نخستین دستاورد پسابرجامی خودروسازان

تابناک: با توجه به قیمت جهانی این محصول که زیر ۷۰ میلیون تومان است و اظهار نظر مدیرعامل ایران خودرو که قیمت نهایی پژو ۲۰۰۸ را زیر ۱۰۰ میلیون عنوان کرده است ـ که البته بیش از هر پارامتری محاسبه های سفت و سختی در خصوص قیمت این خودرو صورت گرفته ـ این بند از توضیح سازمان حمایت از مصرف کنندگان یا برای توجیه اقدام خلاف قانون ایران خودرو و ورود دیرهنگام این سازمان به تضییع حقوق مصرف کنندگان است یا اینکه سناریوی افزایش قیمت پژو ۲۰۰۸ نسبت به آنچه به عنوان قیمت نهایی اعلام شده، انتظار مشتریان را می کشد!

به تازگی سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در جوابیه ای به یکی از رسانه ها مطالب و موضوعات قابل توجهی را عنوان کرده که نشان می دهد شاید بتوان قانون را بر برخی موضوعات، تفسیر به رأی کرد و با توجه به برخی تفسیرها نسبت به یک مسأله، موضعی متفاوت با آنچه در واقعیت اتفاق افتاده، مطرح و دنبال کرد.

در حالی که پیشتر «سید محمود نوابي» رئیس سازمان حمايت از مصرف کنندگان ـ که باید در همان روزهای پیش فروش خودروی 2008 از جایگاه حمایت از مردم و مصرف کنندگان به تخلفات ایران خودرو اشاره می کرد و جلوی آن را می گرفت ـ در اقدامي دیرهنگام اعلام کرده بود: «مشتريان مي توانند مابه التفاوت قیمت پیش فروش را از خودروساز پس بگیرند.» و با این اظهار نظر به اقدام خلاف مقررات ایران خودرو اشاره کرده بود، اما چند روز پیش، سازمان حمایت از مصرف کنندگان، حرف دیگری متفاوت از آنچه رئیس سازمان اعلام نموده، مطرح کرده است.

سازمان حمایت از مصرف کنندگان، یک و چند روز بعد از اقدام ایران خودرو در پیش فروش پژو ۲۰۰۸ در بیانیه ای این شرکت خودروسازی را از هرگونه تخلف مبرا دانسته و اعلام کرده است: با توجه به مباحث و مطالب اخیر پیرامون موضوع پیش فروش خودرو پژو ۲۰۰۸ و ابهامات ایجاد شده در خصوص مطابقت شرایط پیش فروش خودروی مذکور با شرایط مندرج در قانون حمایت حقوق مصرف کنندگان خودرو و آیین نامه اجرایی آن به اطلاع می رساند.

شرایط پیش فروش خودروی یاد شده با مفاد قانون وآیین نامه اجرایی حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو مغایرتی نداشته، به نحوی که مطابق ماده ۳ آیین نامه اجرایی یادشده، عرضه کننده موظف است در سامانه اطلاع رسانی خود قبل از شروع فروش اینترنتی نسبت به اطلاع رسانی پیرامون محصولات با قید مشخصات خودرو و شرایط فروش اقدام نماید که این موضوع از ناحیه شرکت ایران خودرو رعایت شده است.

در این بیانیه اعلام شده است: لازم به ذکر است از آنجا که فروشنده ملزم به رعایت ماده ۴ آیین نامه اجرایی قانون یادشده می‌باشد، لذا در روش فروش خودروی پژو ۲۰۰۸ از نوع پیش فروش عادی، بایستی قیمت خودرو مطابق قیمت زمان تحویل مندرج در قرارداد در نظر گرفته شود، بدین معنا که قیمت نهایی خودرو پس از کسر پیش پرداخت و با احتساب سودهای دوران مشارکت و تاخیر احتمالی می بایست مطابق قیمت مصوب فروش شرکت در مقطع زمانی موعد تحویل قرارداد باشد، که در این مورد طبق آنچه صورت پذیرفته، اظهار نظر مدیر عامل ایران خودرو مبنی بر فروش نهایی این خودرو با قیمت 99 میلیون و 800 هزار تومان و نظر رئیس سازمان حمایت از مصرف کنندگان تخلف صورت گرفته است.

در این ارتباط، تبصره ذیل ماده ۴ آیین نامه اجرایی مذکور تأکید می کند، میزان پیش پرداخت معادل ۵۰ درصد قیمت فروش نقدی در زمان عرضه باید لحاظ شود که این امر در مورد خودروهایی که دارای فروش فوری و به عبارتی نقدی، یعنی پرداخت کل مبلغ در زمان خرید در مقطع زمانی عرضه هستند و یا پیش از این به بازار عرضه و قیمت نهایی آن مشخص شده است، مصداق داشته و قابل محاسبه خواهد بود.

لیکن در خصوص خودروی پژو ۲۰۰۸ که هنوز به تولید انبوه نرسیده و پارامترهای موثر بر قیمت تمام شده و فروش آن نظیر دستمزد، نرخ مواد، نرخ ارز، تعرفه ورود قطعات و ... در آینده مشخص می شود، امکان پذیر نیست، محاسبه ۵۰ درصد قیمت فروش می‌تواند برآوردی و حدودی در نظر گرفته شود.

با توجه به قیمت جهانی این محصول که زیر ۷۰ میلیون تومان است و اظهار نظر مدیرعامل ایران خودرو که قیمت نهایی پژو ۲۰۰۸ را زیر ۱۰۰ میلیون عنوان کرده است ـ که البته بیش از هر پارامتری محاسبه های سفت و سختی در خصوص قیمت این خودرو صورت گرفته است ـ این بند از توضیح سازمان حمایت از مصرف کنندگان یا برای توجیه اقدام خلاف قانون ایران خودرو و ورود دیرهنگام این سازمان به تضییع حقوق مصرف کنندگان است یا اینکه سناریوی افزایش قیمت پژو ۲۰۰۸ نسبت به آنچه به عنوان قیمت نهایی اعلام شده، انتظار مشتریان را می کشد!

البته در ادامه تلاش شده که این موضوع از سوی سازمان حمایت از مصرف کنندگان به نوعی تصحیح شود؛ چراکه در همین بیانیه به رغم توضیح مذکور نوشته شده است: در حال حاضر با توجه به اینکه قیمت قطعی اعلامی از سوی شرکت ایران خودرو برای مرحله اول تحویل قریب به یک ۱۰۰ میلیون تومان اعلام شده، در نتیجه شرکت ایران خودرو می‌تواند با توجه به درخواست ثبت نام کنندگانی که تمایل به استرداد مبلغ مابه التفاوت پیش فروش خودرو را دارند، اقدام نماید.

یادآور می شود قیمت مابه التفاوت پرداختی از سوی خریداران به قیمت زمان تحویل مندرج در قرارداد محاسبه و تا آن زمان سود مشارکت به ودیعه پرداخت خواهد شد؛ موضوعی که نشان می دهد، در زمان پیش ثبت نام پژو ۲۰۰۸، اقدام خلاف قانون صورت گرفته و بیش از ۵۰ درصد از مبلغ نهایی قیمت پژو ۲۰۰۸ از متقاضیان دریافت شده است.

برای تشریح بیشتر دو تخلف صورت گرفته در جریان ثبت نام ۲۰۰۸ توسط ایران خودرو باز هم یادآور می شویم با بررسی شرایط فروش ایران خودرو برای پژو ۲۰۰۸ متوجه نکات جالبی می‌شوید؛ نکاتی که شاید حکایت از تخلف ایران خودرو داشته باشد. طبق قانون حمایت از مصرف کنندگان، تمامی شرکت‌ها حداکثر تا سقف ۵۰ درصد قیمت خودرو را می‌توانند به عنوان پیش پرداخت از مشتریان دریافت کنند.

با توجه به پیش پرداخت ۶۰ میلیون تومانی در نظر گرفته شده از سوی ایران خودرو برای پیش فروش پژو ۲۰۰۸، تنها دو حالت وجود دارد؛ یا قیمت خودرو ۱۲۰ میلیون تومان باید باشد، یا اینکه ایران خودرو بر خلاف قانون عمل کرده‌ است.

بنا بر آنچه مدیر عامل این گروه صنعتی اعلام کرده و قیمت نهایی 2008 را 99 میلیون و 800 هزار تومان خوانده است، ایران خودرو حداکثر باید از مشتریان و متقاضیان پیش خرید خودروی پژو 2008 مبلغ 49 میلیون و 940 هزار تومان را به عنوان ودیعه یا پیش پرداخت دریافت می کرده است؛ در حالی که ودیعه دریافتی ایران خودرو برای محصول جدیدش 60 میلیون یعنی 10 میلیون و 60 هزار تومان بالاتر از رقمی است که قانون اجازه دریافت آن را داده است و این یعنی تخطی ایران خودرو از قانون به ضرر مشتریان.

باز هم طبق قانون، حداکثر زمان تحویل خودرو در شرایط پیش فروش قطعی معادل 9 ماه و در شرایط پیش فروش عادی دوازده ماه است؛ اما با توجه به شرایط فروش 2008 ، باز هم ایران خودرو تخلف کرده‌، چون قرار است، این خودرو از 3 تا 14 ماه (شهریور 96 تا مرداد ماه 97) به دست مشتریانش برسد؛ موضوعی که مسئولان امر باید به آن پاسخ روشن بدهند و در صورت بروز تخلف برخورد جدی با آن داشته باشند.

البته با وجود اعلام اینکه متقاضیان پژو 2008 می توانند مبلغ ما به التفاوت پرداختی در زمان ثبت نام را از ایران خودرو دریافت کنند، تاکنون هیچ زمان مشخصی از سوی فروشنده برای بازپرداخت مبلغ اضافی دریافت شده از مردم اعلام نشده و این موضوع از سوی نهادهای متولی امر نظیر سازمان حمایت از مصرف کنندگان هم نه تنها دنبال نشده، بلکه این سازمان بیانیه ای را هم در حمایت از ایران خودرو صادر کرده که بندهایی از آن مورد اشاره قرار گرفت.

هرچند ایران خودرو اعلام کرده که در تعیین قیمت و اجرای طرح های متنوع فروش محصولات، هماهنگی و همکاری لازم با سازمان های ذیربط از جمله سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان را اعمال کرده و وظیفه قانونی خود می داند، گویا فقط هماهنگی را وظیفه خود می داند نه پاسخگویی و بازپرداخت مبالغ اضافی دریافت شده از مردم را که البته رئیس سازمان حمایت از مصرف کنندگان صریحا به آن اشاره کرده است.

البته با توجه به اظهار نظر برخی نمایندگان مجلس درخصوص قیمت پژو 2008 که بسیار کمتر از آنچه مدیرعامل ایران خودرو آن را به عنوان قیمت نهایی عنوان کرده، می خوانند، مردم می توانند برای احقاق حق خود در این زمینه کورسوی امیدی به سمت اقدامات احتمالی قوه مقننه داشته باشند. در همین زمینه، یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در پاسخ به اینکه آیا درست است ایران‌خودرو پس از پیش‌فروش پژو ۲۰۰۸ قیمت ۸۰ میلیون تومانی اعلام شده را به بهانه‌های مختلف تغییر دهد، گفت: این کار درست نیست و قیمت باید حتما اصلاح شود.

«علی اسدی‌کرم» گفته: در بازدید کمیسیون صنایع مجلس از کارخانه ایران‌خودرو قرار شد بعد از تعطیلات تابستانی مجلس، مدیرعامل شرکت و کارشناسان قیمت‌گذاری و فروش آن با حضور در کمیسیون صنایع و معادن توضیحات کامل بدهند. بحث همین است، اگر بخواهیم در بازار خودرو حرکتی ایجاد کنیم، باید رقابت به وجود آوریم، رقابت هم منوط به تولید خودرو با قطعات با کیفیت است.

در این صورت، هم امکان رقابت داخلی به وجود می‌آید و هم، در صورت فراهم شدن امکان صادرات، فضا برای رقابت با برندهای خارجی باز می‌شود. مدیرعامل ایران‌خودرو در آن نشست از کیفیت پژو ۲۰۰۸ و قابل رقابت بودن این خودرو با برندهای خارجی، بسیار تعریف کرد.

نماینده شهربابک در مجلس در واکنش به حواشی به وجود آمده پیرامون افزایش ۱۹ میلیون تومانی قیمت پژو ۲۰۰۸، عنوان کرد: در بازدیدی که چندی قبل از کارخانه ایران‌خودرو داشتیم یکه‌زارع مدیرعامل شرکت، ۶۰ میلیون تومان دریافتی از ناحیه پیش فروش پژو ۲۰۰۸ را علی‌الحساب اعلام و تأکید داشت: «قیمت هنوز نهایی نشده» که در همان جلسه اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس نسبت به افزایش قیمت گلایه کردند.

طبق گفته این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در جریان بازدید اعضای این کمیسیون از ایران خودرو قرار شده بعد از تعطیلات تابستانی مجلس، مدیرعامل ایران‌خودرو و کارشناسان قیمت‌گذاری و فروش این شرکت با حضور در کمیسیون صنایع و معادن توضیحات کامل را بدهند. شاید با حضور مدیران و کارشناسان این خودروسازی در مجلس و مطالبه مردمی برای تغییر در قیمت و اصلاح روال خلاف قانون، حتی شاهد تغییراتی در قیمت نهایی پژو ۲۰۰۸ و کاهش آن به نفع مردم باشیم. برای این مسأله باید تا هفته آینده صبر کرد.