفت همه جوامع امروز جوامعی ریسکی هستند. ما باید در ابتدا این موضوع رو بپذیریم.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا کشور ما این را پذیرفته؟ گفت: تفاوت دقیقا در اینجاست. ما نپذیرفته‌ایم که در شرایط ریسک زندگی می‌کنیم. درنتیجه برای آن هیچ برنامه‌ریزی‌ای هم نداریم.
ایمانی در تحلیل چرایی ماجرای ریزش ساختمان پلاسکو تاکید کرد: اتفاق پلاسکو به این دلیل بود که مسئله ایمنی برای ما الویت ندارد و جزو آخرین مسئله‌هاست؛ همین می‌شود که در چنین شرایطی حوادث به این شکل خودشان را نشان می‌دهند.
وی ادامه داد: وظیفه ایمنی به عهده آتش‌نشانی است اما این در این سال‌ها تعریف نشده و به آتش‌نشانی اختیارات و امکانات لازم برای این کار داده نشده‌است.
این استاد دانشگاه همچنین با انتقاد به برخورد مسئولان با مسائل شهری گفت: مقاماتی که پس از حادثه پلاسکو به محل رفته و سرکشی می‌کنند درواقع باید خیلی پیش از این‌ها این‌کار را می‌کردند و در حال حاضر اصلا نباید آن‌جا باشند.
مشکل دیگری که در رابطه با پلاسکو به اعتقاد این جامعه‌شناس می‌توان به آن اشاره کرد عدم هماهنگی میان سازمان‌های مختلف است. همین‌حالا در صحنه حادثه پلاسکو نیروهای زیادی حضور دارند اما میانشان پراکندگی و موازی‌کاری هست.
وی در ادامه در این‌باره توضیح داد: در پی این حادثه بارها به هشدارهایی که به مردم در مورد ریسک بالای ساختمان داده بودند اشاره شد. نکته جالب اینکه این به‌معنای درک‌نکردن مردم نیست؛ اتفاقا مردم ما خطرات را می‌شناسند و ایمنی را بلدند اما اهمیت نمی‌دهند.
ایمانی‌جاجرمی چرایی این مسئله را چنین تحلیل کرد: به این دلیل که این وظیفه قدرت‌های یک جامعه است تا افراد را تابع انضباط کند؛ مردم باید سیستم‌های مدیریتی را در جایگاه‌های درستشان ببینند و بعد از آن تبعیت کنند بنابراین اینکه یک اخطار یا سی اخطار به ساکنین پلاسکو داده شده باشد بی‌فایده است.
وی ادامه داد: چطور از مردم چنین انتظاری را داریم درحالی که آن‌ها یاد گرفته‌اند که هرچه متخلفانه‌تر عمل کنند و بیشتر قانون را دور بزنند موفق‌ترند؟ درنتیجه نباید از مردمِ انتظار زیادی داشت آن‌ها بر حسب شرایط موجود کنششان را شکل می‌دهند.
"گذشته از اینکه چه بر سر پلاسکو آمد، حال باید نگاهمان به آینده باشد" این استاد دانشگاه با ذکر این نکته گفت: کُلِ تهران در خطر است. مدتی‌پیش مهندس مشاور ژاپنی که مطالعه‌ای بر روی شهر تهران انجام داده گفته بود که این شهر در موقعیت بسیار خطرناکی است.
به گفته این استاد دانشگاه مشکل دیگر ما اما اینجاست که کسی حرف متخصص را جدی نمی‌گیرد و دستگاه مدیریت بحران قدرت و اتوریته لازم را ندارد.
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران همچنین به این نکته اشاره کرد که آنچه نباید فراموش کنیم این است که نباید این اتفاق را به قدمت ۵۴ ساله ساختمان پلاسکو ربط بدهیم. در اروپا تعداد بسیار زیادی از ساختمان‌ها قدمت‌هایی بسیار زیاد و در حدِ ۵۰۰ ساله دارند، آیا باید بسوزند و فرو بریزند؟
وی تاکید کرد: تفاوت ما با آن‌ها در این است که آن‌ها نگهداری از ساختمان‌هایشان را بلدند و ما خیر و فرهنگ نگهداری ما ایرانی‌ها همواره ضعیف بوده‌است.
به گفته ایمانی‌جاجرمی سئوالی که در این میان باید پرسید این است که مالک ساختمان کجاست؟ باید او را مواخذه کرد که چرا در تمام این سال‌ها ترمیمی روی این ساختمان اعمال نکرده؟ آیا قرار است ما تنها از فضاهایی که داریم بدون نگهداریِ لازم استفاده کنیم؟
وی همچنین با اشاره به وضعیت نامناسب دیگر ساختمان‌ها گفت: همین‌حالا نیز برای مثال اگر وضعیت ساختمانهای شهرداری و دولتی بررسی شود می‌بینیم که نه پله فراری در آن‌ها تعبیه شده نه راه گریزی و نه حتی رمپی برای حضور آتش‌نشانی!
جاجرمی در پاسخ به اینکه چرا چنین است؟ گفت: مشخص است. چون ما تمام فضاهای شهری را فروخته‌ایم. از بسیاری ساختمانهای ما دیگر فضایی برای امدادرسانی باقی نمانده است.
این استاد دانشگاه در انتها نتیجه گرفت: درنتیجه یک، مشکل ما به یک ساختمان برنمی‌گردد. دوم، مسئله ارتباطی به قدمت پلاسکو ندارد چرا که ما بارها شاهد ریزش ساختمانهای جدید هم بوده‌ایم. سوم، باید هماهنگی و اختیارات لازم سازمان‌ها مشخص شود. چهارم، باید به نظرهای تخصصی بها داده شود. پنجم، باید به فکر ترمیم دیگر ساختمانهای این شهر باشیم تا دیگر کمتر شاهد اتفاقاتی از این دست باشیم.
حسین ایمانی‌جاجرمی در نهایت گفت: در غیر این‌صورت آینده شهرِ ریسکیِ تهران، آینده خوبی از نظر فضای شهری نخواهد بود.
نظر کاربران
چرا همیشه منتظریم یک اتفاقی بیفته بعدچاره جویی کنیم از این هم بدتر همش دنبال مقصر می گردیم
واقعا دلیل این همه سکوت بنیاد جانبازان چیه؟ خب چرا یک بیانیه صادر نمی کنه تا حداقل از خودش دفاعی کنه؟ رییس این بنیاد کجاست؟ استعفا نده حداقل بیاد و جوابگو باشه، همه کاسبها مالک رو مقصر می دونند، خب بیان و از خودشون دفاع کنند
این یک اتش سوزی بود گفتن تهران روی خط زلزله است .
اگر این زلزله اتفاق بیوفته با این وضع خدا به داد مردم تهران برسه
بخش عمده این مشکلات بر میگرده به خود دولت و سیاستهای اشتباهش.وقتی تمام امکانات رو در دل تهران گنجانده بایدم هر کسی برا پیشرفتم که شده عازم این شهر شلوغ بشه.وقتی بیکاری تو همه ی شهرستانها داد میزنه بایدم همه برا کار آواره تهران بشن.ولی تمام وزارتخانه هارو که خیلیاشون بی ربط با تهران هستن مثل شیلات تو تهرانه بایدم اینقده شلوغ باشه.وقتی کیفیت خودروها اینقددر سطح پایین هستن و مسوولین هیچ عکس العملی نشون نمیدن بایدم شاهد یک شهر کثیفو پر از تصادف باشیم.وقتی سیستم حمل و نقل داخل شهری اینقد قدیمیه باید شاهد ازدحام مردم باشیم.وقتی رو ساخت و ساز نظارت حسابی نمیشه باید شاهد این گونه حوادث نظیر پلاسکو باشیم.فقط کافی یک زلزله باریشتر بالا در تهران رخ بده اونوقت دیگه مصیبت عظما پیش میاد.متاسفانه مسوولین از هیچ حادثه ای درس عبرت نمی گیرن
تهران روز به روز شرایط بدتری پیدا میکنه و خرج تراشیهای بیش از اندازه مجاز رو هم برای بقاش داره میپردازه که نسبت به سایر استانهای دیگه یک بی عدالتی ناخاواسته هستش سه بار کارشناس از ژاپن آوردن که تو هرسه مورد نظرشون این بود که تهران کلا مناسب پایتخت شدن بنابه دلایل کارشناسی دقیق و اصولیشون نبوده و فقط باید تخلیه و پایتخت رو به نکته دیگری انتقال داد مخصوصا اینکه باتوجه به ساخت و سازهای بی رویه و خارج از اصول و ساختمانهای درهم تنیده و به هم چسبیده عملا امداد رسانی رو مختل و غیر ممکن میسازه،حالا ساختمان پلاسکو فقط یک ساختمان بود! ببینید نیمی از شهر چجوری بهم ریخت ! حالا شاید بهتر بشه حرف کارشناسان ژاپنی رو درک کرد ،وای به حال بحرانهای بزرگتر! حالا هی تمام امکانات رو هم ریختن اینجا و خودشون با برنامه ریزی غلط جمعیت بسیاری رو کشوندن تو این شهر که اتفاقا از نظر وسعت اندازه کوچک ولی از نظر ساخت و ساز شهری بی رویه پیش رفت! بی شک سونامی واقعی در انتظار تهران هست !